Sommige dingen weten we misschien toch maar beter niet

Johan Demol was een product van Nieuw Flinks. Hij werd in 1990 op het kabinet van minister Louis Tobback als politiecommissaris benoemd door de boezemvriendin van zijn vrouw. Die werkte daar zelf trouwens ook. De echtgenoot van de boezemvriendin was een ex-kabinetslid van Tobback en werd later ondervoorzitter van het Comité P, het toezichtsorgaan voor de Belgische politiediensten. Het Comité P werd in 1996 belast met een onderzoek naar het verleden van Demol en vond in eerste instantie niets. Tot vandaag strandt elke poging om te achterhalen wat Demol nu eigenlijk uitspookte bij het FJ in het maatschappelijk belang. Sommige dingen weten we misschien beter niet.

Daags na de eerste aflevering van deze serie, kregen we een telefoontje van Edouard Hermy, ooit veroordeeld op het grote VMO-proces. Twintig jaar geleden was hij nooit ver weg wanneer extreem-rechts iets ondernam. “Ik moest lachen toen ik Demol op tv hoorde verklaren dat hij naar de bunker van het Front de la Jeunesse kwam omdat hij verliefd was op dat meisje, die Marie-Christine Falla.”

Wat is er zo grappig?

“Wel, ik ben daar ook vaak geweest. Ik kan mij Demol niet van gezicht herinneren. Het zou kunnen dat ik hem gezien heb, maar zeker ben ik niet. Wie ik me wél levendig herinner, is Falla. In die was zij het liefje van Françis Dossogne, de baas van het Front. Iedereen wist dat.”

Mijnheer Hermy, u roddelt.

“Mij lijkt dit toch belangrijk. Bij het Front golden regels. Eén ervan was: poten af van het lief van de leider! Als je te lang in de ogen van Falla keek, kon dat vervelende gevolgen hebben. Kijk, ik was betrokken bij de aanslagen op Happart en de Rode Mol. Om u maar te zeggen dat ik mijn mannetje kon staan. Maar het lief van Dossogne benaderen? Dat zou nooit in mij zijn opgekomen. In die kringen kon het er vrij gewelddadig aan toegaan, weet u.”

Vorige week gebeurde er nog iets. Het weekblad Knack moest een recht van antwoord publiceren van Johan Demol. Die houdt daarin vol dat het hele FJ-verhaal door de media is opgeblazen om hem te kraken. Zijn betoog berust op twee pijlers. Rond zijn FJ-verleden werd een tweeledig onderzoek gevoerd. “Zonder dat er iets verkeerds kon worden gevonden”, aldus Demol Tweede pijler: de FJ-gegevens waren gekend ten tijde van zijn aanwerving en latere bevorderingen bij de politie, maar werden toen blijkbaar onbelangrijk gevonden.

De zaak-Demol begon met een artikel in De Morgen, op 13 januari 1996. Kort daarop vroeg toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Johan Vande Lanotte (SP) aan het Comité P te onderzoeken of Demol wel of niet lid was geweest van het FJ. Binnen het Comité P waren er diverse kandidaten om het onderzoek te voeren. Een van hen was ondervoorzitter Georges Pyl. Uiteindelijk werd niet hij, maar vast lid Valère De Cloet met de zaak belast.

De Cloet vond – merkwaardig – anderhalf jaar lang niets dat erop kon wijzen dat Demol ooit lid zou zijn geweest van het FJ. Pas nadat het weekblad Solidair in juni 1997 zowel het inschrijvingsformulier van Demol als een stapel aanwezigheidsregisters van het FJ had afgedrukt, moest het comité op de valreep – het stond op het punt zijn onderzoek af te ronden – erkennen dat Demol loog toen hij verklaarde nooit bij het FJ te zijn geweest.

Het eindrapport van De Cloet was klaar op 19 juni 1997. Daarmee was de kous af. Wat Demol precies had uitgespookt bij het FJ, leek binnen het Comité P niemand te interesseren. Voorzitter Freddy Troch en ondervoorzitter Georges Pyl verzetten zich met alle kracht tegen pogingen om verder te zoeken.

Eind 1997 ontdekte Walter De Smedt, vast lid van het Comité P, dat De Cloet na de voltooiing van zijn rapport stiekem een tweede “informeel onderzoek” was begonnen naar het verleden van Demol. De Cloet weigerde echter de overige vaste leden van het Comité P te informeren over zijn bevindingen. Toen De Cloet later het Comité P verliet en zijn dossier boven water kwam, bleek dat hij zich vooral had beziggehouden met de vraag waar de in Solidair verschenen stukken nu eigenlijk vandaag kwamen.

De stukken waren op 8 mei 1990 door speurders van de financiële sectie van de Brusselse BOB in beslag genomen bij de vader van FJ-leider Dossogne. In diens kelder stond een kist met daarin het complete FJ-archief. Buiten de inschrijvingsformulier van Demol zaten daar ook nog 110 andere inschrijvingsbewijzen in en een enorme stapel aanwezigheidsregisters.

Te oordelen aan het rapport-De Cloet was het er hem veeleer om te doen de boodschapper (het “lek”) op te sporen dan de boodschap. Hij uitte zijn twijfels bij de rechtsgeldigheid van de inbeslagname. Die was er gekomen binnen het kader van het fraudeonderzoek rond de firma Cidep van baron Benoît de Bonvoisin. Die heeft in de jaren ’70 misschien wel het FJ gefinancierd, maar wat had vader Dossogne daarmee te maken? Alles, zo bleek inmiddels. Hij was gedelegeerd bestuurder bij Cidep.

De verdere besprekingen van het dossier-Demol gaven binnen het Comité P aanleiding tot een zoveelste malaise. Dat was te merken aan het jaarverslag van toen, waarin de “afwijkende mening” was opgenomen van enkele leden die vonden dat de zaak dringend verder moest worden onderzocht. Troch en Pyl zagen dat anders. Troch dreigde op zeker ogenblik met ontslag indien verder zou worden gespeurd naar het FJ-verleden van Demol.

Verder onderzoek kwam er toch, maar met mate. Walter De Smedt nam het ‘informele onderzoek’ over van De Cloet en kreeg van het parket-generaal in Bergen toestemming om de inhoud van de kist van Dossogne zelf te gaan bekijken. Die lag nog steeds op de griffie van de Brusselse correctionele rechtbank.

Uit de documenten van Solidair bleek dat Johan Demol tussen 8 februari 1979 en 15 januari 1980 maar liefst 13 keer aanwezig was geweest op bijeenkomsten van het FJ in haar bunker aan de Brusselse Materiaalkaai. Dat was op zich al een reden om te geloven dat kriebels in de buik hooguit een bijkomstige reden konden zijn geweest.

Groot was de verbazing van De Smedt toen hij verder bladerde in de aanwezigheidslijsten. Daaruit bleek dat Demol in totaal minstens vijfentwintig keer aanwezig was. Demol was onder meer van de partij in de avond van 29 september 1979. Hij nam toen deel aan een bijeenkomst waarop brandbommen en thunderflashes werden klaargemaakt met het oog op een betoging, de volgende dag in Antwerpen. Het FJ had de intentie om daar zeer gewelddadig toe te slaan. Voor de anekdote: de brandbommen werden vervaardigd door Paul Latinus van het neonazistische WNP, die later in erg mysterieuze omstandigheden de dood zou vinden.

De Smedt stelde nog meer vast. Tussen de stukken zat zowaar een lijst met leden van de Groep G. Dat was in de jaren ’70 een geheime extreem-rechtse organisatie binnen de rijkswacht waarvan bleek dat ze zeer nauwe banden had met het FJ en eveneens geleid werd door Dossogne. Over de Groep G is al een hele bibliotheek vol geschreven. Twee parlementaire commissies trachtten zicht te krijgen op de rol die de organisatie kan hebben gespeeld in het torpederen van een aantal grote gerechtelijke dossiers – zoals dat van de Bende van Nijvel.

Behalve op een ledenlijst stootte De Smet ook op een opdracht van Dossogne aan de Groep G. Dat is de wereld op zijn kop. Zoals in elk beschaafd land werken de Belgische politiediensten in gerechtelijke onderzoeken met bevelschriften van een magistraat. Bij al wat ze ondernemen horen ze te worden ‘gedekt’ door wat men in het vakjargon een apostille noemt, een gerechtelijk bevelschrift. Wat bleek nu? De leider van een terroristische organisatie schreef in die vrolijke jaren apostilles uit aan de rijkswacht.

Walter De Smedt stelde ook vast dat het FJ in zijn gloriedagen contacten onderhield met extreem-rechtse groeperingen in de hele wereld, tot in Chili. Hij legde ook de hand op een document dat verwees naar contacten met een vertegenwoordiger van het Opus Dei in Italië.

En de 111 inschrijvingsformulieren van het FJ? Die waren verdwenen. In de inventaris werd wel verwezen naar een nummer van een farde waarin ze hoorden te zitten, maar die was leeg. Het weinige wat over deze formulieren geweten is, is dat er onder meer namen op stonden van mensen die het inmiddels als officieren voor het zeggen hebben bij de rijkswacht.

Op de aanwezigheidslijsten – die er dus wel nog lagen – trof De Smedt de namen aan van een erg bekende Brusselse substituut en de broer van een van de drie huidige nationale magistraten. Het gaat er een beetje op lijken dat binnen de politiediensten en de magistratuur werkelijk niemand happig is om meer te weten te komen over de invloed van het FJ en de Groep G. Daar heeft Demol dus wel een punt: waarom kwamen alleen de op hém betrekking hebbende stukken te voorschijn?

Ander raadsel: waarom bleef Freddy Troch zich zo heftig tegen verder onderzoek verzetten? Hij was destijds de gedreven onderzoeksrechter die vanuit Dendermonde met zijn cel-Delta resultaten boekte in het Bende-dossier en die ook grote interesse had voor het extreem-rechtse spoor. De Smedt stelde vast dat Troch zelf onmiddellijk na de vangst van de Brusselse BOB in mei 1990 zelf naar de inhoud van de kist was komen kijken. Volgens De Smedt is het verre van zeker of dit volgens de regels van de procedure is gebeurd. Is dat de reden?

In een verslag dat De Smedt begin dit jaar achter gesloten deuren voorlegde aan de parlementaire opvolgingscommissie voor het Comité P uitte hij zijn onbegrip: ‘De vraag stelt zich dan waarom de elementen die uit die stukken blijken en die ter kennis gebracht werden, o.m. aan de cel-Delta, niet gebruikt werden tijdens het officieel onderzoek van het Vast Comité P.’

Vrij vertaald: Troch wist al sinds 1990 waar het archief van het FJ vrij ter inzage lag, maar zei daar niets over. Speurders van het Comité P hoefden zich begin 1996 enkel naar de griffie op het Brusselse justitiepaleis te begeven om te kijken of de naam van Demol daar op de lijsten voorkwam, maar Troch gaf geen kik. Zonder de onthullingen in Solidair zou het Comité P wellicht tot de conclusie zijn gekomen dat Demol nooit lid was van het FJ.

Het lijkt inderdaad alsof velen er belang bij hebben om te doen alsof de kist van Dossogne nooit heeft bestaan. Twee jaar geleden voerden de professoren Cyriel Fijnaut en Raf Verstraeten een nummer op. In opdracht van justitieminister Stefaan De Clerck (CVP) hadden ze letterlijk het hele Bende-dossier onderzocht. Ze gingen onder meer na of het kon kloppen, zoals al jaren was beweerd, dat het Bende-onderzoek gesaboteerd werd middels een “extreem-rechts complot” binnen de rijkswacht. Dat was absoluut niet zo, verzekerden de twee professoren met een brede grijns op de lippen. Allemaal fantasie en wilde complottheorieën. “Hele boeken mogen in de vuilnisbak”, zeiden ze. De deskundigen legden zo de basis van de lijn die de CVP-leden in de Bende-commissie – voorgezeten door huidig justitieminister Van Parys – zou volgen.

Bij het doorzoeken van de stukken op de Brusselse griffie merkte Walter De Smedt dat voor hem ook Fijnaut en Verstraeten daar waren geweest om het FJ-archief eens te bestuderen. Logisch ook. Nergens ligt zoveel authentiek materiaal bij elkaar als daar. Alleen: op meer dan twee derde van de totale hoeveelheid documenten zaten nog steeds de zegels die de BOB er in 1990 op had aangebracht. De deskundigen hebben de mappen blijkbaar niet eens opengemaakt. Mogelijk is dat de verklaring waarom de deskundigen “niets vonden”.

Meer nog dan de CVP heeft de SP goede redenen om de zaak-Demol liever te vergeten. In november van vorig jaar diende Johan Demol bij het Hof van Cassatie klacht in tegen een aantal personen van wie hij meende dat ze deel uitmaken van een samenzwering om hem ten val te brengen. In de tekst van die klacht staat een opmerkelijke passage: ‘Met deze brief wil ik u bijzonder attent maken op de rol, gespeeld in gans deze zaak die tot mijn afzetting heeft geleid, door sommige leden van het Comité P. Wat mij bijzonder verontrust, is dat de ondervoorzitter van het Comité P., de heer Georges Pyl, een persoonlijke vriend was die destijds zelf bij mij thuis voor een diner onthaald werd.’

‘Zijn vrouw, Laura Szabo, was namelijk een boezemvriendin van mijn vroegere echtgenote, Danielle Jacob. Zij hadden samen rechten gestudeerd aan de Luikse universiteit. Achteraf hebben zij samen gewerkt als ambtenaressen op de dienst Algemene Rijkspolitie bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Mevrouw Szabo werd later naar het kabinet van de minister gepromoveerd, alwaar zij onder andere belast werd met het samenstellen en natrekken van de benoemingsprocedures van politiecommissarissen. Zo heeft zij zowel mijn dossier tot benoeming tot commissaris als dat tot benoeming tot hoofdcommissaris afgehandeld.’

Tracht dit maar eens te ontrafelen. Demol werd benoemd door toedoen van de boezemvriendin van zijn echtgenote. Beide dames werkten op Binnenlandse Zaken. De boezemvriendin was gehuwd met de man die in het Comité P het onderzoek naar de benoeming van Demol naar zich toe trachtte te trekken. En nog een kleine aanvulling: Georges Pyl, de man van de boezemvriendin, werkte voor zijn loopbaan bij het Comité P eveneens op het kabinet van Tobback.

De parlementaire opvolgingscommissie voor het Comité P, die erover moet waken dat de politie van de politie geen zaken verborgen houdt, is SP-kamerlid Robert Delathouwer. Hij is een van de discipelen van Tobback.

In zijn rapport signaleerde Walter De Smedt verschillende interventies van Pyl in het onderzoek bij het Comité P: “Hij drong zijn visie over de benoemingsprocedure (visie Binnenlandse Zaken) op aan de enquêteurs.” Volgens De Smedt kwam ook de echtgenote op zeker ogenblik tussenbeide ten gunste van Demol en behandelde Pyl bij het Comité P een klacht over dubieuze praktijken bij het politiekorps van Schaarbeek, toen dat nog geleid werd door Demol. De klacht ging over het verschaffen van drugs aan de getuige van een moord. “Op verslag van Pyl wordt dit dossier geseponeerd”, aldus De Smedt.

Waarnemers achten de kansen dat De Smedt zijn onderzoek naar Demol, het Front de la Jeunesse en de Groep G mag voortzetten, niet zo groot.

Bron » De Morgen | Douglas De Coninck

De geheime dienst van het Vlaams Blok

Tot voor kort was Kosmos het best bewaarde geheim van het Vlaams Blok. Vanop het partijsecretariaat in de Madoutoren in Brussel leidde stafmedewerker Luc Dieudonné een eigen spionagedienst. Vlaams-nationale folklore of een ernstige reden tot ongerustheid? Sinds enkele maanden is Kosmos van de aardbodem verdwenen. Wat niet noodzakelijk wil zeggen dat het niet meer bestaat.

Opsporing verzocht: Documentatie en informatie van en over de Brugse vzw Cactus en haar dochter- en zusterorganisaties vzw De Lastige Bruggeling, vzw Breyghel, Fiets Overleg Brugge (FOB), Brugse Belangengroep van Fietsers, Volkshogeschool-Elcker-Ik Brugge…

Dit verscheen in een van de laatste nummers van Doorzicht, het driemaandelijkse tijdschrift van Kosmos. Wat het Vlaams Blok met gegevens over Brugse fietsers aanmoet, is niet geweten. Hoe en waar ze die opslaat en wat ze er verder mee doet evenmin. Je kunt misschien toch maar hopen dat, als het Blok het ooit in een of andere stad voor het zeggen zou krijgen, je geen fiche hebt.

De geheime spionagedienst kent zijn oorsprong in september 1980. Het is het eenmansinitiatief van de Antwerpse taxichauffeur Luc Dieudonné, die vanaf de vroege jaren zeventig aan de zijde van Bert Eriksson actief is binnen de terreurgroep VMO. Dieudonné is zo verbolgen over wat de pers in die dagen over de VMO en aanverwante clubjes meldt, dat hij besluit de ‘vijand’ een koekje van eigen deeg te geven.

Als een maniak begint hij te knippen. Hij abonneert zich op alles, tot parochiebladen toe. Zijn doel: het aanleggen van een mammoetarchief over al wat ‘links’ en ‘progressief’ is. Zijn dienst draagt dan nog de naam ‘Aldegonde’. Voor een organisatie die geheim wil blijven, is dat een niet zo verstandig gekozen naam. Ze verwijst naar een adres op de de Sint-Aldegondekaai in Antwerpen, waar overigens ook de revisionistische kring Vrij Historisch Onderzoek gevestigd is. In al die jaren moet de spionagedienst meer dan eens halsoverkop van naam en adres veranderen. Dat gebeurt telkens nadat de ‘vijand’ hem heeft ontdekt. Op zeker ogenblik deelt de dienst het adres met het Antwerpse hoofdkwartier van het Vlaams Blok in de Van Maerlandtstraat.

In de beginjaren maakt Dieudonné zijn bevindingen wereldkundig in Revolte, het blad van Voorpost. Dat is de feitelijke opvolger van de inmiddels als privé-militie buiten de wet gestelde VMO. Veel stelt het allemaal niet voor. Dieudonné ‘ontmaskert’ bijvoorbeeld de groene partij Agalev als deel uitmakend van een groot leninistisch complot.

De eerste stap naar ‘professionalisering’ komt er in 1985, wanneer de Nationalistische Studentenvereniging (NSV) haar leden oproept om mee te gaan spioneren. De dienst krijgt een nieuwe naam: ‘Kring voor het Onderzoek naar de Socialistische en Marxistische Ondermijning van onze Samenleving’. Na de val van de Berlijnse Muur krijgt de M een andere betekenis. Bij gebrek aan Marxisten gaat de M staan voor ‘multiculturele’. Vanaf 1985 gaat Dieudonné ook in vast dienstverband werken op de studiedienst van het Vlaams Blok. De partij geeft hem in haar eigen tijdschrift de ruimte om maandelijks een rubriek ‘open dossier’ te vullen.

Wat het Blok hiermee hoopt te bereiken, wordt duidelijk in 1989, wanneer Philip Dewinter een verklikkingscampagne lanceert naar ouders en leerlingen in het middelbaar onderwijs. Via het netwerk van Kosmos wil het Blok lijsten aanleggen van ‘progressieve leerkrachten’. Het draait uit op een flop, maar het kan niet beletten dat de samenwerking met de partij er alleen intensiever op wordt. Dieudonné legt zich toe op het vormingswerk van kaders en militanten van het Vlaams Blok. Hij maakt ook deel uit van de redactieraad van het nationale partijblad. En dat is tot vandaag zo.

In een bijdrage over Kosmos in het blad RésistanceS schatte Wim Haelsterman vorig jaar het totale aantal agenten op “enkele honderden”. Volgens hem bestaat bestaat er een vaste structuur met provinciale verantwoordelijken. Op het hoofdkwartier zou een tiental mensen voltijds in de weer zijn met het verwerken van de binnengekomen informatie.

Hoe betrouwbaar die is, bleek in juli 1997. Dieudonné ‘ontmaskerde’ toen de daders van de brandstichting in het Gentse partijlokaal van het Vlaams Blok, boven het café De Roeland, als leden van “het linkse anarchistische milieu”. Enkele weken later bleek dat café-uitbater Bruno Verstraete zelf de boel in de fik had gestoken met het oog op een verzekeringspremie. Kort daarvoor schreeuwde Dieudonné moord en brand over de ‘aanslagen’ op zijn West-Vlaamse agent Jeroen Mol. In diens woning was een boobytrap geplaatst. Dat was het werk van een organisatie genaamd ‘Militant Links’, zo klonken de bevindingen van Kosmos. De realiteit was ook hier pijnlijk anders: Mol, die met een acuut gebrek aan aandacht kampte, had tot tweemaal toe een aanslag op zichzelf gepleegd.

De meeste inlichtingen die Kosmos bereiken, zijn tijdschriftjes, pamfletjes e.d. De agenten van Kosmos kunnen die per post opsturen of afgeven in het dichtst bijzijnde secretariaat van het Vlaams Blok. Anders ligt het natuurlijk met de als ’top secret’ beschouwde informatie. In oktober 1994 lanceerde Dieudonné in Doorzicht een oproep om alle mogelijke persoonlijke gegevens over “linkse” kandidaten voor de gemeenteraadsverkiezingen in te zamelen. In de rubriek ‘Opsporing Verzocht’ stond toen ook een soort advertentie voor spionnen in spe: “Wij zijn op zoek naar vrijwilligers die linkse manifestaties willen bezoeken om er voor Kosmos documentatie en informatie te sprokkelen. Dit gebeurt uiteraard steeds in overleg met een verantwoordelijke van de buitendienst en houdt geen enkel risico in voor verstandige mensen.”

Het was onder meer naar aanleiding hiervan dat het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding met een klacht naar de Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer trok. “Dat heeft weinig uitgehaald”, zegt Hugo Gijsels, die bij het centrum het dossier opvolgt. “Vanuit de commissie heeft men Kosmos meteen op de hoogte gebracht van onze klacht. Dat is ook voorzien in de procedure. Nu, kort daarna verscheen in ’t Pallieterke een bericht over het opdoeken van Kosmos. Daarmee zijn we hun spoor weer kwijt.”

Dat Dieudonné en co. hierna wanhopig de armen in de lucht zouden hebben gegooid en een vuurtje gestookt van hun levenswerk, mag nogal onwaarschijnlijk worden geacht. Het archief dat ze nu al bijna twintig jaar met zich meeslepen, moet gigantisch zijn. Voor het eerst in zijn geschiedenis lijkt Kosmos erin geslaagd zichzelf onzichtbaar te maken. Ook de website die het vanaf 1996 had op het Internet is verdwenen.

Al in de jaren tachtig betrok Dieudonné financiële informatie over zijn opponenten bij een van zijn oude vrienden, André Van Hecke. Die was tijdens de Tweede Wereldoorlog lid van de SS en werd in 1946 door de krijgsraad tot tien jaar gevangenisstraf veroordeeld. Van Hecke werd later actief als voorman van de vzw Hertog Jan Van Brabant, een belangenvereniging van collaborateurs. In de jaren tachtig prijkten de namen van zowel Van Hecke als zijn echtgenote Jeanine Colson op de verkiezingslijsten van het Vlaams Blok in Brussel. Colson liet zich opmerken met de publicatie, in Vlaanderen, van het boek waarin de Franse revisionist Robert Faurisson poneert dat het dagboek van Anne Frank een vervalsing was.

André Van Hecke is zaakvoerder van de Group Van Hecke. Dat is een vrij succesvolle bedrijvengroep die zich specialiseerde in schuldinvordering en financiële informatie. De firma is gevestigd in Sint-Pieters-Leeuw. De twee zonen van Van Hecke kregen er inmiddels ook een functie.

Het officiële opdoeken van Kosmos viel nagenoeg samen met de komst van Johan Demol naar het Vlaams Blok. In één beweging maakte niet alleen een hele reeks oudgedienden van het Front de la Jeunesse en aanverwante groepjes zich lid van het Blok. In het Brusselse deden ook enkele ex-rijkswachters en -politiemensen dat. Er staan er trouwens twee op de lijst die het Blok indiende voor de Brusselse Raad. Het kan toeval zijn, maar in de laatste nummers van Doorzicht werd plots vrij kwistig geciteerd uit officiële strafregisters van ‘progressieven’.

Eén van de bedrijven van GVH heet European Recovery Systems. Daar trad onlangs een nieuw personeelslid in dienst: Hervé Van Laethem. Hij is sinds jaar en dag zeer goed bevriend met nagenoeg alle hoofdrolspelers die deze week in onze serie aan bod kwamen. Van Sessler en Erens tot Pieter Kerstens. Met elk van hen heeft hij ooit betoogd, gevochten, nieuwe partijtjes opgericht.

Van Laethem was destijds één van de sleutelfiguren achter van de nogal gewelddadige groep l’Assault. Die ontstond uit de Franstalige tak van de VMO-Brussel (en werd inmiddels opgedoekt en omgevormd tot een organisatie met de naam Devenir). Tijdens meetings van het BIS, het Franstalige propagandabureau van het Blok in Brussel, liet hij zich meermaals aan de zijde van Pieter Kerstens opmerken als ‘verantwoordelijke voor de veiligheid’.

De vraag rijst wat Van Laethem bij GVH zou kunnen doen.

Toen bij de VMO, nu bij het Blok

Luc Dieudonné, de man achter Kosmos, maakte op 2 februari 1980 deel uit van een achtkoppig commando van de Vlaamse Militanten Orde (VMO) toen dat een aanslag uitvoert op boekhandel De Rode Mol in Mechelen. In de winkel werd zware schade aangericht. De twee uitbaters raakten ernstig gewond. Dieudonné was in die tijd een van de trouwste aanhangers van VMO-leider Bert Eriksson. Nu het Vlaams Blok zich vooral wil profileren als de partij die opkomt voor het gezin en de veiligheid van de burger, houdt het veroordeelde terroristen liever in de coulissen. Maar niet allemaal.

Ook hij maakte deel uit van het commando bij De Rode Mol. Oostendenaar en ex-paracommando Edouard Hermy was een van de meest gespierde VMO-leden van dat moment. Hij was enkele jaren later ook betrokken bij een (mislukte) aanslag op José Happart. “Het was wel degelijk de bedoeling om hem te vermoorden”, zegt Hermy nu. Hij kan zich daarbij enkel vrolijk maken over het feit dat het Brusselse gerecht er tijdens het grote VMO-proces in 1982 nooit in slaagde om dat te bewijzen. Hermy was in 1984 een van de initiatiefnemers van een poging om een politieke partij genaamd Nationaal Front op te richten. Dat NF zou bestaan uit ex-militanten van de VMO en het Front de la Jeunesse. Het plan werd volgens Hermy gekelderd door de toen nog erg jonge Philip Dewinter.

Hermy was in de jaren tachtig al eens lid van het VB, werd toen uit de partij gezet, maar is nu helemaal terug. Begin vorig jaar werd hij door de verkozenen van het Blok in de Oostendse gemeenteraad voorgedragen als lid van de raad van bestuur van de stedelijke vzw die zich ontfermt over het toerismebeleid.

Hij staat dertiende op de senaatslijst van het Vlaams Blok. Een verkiesbare plaats is dat vanzelfsprekend niet echt, maar voor velen is het wel een indicatie dat hij een van de nieuwe kopstukken kan worden in Antwerpen, zeker nu Xavier Buisseret daar vanwege een veroordeling voor pedofilie van het toneel is verdwenen. Luk Vermeulen was in 1976 de oprichter van Voorpost, een organisatie die geweld niet schuwde en met name militeerde voor de aanhechting van Vlaanderen bij Nederland. Na het verbod van de VMO stapten nagenoeg alle leden over naar Voorpost. (Vermeulen was begin jaren zeventig trouwens zelf ook actief bij de VMO.) In 1992 haalde Voorpost het nieuws toen het vanuit Vlaanderen huurlingen begon te ronselen voor de extreem-rechtse milities die in Kroatië tegen de Serviërs vochten.

Hoewel de tweetalige campagne van het Blok in Brussel misschien niet direct te rijmen vallen met de Groot-Nederlandse idealen van Vermeulen, bleef hij niet onberoerd bij de komst van Johan Demol. Op meetings met de ex-politiecommissaris treedt Vermeulen graag op als “chef veiligheid”. De rollen hebben ooit wel eens anders gelegen. Enkele jaren geleden trachtte Vermeulen met enkele andere leden van Voorpost het koninklijk paleis te Laken binnen te dringen. Hij werd toen staande gehouden door enkele Brusselse politiemannen onder leiding van… Johan Demol.

Het Vlaams Blok loochent zijn banden met Voorpost zeker niet. Op de website van de partij is de organisatie opgenomen in de lijst met links naar “bevriende organisaties”. Huidig VB-kamerlid Francis Van den Eynde is al bijna zijn hele volwassen leven lang een van de leiders van Voorpost. De organisatie krijgt trouwens van de partij bij elke stembusslag een vast aantal plaatsen op de lijsten toegewezen – als ware het een “zuil” van het VB. Deze keer staat de voorzitter van Voorpost Gent, Ortwin Depoortere, derde op de kamerlijst in het arrondissement Gent-Eeklo.

Als je de voor 13 juni ingediende lijsten van het VB overloopt, lijkt het er een beetje op alsof de partij een kleine invasie van nieuwe Alexandra Colens in diverse assemblees beoogt. Vrouwen – het dient gezegd – zijn prominent aanwezig op de lijsten. Figuren als Hermy – “ze houden mij voorlopig nog in de frigo” – werden daar blijkbaar geweerd. Opmerkelijk is de vijfde (en mogelijk verkiesbare) plaats die Clementine Van Autgaerden op de lijst voor de Brusselse raad kreeg. Zij is de uitbaatster van het restaurant ’t Ezelbrugske in Schaarbeek. Dat is de plek waar Johan Demol en zijn rechterhand Patrick Sessler sinds begin vorig jaar elke maandagavond aanspreekbaar zijn voor de inwoners van Schaarbeek en van waaruit hun Brussel-campagne gecoördineerd wordt.

Bron » De Morgen

BIS, alias Le Bloc Flamand

Hoezeer de organisatie ook lijkt op haar Franstalige ‘federatie’, het Vlaams Blok houdt al vijf jaar vol dat het hoegenaamd niets te maken heeft met BIS, het comité Bruxelles Identité Sécurité. Dat is beter voor het imago, want erg zuiver is het politieke verleden van enkele roergangers van BIS niet. Een ex-medewerker van de Brusselse partijafdeling getuigt nu: ‘Ik zat erbij toen de voorzitter van het Blok voor het Brussels Gewest Pieter Kerstens van BIS op café ontmoette. Ik heb de betalingen gezien. Cash.’

Eerst stierf zijn moeder. Toen bleek dat ze levensverzekering noch huurcontract had. Een ongeluk komt nooit alleen. Freddy Vlaeminck, werkloos, ging al zijn geld van de bank halen voor een nieuwe waarborg en werd in de buurt van het Noordstation overvallen.

“Ik heb eerst een tijdlang als een clochard geleefd. Toen vond ik een baantje bij een Spanjaard in Koekelberg. Hij deed de distributie van folders van het Vlaams Blok. De partij heeft het in Brussel altijd moeilijk gehad om mensen te vinden die voor hen willen bussen en plakken, vooral in de ‘zware wijken’: Kuregem, Schaarbeek, Vorst… Precies omdat er al meer dan één vrijwilliger onder handen werd genomen door jonge allochtonen, betaalt het Blok goed. Eén frank per folder. Noem het een gevarenpremie.”

Van het een kwam het ander. Liever een Vlaming dan een Spanjaard, dacht Brussels VB-voorzitter Frédéric Erens. Vlaeminck ging voltijds voor de partij werken. “Ik woonde toen op de eerste verdieping bij een Indiër. Erens vond dat maar niks, en stelde me voor om in te trekken in het appartementje boven het hoofdkwartier van de partij aan de Leuvenseweg, vlakbij het parlement. Ik moet zeggen: die buurt beviel me wel. Ik kreeg ook een eigen bureautje op het gelijkvloers, met een computer en zo. Ik werd verantwoordelijk voor alles wat met de distributie van het propagandamateriaal te maken had. Op het laatst boden ze mij aan secretaris te worden, in Brussel-stad, maar toen was ik het al beu.”

Vlaeminck leerde alle lokale partijbonzen kennen. Hij verwierf inzicht in persoonlijke vetes en onderlinge codes. Sommige dingen begreep hij eerst niet. “Bijvoorbeeld: er was een regel die wou dat Patrick Sessler nooit een stap mocht binnenzetten in het lokaal aan de Leuvenseweg. Ik vond dat vreemd. Als er buiten dat lokaal vergaderd werd, merkte je heel duidelijk dat het in feite Sessler was die alles besliste en niet Erens. Dus was het altijd zijn vrouw die naar het lokaal kwam om zijn zaken te regelen.

“Voor Johan Demol zelf hadden ze daar een heel bureau vrijgemaakt, maar die kwam eigenlijk ook maar zelden. Met Pieter was het het ergst. Die mócht helemaal niet binnen. Dat was een dogma: alles moest in het geheim gebeuren. Pieter was de grote man achter BIS. Die gaven dat blaadje Ket uit. De partij wou niet dat iemand zou denken dat ze iets te maken had met BIS. Ik vond dat belachelijk.

“Pieter zat altijd te klagen. Hij kreeg een half miljoen frank per jaar uit de partijkas, uitbetaald in maandelijkse schijven. Dat vond hij te weinig. Voor 1999, verkiezingsjaar, moest het 800.000 frank worden. Met Pieter moest voor dit soort dingen altijd worden afgesproken in een café. Ik zat daarbij, ik heb de betalingen gezien. Cash. Ik weet niet of dat de enige betalingen waren, maar ik vond dat het allemaal nogal op een gekke manier ging.”

“Door zoveel te bussen verdeed ik hopen tramkaarten. Die moest ik achteraf allemaal inleveren bij Pieter. De verdeling van Ket was trouwens een deel van mijn werk. Telkens ik een grote ronde moest doen, zei Erens me dat ik eerst moest bellen naar Pieter. ‘Hij zal vast en zeker nog wat liggen hebben voor jou.’ In feite werd dat dus ook gefinancierd door het Blok. Dan maakte ik pakketjes met foldertjes van het Blok en exemplaren van Ket. Maar opnieuw: ik mocht ze niet in elkaar vouwen. Het moest lijken alsof ze per toeval dezelfde dag in de brievenbussen lagen.”

Pieter Kerstens was in 1994 een van de oprichters van het comité Bruxelles Identité Sécurité (BIS). De overige drie oprichters waren Robert Steuckers (die al ter sprake kwam in de eerste aflevering van deze serie), het Anderlechtse VB-gemeenteraadslid Raymond De Roover en… een vertegenwoordiger van de elitaire en strikt eentalig Franse Club du Beffroi.

In zijn boek ‘Les Rats Noirs’ legt Manuel Abramowicz een verband tussen het ontstaan van BIS en een evolutie in het denken over België in bepaalde Brusselse salons. Tot aan het einde van de jaren tachtig was België in rechtse PSC-kringen een heilige koe. Een van de signalen dat dit niet meer zo was, kwam volgens Abramowicz al in 1988 met een lofzang op Karel Dillen in het door baron de Bonvoisin gefinancierde tijdschrift Europe Magazine.

Zeggen dat BIS over onbeperkte middelen beschikt, is overdreven. Maar als het klopt wat Vlaeminck zegt met betrekking tot de financiering van BIS, is een vijf jaar oud mysterie minstens ten dele opgehelderd. Velen vroegen zich al langer af waar BIS het geld bleef halen. Het Franstalige Ket wordt in vier kleuren gedrukt en op 25.000 exemplaren gratis verspreid.

Met even groot gemak drukt het BIS dure affiches, folders en stickers en steunde het in ’91 en ’94 de campagnes van tweetalige kandidaten op de lijst van het VB. Dat de partij daar zelf toch niet geheel vreemd aan kon zijn, kon al worden afgeleid uit de mensen die in Ket werden geïnterviewd: Karel Dillen, Frank Van Hecke, Philip Dewinter, Roeland Raes, Gerolf Annemans…

Pieter Kerstens is duivel-doet-al bij BIS. Hij komt uit een oostfrontersfamilie en laat voor het eerst van zich spreken wanneer hij in de jaren tachtig leider wordt van de Parti des Forces Nouvelles, de politieke vleugel van het Front de la Jeunesse. Later duikt hij op bij het FNB van Marguérite Bastien, maar zodra in 1997 de perikelen rond het al of niet aanblijven van Demol begonnen, heeft hij het meteen begrepen: in Brussel is de toekomst aan het Vlaams Blok.

“Binnen de partij is niet iedereen even gelukkig met een figuur als Kerstens”, zegt Manuel Abramowicz. “Niet zozeer omdat hij een Franstalige is. Kerstens is een risicofactor voor het softe imago dat het Blok nu nastreeft. Hij is een vaste gast op rabiaat antisemitische bijeenkomsten in het buitenland en is niet vies van een knokpartij, zo nu en dan.”

Dat blijkt in januari van dit jaar na afloop van een vergadering tussen mensen van BIS en VB in een Brussels café. Aan de overkant van de straat voeren enkele jongeren actie. Kerstens neemt de leiding van een knokploeg die er zo hard tegenaan gaat dat zelfs Demol achteraf laat weten dat hij “die er liever niet meer bij heeft”.

Kerstens heeft de vervelende gewoonte om zijn vrienden van l’Assaut mee te brengen naar bijeenkomsten van BIS – om er in te staan voor de ‘ordehandhaving’. l’Assaut is de voortzetting van de Brusselse afdeling van de Vlaamse Militanten Orde (VMO), een gewelddadige privé-militie die in de jaren tachtig net als het FJ buiten de wet werd gesteld.

Freddy Vlaeminck heeft bij het Blok weinig gemerkt van een breuk met Kerstens. “Ik ben daar gebleven tot in april. Toen waren de contacten in elk geval opperbest. Goed, Pieter bekleedt misschien geen officiële functie binnen de partij, maar ik herinner me wel dat tuinfeest in Ukkel, in juni van vorig jaar. Dat was een informele gelegenheid om kennis te maken met Demol, de nieuwe leider. Pieter heeft dat mee georganiseerd. Hij is tot het laatst gebleven. Daar zijn toen, tussen pot en pint, strategische beslissingen genomen over de Brussel-campagne. Pieter nam daar heel actief aan de discussie deel en dat werd door iedereen – Filip De Man, Johan Demol en Dominiek Lootens incluis – als de normaalste zaak van de wereld beschouwd.”

Het feest vond plaats in de tuin van Jean David, in 1994 verkozen als gemeenteraadslid voor het FN. Nog een Franstalige erbij.

Sinds de overstap van Johan Demol lijkt het BIS volledig in zijn opzet geslaagd. Het is bijvoorbeeld vooral dankzij het lobbywerk van Kerstens en zijn kompanen dat de partij Agir besloot om bij de komende verkiezingen in Brussel geen lijsten neer te leggen. Bij de Franstalige extreem-rechtse partijen die dat wél doen, hoor je anderzijds de wildste verhalen over hoe sommigen zich de afgelopen jaren zouden hebben beijverd om intern ruzie te stoken. Om daarna met veel aplomb aan te kondigen dat ze zich hebben bekeerd tot het Vlaams Blok.

Je kunt een huis behangen met congresteksten waarin het VB zijn kiezers beloofde dat het de hoofdstad zou zuiveren van het Frans en zou “teruggeven aan Vlaanderen”. Vorige week vonden twee miljoen mensen in hun brievenbussen een klein boekje met het Toekomstplan, het VB-partijprogramma van nu. Daar staat: “… Natuurlijk, er wonen honderdduizenden Franstaligen in Brussel, voor het merendeel verfranste Vlamingen. Die mogen rekenen op het behoud van hun culturele eigenheid: Brussel zal een écht tweetalige stad zijn, met grondwettelijke waarborgen voor de Franstaligen.”

Wie zei daar ook weer dat het Vlaams Blok nooit compromissen sluit?

Bron » De Morgen

‘Vlaams Blok financiert BIS’

‘Het Vlaams Blok financiert het comité Bruxelles Identité Sécurité.’ Dat zegt Freddy Vlaeminck, tot voor kort medewerker op het Brusselse secretariaat van de partij. Het VB heeft altijd ontkend dat het iets te maken heeft met BIS, dat nochtans alles wegheeft van de Franstalige propagandamachine van het Vlaams Blok. “Ik zat erbij wanneer Pieter Kerstens, de verantwoordelijke van BIS, uitbetaald werd”, zegt Vlaeminck in een gesprek met De Morgen. “Dat gebeurde cash, door voorzitter Frédéric Erens.”

Volgens Vlaeminck bestond er binnen de partij een regel die stelde dat Kerstens het Brusselse partijlokaal niet in mocht. Het lokaal ligt vlakbij het federale parlement, waar het wemelt van de pottenkijkers. Kerstens was in het verleden actief bij verscheidene Franstalige extreem-rechtse partijtjes, zoals het PFN, de politieke vleugel van het Front de la Jeunesse (FJ) waar ook Johan Demol lid van was.

Er zijn nu aanwijzingen dat het doen uitlekken van het bestaan van de lidmaatschapskaart van Demol bij het FJ helemaal niets te maken heeft met “een links complot”, zoals Demol en het VB al twee jaar volhouden. Uit onderzoek van het Comité P blijkt dat het exemplaar dat afgedrukt werd, uit een gerechtelijk dossier komt waar buiten de betrokken magistraten alleen de verdachte toegang toe heeft. Die verdachte is niemand minder dan baron Benoît de Bonvoisin, de vroegere financierder van het FJ. Het BIS werd in 1994 opgericht door figuren uit de entourage van de Bonvoisin.

Bron » De Morgen