De Bende van Nijvel zit in de ziel van de stad Aalst

Het is blijkbaar een ongeschreven irrationele wet in Aalst: tegen het sluitingsuur ga je beter niet naar Delhaize. 32 jaar geleden raakte de overval van de Bende van Nijvel de ziel van de stad, mijn stad. Nooit ging die pijn echt weg. Bij elk bezoek aan de Delhaize dwalen ook mijn gedachten af naar die noodlottige uren op een donkere zaterdagavond in november 1985. Iedereen weet nog goed waar hij was of hoe hij de momenten en dagen erna beleefde. Bij mij op school zat een meisje die haar vader verloor. Bij een vriendin werd een klasgenootje vermoord. Een jeugdvriend stond oog in oog met de overvallers.

Jo, die jeugdvriend, lag 32 jaar geleden naast David Van de Steen, in het vuur van de strijd, tijdens de overval van de Bende van Nijvel op de Delhaize in Aalst. David verloor zijn hele gezin. Jo kwam er ongeschonden uit. “Ik heb het kunnen plaatsen. Een heel leven lang kon ik het wegduwen maar nu komen de vragen toch prangend naar boven.”

Want enkele weken geleden raakte bekend dat de vermoedelijke reus van de bende Christiaan Bonkoffky is. Een man die vlakbij Jo woonde. Ze gingen naar hetzelfde café. Jo ziet hem zo voor zich: aan de toog, met zijn hond. Op een gegeven moment bleef Chris B. weg. “Kwam hij toen te weten wie ik was?”, vraagt Jo zich nu af. “Of heeft hij al die tijd dat hij met mij aan de toog zat, geweten dat ik het kind was waarop hij zijn loop richtte die zaterdag in 1985?” Het laat hem niet meer los.

Over emotionele schade wordt niet gesproken

Zoals Jo zijn er veel Aalstenaars. Het nieuws dat de reus van de Bende van Nijvel in Aalst zou gewoond hebben en er wijkagent was, ging als een schokgolf door de stad. Is hij dan in onze huizen binnen geweest? Lag hij op het dak van de Delhaize om de winkel te beveiligen de dag na de overval? Kwam hij in ons wijkcafé en dronken we pinten met hem?

In elk gesprek, in elke ontmoeting, kwamen de vragen naar boven. Ik ging naar de herdenking op het kerkhof in Aalst en hoorde er harde woorden. Veel vragen ook en vertwijfeling. Mijn hart ging uit naar de slachtoffers: het is onmogelijk in alle sereniteit afscheid te nemen van je vader of je zus. Omringd door hoogwaardigheidsbekleders en pers.

Verstoken van enige zinnige uitleg voor je verlies. Over die emotionele schade hadden de slachtoffers nog niet gesproken. Wel over wat fout liep in het dossier en hoe kwaad hen dat maakte. Maar wat het met hen doet als mens? Dat niet. Dus gingen we praten met mijn stadsgenoten. Voor sommigen een opluchting om voor het eerst gehoord te worden, voor anderen ook deels een overwinning van hun angst. Zij getuigen onherkenbaar.

Aalst is in het hart geraakt

Overal komt hetzelfde terug: de dag na de overval gingen we gewoon terug aan het werk, terug naar school. Thuis  werd er niet over gesproken. Een tijdsgeest en een volksaard: als we er niet over praten, gaat het vanzelf weg. Maar zo een trauma’s verdwijnen niet. Ze nestelen zich in ons brein en worden losgemaakt telkens er “nieuws” komt over het dossier. De herbeleving is dan levensecht en beangstigend. Dat emotionele leed is nooit erkend.

Aalst heeft een groot hart en dat hart is geraakt op 9 november 1985. Maar het draagt de littekens tot vandaag. Antwoorden en transparantie over de verantwoordelijken van dit onmenselijke leed. De stad schreeuwt erom. Met haar alle slachtoffers ook van andere aanslagen van de Bende.

“Elke verwerking begint met erkenning”, zegt psychiater Mark Van Bellinghen in onze Pano. Het is hoog tijd voor erkenning zodat de verwerking en het rouwen eindelijk kan beginnen. Wanneer krijgen deze slachtoffers waar ze recht op hebben? En de ziel van Aalst een pleister op een open wonde?

Bron » VRT Nieuws | Sara Van Boxstael

Delhaize erkent gebrek aan slachtofferbegeleiding na overval in Aalst

De woordvoerder van Delhaize Roel Dekelver erkent dat de slachtoffers van de overval van de Bende van Nijvel op de Delhaize in Aalst in 1985, te weinig begeleiding kregen. Enkele werknemers van Delhaize getuigden daarover in een Pano-reportage.

Op 9 november 1985 pleegde de Bende van Nijvel haar laatste overval, op de Delhaize in Aalst. De tol was zwaar: 8 mensen kwamen om. In een Pano van gisterenavond getuigden slachtoffers van die overval, die nooit eerder gesproken hadden. Onder hen ook werknemers van Delhaize. Ze zeggen dat ze nooit begeleiding hebben gekregen van de supermarktketen.

“We begrijpen dat, maar je moet wel weten dat de tijdsgeest rond slachtofferhulp dan helemaal anders was”, zegt woordvoerder van Delhaize Roel Dekelver. “Psychologische begeleiding of slachtofferhulp zoals we het vandaag kennen bestond toen niet. Delhaize heeft toen wel wat begeleiding voorzien, maar eerder georganiseerd uit een soort van improvisatie”.

“De meeste mensen zeiden ook dat ze er niet meer over willen praten, en dat ze het op hun eigen manier willen verwerken”, zegt Dekelver. “Vandaag bieden we wel psychologische hulp en ondersteuning aan, en hebben we een team van mensen die die mensen te woord wil staan. Maar de meeste mensen gaan daar niet op in. Dat is hun volste recht natuurlijk.”

“Maar we hebben wel degelijk uit het verleden geleerd. Kijk naar de zuurgooier bijvoorbeeld in Antwerpen drie jaar geleden. Daar hebben we snel mensen op af gestuurd, omdat de impact van de feiten zo groot was dat het een trauma kan veroorzaken. We gaan dus proactiever om met crisissituaties.” De nieuwe onthullingen rond de Bende van Nijvel hebben oude trauma’s naar boven gebracht. Delhaize heeft daarom nu maatregelen genomen. “Er is een meldpunt opgericht, we hebben mensen beschikbaar, en er is een telefonische lijn”, zegt Dekelver.

Eerste hulpverlener in Dendermonde

Ook Stefaan Kaesteker erkent het gebrek aan begeleiding na de overval. Hij was de eerste hulpverlener die bij Slachtofferhulp aan de slag ging in het arrondissement Dendermonde. “We hadden toen te weinig deskundigheid”, zegt hij in een interview met Radio 2 Oost-Vlaanderen.

“Ik heb zelf wel met wat mensen gepraat, maar ik begrijp dat velen dat niet hebben ervaren als de nodige en gewenste hulp”, zegt Kaesteker. “We wísten op dat moment ook niet goed wat slachtofferhulp juist betekende. Dat hebben we moeten leren met de jaren. Want het gaat niet alleen om praten met de mensen, het gaat ook om mensen wegwijs te maken in het verzekeringenskluwen en het juridisch kluwen.”

Bron » VRT Nieuws

Slachtoffers getuigen voor het eerst in “Pano – Het verdriet van Aalst”

Pano gaat vanavond op zoek naar het vergeten leed van de Bende van Nijvel-moordpartij in Aalst. Enkele weken geleden kreeg de zogenaamde reus van de Bende van Nijvel een gezicht. “Iemand van bij ons”, nog wel. Een Aalstenaar. Daarmee worden in Aalst oude wonden keihard opengereten. Pas nu komt bij velen het besef dat er toen geen zorg was, geen slachtofferhulp. Niets. Slachtoffers zijn nooit geworden wat ze wilden worden.

“De enige geluiden die ik nog altijd hoor, dat zijn de schoten. En dan wist ik onmiddellijk: Ze zijn daar en het is de Bende van Nijvel.” De voormalig adjunct-directeur van de Delhaize in Aalst herinnert het zich als de dag van gisteren. Voor deze Pano heeft hij gesproken over die bewuste zaterdagavond, nu 32 jaar geleden. Tot op de dag van vandaag heeft hij nog schrik. “De angst dat ze mij toch nog gaan doodschieten.”

Bij Jo Cami kwam het enkele weken geleden pas allemaal weer naar boven. Met de figuur van Christian Bonkoffsky. Wellicht “de Reus” van de Bende van Nijvel. Iemand van Aalst, dan nog. “En zeggen dat ik er nog pinten mee gedronken heb. Dan wordt het zeer akelig en zeer angstaanjagend.” Dat vertelt Jo Cami, in “Pano”.

Jo is de jongen die 11 jaar oud was en tijdens de overval naast David Van de Steen lag in de Delhaize van Aalst. “Ik heb nog geroepen: niet schieten. Ik heb een schampschot gekregen en David heeft de volle laag gekregen.”

Er niet over praten is het slechtste wat je kan doen

En dat zijn nog maar de herinneringen. Herinneringen die 32 jaar niet verwerkt zijn. Geen opvang, geen zorg voor slachtoffers. Niets. De slachtoffers voelen zich al 32 jaar in de kou staan. Ingrid Mulder die haar zus verloor en wiens kinderen bij de overval in Aalst waren, voelt zich in de steek gelaten: “Dat ze de daders niet hebben kunnen tegenhouden, dat neem ik hen niet kwalijk. Maar wel de opvang van de mensen. Ze hebben niets gedaan. Ze hebben ons gewoon aan ons lot overgelaten.”

Kinderpsychiater Mark Van Bellinghen legt uit hoe dergelijke trauma’s werken. Zeker als het zo lang geleden gebeurd is en niet verwerkt is. “Over de dingen niet praten, het was de tijdsgeest, de Vlaamse mentaliteit. Maar dat is het slechtste wat je kan doen. Op dat moment zwijgt men feitelijk dood wat er gebeurd is en is er geen erkenning van de buitenwereld.”

Pano kan ook twee kassiersters samenbrengen. Toen jonge twintigers die die zaterdag 9 november aan de kassa zaten toen de moordpartij begon. Twee zussen trouwens. Zij praten in Pano voor de eerste keer met elkaar over de overval in Aalst. Ze werken tot op de dag van vandaag nog steeds in de Delhaize in Aalst.

Bron » VRT Nieuws

David was getuige van de Bende van Nijvel: “De gruwel die ik gezien heb, kan je niet in een film steken. Dan gaan de mensen ziek naar buiten”

Volgend jaar komt ‘Niet schieten’ in de zalen, een film van regisseur Stijn Coninx over de Bende van Nijvel. Hij werkte zeven jaar aan de prent, waarbij hij nauw samenwerkte met ooggetuige David Van de Steen. Hij overleefde op zijn negende de bloedige overval op de Delhaize in Aalst. Zijn ouders en zus overleefden het niet. “De gruwel die ik gezien heb, kan je niet in een film steken”, vertelt hij in HUMO. “Dan gaan de mensen ziek buiten.”

De twee zijn intussen goede vrienden geworden. Zo goed dat David zijn gevoelens durft tonen aan Stijn. “omdat ik weet dat het mag. Als kind mocht ik bij mijn grootouders nooit mijn verdriet tonen, want er was al verdriet genoeg. Mijn grootmoeder kon dat niet aan, en dus hield ik alles binnen. De ergste periode kwam een goed jaar na de overval. Ik was uit de kliniek, ik kon alweer stappen met krukken, de zware maanden waren achter de rug… En dan komt het besef dat alles weg is, ondanks het feit dat je nog zo je best hebt gedaan. Ik wil nooit meer terug naar die momenten.”

De overval werd in de film ook nagespeeld, waar David per se wilde bij zijn. “Het was in Turnhout, waar ze een oude Delhaize hebben nagebouwd. De mensen van de filmploeg waren verbaasd dat ik de overval per se wilde zien. Zelfs mijn vrouw Nathalie was een beetje bang hoe ik erop zou reageren.”

“Maar niks is zo erg als de beelden die ik al dertig jaar in mijn hoofd heb zitten. Mensen zonder hoofd of met een groot gat in hun buik, een man met een half weggeschoten gezicht, bloed dat tegen de muren spat en plassen maakt op de vloer… Dat is de film waarmee ik ga slapen en waarmee ik opsta, en ik denk dat ik hem tot in de laatste minuut van mijn leven zal blijven zien. De overval in de film is nog altijd een gekuiste versie van hoe het er echt aan toeging. Maar de gruwel die ik gezien heb, kan je niet zomaar kopiëren, of de mensen gaan ziek buiten.”

Geweten schoppen

“Er is één moment geweest dat ik ingehaald werd door het verleden. Toen er werd geilmd in de woonwijk waar ik ben opgegroeid, toen mijn ouders en mijn zus nog leefden. Ik sta op het pleintje van mijn kindertijd en kijk naar ons huis, waar de bovenste ramen open staan en Zita Wauters, die mijn zus Rebecca speelt, zich in de badkamer staat te schminken. Een jeugdig tienermeisje dat staat te dansen en gek te doen voor de spiegel. Een paar seconden zie ik mijn zus en zit ik helemaal terug in het verleden. Het is een herinnering die opnieuw realiteit wordt, en die ik wil vasthouden.”

Veel mensen denken dat de nieuwe verwikkelingen in de zaak een probleem geven voor de film, maar Conincx denkt daar anders over. “Ik denk dat niet, integendeel. Het is juist goed, want nu krijgen we weer heel even de indruk dat het onderzoek opnieuw ernstig wordt genomen. De vraag is hoelang het zal duren. Er hoeft maar één afaire-Bart De Pauw te passeren en alle aandacht gaat alweer een totaal andere richting uit.”

Bron » Het Laatste Nieuws

Jef Vermassen zwaait met nieuwe anonieme brief: “Rijkswachter met Porsche mocht Bende van Nijvel niet achtervolgen”

Advocaat Jef Vermassen heeft een nieuwe “waardevolle” anonieme brief ontvangen in de zaak van de Bende van Nijvel. Dat verklaarde hij gisteren tijdens een debat in het ­Justitiepaleis. “Een rijkswachter met een snelle Porsche mocht niet tussenkomen na de overvallen op de Delhaizes in ­Eigenbrakel en Overijse. Dit is al de tweede duidelijke getuigenis dat agenten niet mochten optreden tijdens de overvallen.”

Met een hele stapel papieren, ingestuurde Bende-tips van allerlei mensen, arriveerde Jef Vermassen (70) gisteren op het debat in het Justitiepaleis. Dat werd georganiseerd door het Vlaams Pleitgenootschap. Deelnemers waren Bende-experten zoals politicus Hugo Coveliers en journalist Guy Bouten. Publiek: een honderdtal toppleiters uit het Brusselse.

Vermassen nam één brief vast, een ingestuurde tip van een ex-rijkswachter. De opsteller was die avond van de 27ste september 1985 aan de slag in zijn post in Oudergem, tussen Overijse en Eigenbrakel. Op de briefing vernamen hij en zijn collega’s dat er een overval gebeurd was op de Delhaize van Eigenbrakel. Ze waren van de snelwegpolitie en hadden een snelle Porsche tot hun beschikking, plus een BMW en motoren. Snel genoeg om het tegen de Golf GTI op te nemen.

“Maar we mochten er niet achter gaan”, getuigt de ex-rijkswachter in de brief. “We moesten ons aan onze taak houden: alcoholcontroles uitvoeren in de buurt.”

Acht doden

Later kwam het nieuws dat de Bende nu ook in Overijse was opgedoken. Het moet zowat onder de neus van de betrokken rijkswachter gebeurd zijn, want Oudergem ligt pal op die route. “Maar opnieuw mochten we niet handelen. We mochten er met onze Porsche niet achteraan. Het werd ons verboden van onze oversten. We moesten doorgaan met onze alcoholcontroles. En ons alleen daarmee bezighouden”, staat in de brief.

In de loop van die bewuste avond raakte meer nieuws bekend over de dubbele overval. In Eigenbrakel stierven drie mensen door de kogels van de Bende en in Overijse vijf. De ex-rijkswachter en zijn collega waren zo ontdaan en boos over de gang van zaken dat ze hun pipetten en ballonzakjes van de alcoholcontrole gewoon weggegooid hebben.

“Dit is de tweede duidelijke getuigenis dat politiemensen niet mochten optreden toen de overvallen gebeurden”, aldus Vermassen. Eerder had ook een lid van de gerechtelijke politie een verklaring afgelegd dat ze 72 uur voor de overval van de Delhaize in Aalst de bewaking moesten afblazen. Bij die overval op 9 november 1985, de laatste en bloedigste, vielen 8 doden. Nadat bekendraakte dat de Reus mogelijk ex-rijkswachter Christiaan B. is, is dit een nieuwe aanwijzing dat de toenmalige rijkswacht betrokken was bij de Bende-aanslagen.

Jef Vermassen komt in de zaak op voor David Van de Steen, die bij die Aalsterse aanslag zijn zus en ouders verloor. Vermassen zal de brief neerleggen bij het gerecht zodat die bij het Bendedossier gevoegd kan worden. “Dit spoor moet uitgespit worden”, aldus Vermassen, die na afloop van het debat niets meer kwijt wou.

Bron » Het Nieuwsblad