Gewone mensen krijgen steeds moeilijker toegang tot de rechtbank, waarschuwt sp.a. Vandaag wordt een wetsontwerp gestemd dat de zogenoemde rolrechten verhoogt. “De rechtbank wordt op de duur iets voor de financiële elite die het nog kan betalen.”

De hervorming van de rolrechten, het bedrag dat iemand moet betalen om een zaak te kunnen starten bij een rechtbank, had al heel wat voeten in de aarde. Bij een eerdere poging in 2015 legde de regering-Michel de tarieven vast op basis van de hoogte van het geschil, maar daar ging het Grondwettelijk Hof niet mee akkoord. De regering paste haar wetsontwerp daarop aan waardoor de tarieven in het nieuwe wetsontwerp afhankelijk zijn van de rechtbank waar je een zaak wil aanspannen.

En die bedragen gaan fors de hoogte in. Een zaak aanspannen bij het vredegerecht kostte vroeger 40 euro, maar dat zou naar 50 euro gaan. Bij rechtbanken van eerste aanleg stijgen de kosten van 100 naar 165 euro, en bij het hof van beroep zelfs van 210 naar 400 euro. “De toegang tot justitie is voor gewone mensen steeds duurder aan het worden”, concludeert sp.a-Kamerlid Annick Lambrecht.

Ook de Raad van State (RvS) liet zich al erg kritisch uit over het ontwerp dat op tafel ligt. “Een dergelijke verhoging van de rolrechten houdt een beperking in van het recht op toegang tot de rechter”, klinkt het in haar advies. De bedoeling van de hervorming is dan ook om “roekeloze beroepen en procedureslagen” te ontmoedigen, zegt justitieminister Koen Geens (CD&V).

Lager tarief

In een impactanalyse geeft de regering overigens toe dat het wetsontwerp in principe een negatieve impact heeft op de kansarmoedebestrijding en nadelig is voor de toegang van mindervermogenden tot de rechtbanken. Maar volgens de regering verhelpen de vrijstellingen voor mensen met een laag inkomen, die gratis rechtsbijstand krijgen, dit probleem.

De inkomensgrens voor rechtsbijstand bedraagt vandaag 1254,99 euro voor een alleenstaande en 1530, 80 euro voor een samenwonende. Volgens zowel de RvS als sp.a overschrijd je die drempels heel snel. Daarom stelde de RvS voor om de mensen die een inkomen hebben dat nipt boven dit grensbedrag ligt een lager tarief toe te kennen.

Daar gaat de regering niet op in. De verhoging van de rolrechten vertegenwoordigt slechts 5 procent van het maandloon van die groep, klinkt het, waardoor de totale gerechtskosten neerkomen op ‘slechts’ 20 procent van hun maandloon. “Geens installeert een klassenjustitie”, meent Lambrecht. “De rechtbank wordt op de duur iets voor de financiële elite die het kan betalen, terwijl de eerste functie van justitie zou moeten zijn om mensen te helpen.”

Bron » De Morgen

Na de mislukte poging van donderdag, mikt de federale meerderheid nu op een algemene verlenging van de administratieve aanhoudingstermijn van 24 naar 48 uur. En die zal wellicht probleemloos groen licht krijgen. Oppositiepartij sp.a diende dat voorstel immers kort voor de aanslagen van 22 maart 2016 al in.

De plenaire Kamer stemde donderdagavond nipt tegen een verlenging van de aanhoudingstermijn naar 48 uur, met de mogelijkheid om daar in terreurzaken nog 24 uur bij te doen. Anderhalf jaar na de aankondiging van de maatregel door premier Michel was zijn centrumrechtse coalitie er niet in geslaagd om voldoende steun te vinden voor de vereiste tweederdemeerderheid.

N-VA-vicepremier Jan Jambon betreurt dat. ‘Ongelooflijk. Er zijn hoorzittingen in het parlement gehouden, er zijn specialisten komen zeggen dat ze die verlenging echt wel nodig hadden. Maar de Kamer heeft er anders over beslist’, reageerde hij op de VRT-radio.

Ook partijgenoot Koen Metsu verwees naar de experten die in ‘zijn’ Kamercommissie terreurbestrijding gehoord zijn. ‘Heel wat onder hen waren vragende partij voor die 24 uur extra voor terreurdossiers, gezien ook de complexiteit van die zaken. Het OCAD, de federale gerechtelijke politie, het college van procureurs-generaal. Zij die er op het terrein echt mee moeten werken.’

Al klopt dat toch niet helemaal. Terreuronderzoeken zijn immers in de eerste plaats een zaak voor de federale procureur. Hij zag weliswaar goede argumenten voor 72 uur, maar waarschuwde voor problemen als de uitzondering beperkt zou blijven tot terrorisme. En de onderzoeksrechters – die binnen de vastgelegde termijn moeten beslissen over een verdere aanhouding – waren zelfs resoluut tegen 72 uur. ‘Te lang’, oordeelden zij.

Sp.a-Kamerlid Hans Bonte zit op hun lijn. ‘Artikel 12 van onze Grondwet is niet zomaar een lapje tekst, maar één van de pijlers van onze individuele grondrechten. Zo’n basisrecht kan enkel worden beknot, als het ook effectief bijdraagt tot een grotere veiligheid’, vindt hij. ‘Daarom volstaat het om de huidige aanhoudingstermijn te verlengen tot 48 uur voor alle vormen van criminaliteit.’

Volgens Bonte bewaart die piste het ‘delicate evenwicht met de fundamentele grondrechten van eenieder, vermijd je een mogelijke laksheid tijdens het onderzoek en dek je je in tegen procedurefouten’ die kunnen opduiken als het in de uitzonderingstijd toch niet om terreurzaken blijkt te gaan.

Dat de meerderheid zo lang vasthield aan 72 uur, ziet Bonte vooral als een ‘bliksemafleider’ voor andere terreurmaatregelen ‘waar de regering door interne verdeeldheid geen vooruitgang boekt’. Zo verwijst hij onder meer naar de versterking van de veiligheidsdiensten, de eenmaking van de Brusselse politiezones, een betere verdeling van politiemiddelen en de aanpak van radicalisme in de gevangenissen.

Bron » De Standaard