Het ultieme drama van de Bende van Nijvel: “Ik zag dingen die ik de rest van m’n leven zou blijven terugzien”

In september 1983 zagen speurders en pers al een parallel tussen twee moordzaken, nadat drie mensen weer gewelddadig neergekogeld werden bij een Nijvels warenhuis. De Bende van Nijvel zou als een donkere schaduw over de jaren 80 hangen, met als ultieme drama dat van 9 november 1985 aan de Delhaize in Aalst. De angst bij bevolking én ordediensten was compleet. Maar de fotografen van Het Nieuwsblad bleven ook die dag flitsen. “Leg u op de grond, ze zijn nog aan het schieten”, riep iemand.

Acht doden, twee zwaargewonden en zes lichtgewonden. Dat is de afgrijselijke balans van de overval die zaterdagavond, even voor sluitingstijd, werd gepleegd in het Delhaize-warenhuis te Aalst. Het gerecht is ervan overtuigd dat de overval het werk is van de beruchte Bende van Nijvel. Die bende heeft nu al minstens 28 mensenlevens op haar geweten en nog steeds heeft het gerecht geen degelijk spoor.De eerste krant na het lange allerheiligenweekend van november 1985 vat treffend de waanzin van die dagen.

Aalstenaar Herman De Wit vormde samen met stadsgenoot Paul Van den Abeele en Gentenaar Firmin De Maitre het team fotografen die dat weekend uitrukte voor de krant. Van den Abeele overleed in 2014, zijn oud-collega’s zijn nu zeventigers. “Ik reed die avond toevallig voorbij de Delhaize”, aldus De Wit.

“Mijn fototoestel lag altijd klaar in de auto. Ik stapte uit om te zien wat er gebeurde, en iemand riep: Leg u op de grond, ze zijn nog aan het schieten. Ik heb nog geholpen om een kind vanonder een vrouw te trekken, zag dingen die ik de rest van m’n leven zou blijven terugzien. Een vrouw, Marie-Jeanne, met wie m’n echtgenote en ik de week voordien nog op de boot naar Londen zaten, is aan haar verwondingen overleden. Het was erg. Mensen ­waren in stukken vaneen geschoten. Van de politie mocht ik niet in de winkel. Aan de achterkant heb ik nog een foto genomen die ze later nog dikwijls op tv hebben laten zien.”

Een gelijkaardige foto van Van den Abeele haalde de voor­pagina van de krant. ­Vanop de parking is de Delhaize-uitgang te zien met in het winkelraam een groot ­kogelgat en op de grond een even grote bloedvlek. De daders schoten tijdens hun inval met zware ­munitie, en bleven dat doen toen ze vluchtten.

Op het dak

De gangsters ver­trokken met hun Golf terwijl van in de koffer werd geschoten op ­alles wat bewoog. De politie en de rijkswacht waren machteloos. Getuigen zouden achteraf ­verklaren dat de daders op zeker ogenblik enkele woorden Nederlands hebben gesproken.

Dat Aalst de laatste in een reeks van 17 raids zou worden, wist men toen nog niet. Integendeel, de collectieve angst bereikte een climax na het meest bloedige drama, zoals de krant aangaf: Tijdens het voorbije weekeinde heeft de bevolking niet alleen in Aalst maar in gans het land, vragen gesteld over de machteloosheid van de politie en de rijkswacht tijdens en dadelijk na een dergelijke hold-up. Gebrek aan snelle voertuigen en goede wapens zijn niet vreemd aan die machteloosheid. En bij de rijkswacht vragen heel wat manschappen om dadelijk na zo’n ­feiten op eigen initiatief te mogen optreden zonder soms minutenlang te moeten wachten op ­bevelen van hogerhand. “Wij staan midden het gebeuren. Wij kunnen dus ook sneller oordelen”, zeggen ze. Maar rijkswachters en agenten geven eveneens toe dat ook zij angst hebben.

“Iedereen is bang”, kopte de krant. Alleen leek dat niet te gelden voor de fotografen. “Ik had geen schrik in die tijd omdat ik zo begeesterd was door mijn job”, zegt De Wit.

Firmin De Maitre liet zich evenmin overmannen. “Schrik, dat was iets voor de warenhuizen. Dié ­werden geviseerd, daar lagen rijkswachters in verschillende steden met getrokken geweren op het dak.”

Uitgebrande Golf in bos

Een grootscheepse politiezoektocht bij mensen die op een lange lijst met mogelijke Bende-leden stonden en een controle van honderden Volkswagens had zaterdag en zondag niks opgeleverd. Op maandag was er dan plots wél een spoor: een gedumpte Golf. Het is De Maitre die naar het bos bij ’s-Gravenbrakel werd gestuurd. “Dankzij journalist Hans Deridder die héél goeie contacten bij de ­politie had”, aldus De Maitre.

In het bos maakte hij het beeld van de uitgebrande Golf dat diezelfde avond nog op de redactie in Groot-Bijgaarden moest belanden, aangezien het nieuws absoluut in de ­dinsdagkrant moest. “Het was het analoge tijdperk, dus moest ik die foto eerst nog drukklaar maken in een donkere kamer. Maar zie, dat is gelukt.”

Op dinsdagochtend konden alle Het Nieuwsblad-lezers het uitzonderlijke spoor naar de loslopende moordenaars zien. Mét duiding. Het gerecht sluit niet uit dat het de wagen is die zaterdagavond in Aalst werd gebruikt door de Bende van Nijvel. Het zou niet de eerste keer zijn dat de bende een vluchtauto in een bos laat uitbranden. Dat gebeurde ook na de moordende overval op een juweliersechtpaar te Anderlecht in december 1983. Maar gisteravond werd het ook mogelijk geacht dat de Golf die in het bos werd gevonden niet te Aalst, maar wel te Overijse en Eigenbrakel werd gebruikt door de bende.

Nog in die dinsdagkrant sprak justitieminister Jean Gol grote woorden. Over gangsters die effectief ­levenslang in de cel zouden blijven en het mogelijk weer invoeren van de doodstraf. Wat er van die woorden kwam? Twee keer niks. Net zoals het Bendeonderzoek dat tot ver voorbij de jaren 80 als een slecht ontwikkelde foto bleef.

Bron » Het Nieuwsblad