Oud-Bende van Nijvel-speurder Freddy Troch doet boekje open: “Begrafenis van onderzoek toen dossier verhuisde naar Charleroi”

Voormalig onderzoeksrechter Freddy Troch was jarenlang betrokken bij het onderzoek naar de Bende van Nijvel, totdat het dossier hem ontnomen werd. Na twintig jaar sprak hij donderdagavond voor het eerst over de zaak in Van Gils & Gasten. “Ze waren bang dat we andere potjes zouden opentrekken.”

Troch kreeg het onderzoek naar de Bende van Nijvel in 1986 in handen. Dat gebeurde enkele maanden na de bloedige raid op de Delhaize in Aalst op 9 november 1985. Bij die aanval kwamen acht personen om het leven. De zogeheten Delta-cel van de inmiddels gepensioneerde magistraat, opererend vanuit Dendermonde, vond een jaar na die feiten wapens en kogelvrije vesten in het kanaal Brussel-Charleroi, nabij het Hellend Vlak van Ronquières.

Door die vondst kon een link worden gelegd tussen de raid in Aalst en eerdere overvallen van de Bende in 1982 en 1983. Opvallend detail: een jaar eerder was, zonder medeweten van Troch, ook al kort gezocht in het kanaal door de Cel-Jumet uit Charleroi. Dat leverde destijds geen resultaat op. “Een zeer slechte zoektocht”, aldus Troch in Van Gils & Gasten.

“Begrafenis van het onderzoek”

De slechte communicatie tussen de twee cellen was tekenend voor de manier waarop het onderzoek naar de Bende van Nijvel gevoerd werd eind jaren ’80. Daarom wilde Troch en substituut Willy Acke rond 1990 van beide cellen één centrale cel in Brussel maken. Omdat telkens dezelfde namen in het onderzoek naar boven kwamen, wilde Troch bovendien het onderzoek opentrekken met zeker vijf nieuwe onderzoeken.

Zover kwam het nooit. Het Bende-dossier werd de gewezen magistraat in 1990 ontnomen en overgeheveld naar Charleroi. “Dat betekende de begrafenis van het onderzoek”, stelt Troch. Hij was hoopvol op goede resultaten in het onderzoek, omdat hij een idee had waar te zoeken: “In die tijd, in de jaren ’80, was er een enorme normvervaging in bij verschillende geledingen in Brussel.” Onder meer doelend op leden van de rijkswacht. “Ze waren bang dat we andere potjes zouden opentrekken.”

Oproep naar oud-rijkswachters

Advocaat Jef Vermassen, die verschillende slachtoffers van de Bende bijstaat, deed in dezelfde uitzending een oproep naar oud-rijkswachters. Hij hoopt dat personen die tijdens hun werkzame jaren wellicht niet in de positie waren om vrijuit te spreken, na hun pensioen het stilzwijgen willen doorbreken. “Zij moeten vrijuit kunnen praten, enkel zo kan een aanknopingspunt naar de waarheid worden gevonden”.

Bron » Het Nieuwsblad

Oud-Bende-speurder Freddy Troch: “Ze waren bang dat we andere potjes zouden opentrekken”

Oud-onderzoeksrechter Freddy Troch die jarenlang belast was met het onderzoek naar de overval van de Bende van Nijvel in Aalst, heeft na meer dan twintig jaar het stilzwijgen doorbroken. De gepensioneerde magistraat was te gast in Van Gils & Gasten op Eén. Bij de hold-up op de Delhaize van Aalst kwamen op zaterdagavond 9 november 1985 acht mensen om het leven.

Ook overlevende David Van de Steen die als 9-jarige bij de aanslag zwaargewond geraakte en zijn zus en ouders verloor, sprak in de uitzending. Niet schieten, de verfilming van het gelijknamige boek van Van De Steen door regisseur Stijn Coninx, gaat volgende maand in première.

Troch, die met zijn Delta-cel vanuit Dendermonde ook de Bende-moord op de conciërge van de zeilmakerij Wittock-Van Landeghem in 1982 in Temse onderzocht, liet in november 1986 nabij het Hellend Vlak van Ronquières (Waals-Brabant) militaire duikers zoeken naar wapens van de Bende. Na vier uur leidde dit al tot resultaten. De wapenvondst legde een link tussen de Bende-overvallenreeks 1982-1983 en de latere feiten van najaar 1985. Een jaar eerder was al kort gezocht, toen zonder resultaat en zonder medeweten van Troch. “Een zeer slechte zoektocht”, aldus de gepensioneerde onderzoeksrechter in Van Gils & Gasten.

“Het einde van het onderzoek”

De samenwerking tussen de Cel-Jumet (Charleroi) en de Delta-cel verliep verre van optimaal. Troch en de in 1994 overleden substituut Willy Acke hadden rond 1990 het plan opgevat om de twee onderzoekscellen te bundelen tot een gezamenlijke cel in Brussel. De continuïteit zou zo worden verzekerd. Daar steeds dezelfde namen bleven opduiken, wou de Delta-cel rond 1990 het onderzoek opentrekken.

Troch wou vijf nieuwe onderzoeken opstarten, maar zover kwam het nooit. De onderzoeksrechter werd nog hetzelfde jaar het Bende-onderzoek (onwettig) ontnomen. Deze beslissing werd goedgekeurd door toenmalig minister van Justitie Melchior Wathelet senior. “Het einde van het Bende-onderzoek”, verklaarde Troch toen en die mening is hij 28 jaar later nog steeds toegedaan. “In de jaren tachtig was er een enorme normvervaging bij de verschillende geledingen in Brussel, ze waren bang dat we andere potjes zouden opentrekken.”

Advocaat Jef Vermassen deed in de uitzending een oproep naar rijkswachters die tijdens hun carrière op het werkveld misschien niet vrijuit konden praten, maar dat nu als gepensioneerden wel kunnen. “Zij moeten vrijuit kunnen praten, enkel zo kan een aanknopingspunt naar de waarheid worden gevonden.”

Vermassen twijfelt of de vernieuwde onderzoekscel tot een doorbraak in het Bende-onderzoek zal leiden. “De cel wordt momenteel niet door (de beloofde) dertig, maar door twintig speurders bemand. Een profiler zit er niet bij”, besluit hij.

Bron » De Morgen

De manipulatie van Ronquières

Het onderzoek naar de Bende van Nijvel is gemanipuleerd, zei minister van Justitie Koen Geens (CD&V) dinsdag in het parlement. Hij verwees naar een zwaar conflict uit 2014 tussen twee groepen speurders.

‘Toen ik in 2014 met de onderzoekers sprak, werd het me duidelijk dat een aantal onderzoeksstrategieën geen bevredigend resultaat hadden opgeleverd. Maar ook dat er pogingen waren gedaan om het onderzoek te manipuleren.’

Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) was gisteren naar de Kamer gekomen om klaarheid te scheppen over wat er al dan niet is aangevangen met de tip(s) over Chris B. De Aalsterse ex-rijkswachter stierf in 2015, maar een paar weken voor zijn dood bekende hij aan zijn broer dat hij lid was geweest van de Bende van Nijvel.

Met een stand van zaken over het onderzoek naar de Bende wilde Geens de verdenkingen weg­nemen dat de politie het spoor naar Chris B. bewust had genegeerd. Maar hij suggereerde tegelijk dat er elders manipulatie in het onderzoek was geweest, zonder dat hij daarvoor details aandroeg.

De offi­ciële uitleg in Charleroi luidt nu dat ‘iemand’ de Delta-cel in 1986 op het verkeerde been heeft gezet, zonder dat de speurders daar zelf schuld aan hadden
Dwaalspoor

Later preciseerde de minister dat hij verwees naar een diepgaande ruzie tussen twee onderzoeksteams die met het Bendedossier aan de slag waren gegaan. Daarbij draait alles rond de vondst van wapens en kogelvrije vesten in het kanaal Brussel-Charleroi, meer bepaald in Ronquières.

In november 1986 haalde het onderzoeksteam van de Dendermondse onderzoeksrechter ­Freddy Troch – de zogenaamde Delta-cel – daar enkele zakken uit het water. Met wat daarin zat, kon het de eerste reeks overvallen van de Bende uit 1982 en 1983 linken aan de tweede reeks uit 1985. Het was een van de weinige door­braken in het onderzoek. De duikers waren naar die plek gestuurd, onder meer omdat minstens twee getuigen hadden gezien hoe daar, vlak na de overval in Aalst (in november 1985), zakken in het water waren gegooid. De wapens en de kogelvrije vesten hadden daardoor ongeveer een jaar in het kanaal gelegen.

In 1990 verhuisde het onderzoek naar de Bende van Dendermonde naar Charleroi. Daar zit het nog altijd. Die speurders schakelden een paar jaar geleden het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie (NICC) in voor een nieuwe analyse van de voorwerpen die in Ronquières waren gevonden. Het NICC stelde daarbij vast dat die onmogelijk een jaar lang in het water hadden kunnen liggen.

Voor onderzoeksrechter Martine Michel was dat de aanleiding om een onderzoek te openen tegen de speurders in Dendermonde. Volgens haar zat die ploeg halfweg de jaren 80 al dan niet bewust haar tijd te verdoen met een dwaalspoor, dat hen was ingelepeld door een onbetrouwbare getuigenis. Onderzoeksrechter Michel, die op het dossier werkt sinds 2011, zei in 2013 publiek dat ze ervan was overtuigd dat de ploeg van Dendermonde door ‘iemand’ op een dwaalspoor was gebracht.

Het conflict escaleerde zwaar, met wederzijdse beschuldigingen van nalatigheid en machtsmisbruik tot gevolg. Vandaag is het conflict ietwat geluwd. De offi­ciële uitleg in Charleroi luidt nu dat ‘iemand’ de Delta-cel in 1986 op het verkeerde been heeft gezet, zonder dat de speurders daar zelf schuld aan hadden.

Extra speurders op dossier

Het recente conflict met Dendermonde was een van de redenen waarom de Vlaamse slacht­offers het vertrouwen in het onderzoek verloren. De Waalse rechter Michel had het immers gewaagd om de legendarische onderzoeksrechter Freddy Troch aan te vallen. Troch is de man in wie de (Vlaamse) slachtoffers wel altijd hebben geloofd.

Geens zei gisteren nog dat er versterking komt voor de cel. Over een verhuizing van het dossier, weg uit Charleroi, liet hij zich niet uit. Volgens procureur-generaal Christian De Valkeneer komen er dertien extra speurders aan: acht speurders van de federale politie en vijf onderzoekers van het Comité P. Vooral dat laatste is opmerkelijk, want het Comité P is de waakhond van de politie.

Maar daar heeft het volgens De Valkeneer niets mee te maken: ‘Het Comité P heeft al eerder het dossier van de Bende onder de loep moeten nemen. De speurders kennen dus stukken van het duizenden pagina’s dikke dossier, en ze moeten het niet helemaal inlezen. We kiezen hen voor hun inzicht en hun know-how’, zegt hij aan Het Nieuwsblad.

Bron » De Standaard

Voormalige Bende van Nijvel-speurders pikken uitlatingen van minister Geens niet

De cel Delta, de speurders in Dendermonde die midden jaren tachtig het onderzoek naar de bende van Nijvel voerden, pikken de uitspraken van minister van Justitie Koen Geens (CD&V) niet. Die had het in de Kamercommissie dinsdag nog over een “manipulatie” van het onderzoek. “We zijn niet gemanipuleerd”, klinkt het.

Na minister Geens had woensdag ook Christiaan De Valkeneer, het huidige hoofd van het Bende van Nijvel-onderzoek, nog eens herhaald dat het onderzoek naar de Bende van Nijvel werd gemanipuleerd. Beiden noemen geen namen, maar de speurders uit Dendermonde voelen zich geviseerd.

“Ze zijn verontrust over de manier waarop het nieuws over manipulatie van het onderzoek naar de Bende van Nijvel naar buiten wordt gebracht”, zegt Walter Damen, de advocaat van enkele van die speurders uit Dendermonde. De speurders en de voormalige onderzoeksrechter vinden dat ze met de recente onthullingen vals beschuldigd worden.

“Politici en andere mensen nemen standpunten in in het kader van een lopend gerechtelijk onderzoek en dat wordt verkocht als waarheid”, aldus Damen. “Wij vragen om enige voorzichtigheid aan de dag te leggen. We vragen respect voor het geheim van het onderzoek.”

Het is al langer oorlog tussen de Waalse speurders van de cel Brabant-Wallon in Jumet, die het onderzoek naar de Bende van Nijvel voeren, en hun voorgangers van de cel Delta in Dendermonde.

Het huidige team, onder leiding van de Luikse procureur-generaal Christian De Valkeneer, verwijt de cel Delta van onderzoeksrechter Freddy Troch het onderzoek in de jaren tachtig te hebben verknoeid. De gewezen onderzoekers zijn daar drie jaar geleden urenlang voor ondervraagd en één speurder zat zelfs vijf dagen in de cel.

Twee keer geknoeid

Wat wordt de cel Delta dan verweten? Toen de nieuwe Bende-speurders het lijvige dossier bestudeerden, struikelden zij over twee belangrijke mijlpalen in het onderzoek: de vermeende betrokkenheid van Philippe ‘Johnny’ De Staerke bij de laatste Bende-overval in Aalst en de twee zoekoperaties naar bewijsmateriaal in het kanaal in Ronquières.

Philippe ‘Johnny’ De Staerke was de leider een bende dieven, inbrekers en overvallers die het vaak gemunt had op warenhuizen. Op basis van de getuigenis van zijn vriendin Yvette V. werd De Staerke door Troch en zijn mannen beschouwd als de man die op 9 november 1985 voor rekening van de Bende van Nijvel op verkenning trok naar de Delhaize van Aalst.

Maar die verdenking werd nooit hard gemaakt en De ­Staerke werd buiten vervolging gesteld.”Geen wonder”, aldus de nieuwe Bende-speurders. “Er zijn geen materiële aanwijzingen gevonden dat De Staerke betrokken was bij de overval. De verhoren van zijn vriendin en haar dochter bulken van de ingefluisterde antwoorden. De Staerke had alleen het ideale profiel om een verdachte te zijn. In werkelijkheid werd hij ingeschakeld als lokaas om het onderzoek op een dwaalspoor te zetten. De cel-Delta is daar ingetrapt. Bewust of niet”, klinkt het.

Wapens in kanaal

En dan is er nog de vondst van wapens en ander bewijsmateriaal in het kanaal Brussel-Charleroi in Ronquières. Dat gebeurde één jaar na de laatste overval, door speurders onder leiding van de Dendermondse onderzoeksrechter Freddy Troch. Die wapens werden bij verschillende aanslagen gebruikt.

Maar het nieuwe onderzoeksteam uit Charleroi dat het dossier overnam, ontdekte in 2013 dat die wapens er later waren gelegd dan eerst was aangenomen. Niet meteen na de overval, maar wellicht een jaar erna. De eerste groep speurders uit Dendermonde zou zich dus om de tuin hebben laten leiden. “Maar door wie de onderzoekers zich hebben laten manipuleren, dat weten we niet”, aldus De Valkeneer.

Bron » Het Nieuwsblad

Speurders Dendermonde roepen op tot voorzichtigheid

De speurders en de voormalige onderzoeksrechter van Dendermonde vinden dat ze met de recente onthullingen in het dossier rond de Bende van Nijvel vals beschuldigd worden. Hun advocaat Walter Damen roept op om de nodige voorzichtigheid aan de dag te leggen. Duikers hebben woensdag in het kanaal in Ronquières onderzoeksdaden verricht ’ter verificatie van elementen in het dossier’.

‘De speurders van Dendermonde zijn verontrust over de manier waarop het nieuws over manipulatie van het onderzoek naar de Bende van Nijvel naar buiten wordt gebracht’, zei Walter Damen, de advocaat van enkele van die speurders uit Dendermonde, in de nieuwsuitzendingen van 19.00 uur woensdagavond op VRT en VTM.

‘Politici en andere mensen nemen standpunten in in het kader van een lopend gerechtelijk onderzoek en dat wordt verkocht als waarheid’, aldus Damen. ‘Wij vragen om enige voorzichtigheid aan de dag te leggen. We vragen respect voor het geheim van het onderzoek.’

Dinsdag liet minister van Justitie Koen Geens (CD&V) uitschijnen dat het onderzoek naar de Bende van Nijvel gemanipuleerd werd. Volgens de speurders van de zogeheten cel-Delta insinueert Geens hiermee dat zij het hebben gemanipuleerd.

Wapens opgevist

Concreet gaat het over een incident in 1986, waarbij een partij wapens werd gevonden in Ronquières, in het kanaal Brussel-Charleroi. Dat gebeurde één jaar na de laatste overval, door speurders onder leiding van de Dendermondse onderzoeksrechter Freddy Troch. Die wapens werden bij verschillende aanslagen gebruikt.

Maar het nieuwe onderzoeksteam uit Charleroi dat het dossier overnam, ontdekte in 2013 dat die wapens er véél later waren gelegd dan eerst was aangenomen. Niet meteen na de overval, maar wellicht een jaar later. De eerste groep speurders uit Dendermonde zou zich dus om de tuin hebben laten leiden, meent ook Christian De Valkeneer, de procureur-generaal van Luik en hoofd van het onderzoek naar de Bende van Nijvel.

Duikers hebben woensdag bepaalde delen van het kanaal Brussel-Charleroi opnieuw doorzocht. Volgens François Demoulin van het parket van Bergen gaat het om ‘verificaties van elementen uit het dossier’. Meer uitleg werd er niet gegeven.

Bron » De Standaard