Justitie blundert: telefoontap zoekgeraakt, mensensmokkelaar vrij

De manier waarop justitie telefoontaps bewaart, is amateuristisch. Dat erkent ook de voorzitter van de rechtbank in Brussel. In een onderzoek naar mensensmokkel is justitie belangrijke telefoontaps kwijt geraakt. De rechtbank in Brussel kon daardoor niet anders dan een mensensmokkelaar vrij te spreken.

De Irakees Ibrahim A. (37) stuurde in 2011 zijn kat naar zijn strafproces in Brussel. Hij werd uiteindelijk veroordeeld tot acht jaar cel, omdat hij samen met 17 andere mensensmokkelaars aan snelwegparkings illegalen op vrachtwagens zette richting het Verenigd Koninkrijk.

Hij vocht zijn veroordeling aan en stond de voorbije week opnieuw terecht. De rechtbank zag evenwel geen andere oplossing dan de verdachte over de hele lijn vrij te spreken.

Aanklager heeft gefaald

Reden? De telefoontaps, waarop het gerechtelijk onderzoek gebaseerd is, werden niet bewaard. Dus heeft het Openbaar Ministerie volgens de rechter gefaald in de bewijsvoering.

“Een vrijspraak was het enige logische gevolg”, zegt Thomas Gillis, de advocaat van de mensensmokkelaar. “Justitie zit met een structureel probleem. Men bewaart telefonieonderzoek één jaar op een centrale server. Nadien wordt het naar USB-sticks of cd-roms gekopieerd.”

“Als zo’n cd zoekraakt, kan dat een onderzoek onderuithalen. Dat geen back-ups worden gemaakt, is spelen met vuur, zeker in terreur zaken die gebaseerd zijn op telefoontaps.”

Niet laatste keer

Luc Hennart, de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg in Brussel, bevestigt het probleem. “Justitie moet ervoor instaan dat men over de nodige apparatuur beschikt om materiaal als telefoontaps of camerabeelden permanent te bewaren. We leven in de 21ste eeuw, maar op het gebied van informatica zitten we in de middeleeuwen. Als niet snel wordt ingegrepen, vrees ik dat een rechter nog vaker mensen zal moeten vrijspreken.”

Het parket van Halle-Vilvoorde, dat het onderzoek voerde, gaat nu na waar het fout is gelopen met de verdwenen telefoontaps. ‘De ­gesprekken werden wel opgeslagen, maar vermoedelijk werd op een bepaald moment beslist om die gegevensdrager te vernietigen’, zegt woordvoerster Carol Vercarre.

Bron » De Standaard

Kabeltap stuit op hevige kritiek

De privacycommissie verzet zich tegen het massaal onderscheppen van communicatie die via de kabel verloopt. ‘Dit begint op massasurveillance te lijken.’

De regering heeft in maart een voorstel goedgekeurd over de herziening van de wet op de Bijzondere Inlichtingenmethoden. Die moet de inlichtingendiensten – de Staatsveiligheid en de militaire ADIV – meer armslag geven in de strijd tegen terreur.

Voor het merendeel van deze ‘afluisterwet’ geeft de privacycommissie groen licht. Maar haar specialisten verzetten zich tegen het aftappen van communicatie via (glasvezel)kabels. ADIV zou daar binnen twee jaar mee starten. Het gaat om buitenlandse berichten, of om berichten vanuit het buitenland naar België.

Alle providers die in ons land diensten aanbieden over de kabel (ook de online berichtendiensten zoals WhatsApp) kunnen dan verplicht worden om de militaire inlichtingendienst toegang te geven tot conversaties. Volgens de privacycommissie is deze vorm van kabeltap echter niet proportioneel.

“Deze werkwijze zou ADIV toelaten een gegevensstroom te onderscheppen die buitensporig is in het licht van het beoogde doeleinde.” Het advies van de commissie is niet bindend. De kans dat defensieminister Steven Vandeput (N-VA) zijn plannen weer intrekt lijkt dan ook klein.

Bron » De Morgen

Privacycommissie keurt kabeltap af

In een advies aan de regering spreekt de Privacycommissie zich nadrukkelijk uit tegen het massaal onderscheppen van communicatie die via de kabel verloopt, zo schreef weekblad Knack gisteravond op zijn website.

De ministerraad keurde midden maart een voorstel goed over de herziening van de wet op de Bijzondere Inlichtingenmethoden. Daarmee werd de toolbox van de Staatsveiligheid en de militaire inlichtingendienst ADIV uitgebreid. De Privacycommissie moest wel nog haar advies geven over de wet, wat ze gisteren overmaakte aan de regering.

Voor het gros van de privacygevoelige elementen uit de nieuwe “afluisterwet” geeft de Privacycommissie groen licht. Op zes punten geeft de Privacycommissie echter een negatief advies, onder meer over het massaal aftappen van communicatie die via (glasvezel)kabels verloopt.

De militaire inlichtingendienst ADIV wil binnen twee jaar met de kabeltap van start te gaan. Alle providers die in België diensten aanbieden over de kabel (zoals bijvoorbeeld WhatsApp) kunnen verplicht worden tot medewerking.

“De Commissie staat afkerig tegen een dergelijke werkwijze die de ADIV zou toelaten een gegevensstroom te onderscheppen die buitensporig is in het licht van het beoogde doeleinde en sterk begint te lijken op massasurveillance”, klinkt het in het advies aan de regering, dat Knack kon inkijken. “In tegenstelling tot wat in de toelichting vermeld staat laat de wettekst op zich wel degelijk toe dat aan massacaptatie wordt gedaan.”

Het advies van de Privacycommissie is niet bindend.

Bron » De Morgen

Maandelijks worden circa 600 Belgen afgeluisterd

In 2014 werden maandelijks circa 600 Belgen op bevel van een magistraat afgeluisterd. In 2010 waren er dat nog maar ongeveer 450. Dat meldt La Dernière Heure. De toename zou vooral te wijten zijn aan het gestegen aantal dossiers van terrorisme, gelieerd aan het jihadisme.

Het aantal afluisterdossiers is verdubbeld op 7 jaar tijd. Van 3.603 in 2007 ging het naar 5.390 in 2010 en naar meer dan 7.200 in 2014.

De kostprijs bedroeg in 2011 nog 12,9 miljoen euro. In 2013 betaalde het gerecht al meer dan 14 miljoen euro aan de telecombedrijven. Dit jaar zou het bedrag boven de 15 miljoen euro uitkomen.

Bron » De Morgen

Telefoons afluisteren wordt goedkoper en eenvoudiger

De medewerking van Telenet, Belgacom en andere telecombedrijven kost Justitie handenvol geld. De achterstallige factuur bedraagt liefst 24 miljoen euro. “De tarieven gaan naar beneden en de administratieve procedure wordt eenvoudiger”, verzekert het kabinet van Justitie.

In gerechtelijke dossiers is het schering en inslag dat speurders gegevens over communicatie van een verdachte gebruiken. Een telefoon afluisteren, bijvoorbeeld van een lid van een drugsbende, ligt het meest gevoelig, omdat het een verregaande inbreuk is op de privacy. De meest recente cijfers over afluisteren dateren van 2012. Toen werden 6.712 toestellen ‘getapt’, gespreid over 870 gerechtelijke dossiers.

Nog veel vaker worden de telefoongegevens van verdachten opgevraagd. Dat kan ook bij minder zware feiten dan drugs dealen. Maar de regeling voor het doorspelen van informatie van telecombedrijven naar het gerecht is compleet gedateerd. Ze stamt uit een tijd waarin internet en mobiele communicatie veel minder verspreid waren dan vandaag en de technologie lang niet op het huidige niveau stond. Een telefoonnummer linken aan een persoon vroeg toen meer werk.

Het gevolg is dat er 27 verschillende tarieven bestaan voor allerlei zaken die bedrijven zoals Belgacom of Telenet moeten doen. Er zijn drie grote categorieën: identificatie (wie is de eigenaar van een telefoonnummer, gsm of e-mailadres?), historiek (met wie heeft iemand gecommuniceerd, waar is die persoon geweest?) en uiteraard het afluisteren van gesprekken.

Zo’n tap opstarten kost buiten de kantooruren 25 euro. Dat is evenveel als een gsm lokaliseren. Om de belhistoriek op te vragen, moet het gerecht 12,5 euro betalen. Die gegevens leveren op een cd-rom of floppy disk – zoals het nog in de wet staat – kost anderhalve euro.

Omdat er nog altijd van wordt uitgegaan dat het intensief werk is om bijvoorbeeld een computer te linken aan een gebruiker én die methodes zo vaak worden gebruikt, loopt de factuur voor het gerecht sterk op.

Ook al werden de tarieven al twee keer gehalveerd (in 2011 en 2013), volgens cijfers van de bevoegde minister, Koen Geens (CD&V), is Justitie nog altijd 24 miljoen euro verschuldigd aan de telecombedrijven. Geens heeft gesprekken gestart met die bedrijven om de tarieven en de administratieve last te verlagen.

“We gaan proberen de kosten zo sterk mogelijk te reduceren”, zegt Geens. De bedoeling is minstens 7 miljoen euro per jaar minder te betalen aan de telecombedrijven.

Justitie krijgt voor de onderhandelingen de hulp van telecomregulator BIPT omdat die op de hoogte is van de technische mogelijkheden – en de kostprijs ervan – bij de telefoniebedrijven.

“Door de tarieven te vereenvoudigen, zullen de bedrijven en het gerecht minder administratie moeten verwerken”, klinkt het op het kabinet-Justitie. “Daarnaast willen we de tarieven aanpassen aan de ons omringende landen.”

Op sommige plaatsen werken de telefoniebedrijven volledig gratis mee met het gerecht, maar dat is hier niet meteen een mogelijkheid. “In België is het de gewoonte dat er wordt betaald voor die diensten. Je kunt dat niet van de ene dag op de andere gratis maken. Als de bedrijven kosteloos meewerken, schiet de dienstverlening er soms ook bij in”, is de redenering.

De verlaging van de telefoniekosten past in het algemene plan van Geens om de opsporingsmethodes een grondige update te geven. Eerder werd al duidelijk dat ‘online afluisteren’ – zoals chatgesprekken of ander dataverkeer – ook eenvoudiger zal worden voor speurders. De lijst met misdrijven waarvoor politie en gerecht verdachten mogen afluisteren, krijgt alvast een uitbreiding als het gaat over terrorisme.

“De waarborgen van controle op die opsporingsmethodes door een onderzoeksrechter en andere rechters blijven uiteraard wel bestaan”, verzekert het kabinet-Geens.

Bron » De Standaard