Wilfried Martens: “Spitaels was grote persoonlijkheid”

Voormalig premier Wilfried Martens zag Guy Spitaels als politiek generatiegenoot evolueren van “een socialist du possible” tot “iemand die op communautair vlak heel sterk radicaliseerde”. “Een grote persoonlijkheid”, blikt Martens terug.

Ook voormalig SP-kopstuk Willy Claes spreekt lovende woorden over Spitaels. Martens leerde Guy Spitaels heel goed kennen toen de Waalse socialist als vicepremier toetrad tot de eerste regering van Martens in 1979. Samen realiseerden ze de staatshervorming van 1980. “Hij was toen een gematigd man, een socialist du possible, ook op het communautaire vlak.”

Toen de socialisten in 1981 het hervormingsplan van Martens verwierpen, koos Spitaels voor het partijvoorzitterschap van de PS en ging hij harde oppositie voeren tegen de besparingsmaatregelen die Martens samen met de liberalen uittekende.

Ook op communautair vlak raakte Spitaels steeds verder van Martens verwijderd. Hij radicaliseerde en omarmde het Waalse regionalisme. Toen de socialisten in 1987 in de regering terugkeerden, bleef hij als voorzitter een harde houding aannemen in communautaire dossiers.

“Er moet ergens een déclic geweest zijn. Op communautair vlak is hij sterk geradicaliseerd. In het laatste interview dat ik van hem las toonde hij zich zeer pessimistisch over de communautaire verhoudingen. Hij zei dat hij niet meer zou investeren in België, een mening die ik niet deel.”

Ondanks politieke meningsverschillen was Martens vorig jaar nog aanwezig op het feest naar aanleiding van de 80ste verjaardag van Spitaels in Aat. “Hij was toen nog in volle vorm. Het verwondert me dat ik nu lees dat hij wellicht aan een tumor is overleden.”

“Guy Spitaels was een grote persoonlijkheid, zowel academisch als politiek. Op politiek vlak heeft hij zijn stempel gedrukt op de jaren ’80 en ’90 van de vorige eeuw. Voor wie hem niet goede kende, kwam hij over als een sfinx, maar wie hem wel kende, kon goed met hem samenwerken”. Dat verklaarde toenmalig SP-kopstuk Willy Claes, die net als Spitaels partijvoorzitter, minister van staat en vicepremier in een aantal regeringen-Martens was.

Claes wees op de rol van Spitaels bij de ontwikkeling van de PS, die hij tot boven de 40 procent van de stemmen wist te tillen. Maar hij speelde ook een belangrijke rol in het communautaire debat, waarin hij zich hard en resoluut opstelde, maar ook een grote zin voor een evenwichtig compromis aan de dag legde.

Beide politici stonden ook terecht in de Agusta-affaire, waardoor ze gedwongen werden ontslag te nemen: Claes als secretaris-generaal van de Navo, Spitaels als Waals minister-president. “Ik begrijp nog altijd niet waarom Guy Spitaels en ik op de beklaagdenbank moesten plaatsnemen.

Spitaels heeft als gevolg van de zaak volledig gebroken met de nationale politiek. Hij wilde niet meer praten over de periode voor Agusta, maar concentreerde zich volledig op zijn carrière van academicus. Hij schreef een aantal boeken over de internationale politiek, waarbij hij zich kritisch uitliet over de VS”, aldus nog Willy Claes.

Bron » De Standaard

PS-kopstuk Guy Spitaels is overleden

Oud-PS-kopstuk Guy Spitaels is op 80-jarige leeftijd overleden. Hij kreeg de bijnaam “Dieu” omdat hij veel invloed had in zijn partij. Dat bleef ook zo, totdat hij veroordeeld werd in de smeergeldaffaire rond Agusta-Dassault. Spitaels is overleden aan de gevolgen van een hersentumor.

Spitaels begint zijn politieke carrière begin jaren 60. Hij wordt lid van de PS naar aanleiding van de stakingen in Groot-Brittannië, maar echt politiek actief is hij pas in de jaren 70 wanneer hij gaat werken op verschillende PS-kabinetten.

In ’74 wordt hij senator, drie jaar later is hij verkozen tot burgemeester van Ath, zijn geboortestad. Hij wordt dan ook minister van Arbeid in de regering Tindemans II en later in de regering Vanden Boeynants II. In de eerste 4 regeringen van Wilfried Martens is hij ook vicepremier.

Na de val van Martens IV wordt hij voorzitter van de Parti Socialiste nadat de PS in de oppositie is beland (foto onder als voorzitter tijdens een partijcongres). In 1983 krijgt hij de eretitel “minister van staat”. Vier jaar later kan hij zijn partij met een verkiezingsoverwinning weer in de regering Martens VII loodsen.

Met Spitaels aan het roer haalt de PS dan 40 procent van de stemmen. Dat maakt hem “incontournable” binnen zijn partij en levert hem de bijnaam “Dieu” op. Een bijnaam die hij tot in de jaren 90 krijgt toegedicht. In 1992 stopt hij als partijvoorzitter en wordt hij minister-president van de Waalse regering. Een functie die hij niet lang zal uitoefenen.

Een goed jaar later breekt de smeergeldaffaire Agusta-Dassault uit, een gerechtelijk onderzoek naar corruptie bij de aankoop van gevechtvliegtuigen van het Italiaanse bedrijf Agusta door het leger in 1988. In het kader van dat onderzoek vraagt het parket van Luik om de onschendbaarheid van Spitaels gedeeltelijk op te heffen zodat zijn rol in de affaire onderzocht kan worden.

Niet lang daarna neemt Spitaels ontslag als minister-president, maar een jaar later wordt hij toch weer dat parlement ingestuurd wanneer hij verkozen wordt tot voorzitter van het parlement door de leden van het Waalse parlement.

Zijn ster is dan al tanende door de verdachtmakingen in de zaak-Agusta-Dassault. Onder druk van de beschuldigingen in de smeergeldaffaire treedt hij in 1997 af als parlementsvoorzitter en burgemeester van Ath. Een jaar later heffen de parlementen van de Franse Gemeenschap en het Waalse Gewest zijn onschendbaarheid op.

Spitaels houdt vol dat hij zich niet schuldig heeft gemaakt aan corruptie, maar het Hof van Cassatie veroordeelt hem toch tot 2 jaar voorwaardelijke celstraf voor passieve corruptie. Hij mag 5 jaar lang geen publieke functie meer uitoefenen en moet een boete betalen. Ook SP’er Willy Claes en PS’er Guy Coëme worden veroordeeld voor passieve corruptie.

Guy Spitaels heeft zijn voorliefde voor Wallonië nooit onder stoelen of banken gestoken. Hij was ook liever minister-president van het Waalse Gewest dan minister in de federale regering. In Vlaanderen staat hij al snel bekend om zijn uitspraak: “Le lion flamand rugit, mais il n’a pas de dents” – “De Vlaamse leeuw brult, maar hij heeft geen tanden”.

De socialistische familie verliest met Guy Spitaels een derde voormalig kopstuk op korte tijd. Onlangs zijn ook ex-minister Michel Daerden (PS) en Etienne Mangé (SP -SP.A) gestorven.

Bron » VRT Nieuws

“Straf afkopen schendt gelijkheidsbeginsel”

“Het kan toch niet dat wie rijk is, zijn straf kan afkopen”, vindt de Liga voor Mensenrechten. Ze vraagt aan de Raad van State de vernietiging van de rondzendbrief over de ‘afkoopwet’.

“Die rondzendbrief is geschreven op maat van de financiële elite”, zegt Jos Vander Velpen, voorzitter van de Liga voor Mensenrechten. “Een witteboordencrimineel kan tegen een boete van 10 procent zijn straf afkopen. Dat is een aanfluiting van het gelijkheidsbeginsel. Is het niet cynisch dat de minister van Justitie al verklaard heeft dat het geld van de schikkingen gebruikt kan worden voor de bouw van gevangenissen? De gevangenissen waar dan de armere burgers in terechtkomen.”

De wet op de verruimde minnelijke schikking – in de volksmond de ‘afkoopwet’ – laat toe om in elke stand van het strafproces de straf af te kopen. Ze dateert van mei vorig jaar. Het openbaar ministerie is aan zet en kan schikken als het vindt dat voor de feiten niet meer dan twee jaar gevangenisstraf opgelegd moet worden en het niet om een zaak van zwaar fysiek geweld gaat. Bedoeling van de wetgeving is duidelijk om fraudezaken snel af te handelen en te vermijden dat ze eindeloos lang aanslepen voor het gerecht.

De procureurs-generaal en de minister van Justitie, Annemie Turtelboom (Open VLD), hebben op 30 mei een rondzendbrief verspreid met daarin richtlijnen hoe de verschillende parketten met die wet moeten omspringen. Het is die rondzendbrief die de Liga voor Mensenrechten door de Raad van State vernietigd wil zien. Het verzoek tot vernietiging verscheen op 16 augustus in het Belgisch Staatsblad.

Volgens de Liga werd niet alleen het gelijkheidsbeginsel, maar ook het wettelijkheidsbeginsel geschonden. Zo wordt in de rondzendbrief een hele rist misdrijven opgesomd waarvoor de straf afgekocht kan worden. “Het komt het parlement toe om dat te doen. Maar deze gevoelige materie werd op een drafje binnenskamers geregeld.”

Vander Velpen vindt het ook zeer verontrustend dat alle macht naar het parket-generaal gaat. “Of er een schikking komt, hangt af van de ondoorgrondelijke wegen van het parket-generaal. Er is helemaal geen transparantie.”

De eis tot vernietiging van de rondzendbrief is het tweede wapen dat de Liga voor Mensenrechten in de strijd gooit tegen de afkoopwet. De Franstalige collega’s van La Ligue des droits de l’Homme hebben vorig jaar voor het Grondwettelijk Hof al een verzoek ingediend om de wet zelf te laten vernietigen. Die zaak wordt midden september behandeld. Over de wet over de verruimde minnelijke schikking is al heel wat inkt gevloeid.

Ze is nogal controversieel omdat onder anderen de topadvocaten Axel Haelterman en Raf Verstraeten samen met leden van het Antwerpse parket de pen vasthielden voor de wet. Haelterman is de advocaat van de diamantkoepel AWDC en Verstraeten telt verschillende diamantairs onder zijn cliënteel.

De wet is ook een van de oorzaken van het conflict binnen het Antwerpse parket, waar sommigen een ruime toepassing van de wet voorstaan, terwijl anderen eerder sceptisch tegenover de verruimde minnelijke schikking staan.

Bron » De Standaard