Tag archieven: Hervormingen justitie

Onderzoeksrechter mag handtekening niet meer vergeten

Geplaatst op door

De wet die moest voorkomen dat iemand werd vrijgelaten na een fout van een onderzoeksrechter gaat in tegen de grondwet.

Vóór een wetswijziging in november 2016, kwam het al eens voor dat een verdachte vrijgelaten moest worden, omdat de onderzoeksrechter vergeten was zijn hand­tekening onder het aanhoudingsbevel te plaatsen.

Een wet op aangeven van minister van Justitie Koen Geens (CD&V) maakte daar komaf mee. De ‘vormvereisten’ voor zo’n aanhoudingsbevel werden versoepeld: als de onderzoeksrechter het niet tekende of onvoldoende motiveerde waarom die verdachte werd aangehouden, was dat geen reden om hem vrij te laten uit voorlopige hechtenis.

De Orde van Frans- en Duitstalige advocaten trok tegen die aanpassing naar het Grondwettelijk Hof. Dat Hof vernietigde gisteren de versoepeling. Ze zou ingaan tegen het grondrecht dat bepaalt dat niemand zonder volwaardig aanhoudingsbevel aangehouden kan worden.

Het kabinet-Geens zei gisteravond in een reactie dat ze bij de hoven en rechtbanken nu zullen aandringen op een interne controle, waarbij de cruciale voorschriften - het verhoor van de verdachte, de ondertekening van het mandaat en de mededelingen aan de verdachte - dubbel gecheckt worden. “Met de langere aanhoudingstermijn, van 24 naar 48 uur, moet dat mogelijk zijn.”

Bron » De Standaard

Wettelijke regeling voor spijtoptanten in de maak

Geplaatst op door

De Kamercommissie Justitie zet vandaag het licht op groen voor een wettelijke regeling voor spijtoptanten. “In ruil voor cruciale informatie kunnen ze in uitzonderlijke omstandigheden strafvermindering krijgen”, zegt Raf Terwingen (CD&V), het Kamerlid dat hiervoor mee aan de kar trok.

In ruil voor strafvermindering, modaliteiten in de strafuitvoering of een aangepast regime in de gevangenis, kunnen criminelen belangrijke informatie aanleveren over gepleegde misdrijven door andere (mede)daders. “Een dergelijke duidelijke regeling bestaat al in andere Europese landen. Ze is vaak nog de enige mogelijkheid om de waarheid in een strafdossier te achterhalen”, zegt Terwingen.

“Personen die betrokken zijn bij zware criminaliteit zoals de Bende van Nijvel of dossiers inzake radicalisering, beschikken vaak over uiterst waardevolle informatie, zowel over hun organisatie als over reeds gepleegde of geplande misdrijven. Sommigen willen hier ook mee naar buiten treden, maar riskeren dan uiteraard zelf vervolging. Voor politie en parket volstaan in bepaalde gevallen zaken zoals telefoontaps en schaduwen niet om de nodige informatie te vergaren.”

“Hoe langer een dossier duurt, hoe meer mensen durven spreken. Dat is een wetmatigheid. En dan kan een spijtoptant van grote waarde zijn”, meent minister van Justitie Koen Geens.

Bron » Het Belang van Limburg

Binnenkort minder lange straf mogelijk voor spijtoptanten die cruciale informatie delen

Geplaatst op door

De Kamercommissie Justitie heeft vandaag het wetsontwerp goedgekeurd dat een wettelijke regeling vastlegt voor het toekennen van strafvermindering in ruil voor cruciale informatie. De meerderheid en sp.a stemden voor, de rest van de oppositie onthield zich.

In ruil voor strafvermindering, modaliteiten in de strafuitvoering of een aangepast regime in de gevangenis kan de spijtoptant belangrijke informatie prijsgeven over gepleegde misdrijven. Bijvoorbeeld kunnen ze mededaders of medeplichtigen identificeren. Zo wil minister van Justitie Koen Geens (CD&V) het mogelijk maken dat zware criminelen of terroristen die anders niet te pakken zijn, toch worden veroordeeld.

“Een dergelijke duidelijk regeling – die in ons land nog niet bestaat, in tegenstelling tot vele andere Europese landen – lijkt in zware strafdossiers vaak nog de enige mogelijkheid om de waarheid te achterhalen”, zegt CD&V-Kamerlid Raf Terwingen, die hiervoor mee aan de kar trok.

Strenge voorwaarden

De regeling is gebonden aan strenge voorwaarden. Zo kan de regeling enkel gebruikt worden om informatie los te krijgen over zeer ernstige misdrijven. Bovendien moet het dossier, naast de verklaring van de spijtoptant, ook voldoende bewijsmateriaal bevatten.

“Hoe langer een dossier duurt, hoe meer mensen durven spreken. Dat is een wetmatigheid. En dan kan een spijtoptant van grote waarde zijn. In ruil voor een volledige bekentenis kan de betrokkene strafvermindering krijgen. In het buitenland is deze regeling reeds een groot succes. Dus hopelijk zorgt de nieuwe wettelijke regeling ook in ons land voor doorbraken in dossiers die al jaren wachten op een cruciale getuigenis”, verklaart minister Geens.

“Veel te ruim”

Stefan van Hecke (Groen) stelde dat hij principieel geen bezwaar heeft tegen een regeling voor spijtoptanten, maar voor hem is het toepassingsgebied van de regeling veel te breed. “Men heeft de lijst misdaden gebruikt waarvoor telefoontap mogelijk is. Dat is veel te ruim. Bovendien wijzigt het toepassingsgebied telkens wanneer de lijst voor de telefoontap wordt aangepast.” Ook voor Laurette Onkelinx (PS) wordt de regeling voor spijtoptanten best voorbehouden voor bepaalde gevaarlijke dossiers zoals terrorisme en zwaar banditisme. Ze wees ook op het gevaar dat er via deze regeling rekeningen onder misdadigers worden vereffend.

Bron » Het Laatste Nieuws

Nog jaren wachten op databank met vonnissen

Geplaatst op door

België zal nog jaren moeten wachten op een grote databank met alle arresten en vonnissen. Dat was nochtans een expliciete belofte van Koen Geens (CD&V) bij zijn aantreden als minister van Justitie.

De nieuwe VAJA-databank, wat staat voor ‘vonnissen, arresten, jugements, arrêts, was al in de steigers gezet. Alle hoven van beroep en arbeidshoven hebben de voorbije jaren hun arresten, meer dan 242.000, ingescand. Maar het kabinet-Geens heeft nu – tot groot ongenoegen van de magistraten – besloten niet langer te investeren in de ‘achterhaalde’ technologie achter de databank.

Op de vraag hoelang het dan nog duurt voor er eindelijk een digitale database met alle vonnissen komt, antwoordde het kabinet in een eerste reactie ‘vier jaar’ en in een tweede ‘twee jaar’. Het zal in elk geval niet meer lukken deze legislatuur. Werk voor Geens’ opvolger dus. En dat terwijl opeenvolgende ministers van Justitie al 17 jaar lang, sinds de opstart van het Phenix-project in 2001, trachten om justitie volledig te digitaliseren.

De eerste voorzitter van het Antwerpse hof van beroep, Bruno Luyten, begrijpt de beslissing helemaal niet. Als Geens had doorgezet met de technologie, had elke rechtbank eind dit jaar de VAJA-databank kunnen gebruiken. ‘Dit was zo’n belangrijk project voor justitie. Een vonnis of een arrest afleveren zou niet langer 15 à 20 minuten duren, maar enkele seconden.’

Luyten verwijt het kabinet-Geens ook ‘manifest onjuiste’ argumenten te gebruiken om niet langer te investeren in de technologie achter VAJA. Hij spreekt over een ‘stuitend gebrek aan kennis over het VAJA-systeem’. ‘Dat werkt al probleemloos in de vijf hoven van beroep en in de vijf arbeidshoven.’ Het is ook onduidelijk hoe het verder moet met de honderdduizenden arresten die wel al zijn gedigitaliseerd op basis van de huidige technologie.

Het kabinet-Geens vraagt begrip. ‘Je zegt ook niet dat Mercedes stopt met auto’s maken als er een nieuw model op de markt komt. Ook VAJA wordt gewoon vernieuwd… We herbekijken dit om in de toekomst niet met een oude technologie te zitten. Dat is zelfreflectie.’

Bron » De Tijd

Geens parkeert ‘assisen light’

Geplaatst op door

Er is geen consensus over de hervorming van assisen. De commissie Justitie organiseert in april hoorzittingen die van nul beginnen.

Drie jaar na de voorstelling van zijn ambitieuze Justitieplan is minister Koen Geens (CD&V) alvast op één symbolisch punt terug naar start gestuurd. De geplande hervorming van assisen lukt niet. De gemoederen zijn intussen zodanig verhit dat de minister er zelf mee ingestemd heeft om in het parlement van scratch te beginnen. Na de paasvakantie start de commissie Justitie met uitgebreide hoorzittingen over de toekomst van het hof van assisen.

‘Het moet een vrije denkoefening worden, zonder voorafnames of taboes’, licht commissievoorzitter Philippe Goffin (MR) toe. ‘De volksjury is verankerd in artikel 150 van de Grondwet (voor alle criminele zaken, politieke- en drukpersmisdrijven, red.), in een eerste deel willen we vooral de draagwijdte van dat artikel bepalen. In een tweede deel kijken we hoe we de assisenprocedure kunnen verbeteren, door álle betrokkenen aan het woord te laten: het hof, het Openbaar Ministerie, de politie, de wetsdokters, de jury, de advocatuur enzovoort.’

‘Totaal onwerkbaar’

Geens beseft dat hij niet voldoende steun heeft en moet terugschakelen. Nog voor het vernietigende arrest van het Grondwettelijk Hof eind vorig jaar, dat brandhout maakte van zijn veralgemeende correctionalisering, kwam hij al met een plan B op de proppen: Criminele Kamers, ook wel ‘assisen light’ genoemd. Hij lanceerde zijn plan voor het eerst tijdens de Superministerraad in mei 2017 en zette het nogmaals op de regeringsagenda op 20 juli. ‘We vangen vier vliegen in één klap’, zei de minister. ‘We behouden het voordeel van de open bewijsvoering, maar winnen tijd met een kortere procedure. Er blijven vier uitgelote, voorbereide juryleden over én er is hoger beroep mogelijk.’ (DS 24 juli)

Maar ook dat plan B wordt afgebrand. In een lijvige nota vol ‘kritische beschouwingen’, die De Standaard kon inkijken, noemt de top van de magistratuur de invoering van Criminele Kamers ‘totaal onwerkbaar’. ‘Het systeem zal leiden tot een verhoging van de gerechtelijke achterstand in straf­zaken én resulteren in een hogere kostprijs’. De strafrechters zijn niet mals voor de minister. Volgens hen heeft hij ‘de vroegere assisenprocedure op een gekunstelde en ondoordachte wijze geïncorporeerd in de bestaande correctionele procedure’, wat een ‘nefaste impact’ heeft op de capaciteit en de werking van het gerecht.

Ook binnen de meerderheid zijn de meningen over de ‘assisen light’-procedure verdeeld. Na de ministerraden van vorige zomer werd Geens gesommeerd te wachten op het arrest van het Grondwettelijk Hof, in januari bleek geen consensus mogelijk. Intussen heeft de CD&V-minister zijn wetsontwerp in de koelkast gestoken. Waar knelt het schoentje? Geens is binnen de Zweedse ploeg niet meer zo geliefd als in het begin en bovendien heeft elke partij haar ‘issues’. Grof gesteld: de MR voelt Franstalige druk om assisen te behouden, de N-VA wil het liefst de volksjury helemaal op de schop en Open VLD zit op de Grondwet als een kip op haar eieren.

‘Jury kan nu lezen’

Vrijdag zette het Grondwettelijk Hof de zaak nog eens op scherp, door te stellen dat reeds gecorrectionaliseerde assisen­zaken gehandhaafd mogen blijven als de rechters de vroegere, beperktere strafmaat hanteren.

‘Een antwoord in de lijn van de verwachtingen’, laat het kabinet-Justitie weten. ‘We blijven ernaar streven om in dialoog een eigentijdse oplossing te vinden voor assisen. De huidige procedure is uit de tijd, of toch minstens het geheel mondeling overdoen van de procedure, getuigenissen en expertenverslagen. Anno 2017 kunnen juryleden lezen, dat was in 1808 meestal niet het geval.’

De assisenprocedure is overigens niet de enige hervorming waarop Koen Geens zijn tanden stuk bijt. Ook zijn nieuwe wetboek van strafvordering, waarin de rol van de onderzoeksrechters fundamenteel verandert, ligt zwaar onder vuur. Maar de minister probeert naar eigen zeggen ‘onverstoorbaar’ voort te werken.

Bron » De Standaard | Marjan Justaert