Beschadigingen tegen een staalfabriek wegens handel met Israël, rellen op een vakbondsmars: extreemlinks geweld laait op in België. De groeperingen die erachter zitten, lijken divers. Maar experts zien er onder meer de hand in van de CCC, de groep die in de jaren 80 terreur zaaide.

‘Free Gaza’ en ‘taxez les riches’ spoten gemaskerde amokmakers op verschillende gevels in Brussel tijdens de vakbondsactie van dinsdag. De kantoren van onder meer Dienst Vreemdelingenzaken werden bestookt met vuurwerk en andere projectielen.

Afgelopen weekend schuwden activisten van Code Rood dan weer het geweld niet bij protest tegen Industeel Belgium in Charleroi. Demonstranten beschadigden auto’s van personeelsleden, veiligheidscamera’s en elektriciteitskasten toen ze de ingang van het bedrijf blokkeerden wegens vermeende medeplichtigheid aan de genocide in Gaza. Eerder beschadigden activisten ook al gebouwen van Syensqo en OIP.

Secours Rouge

Wie de relschoppers precies zijn, is niet altijd duidelijk. Voor de betoging van dinsdag riepen verschillende radicaal-linkse groeperingen wel op tot actie via sociale media. Onder meer het links-extremistische Secours Rouge en zijn afsplitsing Classe Contre Classe.

Beide organisaties zijn afkomstig uit Sint-Gillis in Brussel en gelinkt aan Bertrand Sassoye, voormalig leider bij de radicaal-linkse terreurorganisatie Cellules Communistes Combattantes (CCC). Zien we de terugkeer van extreemlinks geweld in België?

“De CCC is nooit helemaal verdwenen”, zegt oud-journalist en emeritus professor criminologie Paul Ponsaers, auteur van het boek Bloedrood: hoe de CCC’ers in de jaren tachtig terreur zaaiden in België en nog steeds actief zijn. “De oud-leden hebben zich aangesloten bij andere organisaties en zetten zo hun strijd verder.”

Tussen 1984 en 1985 pleegde die organisatie terreuraanslagen in België. “Tegenwoordig proberen zij te verbreden naar andere linkse topics om zichzelf weer op de kaart te zetten”, zegt Ponsaers.

Het jaarverslag van Staatsveiligheid uit 2023 beschrijft diezelfde dynamiek: extremisten uit het klassieke revolutionaire communisme en anarchisme zoeken aansluiting bij mainstream linkse thema’s als antifascisme, ecologisme, antiracisme en feminisme.

“De tactiek is om zulke ‘hippere’ thema’s in te passen in een breder wereldbeeld. Zo vinden die onderwerpen aansluiting bij klassiek anarchistisch of communistisch denken dat vandaag minder breed gedeeld wordt”, vertelt radicaliseringsexpert Annelies Pauwels van het Vlaamse Vredesinstituut.

Een voorbeeld: door de klimaatproblematiek niet meer te zien als een louter ecologisch probleem, kun je die koppelen aan een systeemcrisis van het kapitalisme. “Op die manier wendt men op het eerste gezicht erg verschillende thema’s aan voor een strijd tegen een gedeelde vijand: het kapitalisme of het imperialisme”, zegt Pauwels.

Sint-Gillis

Maar één radicaal-links front? Dat bestaat niet. Je hebt wel enkele bredere bewegingen die ijveren voor één doel, neem de klimaatbeweging of pro-Palestijnse protesten. Vaak bestaan zulke bewegingen uit een bont allegaartje van losse individuen en activistische organisaties.

Kleinere, strakker georganiseerde extremistische cellen – zoals Secours Rouge of Classe Contre Classe – proberen die te infiltreren, beschrijft Staatsveiligheid. ‘Op dit moment vertonen de pogingen tot infiltratie echter weinig tekenen van structuur, organisatie en succes’, klinkt het in hun jaarverslag.

“Omdat die kleinere cellen zich bij meerdere bewegingen proberen aan te sluiten, zie je veel overlap”, zegt Pauwels. “Onderling bestaan er tussen die links-extremistische groeperingen dan ook veel contacten.”

Het Brusselse medium Bruzz beschrijft hoe linkse extremisten samenkomen op café in Sint-Gillis om er activiteiten te plannen. “De oude CCC was actief in Sint-Gillis. Het communistische en anarchistische gedachtegoed is er sinds de jaren 80 nooit echt weggegaan”, zegt Ponsaers.

Radicalisering

Zijn die extreemlinkse organisaties ook gevaarlijk? Groeperingen als Secours Rouge en Classe Contre Classe sturen aan op geweld en strijd. “De dreiging van geweld neemt toe”, zegt ook criminoloog Michaël Dantinne (ULg). “We leven in een tijd van polarisering, waarin extremistisch gedachtegoed aan populariteit wint. En daar geldt altijd: hoe meer leden, hoe groter de kans dat enkelingen over gaan tot geweld.”

Hier speelt hetzelfde patroon als bij andere vormen van radicalisering. Wanneer je je doelen niet kan verwezenlijken via betogingen of langs de stembus, neemt de bereidheid toe om over te gaan tot geweld. “Wanneer de dreiging existentieel lijkt, vinden sommige groepen geweld legitiem”, zegt Dantinne.

“Bij radicaal-linkse bewegingen gaat het traditioneel om materiële schade, niet gericht tegen mensen. Toch hebben we in het verleden al gezien dat geweld altijd kan ontsporen en slachtoffers kan maken”, zegt Ponsaers. Zo kwamen in de jaren 80 twee brandweerlieden om het leven door aanslagen van de CCC.

“Het trieste is dat het bij dit soort onlusten steeds om enkelingen gaat. Ook bij de betoging van dinsdag zie je hoe een minderheid een geslaagde betoging in diskrediet kan brengen. Erg jammer, en het werkt echt niet in het voordeel van links”, besluit Ponsaers.

Staatsveiligheid beoordeelt de dreiging voorlopig nog als laag: “Op basis van de beschikbare inlichtingen beschouwt de VSSE (Staatsveiligheid, ST) de voorbereiding en de planning van aanslagen vanuit dit milieu evenwel als onwaarschijnlijk”, klinkt het in haar jaarverslag.

Bron » De Morgen