VMO

De aanslag op Jozef Vacenovsky

12 December 1978

Op 12 december 1978 werd aangebeld bij de Tsjechoslovaakse voetbaltrainer Jozef Vacenovsky te Lokeren. De deur van het appartementsgebouw werd geopend en twee mannen met een geweer stormden de trap op. Toen de verraste trainer hen zag, sprong hij zijn appartement terug binnen en gooide de deur achter zich dicht. Weinige ogenblikken later werden vier kogels afgevuurd die de deur doorboorden. Vacenovsky, die zich naast de deur bevond, kon van geluk spreken. Hij was slechts lichtjes gewond door wegspringende splinters. In actie waren de VMO-militant Jos De Jonghe en het VMO-kaderlid Werner Van Steen, uitbater van de herberg De Steere in de Voskenslaan te Gent. De aanslag was mislukt.

Toegesnelde buren zagen nog net de twee mannen wegvluchten in een klaarstaande witte Volkswagen. Het lag in de bedoeling van de VMO om de Poolse speler Lubanski te kidnappen, die tot voor kort het appartement van Vacenovsky bewoonde. Van Steen en De Jonghe bleven voortvluchtig. Pas op 21 december, acht dagen na de aanslag, kreeg onderzoeksrechter Brasseur bij het parket van Dendermonde de toelating een aanhoudingsbevel uit te vaardigen tegen de daders.

Pas dan ook vertrok hun signalement naar alle politiediensten van het land. Op 22 december lieten de twee VMO’ers opnieuw van zich horen. Opgeleid in de boeien van het SIE? Nee, op een persconferentie ‘ergens in het Waasland’, in gezelschap van een gewapend VMO-commando. Met een handgranaat voor hen op de tafel stonden ze twee journalisten van het dagblad Het Volk te woord.

Ook uitgenodigd op de persconferentie was het hoofd van de BOB bij het rijkswachtdistrict Sint-Niklaas, luitenant Vlaminck en zijn adjunct-chef André Geerinckx. Hoewel de rijkswacht duidelijk vooraf verwittigd was van de aanwezigheid van de twee daders, volgden de twee BOB’ers met aandacht de uiteenzetting van Van Steen en De Jonghe en lieten hen de vrije aftocht. Geen speracties. Niets. Tot op 26 december de twee daders zich vrijwillig bij de politie meldden na eerst een overvloedig kerstmaal gebruikt te hebben. De ‘overdracht’ gebeurde in het VMO-lokaal Odal te Antwerpen, waar andermaal een persconferentie het gebeuren opfleurde, alweer in aanwezigheid van BOB’er André Geerinkx.

Na afloop daarvan liet de rijkswacht liefst anderhalf uur op zich wachten om de daders af te halen en over te brengen naar de gevangenis te Antwerpen. Toen maanden later, op 16 mei 1979, Van Steen en De Jonghe voor de correctionele rechtbank te Dendermonde verschenen, werd journalist Smets behoorlijk bedreigd door rijkswachtadjudant Van Wichelen, eveneens BOB’er te Sint Niklaas.

Smets had het namelijk aangedurfd in Het Volk enige vraagtekens te plaatsen bij het toch zeer opmerkelijke rijkswachtoptreden in deze zaak. Opmerkelijk inderdaad. Welke gevluchte overvallers, onder aanhoudingsbevel wegens een aanslag met een vuurwapen, kunnen rekenen op dergelijke mildheid? ‘Tenzij het natuurlijk om mensen gaat die al vroeger een vertrouwensrelatie opbouwden’, aldus De Standaard in een commentaar op 23 december.