Het onderzoek naar de Bende van Nijvel: veel fouten, veel theorieën, nooit iets concreet

In de 35 jaar onderzoek naar de Bende van Nijvel zijn meerdere namen van mogelijke daders en verschillende theorieën opgedoken. Dat de overvallen vanuit de rijkswacht zelf werden gepleegd, was er één van. Om het land te destabiliseren en om meer geld en middelen te krijgen. Het verhaal dat nu opduikt, zou perfect in dat plaatje kunnen passen.

De Bende van Nijvel dankt haar naam aan haar optreden aan de Colruyt in Nijvel, in de vroege ochtend van 17 september 1983. Alvorens een toegesnelde rijkswachtpatrouille klem te rijden en onder vuur te nemen, worden zakenman Jacques Fourez en zijn maîtresse Elise Dewit van dichtbij doodgeschoten met oorlogswapens. Samen met het koppel sterft een rijkswachter en raken twee politiemensen zwaargewond. Onderzoek zal later uitwijzen dat de Bende op dat moment al minstens zes andere moorden heeft gepleegd. Maar het ergste moet dan nog komen.

In totaal 23 misdaden worden vandaag aan het moordcommando toegeschreven. Gepleegd tussen 1982 en 1983 en in 1985. In 1984 houdt de Bende een sabbatjaar. Waarom is niet duidelijk.

Het Bende-dossier is ondertussen zo dik dat wanneer je alle kartonnen dozen zou stapelen, de toren zo hoog is als een flatgebouw van 25 verdiepingen. Zoveel feiten, zoveel doden. Dan zou je toch verwachten dat de daders ooit wel eens een foutje maakten, wat vaak het werk van de speurders vergemakkelijkt. Niet dus. Dat de dader nooit gevonden zijn is overigens niet alleen hun ‘verdienste’. Dat het op professionelen ging, is vrij duidelijk. Maar ze kregen ook hulp van het gerecht dat een krakkemikkig onderzoek voerde.

Les Borains

Zo gaat de Nijvelse procureur Jean Deprêtre in 1983 met ooglappen achter ‘les Borains’ aan, een kleine Henegouwse gangsterbende rond ene Michel Cocu, een ex-politieman. Zelfs wanneer de Bende een nieuw feit pleegt, terwijl Cocu en zijn kompanen al achter de tralies zitten, wil Deprêtre van geen discussie weten. “Cocu en co. zijn de Bende van Nijvel. Gewone bandieten die snel rijk willen worden”, aldus Deprêtre. De Waalse magistraat denkt daarbij vooral aan zijn eigen carrière en dat zal hem later zuur opbreken. Zeker wanneer blijkt dat hij acht maanden lang een bewijsstuk dat de Borains zou vrijpleiten, heeft achtergehouden. Het Hof van Cassatie ontneemt hem het dossier wegens partijdigheid.

Cocu komt vrij, Deprêtre wordt weggepromoveerd. Het onderzoek staat nergens. Eén troost, hij is niet de enige die er een knoeiboel van maakt. Ook procureur-generaal Demanet van Bergen doet zijn duit in het zakje. En na hem volgen er nog een paar.

Onderzoeksrechter Troch van onderzoek gehaald

Speurders van de cel Delta in Dendermonde, onder leiding van onderzoeksrechter Freddy Troch, zijn wel goed op weg om het kluwen te ontrafelen. Door een wapenvondst nabij het hellend vlak van Ronquières, na een anonieme tip, kan de cel Delta een materieel verband leggen tussen de verschillende aanslagen.

Troch bezigt een simpele kosten-batenanalyse waar Deprêtre altijd doof voor blijft. “Een ordinaire crimineel pleegt geen vijf moorden voor 5.000 euro”, zegt Troch. Nochtans is het dat wat de Bende in september 1985 in Overijse doet. De daders moeten dus andere motieven hebben. Troch zoekt onder meer in het schimmige milieu rond enkele Brusselse schietclubs, de omgeving van ex-gevangenisdirecteur Jean Bultot, ex-BOB’ers Robert Beijer en Madani Bouhouche en hij laat gangster Philippe De Staerke arresteren. Die laatste wordt ook in beschuldiging gesteld omdat hij daags voor de aanslag in Aalst (acht doden) het terrein was komen verkennen. Dat heeft zijn ex-vriendin zelf aan de speurders verklaard. Begin 2000 wordt hij buiten vervolging gesteld.

Onderzoeksrechter Troch en zijn onderzoekscel Delta zijn dan al lang door justitieminister Melchior Wathelet (PSC) van het dossier gehaald. Niemand begrijpt waarom. Zat Troch misschien te dicht bij de waarheid, zoals in gerechtelijke kringen wordt gefluisterd?

“Het belangrijkste doel van het onderzoek was de bevolking te sussen en de daders vooral niet te pakken”, zei een ex-speurder daarover. “ Vergeet niet, het was een tijd waarin mensen nog niet zo mondig waren. Het hoorde niet om justitie in vraag te stellen. Het zou nu anders zijn. De media zouden de beerput onmiddellijk opengooien”, aldus de ex-rijkswachter.

Speurders verhoord

De speurders van de Dendermondse cel Delta worden jaren later zelf verhoord door de speurders omdat ze mogelijk bewijzen hebben laten verdwijnen. Freddy Toch, intussen met pensioen, is razend. Hij houdt vandaag nog altijd vast dat hij en zijn team de zaak hadden kunnen oplossen.

Het hele dossier verhuist van Dendermonde naar Charleroi. Daar wordt het onderzoek toevertrouwd aan een totaal onervaren magistraat die het eerst volledig laat vertalen. Veel verder dan dat geraakt hij niet. De eerste robotfoto’s van verdachten worden pas meer dan tien jaar na de laatste Bende-overval aan het grote publiek getoond. Ze worden verspreid op grote gele affiches. Robotfoto’s die onmiddellijk na de overval op de Delhaize van Aalst zijn gemaakt, worden nooit publiek gemaakt.

Honderden reacties

Op het opsporingsbericht dat jaren later wordt verspreid komen honderden reacties. Dat zorgt voor een lichte vorm van euforie bij de speurders die er vast van overtuigd zijn dat ze de daders nu snel gaan pakken. Het aantal mogelijke pistes volgt elkaar in de loop der jaren op. Zo gelooft men rotsvast in het spoor-Lekeu, een rijkswachter die in allerlei duistere affaires verwikkeld zit. Andere pistes leiden naar het agressieve milieu van extreemrechtse leden van het Front de la Jeunesse van Francis Dossogne en naar het Westland New Post van Paul Latinus.

Ook genoemd zijn de excentrieke baron Benoît de Bonvoisin en Patrick Haemers en zijn bende. Haemers zou dan de beruchte ‘reus’ zijn die door alle getuigen is gezien.

Orgieën

Bovendien blijft de vraag of het wel allemaal om toevallige slachtoffers gaat. Het koppel dat in Nijvel wordt vermoord zou bijvoorbeeld seksorgieën hebben georganiseerd voor invloedrijke personen. Ze zouden de aanwezigen achteraf gechanteerd hebben met videofilms en moesten daarom sterven. En er is nog een opvallend gegeven. Waarom viseerden de daders warenhuizen van Delhaize? Alleszins niet voor de grote buit.

Onvermijdelijk duikt hier de naam van Paul Vanden Boeynants op. “Het bedrijf van VDB leverde gekookte ham aan Delhaize. De minister van staat werd genoemd in het dossier van de ‘Roze Balletten’, wilde seksorgieën met vooraanstaanden, en in tal van andere duistere zaakjes. Harde bewijzen zijn er niet, maar het kan een link zijn. Een andere reden waarom de Bende precies die winkelketen viseerde is er niet”, zegt een speurder. Dat de de directie werd afgeperst, is altijd ontkend. Delhaize houdt tot op vandaag 250.000 euro opzij voor wie de gouden tip kan leveren die naar de daders leidt.

Nieuwe wapens en Golf GTI’s

De koelbloedigheid waarmee de Bende te werk ging, wijst er alleszins op dat het om professionelen ging. Rijkswachters of ex-rijkswachters is altijd gezegd. Of goed opgeleide militairen. Zo bestaat er een brief waarin de reus geïdentificeerd wordt als iemand van de vroegere groep Diane, de voorloper van de speciale eenheden van de federale politie.

Bij de overval op zeilmakerij Wittock-Van Landegem in Temse, in september 1983, worden zeven kogelwerende vesten gestolen. Enkel een aantal werknemers van het bedrijf en de rijkswacht is op de hoogte dat die zeer speciale vesten daar op dat moment worden gemaakt. Het gaat immers om een ultrageheime bestelling. Aangenomen wordt dat de daders vanuit de rijkswacht zijn getipt. Of dat er rijkswachters bij de overval betrokken waren.

Vanuit de rijkswachttop zouden er in die periode plannen geweest zijn om het land te destabiliseren, zeg maar een soort staatsgreep te plegen. Dat is niet gelukt. Waar de rijkswacht wel in slaagt, is dat ze door de angstpsychose die de Bende veroorzaakt, nieuwe wapens krijgt (riotguns, het wapen dat ook de Bende van Nijvel gebruikt), snelle Golf GTI’s en de modernste kogelwerende vesten.

Bron » Het Nieuwsblad | Thierry Goeman

De eerste beelden van ‘De Reus’: ondervoorzitter bij carnavalsvereniging en lid van Bende van Nijvel

Dit zijn de eerste beelden van K.B., de gewezen agent van de groep Diane van wie wordt aangenomen dat hij de Reus was van de Bende van Nijvel. De man legde daarover tegenover zijn broer een bekentenis af op zijn sterfbed. Daarvoor sprak hij er ook al over met zijn ex-echtgenote. Het was zijn broer die eind vorig jaar onder impuls van Bende-slachtoffer David Van de Steen contact opnam met de speurders in Charleroi.

Frappant is op zijn minst de bijna identieke bril als op de enige afbeelding die er sinds 1985 bestond van de reus, robotfoto 19. Ook de haarsnit vertoont opvallende gelijkenissen.

Deze ene foto, waarop K.B. zich heeft verkleed als piraat, dateert vermoedelijk uit het begin of het midden van de jaren 80. K.B. was sinds 1979 als ondervoorzitter actief bij de Tijlvrienden, een carnavalsgroep uit Dendermonde. Dat was ook de periode net na zijn vertrek bij de speciale eenheden, de groep Diane.

Christiaan Bonkofsky

Carnavalsmaskers

Het kan een morbide toeval zijn, maar de Bende van Nijvel leek iets te hebben met carnaval. Tijdens de aanslagen van 1985 droegen de drie daders carnavalsmaskers. Net voor de laatste aanslag, op de Delhaize in Aalst, belde een onbekende tijdens het verzoekplatenprogramma op de lokale radio in Hofstade met een “verzoeksnummer voor de bende van Hofstade van de Bende van Nijvel”. De beller vroeg het nummer ‘Te voet naar Scherpenheuvel’ van de Marlets.

Medische dossiers

Naast de getuigenis van zijn familieleden zijn het vooral de medische dossiers van K.B. die de speurders in Charleroi sterken in hun overtuiging dat dit het goede spoor is. Die laten verlofperioden zien rond elke aanslag van de Bende en een voetblessure, kort na de dubbele aanslag in Eigenbrakel en Overijse, op 27 september 1985.

K.B. overleed op 14 mei 2015 op 61-jarige leeftijd in Aalst. Hij werd door zijn toenmalige huisgenoot dood aangetroffen. K.B. was op dat ogenblik nog actief als politieman bij de politiezone Aalst.

In verschillende media duiken afwijkende initialen op van de man. Hij schreef zijn voornaam doorgaans zelf met een K.

Bron » De Morgen

“Hoe ver willen speurders gaan?”

Is er nu een échte doorbraak in de zaak rond de Bende van Nijvel, nu ‘De Reus’ geïdentificeerd zou zijn en zijn broer dat ook bevestigt aan VTM NIEUWS? “Het is best mogelijk dat er nu nog belangrijke getuigen komen, maar de vraag is: hoe ver willen de speurders gaan in dit gevoelig dossier?”, zegt VTM NIEUWS-journalist Faroek Özgünes.

Al 35 jaar loopt het onderzoek naar de Bende van Nijvel, nooit zijn er leden geïdentificeerd. Ook nu blijft het parket op de vlakte, al spreekt het over een interessante piste. Geen doorbraak dus? “Nu is er een cruciale getuigenis afgelegd. De speurders in Charleroi moeten hier nu op doorgaan”, aldus Özgünes.

“Er zijn al heel lang verschillende scenario’s, van banditisme tot een staatsgreep van de politie. Nu blijkt er ook echt een lid van de politie betrokken te zijn. Een van de scenario’s lijkt dus ook echt waar te zijn.”

Maar net dat maakt het een moeilijk onderzoek: “Dit is uiterst gevoelig als er politie betrokken zou zijn. Het gerecht heeft nog een achttal jaar om het onderzoek af te ronden, maar de vraag is: hoe ver willen de speurders gaan?”

Bron » De Morgen

Broer van ‘De Reus’ getuigt: “Hij heeft me alles opgebiecht vlak voor hij stierf”

De broer van ‘De Reus’ van de Bende van Nijvel heeft in een straffe getuigenis op VTM NIEUWS verteld hoe hij te weten is gekomen dat zijn broer in de jaren tachtig betrokken was bij de misdaadbende. “Op zijn sterfbed heeft hij toegegeven dat hij bij de Bende van Nijvel zat”, zegt de man uit Dendermonde, die anoniem wil blijven.

“Hij heeft me niet gezegd wat hij gedaan heeft, maar hij heeft wel hints gegeven over wat er gebeurd is”, zegt de duidelijk geëmotioneerde man in het interview.

C.B., een ex-rijkswachter uit Aalst en voormalig lid van elite-eenheid Groep Diane, bekende twee jaar geleden op zijn sterfbed niet dat hij ‘De Reus’ was, die conclusie trok zijn broer achteraf zelf. De man kon in het begin naar eigen zeggen niet geloven dat zijn stervende broer de waarheid sprak. “Ik heb dat in het begin genegeerd. Het was moeilijk. Het kon mijn broer niet zijn.”

Vandaag is de Dendermondenaar formeel. “Dat is mijn broer. Ik herken zijn bril en fysionomie. Ik heb mijn broer ook jaren gekend natuurlijk”, verklaart de man.

Waarom hij nu pas naar buitenkomt met zijn verhaal? “Om die last kwijt te geraken. Ik heb zelf die periode meegemaakt van de Bende van Nijvel. En dan hoor je dat je broer daarbij betrokken is… Ik denk niet dat iemand zich dat kan voorstellen”, besluit de man.

Het gerecht bevestigt niet dat ‘De Reus’ geïdentificeerd is, maar spreekt van een interessante piste die onderzocht wordt.

Bron » De Morgen

Patricia, la fille d’une victime des tueurs du Brabant, réagit aux révélations: “J’ai un nom à mettre sur la mort de mon père”

L’affaire des tueries du Brabant est très longtemps restée un mystère. Une énigme qui hante la Belgique depuis plus de 30 ans. Entre 1982 et 1985, cette bande de meurtriers a fait 28 morts au cours de braquages sanglants.

Aujourd’hui, nous apprenons qu’un homme aurait été identifié comme étant le “Géant” de la bande. Un profil diffusé sous la forme d’un portrait-robot à partir de 1999. Le procureur en charge du dossier a relancé l’enquête dans cette direction. Nos confrères de VTM ont obtenu le témoignage d’un homme affirmant être le frère du Géant. Il explique que celui-ci lui a avoué les faits sur son lit de mort en 2015.

Face à ces rebondissements, notre journaliste Céline Praile a contacté Patricia Finné, dont le père figure parmi les victimes des tueurs du Brabant. Elle dit vouloir croire en ce témoignage, tout en gardant une certaine réserve. Si les propos du frère du Géant devaient se confirmer, elle accepterait de le rencontrer.

Comment vivez-vous ces nouveaux rebondissements?

Pour être franche et honnête, je garde ma réserve. Il y a eu beaucoup de rebondissements dans l’affaire. La dernière fois, je me suis pris un gros râteau dans la figure. Par contre, ici, il semblerait qu’avec la déposition ou le témoignage du frère de ce monsieur, le témoignage de VTM, il semble tout à fait certain qu’il s’agisse de son frère.

Du coup ça relance les espoirs? Vous espérez que cette enquête puisse enfin aboutir?

Quand on croit en quelque chose, ou en quelqu’un, ou dans une affaire, en tout cas moi j’y vais à fond. Malgré les années, j’essaie de me dire de laisser tomber, mais je n’y arrive pas. Donc je pense que ce témoignage, non seulement est plausible, et le frère du Géant est convaincu qu’il s’agit de lui. Donc ça c’est une preuve tangible. Il lui a donné des preuves matérielles, ce qui n’est pas à négliger non plus. Donc j’y crois fortement, mais avec beaucoup de réserve pour me préserver. Si je tiens à me protéger, c’est parce que tant qu’on n’a pas les preuves, on ne peut pas affirmer que c’était lui. Mais je pense que son frère peut les donner.

Ce “Géant” est décédé en 2015, c’est à ce moment-là qu’il aurait fait ses confidences. On est plus de 2 ans plus tard. Vous vous posez des questions sur le moment choisi par son frère pour communiquer?

Il faut savoir une chose: depuis des années, je dis qu’il y a forcément un des auteurs qui va parler sur son lit de mort. C’est le cas de figure. Son frère l’a entendu. Je pense qu’on peut y croire. Si ce monsieur a parlé sur son lit de mort, on va peut-être pouvoir abattre les autres cartes.

Vous pensez que ça peut faire avancer l’enquête?

Bien sûr, c’est ce qu’on attend depuis des années: que quelqu’un parle sur son lit de mort. Bien sûr c’est un scénario de film, mais ça arrive. Donc si on arrive à déterminer quels étaient ses contacts au sein de Diane (ndlr: première brigade spéciale de la gendarmerie) ou autre, on peut peut-être démanteler l’affaire. En tout cas j’y crois.

Cette nouvelle piste vient relancer la théorie du complot, avec l’implication de la brigade Diane et de la Sûreté de l’Etat… les révélations d’aujourd’hui ne vous étonnent pas?

Comme l’a dit le procureur Christian de Valkeneer, effectivement c’est une piste qu’ils suivaient non pas depuis quelques semaines, mais depuis des mois. C’est vrai qu’incriminer la Sûreté de l’Etat dans l’affaire, c’est difficile et très délicat. Mais si c’est le cas, je pense que toute la population belge va nous suivre en disant que c’est inacceptable.

Là maintenant, vous y croyez? Vous avez envie d’y croire?

Oui, j’ai envie d’y croire, bien sûr. Sinon je ne serais pas un humain qui attend la réponse depuis 30 ans. Oui j’ai envie d’y croire. A fortiori, quand le frère de la personne concernée dit ‘Oui, je sais, il me l’a dit, qu’il en a fait partie’. Sachez une chose: c’est qu’au moins j’ai un nom à mettre sur la mort de mon père. Bien sûr que je ne vais pas vous dévoiler le nom. Je le connais. Mais tout ce que je voudrais faire, c’est dire au frère de cette personne ‘Vous n’y êtes pour rien’. Vous étiez son frère, d’accord, mais vous n’y êtes pour rien. Ne démolissez pas votre famille. Et je suis prête à le rencontrer. Je voudrais dire au frère que je compatis. Vraiment. Je ne voudrais pas être à sa place. Et je pense que lui non plus ne voudrait pas être à la mienne.

Bron » RTL