De ministerraad heeft donderdag het licht op groen gezet voor een wettelijke regeling voor zogenaamde spijtoptanten. Dat zijn mensen die bijvoorbeeld in ruil voor strafvermindering uit de biecht klappen over andere daders of medeplichtigen bij een misdrijf. Bedoeling is zware criminelen of terroristen die anders onder de radar zouden blijven, toch te kunnen vatten, of om zware misdaden te voorkomen.
Verschillende landen hebben al een dergelijke regeling die vruchten heeft afgeworpen in de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit en het terrorisme. Ook in ons land rees al vaker de vraag om een pentiti-regeling, bijvoorbeeld in de zoektocht naar de daders achter de Bende van Nijvel. Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) merkt wel op dat de beslissing reeds viel in mei van dit jaar, dus voor het onderzoek naar de Bende van Nijvel opnieuw op het voorplan trad.
Aan de inzet van de spijtoptanten worden strenge voorwaarden gekoppeld. De regeling kan enkel gebruikt worden om informatie te verkrijgen bij zeer ernstige vormen van criminaliteit. Ze zal ook gelden voor terrorisme, weliswaar onder een afwijkend regime.
Het openbaar ministerie beslist over de noodzaak om een beroep te doen op een spijtoptant in het concrete dossier. Het aan de spijtoptant toegekende voordeel moet steeds proportioneel zijn met de eigen gepleegde misdrijven en met de informatie die wordt aangeleverd. Er worden steeds voorwaarden opgelegd, die worden opgenomen in een memorandum. Zo moet de spijtoptant onder andere een waarheidsgetrouwe verklaring afleggen, een volledige bekentenis afleggen over de eigen betrokkenheid en maatregelen nemen om de schade te vergoeden.
De strafvermindering of -verschoning kan enkel worden uitgesproken door de rechter, die de proportionaliteit van het voordeel nagaat. Er wordt hierbij ook een vervangende straf uitgesproken, die van toepassing wordt indien de spijtoptant zich niet aan de voorwaarden houdt. Voor gedetineerden waarvoor een strafvermindering of het toepassen van een modaliteit in de strafuitvoering niet wenselijk is, kan in sommige gevallen een beperkte faciliteit worden geboden over de detentieomstandigheden.
Verklaringen van spijtoptant mogen alleen als bewijs in aanmerking komen als ze in belangrijke mate worden gestaafd door andere bewijsmiddelen. Omdat ze gevaar kunnen lopen door het afleggen van een verklaring, kunnen spijtoptanten in sommige omstandigheden gebruik maken van bepaalde beschermingsmaatregelen.
Bron » Het Nieuwsblad