De moord op de man die te veel wist

In Namen is maandag het derde assisenproces begonnen over de moord op André Cools (63). De gewezen topman van de PS werd in de zomer van 1991 koelbloedig afgemaakt met twee kogels in het hoofd. Wie was Cools, waarom moest hij sterven en welke lijken vielen er, figuurlijk dan, tijdens het onderzoek uit de kast?

PS-kopstuk, minister van Staat en burgemeester van Flémalle André Cools werd op 18 juli 1991 op de parking van een appartementsgebouw in de Luikse gemeente Cointe van dichtbij doodgeschoten. Zijn vriendin Marie-Hélyne Joiret die bij hem was, raakte zwaargewond.

Wie was André Cools?

Op het ogenblik van de moord speelde Cools geen rol van betekenis meer in de nationale Belgische politiek. In de jaren 1970 was hij nochtans ‘incontournable’. Als voorzitter van de PS en enige tijd vicepremier lag hij mee aan de basis van het beruchte Egmontakkoord. Volbloed socialist Cools vocht voor Wallonië en was er enorm populair. De jongste jaren was hij burgemeester van Flémalle en parlementslid.

Hoe verliep het onderzoek?

Het onderzoek naar de moord werd geleid door de jonge Luikse onderzoeksrechter Véronique Ancia. Het duurde jaren voor men de vermoedelijke daders kon arresteren. Uit het onderzoek bleek dat het om een politieke moord ging. Opdrachtgever zou Alain Van der Biest (PS) geweest zijn. Hij zag zijn politieke carrière gedwarsboomd door Cools en wilde wraak nemen. De eigenlijke opdrachtgevers waren enkele kabinetsmedewerkers onder wie Richard Taxquet. De uitvoering zelf was in handen van enkele Luiks-Italiaanse maffiosi en van twee Tunesische huurdoders.

Wat kwam er tijdens het onderzoek aan het licht?

De brutale moord op Cools opende voor de PS én voor de Belgische politiek de doos van Pandora. De jonge onderzoeksrechter Véronique Ancia opende het ene stinkende potje na het andere. Zonder de moord op André Cools was er wellicht nooit een Agusta-affaire geweest.

In 1993 voerde het Luikse gerecht huiszoekingen uit bij het Belgische kantoor van de Italiaanse helikopterfabrikant Agusta en bij de zakenman en Agusta-lobbyist Georges Cywie. De verdenking bestond dat de levering van 46 helikopters aan het Belgische leger in 1988 was ‘geregeld’ door de betaling van smeergeld aan de kas van de Parti Socialiste. De affaire leidde begin 1994 tot het aftreden van de drie Waalse Guy’s: federaal vice-premier Guy Coëme, ten tijde van de aankoop minister van defensie, Waals premier Guy Spitaels en Waals minister Guy Mathot.

De Agusta-affaire breidde zich ook uit naar Vlaanderen, toen Ancia ontdekte dat ook de Vlaamse zusterpartij, de Socialistische Partij, smeergeld had ontvangen. Dit leidde tot de val van secretaris-generaal Willy Claes en van SP-minister van Buitenlandse Zaken, Frank Vandenbroucke.

Wie waren de uiteindelijke verdachten voor de moord?

Naast de twee Tunesische huurdoders werden vier verdachten uit de entourage van de Luikse PS gearresteerd. Onder hen Richard Taxquet en Domenico Castellino, twee Van der Biest-getrouwen. En Van der Biest zelf natuurlijk. Hij verscheen nooit voor de rechter want hij pleegde op 17 maart 2002 zelfmoord.

Welke straffen kregen de beklaagden?

Het proces Cools ging van start in oktober 2003 en duurde ruim 3 maand. Zes verdachten werden schuldig bevonden aan de moord op André Cools en moordpoging op Marie-Hélène Joiret. Richard Taxquet, Pino Di Mauro, Cosimo Solazzo en Domenico Castellino kregen twintig jaar cel, Ioachino Contrino en Carlo Todarello vijf jaar. De twee Tunesische seizoensarbeiders die ingeschakeld om de klus te klaren, werden in 1998 veroordeeld door een rechter in Tunesië.

Waarom nu dit nieuwe assisenproces?

In feite is het al het vierde proces in de zaak Cools. Er was de rechtszaak in Tunesië tegen de twee huurdoders. Dan was er de zaak Cools hier. Omdat Castellino bij verstek werd veroordeeld omdat hij voortvluchtig was op het moment van het proces, kreeg hij een nieuw proces. Maar indertijd moest de assisenjury enkel met “ja” of “neen” antwoorden op de schuldvraag. Een motivatie was niet nodig. Taxquet en later ook Castellino trokken daarom naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, omdat ze wilden weten waarom ze veroordeeld waren.

Taxquet kreeg in 2011 gelijk van het Hof in Straatsburg. Hij had volgens de rechters geen eerlijk proces gekregen. Daarna heeft ons Hof van Cassatie het arrest van het assisenhof verbroken, en nu moet een nieuwe assisenjury meer dan 25 jaar na de feiten opnieuw oordelen of Taxquet en Castellino al dan niet schuldig zijn.

Kunnen ze nog eens veroordeeld worden?

Neen, want ze hebben hun straf al gekregen en uitgezeten. Een beschuldigde kan maar een keer voor hetzelfde feite worden veroordeeld.

En als ze worden vrijgesproken?

Dan kunnen ze de Belgische Staat dagvaarden en een schadevergoeding eisen voor de tijd dat ze in de cel hebben gezeten.

Bron » Het Nieuwsblad

Wie doodde in ’91 de politicus André Cools?

Vandaag is het nieuwe assisenproces over de moord op politicus André Cools (PS) begonnen, ondertussen 26 jaar geleden. In 2004 kregen Richard Taxquet en Domenico Castellino een celstraf tot twintig jaar, vier anderen moesten vijf jaar de cel in. Maar volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens kregen de eerste twee geen eerlijk proces. Nu volgt er een derde proces.

De aanklachten moeten onontvankelijk verklaard worden. Dat is de hoofdthese die de advocaten van de verdediging, Alexandre Wilmotte en Philippe Leloup, vandaag op de eerste dag van het nieuwe proces-Cools aanvoerden.

Domenico Castellino (61) en Richard Taxquet (59) moeten zich voor het hof van assisen van Namen verantwoorden voor hun deelname aan de moord op André Cools. De minister van Staat en burgemeester van Flémalle werd op 18 juli 1991 vermoord. Het hof zal normaal gesproken morgen om 9 uur in een arrest bepalen of ze de argumenten van de verdediging volgt. Dit proces is het derde proces voor een Belgisch hof van assisen in verband met de moord op PS-kopstuk André Cools.

Nog voor de voorlezing van de akte van beschuldiging door de advocaat-generaal, die normaal het assisenproces opent, voerden de advocaten Wilmotte en Leloup meerdere schendingen aan, onder meer de schending van de rechten van de verdediging, het recht op het vermoeden van onschuld, het recht op een eerlijk proces of nog het recht op bijstand van een advocaat in alle fases van de procedure.

Het hof stelt deze namiddag een arrest op en zal morgen om 9 uur bekendmaken of het, zoals de verdediging aanvoert, van oordeel is dat de vervolgingen onontvankelijk zijn.

Bron » De Morgen

Alweer een proces-Cools

De moord is opgelost en de daders zijn al gestraft. Toch start vandaag in Namen voor de derde keer een assisenproces over de moord op PS-topman André Cools (63). Voor dit derde proces zijn maar liefst vijf weken uitgetrokken. Dat is iets minder dan voor de voorbije twee asissenprocessen. Vijfentwintig jaar nadat de PS-politicus werd neergeschoten, is een deel van de getuigen overleden.

Twee beschuldigden staan terecht. Richard Taxquet (59), de ex-politieman die het tot privésecretaris schopte van wijlen PS-minister Alain Van der Biest, werd in 2004 veroordeeld tot twintig jaar cel als opdrachtgever van de moord.

Domenico ‘Mimo’ Castellino (61) werd al twee keer veroordeeld. Een eerste keer bij verstek in 2004, toen in totaal zes betrokkenen werden veroordeeld. Nadat de voortvluchtige Castellino twee jaar later bij een routinecontrole in Duitsland tegen de lamp liep, kreeg hij een tweede proces in 2007. Op dat assisenproces bis werd hij veroordeeld tot 20 jaar cel als chauffeur van de daders.

De moord zette ons land in de jaren negentig in rep en roer. In het onderzoek naar de moord kwamen een aantal corruptieschandalen aan het licht, waaronder de Agusta-affaire. De schandalen zouden leiden tot de veroordeling van vooraanstaande socialistische politici als Guy Spitaels en Willy Claes.

Arrest-Taxquet

Dat er nu een derde assisenproces komt, is het gevolg van een arrest van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens op 13 januari 2009 – het befaamde arrest-Taxquet dat het Belgische rechtssysteem op de helling zette.

Richard Taxquet werd veroordeeld op basis van de verklaringen van een anonieme getuige. Hij wilde weten wat de motivatie voor zijn veroordeling was, en of de jury zich alleen baseerde op de informatie van die anonieme getuige. Zijn advocaten trokken naar Straatsburg, waar het Europees Hof oordeelde dat hij geen eerlijk proces gekregen had omdat de uitspraak niet werd gemotiveerd. Dat gebeurde vroeger niet in België, maar sinds de uitspraak van het Europees Hof worden alle schuldverklaringen van het assisenhof uitvoerig uitgelegd.

In 2011 beval het Hof van Cassatie een nieuw proces. Dat dit nog zo lang op zich liet wachten, komt omdat Castellino dezelfde weg bewandelde. Met in 2013 hetzelfde resultaat. De twee zijn inmiddels op vrije voeten. Door het arrest van het Hof van Cassatie zijn ze bovendien allebei officieel onschuldig. Zijn advocaat zei in 2011 dat Taxquet een ‘gebroken man’ is, ‘die jaren in de gevangenis heeft gezeten en zijn waardigheid wil terugvinden’.

Het is afwachten hoe dit derde assisenproces zal verlopen. In Franstalige media lieten de advocaten van de beschuldigden al weten dat ze meteen zullen vragen om het proces stil te laten leggen, omdat de redelijke termijn overschreden is.

Beschuldigende vinger

Taxquet heeft altijd zijn onschuld staande gehouden, maar wees met een beschuldigende vinger in de richting van zijn baas, Alain Van der Biest, die ook verdacht werd van de moord. André Cools, toen nog altijd de sterke man van de PS in Luik, wou Van der Biest wippen als gewestminister. Van der Biest pleegde vlak voor het eerste assisenproces zelfmoord.

Volgens de openbare aanklager was Taxquet voor zijn motieven gedreven door zijn carrière in de politiek. ‘Hij wist dat indien Alain Van der Biest als minister zou verdwijnen, ook zijn rol was uitgespeeld’, aldus de aanklager op het eerste proces.

Domenico Castellino heeft zijn aandeel wel bekend en wees ook de plek aan waar hij het moordwapen in de Ourthe gooide.

Bron » De Standaard

Nieuw assisenproces over moord op André Cools van start 26 jaar na datum

In Namen begint een nieuw assisenproces over de moord op PS-politicus André Cools in de zomer van 1991. Twee verdachten, Richard Taxquet en Domenico Castellino, werden in 2004 al veroordeeld tot twintig jaar cel. Maar volgens het Europees Mensenrechtenhof kregen ze toen geen eerlijk proces, en moest er dus een nieuw – derde – proces komen, bijna 26 jaar na de feiten.

André Cools werd op 18 juli 1991 Luik doodgeschoten toen hij het appartement verliet van zijn vriendin. Een van de opdrachtgevers van de moord bleek Richard Taxquet. Domenico Castellino bleek dan weer de huurmoordenaars te hebben vervoerd. Taxquet en Castellino kwamen beiden uit de entourage van PS-politicus Alain Van der Biest.

Zij werden in 2004 veroordeeld door een assisenjury. Later volgde nog een tweede proces tegen Castellino, omdat de toen voortvluchtige Castellino verstek had gelaten in 2004. Maar indertijd moest de assisenjury enkel met “ja” of “neen” antwoorden op de schuldvraag. Een motivatie was niet nodig. Taxquet en later ook Castellino trokken daarom naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, omdat ze wilden weten waarom ze veroordeeld waren.

Taxquet kreeg in 2011 gelijk van het Hof in Straatsburg. Hij had volgens de rechters geen eerlijk proces gekregen. Daarna heeft ons Hof van Cassatie het arrest van het assisenhof uit Namen verbroken, en nu moet een nieuwe assisenjury meer dan 25 jaar na de feiten opnieuw oordelen of Taxquet en Castellino al dan niet schuldig zijn. Een derde proces-Cools dus.

Dat er nu een nieuw proces van start gaat zo lang na datum, is niet zonder gevolgen. Enkele advocaten lieten al weten dat ze zullen inroepen dat de redelijke termijn overschreden is. Bovendien zijn elke getuigen van destijds al overleden. Taxquet en Castellino – op dit moment officieel onschuldig – zijn trouwens al enige tijd op vrije voeten.

De moord op Cools

André Cools was het Luikse zwaargewicht van de Franstalige socialisten. Hij had een enorme staat van dienst en stond bekend als zeer flamboyant. “Zo droeg hij geregeld een pistool bij zich. Zijn bewaarengel noemde hij het”, weet VRT-journalist Johny Vansevenant.

Cools had ook een politieke dauphin: Alain Vanderbiest. Cools zag hem als zijn opvolger. Maar Vanderbiest liet zich omringen met louche persoonlijkheden die contacten hadden met de Luiks-Italiaanse maffia die de politicus ook in hun macht hadden, onder meer door het drankprobleem van Van der Biest.

“André Cools had volgens zijn omgeving iets opgevangen van allerhande misbruiken door die medewerkers en zou daarom Van der Biest na de verkiezingen van november 1991 niet meer benoemen als minister. Reden genoeg voor de kabinetsmedewerkers van Van der Biest om Cools uit de weg te ruimen”, aldus Vansevenant.

Er werden twee Tunesische seizoensarbeiders ingeschakeld om de klus te klaren, zij werden in 1998 veroordeeld door een rechter in Tunesië. Het onderzoek naar de opdrachtgevers van de moord duurde een pak langer. Pas in 2004 werden onder anderen Richard Taxquet als opdrachtgever tot 20 jaar cel veroordeeld. Of Van der Biest ook zelf schuldig was aan de moord, zullen we nooit weten. Hij pleegde tijdens het eerste proces zelfmoord, en schreeuwde in een afscheidsbrief zijn onschuld uit.

Bron » VRT Nieuws