André Cools
De peetvader
André Cools is, kort voor zijn 64ste verjaardag, nog maar één jaar teruggetreden uit de actieve politiek als hij op de ochtend van 18 juli 1991 bij het verlaten van het appartement van zijn maîtresse in Cointe, te Luik, wordt vermoord. Cools mocht dan niet langer voorzitter zijn van de grootste Waalse partij, de socialistische partij, de PS, en geen politiek mandaat meer bekleden – behalve burgemeester van Flémalle – hij hield achter de schermen nog steeds de touwtjes in handen. PS-toplui als Guy ‘Dieu’ Spitaels, Philippe Moureaux, JM Happart en tutti quanti aten uit zijn hand.
André Cools is geboren en getogen in een arbeidersmilieu. Zelfs letterlijk: zijn ouders waren de geranten van het Maison du Peuple in Flémalle. Hij groeit op, doordrongen van de socialistische idealen van solidariteit en kameraadschap: als zijn vader verdwijnt in het concentratiekamp Mauthausen nemen diens vrienden de jonge André in bescherming, zodat hij zijn humaniora kan afmaken.
Al gauw wordt Cools een militant van de Parti Socialiste Belge: in ’45 neemt hij deel aan het naoorlogse nationale Waalse Congres en is hij bijzonder actief in de socialistische campagne tegen de terugkeer van koning Leopold III. In ’47 wordt hij als secretaris-stadsontvanger ook een actief mandataris voor de partij. In 1964 wordt hij burgemeester van zijn geboorteplaats Flémalle.
Het lichaam van André Cools wordt weggedragen na de moord.
Hij is erg nationalistisch gezind, hij is een actief lid van de Mouvement Populaire Wallon vanaf 1961 en van Wallonie Libre. Binnen de PSB is hij een groot pleitbezorger van het federalisme. En wel in de meer radicale vorm van het confederalisme. Als PSB-voorman J.J. Merlot overlijdt in ’69 komt Cools naar voor binnen de partij als sterke man: eerst als vice-voorzitter, later als voorzitter van de Waalse socialistische partij, de PS.
Behalve de stuwende kracht achter het OCMW, is hij mede-verantwoordelijk voor de staatshervormingen onder Tindemans en later onder Martens die leiden tot het ontstaan van de verschillende Gewesten en Gemeenschappen in ons land. Hij is voorzitter van het eerste Waalse parlement. In mei ’90 trekt hij zich terug uit het politieke leven, al blijft hij tal van intercommunales voorzitten.