Tag archieven: Verjaring

Kan dossier Bende Van Nijvel binnenkort nooit meer verjaren? Minister Van Quickenborne wil verjaringsregels (roof)moord strenger maken

Geplaatst op door

De regering wil op voorstel van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) de verjaringstermijn afschaffen voor de ernstigste roofmoord- en moordzaken. De minister wil dat er altijd gerechtigheid kan geschieden voor de slachtoffers van zeer ernstige misdaden, los van de datum van de feiten. Als de nieuwe regeling officieel wordt ingevoerd, zou die grote gevolgen kunnen hebben voor het dossier van de Bende Van Nijvel, dat voorlopig in 2025 verjaart.

Er stond heel wat op de agenda van de ministerraad van de federale regering. Net voor de kerstvakantie wilden de ministers nog één en andere goedgekeurd krijgen. Eén van de zaken die op tafel lag, was een wetsontwerp van minister voor Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) over de verjaringstermijn.

Zo’n termijn houdt in dat de schuldige van een misdrijf na een bepaalde periode niet meer berecht en bestraft worden. “Zo kun je iemand die een brood heeft gestolen, na twintig jaar niet meer voor de rechter slepen”, zegt Van Quickenborne. “De verjaring als principe is dus heel belangrijk in onze rechtstaat.”

Uitzonderingen

Bij misdaden tegen de menselijkheid, genocide en oorlogsmisdaden is er wel een uitzondering. Die zaken kunnen altijd berecht worden, ongeacht hoeveel tijd er is verstreken sinds de feiten. “Sinds 2019 is dat ook zo bij seksuele misdrijven bij minderjarigen”, zegt Van Quickenborne.

Hij wil nu dat de verjaringstermijn voor moord of roofmoord kan worden geschrapt als die het land ernstig schaden, de bevolking ernstige vrees aandoen of als doel hebben de staatsstructuren te ontwrichten. Het zou dan aan de rechter zijn om te beslissen of de zaak aan zo’n criterium voldoet.

Volgens Van Quickenborne hebben dergelijke feiten zo’n grote impact op de samenleving dat verjaring, uit maatschappelijk oogpunt, niet te verantwoorden is. “Gerechtigheid moet blijvend kunnen geschieden in die gevallen”, zegt Van Quickenborne. “De samenleving verwacht dit van Justitie. Met dit wetsontwerp willen we dit mogelijk maken.” Volgens hem zouden nieuwe onderzoekstechnieken na decennia alsnog tot een doorbraak kunnen leiden in onopgeloste moorddossiers.

De ministerraad keurde het wetsontwerp vandaag goed. Dit wordt nu ter advies voorgelegd aan het de Raad van State. Daarna, met eventuele adviezen in rekening gebracht, wordt dit wetsontwerp aan het parlement voorgelegd.

Vereenvoudiging

De regels zouden strak vereenvoudigd worden. Naast de verjaring van zeer ernstige roof(moorden), wordt het principe van stuiting afgeschaft. Stuiting houdt in dat de verjaringstermijn wordt stopgezet en nadien van nul wordt hervat

Verjaring zal ook niet meer mogelijk zijn eens het dossier doorverwezen is naar de correctionele rechtbank. Ten laatste zou de huidige verjaringstermijnen, minimaal 6 maanden en maximaal 20 jaar, worden aangepast naar minimaal 1 jaar en maximaal 30 jaar. De termijn blijft wel afhangen van de minimale en maximale strafmaat die vasthangt aan een misdrijf.

Bende van Nijvel

De nieuwe regeling zou, eens doorgevoerd, mogelijk van toepassing kunnen zijn op terrorismedossiers of bijvoorbeeld het dossier Bende Van Nijvel. Dat was een groep misdadigers die in de jaren 80 in België een reeks moorden, inbraken, diefstallen en overvallen pleegde. Daarbij vielen in totaal 28 doden en ruim 40 gewonden. Voorlopig verjaart die zaak in 2025. “Een van de zwartste bladzijden in de geschiedenis van ons land”, zegt Van Quickenborne.

Bron » VRT Nieuws

Voorstel van minister van Justitie Van Quickenborne: zeer ernstige moord- of roofmoordzaken mogen niet meer kunnen verjaren

Geplaatst op door

Op voorstel van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) wil de regering de verjaringstermijn afschaffen voor de meest ernstige moord- en roofmoordzaken. De nieuwe regeling zou van toepassing kunnen zijn op terrorismedossiers of het dossier rond de Bende van Nijvel.

Voor misdaden tegen de menselijkheid, genocide, oorlogsmisdaden en seksuele misdrijven ten aanzien van minderjarigen bestaat reeds een uitzondering op de geldende verjaringstermijnen. Zulke zaken kunnen nooit verjaren en worden altijd berecht, ongeacht de tijd die sinds de feiten verstreken is. Van Quickenborne wil nu dat ook zeer ernstige feiten van moord en roofmoord onder de categorie van de uitzonderingen vallen.

Het moet gaan om misdaden die de bevolking ernstige vrees hebben aangedaan of tot doel hadden de basisstructuren van het land te ontwrichten of te vernietigen. Ook voor misdaden die een land of een internationale organisatie ernstig kunnen schaden of de overheid of een internationale organisatie proberen te dwingen tot het verrichten of het zich onthouden van een handeling, zou de verjaringstermijn vervallen.

“Zulke feiten”, zegt Van Quickenborne, “hebben een dusdanig grote impact op de samenleving dat verjaring uit maatschappelijk oogpunt niet te verantwoorden is en er blijvend gerechtigheid moet kunnen geschieden. Bovendien kunnen steeds beter wordende onderzoekstechnieken na decennia alsnog tot een doorbraak leiden in onopgeloste moorddossiers.”

Bende van Nijvel

Het wetsontwerp is nu door de regering goedgekeurd en wordt aan de Raad van State voorgelegd voor advies. Daarna gaat het naar het parlement. “Als de nieuwe regeling daar wordt goedgekeurd, zou die mogelijk van toepassing kunnen zijn op terrorismedossiers, maar ook op het dossier van de Bende van Nijvel”, aldus Van Quickenborne.

Een en ander past in een bredere hervorming van het strafprocesrecht. Ook wordt het principe van stuiting (onderbreking van de verjaringstermijn) afgeschaft en zal verjaring niet meer mogelijk zijn eens een dossier doorverwezen is naar de correctionele rechtbank. De huidige verjaringstermijnen, minimaal 6 maanden en maximaal 20 jaar, worden aangepast naar minimaal 1 jaar en maximaal 30 jaar. Dit blijft afhangen van de minimale en maximale strafmaat die vasthangen aan een misdrijf.

Vermassen: “Bandieten krijgen geen cadeau meer”

“Ik was jarenlang zelf vragende partij, nu komt het eindelijk zover. Het is goed dat we niet langer de zwaarste bandieten cadeaus geven en er meer aan de slachtoffers wordt gedacht”, reageert toppleiter Jef Vermassen.

De nieuwe regeling zou dus zoals eerder vermeld onder meer van toepassing kunnen zijn op het dossier rond de Bende van Nijvel waar advocaat Jef Vermassen een van de slachtoffers vertegenwoordigt.

“Dit een zeer belangrijke stap”, stelt hij. “De verjaringstermijn is iets dat dateert van decennia geleden toen men het principe vooropstelde dat er ooit een dag komt dat je niet meer vervolgd kan worden voor je misdrijven, dat het voorbij is. Maar de mentaliteit is veranderd, de maatschappij is nu veel meer gericht op de slachtoffers in vergelijking met de vorige eeuw en het wordt niet meer aanvaard dat slachtoffers op die manier in de koude zouden blijven staan.”

“Waarom zouden wij de zwaarste bandieten cadeaus geven? Want de verjaring was een cadeau voor wie een misdrijf had gepleegd, want hij of zij werd niet meer vervolgd. Dankzij dit wetsvoorstel kan er op elk moment nog vervolging komen voor heel ernstige misdrijven en hoeven slachtoffers daar geen schrik meer voor te hebben. Je geeft de misdadiger niet langer een cadeau, dit wetsvoorstel eert de slachtoffers en is een geschenk voor hen. De hoop op een prijs verjaart dan niet. Die schrik bestond ook voor de zaak in de Bende van Nijvel, en die schrik valt nu weg.”

Bron » Gazet van Antwerpen

Hoop voor slachtoffers Bende van Nijvel: moord en terreur zullen niet altijd kunnen verjaren

Geplaatst op door

De verjaringstermijn voor moord en roofmoord zal in uitzonderlijke gevallen volledig worden geschrapt. Dat staat in een wetsontwerp van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld), waarover gisteravond een akkoord werd bereikt binnen de meerderheid. Hierdoor zou het dossier van de Bende van Nijvel niet meer kunnen verjaren in 2025.

Vandaag bestaan er al een reeks misdaden die niet kunnen verjaren: misdaden tegen de menselijkheid, genocide, oorlogsmisdaden en seksueel misbruik van minderjarigen. Ongeacht hoeveel tijd er verstreken is kunnen zo’n zaken altijd berecht worden. Voor moord ligt de verjaringstermijn op 20 jaar, maar minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) wil die maximumtermijn in uitzonderlijke gevallen schrappen.

In welke gevallen? Als het gaat om moorden die “een land of internationale organisatie ernstig kunnen schaden”, “de bevolking een ernstige vrees hebben aangedaan” of “als doel hadden de basisstructuren van het land te ontwrichten of te vernietigen” zal een rechter kunnen beslissen dat de zaak niet meer kan verjaren. “Deze feiten hebben een dusdanig grote impact op de samenleving, dat verjaring vanuit maatschappelijk oogpunt niet te verantwoorden is”, aldus Van Quickenborne. “De samenleving verwacht van justitie dat het ook na veertig jaar nog gerechtigheid kan laten geschieden.”

Oplossing voor bendedossier

Volgens Van Quickenborne zou de nieuwe regeling – eens doorgevoerd – van toepassing kunnen zijn op terrorismedossiers of bijvoorbeeld het dossier van de Bende Van Nijvel. Onder zijn voorganger op Justitie, Koen Geens (CD&V), werd de verjaringstermijn voor het bendedossier opgetrokken na 40 jaar. Maar die termijn loopt af in november 2025, terwijl het onderzoek nog altijd lopende is. Vandaag keurt de ministerraad het wetsontwerp normaal gezien goed, nadat er gisteravond al een akkoord over werd bereikt tussen de verschillende kabinetten. Nadien vertrekt de tekst voor advies naar de Raad van State. De wet is dus nog niet meteen van kracht, maar zou zonder ongelukken wel op tijd in voege moeten gaan.

Stuiting

Het opheffen van de verjaring maakt deel uit van een breder wetsontwerp van minister van Justitie Van Quickenborne inzake hervorming van het strafprocesrecht. Daar staat ook in dat het principe van stuiting – de onderbreking van de verjaringstermijn – afgeschaft wordt. Verjaring zal niet meer mogelijk zijn eens een dossier doorverwezen is naar de correctionele rechtbank. Ook de verjaringstermijnen worden opgetrokken van minimaal 6 maanden en maximaal 20 jaar naar minimaal 1 jaar en maximaal 30 jaar. Dit blijft uiteraard afhangen van de minimale en maximale strafmaat die vasthangt aan een misdrijf.

Bron » Het Laatste Nieuws

Van Quickenborne: “Dossier Bende van Nijvel verjaart niet per se in 2025″

Geplaatst op door

Het dossier naar de Bende van Nijvel zal niet per se verjaren in 2025. Dat heeft minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) laten verstaan in de Kamer. Hij wil daarover voor het einde van het jaar met een tekst naar de ministerraad trekken. Die moet dan snel zijn weg naar het parlement vinden.

De Bende van Nijvel pleegde tussen 1983 en 1985 verschillende brutale overvallen – vooral op warenhuizen – en maakte 28 dodelijke slachtoffers. Het gerechtelijk onderzoek naar de Bende zou normaal dertig jaar na de laatste overval verjaard zijn, maar door een wetswijziging kregen de speurders tijd tot 2025.

Deze zomer verschenen berichten in de media dat het onderzoek naar de Bende zou stoppen indien er in de loop van de komende maanden geen doorbraak zou komen. Daarbij werd ook verwezen naar uitspraken in die zin van het federaal parket. Dat had te maken met de termijnen die nodig zijn om een proces te organiseren en tot een uitspraak te komen.

“Betreurenswaardig”

Anja Vanrobaeys (Vooruit), Marijke Dillen (Vlaams Belang), Stefaan Van Hecke (Groen) en Sophie Rohonyi (DéFI) voelden de minister hierover in de bevoegde Kamercommissie aan de tand. Volgens Van Quickenborne vindt het federaal parket de manier waarop een en ander is verschenen “betreurenswaardig” omdat het om een oud standpunt zou gaan dat opnieuw werd opgerakeld.

“Het onderzoek wordt momenteel in ieder geval verdergezet. Er zijn nog verschillende pistes lopende, ook het DNA-onderzoek loopt nog”, aldus de minister. “Op dit ogenblik zijn er 21 speurders aangeduid die het dossier mee opvolgen. Volgens het federaal parket zijn dat er momenteel voldoende.”

Verjaringsregels

Dat het dossier in 2025 definitief zal verjaren, kan volgens Van Quickenborne nu nog niet beslist worden. Momenteel buigen experten zich over de verjaringsregels. Een van de pistes is dat de verjaringstermijn geschorst wordt van zodra dat de zaak aanhangig gemaakt wordt bij de bodemrechter. Dat zou gelden voor alle strafzaken en niet enkel voor dit onderzoek.

In elk geval trekt Van Quickenborne in november of december met een ontwerp naar de ministerraad. Na advies van de Raad van State kan de tekst dan snel naar het parlement verhuizen.

Bron » Het Laatste Nieuws

Het dossier van de Bende van Nijvel mag niet gesloten worden

Geplaatst op door

In een artikelenreeks met merkwaardige uitspraken over de moorden door de Bende van Nijvel verklaarden federale procureurs dat het onderzoek binnenkort gesloten wordt. In geen geval is het maatschappelijk aanvaardbaar om dit dossier te sluiten.

Daar zijn verschillende redenen voor. Gedurende al die jaren zijn er via kranten en websites heel wat elementen bekend geraakt die wijzen op de piste van de ontwrichting van de staat. Voor verder onderzoek naar dit maatschappelijk erg belangrijk gegeven is er geen verjaring. Wat er naar buiten is gekomen, heeft ook het geloof van de bevolking in justitie en politie sterk aangetast.

Wat er kan aan toegevoegd worden, kan je uit de boeken halen die over de Bende werden geschreven. Maar ook de kranten hebben nuttige elementen ter kennis gebracht. Zo is er de recente artikelenreeks in De Morgen. Deze reeks is grotendeels ingegeven door de verklaringen van Etienne Delhuvenne. Dat is op zich al merkwaardig. In La Dernière heure van 14 december 2018 gaf Delhuvenne al het hele verhaal en zelfs meer dan nu wordt verteld.

In 2018 vertelde Delhuvenne dat de eerste Bendemoord bij de wapenroof in Waver bij wapenhandel Dekaise door Bruno Vandeuren en Jean-Luc Piaveaux werd gepleegd. Delhuvenne deed het hele verhaal aan Francis Dossogne, de leider van de extreemrechtse organisatie Front de la Jeunesse. Dossogne deed op zijn beurt het verhaal aan de commissaris van de gerechtelijke politie Yves Zimmer.

Delhuvenne deed het verhaal ook aan de BOB in Brussel. Hij voegde er aan toe dat Vandeuren een bewondering had voor Michel Anthemus (ook genoemd als mogelijke mededader). De rijkswachtkapitein zei nooit meer die naam uit te spreken omdat het een indicateur was. Een toenmalige adviseur van justitieminister Jean Gol vroeg informatie over Jean Bultot, adjunct-directeur van de gevangenis in Sint-Gillis. Bultot beweerde dat Vandeuren tijdens zijn opsluiting in Sint-Gillis aan hem bekend had een van de overvallers te zijn.

Levens vernietigd

Het leven van alle betrokkenen werd vernietigd. Delhuvenne werd negen keer in verdenking gesteld. Bultot vluchtte. De raadgever van Gol werd opgesloten. Piaveaux werd in Congo vermoord. Vandeuren werd afgemaakt met een schot naast het linkeroor.

De recente artikelen in De Morgen voegen er namen aan toe. Zoals die van Madani Bouhouche, in die tijd rijkswachter bij de drugssectie bij de BOB in Brussel. Zijn collega-rijkswachter van de BOB in Waver Bernard Sartillot verklaarde: “Ik heb toen het gezicht van de man op de passagiersstoel in me opgenomen. Hij stond maar enkele meters van me. En jaren later heb ik hem ook herkend. Over Bouhouche kan ik niets zeggen, ik heb zelf maar twee van de drie gezichten in mijn geheugen zitten en van een van de drie ben ik zeker. Dat was de enkele jaren later vermoorde FN-wapeningenieur Juan Mendez-Blaya.”

Waarom zou Delhuvenne liegen en zou de herkenning door Sartillot niet zeker zijn? Uit de afgelegde verklaringen heb je de namen van de daders van de eerste overval van de Bende. En wat in die verklaringen staat, werd in een vroeg stadium van het onderzoek zowel aan de gerechtelijke politie als aan de rijkswacht ter kennis gebracht.

Wat heeft het onderzoek daarmee gedaan? Het gaat maar over één overval? Als je naar de website van De Bende van Nijvel gaat, krijg je allerlei nuttige gegevens en besprekingen over de andere moorden. Kan je daar zo maar aan voorbijgaan door het onderzoek af te sluiten zodat wat er in staat voor de toekomst wordt vergrendeld?

Onbestrafte misdaden

“Niets wist de schaamte uit van 31 jaar straffeloosheid”, sprak minister van Justitie Koen Geens (CD&V) tijdens de herdenking van de gruweldaden van de Bende van Nijvel in Aalst. Kan er na al die jaren dan nog een doorbraak komen? Absoluut. U weet dat ik vorig jaar de verjaringstermijn voor zware misdrijven heb verlengd van dertig naar veertig jaar”, zei Geens. “Ik besef dat sommige families liever hadden gezien dat het onderzoek afgesloten zou worden en ik heb alle begrip voor hun verzuchtingen tot rust. Als maatschappij kunnen we echter niet toelaten dat dergelijke zware misdaden onbestraft blijven.”

Dat deze misdaden onbestraft zullen blijven, lijkt nu een feit. Als maatschappij kunnen wij echter niet toelaten dat het dossier over dergelijke misdaden gesloten wordt.

Tegenover de verklaring van de justitieminister moeten nu de verklaringen van de federale procureurs worden gesteld. “Heel veel aspecten zijn onderzocht, zonder resultaat”, zegt Eric Van Duyse van het federaal parket. “De tijd gaat snel, de verjaring nadert en de coronapandemie heeft dit onderzoek ook nog eens twee jaar gekost. Indien er tegen het einde van dit jaar geen nieuwe elementen opduiken, zullen we het onderzoek moeten stoppen en het dossier sluiten. De bevoegde magistraat Marianne Cappelle is van mening dat de termijnen om het dossier nog voor de verjaring voor de rechtbank te kunnen brengen te kort zijn.”

Je kan er niet onderuit dat een proces over de Bendefeiten ondoenbaar is geworden. Indien zij nog in leven zijn, zijn de mogelijke verdachten en getuigen oude mensen geworden. Hoe over de duizenden bladzijden een assisenprocedure kan gevoerd worden, is even onwezenlijk. Dergelijk proces houdt in dat zowel de speurders, de getuigen, de experten en niet in het minst de verdachten en hun advocaten op openbare en tegensprekelijke wijze gehoord worden en het gehele onderzoek op de zitting kan worden overgedaan. Dat daardoor ook niet meer aan de vereisten van het eerlijk proces kan voldaan worden en dat juist de reden is voor de verjaring van de strafvordering is evident.

Maatschappelijk belang

Dat het dossier daardoor ook moet gesloten worden, is een geheel ander besluit. De commissie-Franchimont, die na het eerste parlementaire bendeonderzoek werd opgericht om de knelpunten in de procedure weg te nemen, had er al een andere kijk op. Op het advies van deze commissie, samengesteld uit advocaten, professoren en magistraten, werd aan de procureur en aan de advocaat van de verdediging de mogelijkheid gegeven om zelfs tijdens het onderzoek mededelingen te doen indien het openbaar belang dat vereist. Daar is nooit gebruik van gemaakt om ook maar één dienstige mededeling te doen. Het bleef bij een bijna jaarlijkse opstoot met evenmin duidelijk beantwoorde onthullingen.

Dat het strafrechtelijke aspect niet meer behoorlijk kan beantwoord worden, betekent niet dat het maatschappelijke belang er moet bij inboeten. Er mag ook getwijfeld worden aan de beweerde verzuchtingen tot rust van sommige families. Zonder een behoorlijk antwoord op wat is kunnen gebeuren, is die rust niet mogelijk. Buiten het leed van de slachtoffers en de nabestaanden is er ook het maatschappelijke belang. De mislukking van zowel de gerechtelijke als de parlementaire onderzoeken blijft als een erfelijke belasting op de werking van justitie en politie wegen.

Buiten alle andere disfuncties kan niet worden ontkend dat er behoorlijk wat gemanipuleerd werd om het ontdekken van de waarheid te voorkomen. Anderzijds heeft het onderzoek naar de Bende ook een sterke invloed gehad op de werkwijze van politie en justitie en werden daardoor nieuwe methoden gewettigd.

Het is nu de formele vraag of al deze disfuncties en manipulaties zonder meer kunnen vergeten worden door het afsluiten van het dossier. Afsluiten betekent immers dat er niemand nog door kan geraken. In die zin is de door de federale magistraten voorgestelde afsluiting van het Bendedossier maatschappelijk onaanvaardbaar. De enige manier om het wél te doen is het open te stellen voor wetenschappelijk onderzoek. Want verborgen disfuncties verdwijnen niet, 28 doden verjaren niet en het openbaar belang evenmin.

Bron » Apache | Walter De Smedt

Walter De Smedt is gewezen raadslid van Comité I en Comité P. Hij bracht in juni 2020 het boek ‘Het land van de onbestrafte misdaden. Waarom faalt justitie?’ uit bij uitgeverij Kritak.