Oud-onderzoeksrechter Walter De Smedt reageert op de nieuwe piste in het onderzoek naar de Bende van Nijvel, die door de slachtoffers zelf werd aangedragen: ‘Het parket kan naar eigen goeddunken beslissingen nemen, zaken seponeren en opzij leggen, zonder dat daar ooit iets van in de openbaarheid komt. Het geheim van het onderzoek kan op die manier gemakkelijk misbruikt worden door het parket.’
Zaten twee Franse gangsterbroers achter de Bende van Nijvel? Nog geen jaar nadat het Bende-onderzoek werd afgesloten, moet het gerecht al voor de tweede maal een nieuw spoor checken. ‘Tragisch dat slachtoffers zelf kant-en-klare onderzoekspistes moeten aandragen,’ zegt Humo-journaliste Annemie Bulté. Met deze vaststelling legt Bulté de vinger op de wonde. Het is niet enkel eigen aan het bendeonderzoek. Ook in andere dossiers weigert het parket inspraak of medewerking van anderen. Die arrogante machtsuitoefening heeft er al meermaals voor gezorgd dat belangrijke strafzaken niet opgelost raakten.
De twee politieke moorden in Luik, die op de communistenleider Julien Lahaut en die op minister van Staat André Cools, werden niet door justitie opgelost. Over de moord op Lahaut spitten wetenschappers van het CegeSoma, het studiecentrum Oorlog en Maatschappij in Brussel, de waarheid naar boven. De moord op Cools werd opgelost dankzij de onthullingen van twee journalisten, Walter De Bock in De Morgen en Philippe Brewaeys in Le Soir. In beide gevallen zat de oplossing in het dossier, maar werden ze door het gerecht genegeerd.
Zeer recent heb ik me zelf als voormalig onderzoeksrechter gebogen over het oude, nooit opgeloste verdwijningsdossier van kloosterzuster Gabrielle in Dendermonde. Samen met twee gepensioneerde politiemensen ontdekte ik dat het parket het voornaamste spoor volkomen had verwaarloosd. Het parket weigerde nadien iedere medewerking om het spoor alsnog te onderzoeken.
In de meeste gevallen komt de gewone burger daar niks van te weten, aangezien er een geheim van het onderzoek geldt zolang het loopt. Het gevolg daarvan is dat het parket daardoor naar eigen goeddunken beslissingen kan nemen, zaken kan seponeren en opzij leggen, zonder dat daar ooit iets van in de openbaarheid komt. Het geheim van het onderzoek kan op die manier gemakkelijk misbruikt worden door het parket. Ook in het onderzoek naar de bendemoorden zullen we nooit weten wat er precies is gebeurd, aangezien de politiek heeft beslist dat het dossier niet meer kan verjaren en het dus hermetisch op slot blijft.
Een burger heeft in ons rechtssysteem het recht om naar de strafrechter te stappen en een onderzoek te vragen, door een burgerlijke partijstelling of een rechtstreekse dagvaarding. In principe zou hij net als het parket hierin over dezelfde wapens moeten beschikken. In werkelijkheid is zo’n actie van een burger een kostelijke en vermoeiende strijd tegen het parket, dat zo’n inmenging in haar machtsmonopolie niet verdraagt. In Antwerpen, bijvoorbeeld, verzet het parket zich nu tegen de openbare behandeling van klachten van een burger over de corruptie en belangenvermenging door de burgemeester van Boechout.
Zo trekt het parket steeds meer macht naar zich toe. En niet alleen de burger wordt buitenspel gezet. Door de afkoopwet wordt ook de rechter opzijgeschoven. De afkoopwet houdt in dat parketmagistraten kunnen voorstellen aan verdachten om een grote som geld te betalen. In ruil daarvoor worden ze niet meer vervolgd. Er komt in dat geval dus geen proces meer, waarin een onafhankelijke rechter oordeelt over schuld en boete, maar een deal met het parket, die op eigen houtje kan beslissen.
De door HUMO-journaliste Bulté gegeven omschrijving ‘Tragisch dat slachtoffers zelf kant-en-klare onderzoekspistes moeten aandragen’ is een eufemisme. De arrogante eigenzinnigheid van het parket duldt geen enkele inspraak en dat is in een democratische rechtsstaat onaanvaardbaar.
Bron » Humo | Walter De Smedt, oud-onderzoeksrechter