Tag archieven: EIgenbrakel

8 doden op amper half uur tijd: 40 jaar geleden sloeg Bende van Nijvel bloedig toe in Delhaize van Eigenbrakel en Overijse

Geplaatst op door

Vandaag is het precies 40 jaar geleden dat de Bende van Nijvel begon aan haar tweede golf gewelddagen. In 1983 had ze al verschillende aanslagen gepleegd. Maar op 27 september 1985, bijna 2 jaar na de laatste overal, slaat ze opnieuw ongemeen hard toe. De Bende overvalt op nauwelijks een half uur tijd 2 Delhaize-supermarkten en vermoordt daarbij 8 mensen.

Eigenbrakel 20.10 u.

Het is vrijdag 27 september 1985. Iets na 8 uur ’s avonds parkeren 3 gewapende mannen hun Golf GTI, die een week eerder gestolen werd bij Volkswagendealer D’Ieteren in Kortenberg, op de parking van de Delhaize in Eigenbrakel. De 3 mannen dragen lange legerjassen. Een draagt een gezicht bedekkende muts, me enkel een opening voor de ogen en de mond, de 2 anderen hebben een masker op.

Ze hebben de angstaanjagende expressie van een oude verrimpelde man. Gelijkaardige maskers met de beeltenis van de Franse ex-presidenten Jacques Chirac of Giscard d’Estaing maar ook die van de kunstenaar Salvador Dali zouden ook later nog bij andere Bende-overvallen gebruikt worden.

27 september is een feestdag voor de mensen van de Franse gemeenschap. Bovendien is het een mooie nazomerdag. En dat maakt dat veel mensen pas ’s avonds laat hun boodschappen doen. Terwijl toenmalig premier Martens op televisie zijn bilan uit de doeken doet van zijn regeerperiode, volgende maand zouden er verkiezingen zijn, stappen de 3 mannen richting ingang grootwarenhuis.

Een kind van 12 jaar dat aan het spelen is op de parking wordt brutaal bij de haren vastgepakt en onder bedreiging van een vuurwapen wordt hij verplicht mee het warenhuis binnen te gaan. De overvaller is groot en draagt een groen safarihoedje. Het is onder andere op basis van deze beschrijving dat later de bekende gele opsporingsaffiches gemaakt zullen worden waarop inderdaad ook een man te zien is die daarop gelijkt. De ruime gestalte van de man doet spreken over hem in termen van ‘de reus’.

Drie klanten staan aan de ingang van de winkel. Eén wordt onmiddellijk neergeschoten met een riotgun. De 2 andere personen kunnen vluchten. De 3 daders en het gegijzelde kind gaan het grootwarenhuis binnen waar klanten en personeel bij het horen van de schoten al trachten weg te vluchten of zich te verstoppen tussen de rekken.

“Allemaal op de grond! Liggen, of je gaat eraan”, zo wordt geroepen in het Frans. De stem zal door getuigen omschreven worden als ‘zwaar’ en ‘gutturaal’ (keelklanken).

Met een riotgun wordt gevuurd. Een klant die het gegijzelde kind kent, biedt ‘de reus’ aan om de plaats in te nemen en het kind te laten gaan. Hij wordt koelbloedig neergeschoten. Getuigen verklaren achteraf dat de schutter op dat moment zei: “Het zal je leren je te moeien met zaken die de jouwe niet zijn”.

Een bediende krijgt het bevel de kassa’s leeg te maken en de zaakvoerder wordt verplicht de brandkoffer te openen. Telefoondraden worden losgetrokken. De daders en het gegijzelde kind verlaten de winkel. Op de parking wordt er nog geschoten op een bestelwagen. Een man die wachtend op zijn winkelende echtgenote achter het stuur zit, wordt dodelijk getroffen. Hij is het 3e dodelijke slachtoffer tijdens deze overval.

Overijse 20.35 u.

De daders stappen in hun Golf GTI, laten het kind vrij en rijden weg om even later en 16 kilometer verder aan te komen in Overijse. Het is inmiddels 20.35 uur. Opnieuw parkeert dezelfde Golf GTI zich. De 3 mannen stappen uit het voertuig. Een vergelijkbare modus operandus voltrekt zich.

3 kinderen rijden rondjes met hun fiets op de parking en zien plots 3 mannen opduiken. Eén van hen schiet een 14-jarige jongen in koelen bloede dood.

De daders stappen verder. Eén van hen valt opnieuw op door zijn grootte. Op basis van verschillende getuigenissen zal men later deze ‘Reus’ nauwkeuriger trachten te omschrijven. Dat leest u in onderstaand politiedocument.

Men neemt ook opnieuw een gijzelaar, een 31-jarige man, als menselijk schild. De overvallers stappen het grootwarenhuis binnen en bevelen de klanten om op de grond te gaan liggen. Kassiersters worden gesommeerd het geld af te geven. Om hun woorden dodelijke kracht bij te zetten wordt een van hen, die blijkbaar niet snel genoeg geeft wat er haar gevraagd werd, met een schot door het hoofd afgeknald. Ook een klant, wordt neergeschoten. De dodelijke teller staat luttele minuten na hun aankomst al op 3.

Een bediende wordt in het kantoortje bevolen de kluis te openen. Om veiligheid technische redenen lukt dat niet. De overvaller neemt dan maar de mini-koffer met het kleingeld mee.
Samen met de gegijzelde persoon verlaten ze de winkel. Op de parking wordt er opnieuw geschoten op een auto met een wachtende inzittende. Maar deze chauffeur slaagt erin zijn voertuig te verlaten en te ontsnappen aan de daders.

Wie niet aan de dood ontsnapt is Leon Finné. Finné was de bankier én tipgever van de rijkswacht. Uit het onderzoek blijkt dat eerst 2 schoten in zijn richting werden afgevuurd. Dan kwam de moordenaar dichterbij, draaide het lichaam om met zijn voet en vuurde nog eens 9 kogels af. De naam Finné voedt bij sommige de hypothese dat de slachtoffers van de Bende niet allemaal toevallige slachtoffers zijn.

De doden zijn nog niet allemaal geteld. Op de parking vindt de rijkswacht ook nog het lijk van de gegijzelde man. In totaal vallen er in Overijse 5 doden.

Getuigenis: ‘Hier wordt niet meer over gesproken.’

Myriam L. werkte 40 jaar geleden als hoofdkassierster in de Delhaize van Aalst. Hoewel het lang geleden is, herinner ik me nog zeer goed wat er die dag gebeurde. Ik was op het bureel, dat waren vijf, zes trapjes omhoog. De deur stond altijd open. We hoorden ineens een enorm geschreeuw. En op het moment dat we naar beneden wilden gaan, om te kijken wat er aan de hand was, stonden ze daar ineens met hun geweer voor ons. Ze hadden ook maskers op. Een droeg een masker met een puist op zijn wang.

Ze bevolen ons in het kantoortje op de grond te gaan liggen. De secretaresse moest het geld geven uit de koffer. Veel was het niet want aan het grote geld konden we niet meer aan.

Als dat gebeurd was, sloten ze ons op in een kamertje waar we op de grond moesten gaan liggen. We waren met vier. Alle vier heel erg bang. Dat duurde een eeuwigheid.
Beneden bleven we geschreeuw horen. En dan niets meer.

Maar we durfden ook niet naar beneden te gaan. En dan is er een kassierster naar boven gekomen om te zeggen dat ze weg waren. Meer dan dat zei ze niet. Ze was nog in paniek
Toen we dan naar beneden gingen zagen we de ravage. Je zag die mensen daar liggen.

Eerst Rita, onze kassierster. En dan buiten, die man en dat kind. Niet dat ik er elke dag aan denk maar die beelden staan wel op mijn netvlies gebrand.

Rita de kassierster die doodgeschoten werd, werkte eigenlijk nooit op vrijdagavond. Maar ik had haar gevraagd uitzonderlijk wel te komen. Dit is het resultaat…. Voor die ene keer dat ze vrijdagavond werkte, gebeurde dat.

De directie is dan ook gekomen. Van hen kregen we te horen dat we ’s anderendaags direct op post moesten zijn. En we mochten ook niet met journalisten spreken. ‘Hier wordt net meer over gesproken’, kregen we te horen. Die zin zal ik nooit vergeten. Ik heb die nacht geen oog dichtgedaan maar die zaterdag stond ik er ’s ochtends vroeg wel weer. Dat was erg emotioneel. Ik herinner me dat ik kwam aangereden. En de papa van het doodgeschoten jongetje stond daar ook. ‘Hier lag mijn zoontje,’ zei hij, wijzend op de grond waar de lijnen nog afgetekend waren.

Wat er precies gebeurd is, weten we eigenlijk nog altijd niet. Maar er moet meer achter zitten.

Dubbelslag

Op nauwelijks een half uur tijd vermoordt de Bende in wat je cynisch zou kunnen omschrijven als een dubbelslag 8 mensen. De totale buit bedraagt ruim 3 miljoen Belgische frank (zo’n 80.000 euro). Het is ook naar de normen van 1985 een aanzienlijk bedrag maar geredeneerd vanuit een criminele logica staat het niet in verhouding tot de 8-voudige moord. Een overval op een geldtransport zou meer opgebracht hebben en minder doden geteld. Het is die ongekende disproportionele brutaliteit die typerend is voor de handelswijze van de Bende.

Het onderzoek in Eigenbrakel zal geleid worden door een onderzoeksrechter en de gerechtelijke politie van Nijvel. De feiten in Overijse worden onderzocht door een andere onderzoeksrechter en de gerechtelijke politie van Brussel. Die opsplitsing van het onderzoek van feiten die door dezelfde bende gepleegd werden (en dus de afwezigheid van coördinatie) is ook typisch voor de toenmalig weinig professionele aanpak van het onderzoek in dit dossier.

Het onderzoek in het Bendedossier is officieel nog lopende. Maar zowel de onderzoeksrechter als het federaal parket hebben vorig jaar duidelijk gemaakt dat wat hen betreft het mag afgesloten worden. Die formele beslissing moet evenwel genomen worden door de raadkamer en dat is nog niet gebeurd.

In totaal maakt de Bende van Nijvel 28 dodelijke slachtoffers, bij verschillende overvallen, inbraken en moorden. Op de kaart hieronder kan je zien waar de Bende van Nijvel allemaal actief zou zijn geweest.

Bron » VRT Nieuws | Dirk Leestmans

Rond elk Bende-slachtoffer was er ooit een theorie, ook rond de in 1985 vermoorde Ghislain Platane: ‘Zijn grote mond werd mijn vader fataal’

Geplaatst op door

Volgende week worden de nabestaanden van de slachtoffers van de Bende van Nijvel bij het parket verwacht, waar ze allicht te horen krijgen dat het onderzoek wordt afgerond. Ook Ghislain Platane werd op 27 september 1985 vermoord door de Bende. Hij was een nummer tussen 28 andere, tot zijn zoon vijftien jaar geleden aan een zoektocht begon.

Het eerste beeld dat Jan Rosseel van zijn biologische vader had was een foto uit een krant uit 1985. Een plas bloed op de gele tegelvloer van de Delhaize in het Waals-Brabantse Eigenbrakel. Naast het bloed ligt een deken, en daaronder een lichaam. “Ik heb mijn vader nooit gekend”, zegt hij. “Mijn ouders waren niet meer samen.”

De niet ouder dan 39 geworden Ghislain Platane was op 27 september 1985 het veertiende dodelijke slachtoffer van de Bende van Nijvel. Er zouden nog veertien doden volgen, zes diezelfde avond nog.

Belgische herfst

Nabestaanden die zich in de loop der jaren burgerlijke partij stelden worden vrijdag verwacht op een bijeenkomst met onderzoeksrechter Martine Michel. De verwachting is dat zij zal aankondigen dat ze haar eindrapport heeft ingediend bij het federaal parket. Na 42 jaar zou zo een einde komen aan het actieve speuren naar de bende.

Jan Rosseel werd niet uitgenodigd en maalt daar niet om. “Ik werd de voorbije jaren een paar keer benaderd door advocaten”, zegt hij. “Die stelden voor om me burgerlijke partij te stellen. Ik heb dat niet gedaan. Ik heb het er lastig mee om me te identificeren als slachtoffer of nabestaande. Ik ben me pas op later leeftijd in mijn verleden gaan verdiepen omdat ik wou weten waar mijn wortels lagen.”

De in Nederland wonende kunstfotograaf zegt als tiener altijd te hebben voorvoeld dat de afwezigheid van zijn vader op de een of andere manier verband moest houden met de Bende van Nijvel. Door de lange en pijnlijke stiltes aan tafel bij elk nieuwsbericht.

“Met mijn moeder kwam het niet ter sprake”, zegt hij. “Ik ben zo’n vijftien jaar geleden beginnen zoeken, en kwam uit bij de zus van mijn vader, in het Waalse Dour. Volgens haar was mijn vader iemand van twaalf stielen en dertien ongelukken. Hij deed graag houtbewerking. Bezig zijn met zijn handen.”

Jan Rosseel studeerde in 2013 af aan de Koninklijke Academie in Den Haag met een tentoonstelling en een boek, met de focus op het rommelig verlopen onderzoek. Hij is dan ook niet rouwig om de stopzetting. “Het is een amalgaam van al dan niet betrouwbare bronnen”, zegt hij. “De titel van mijn boek was niet voor niets Belgische herfst, een geconfabuleerde geschiedenis. Het werd een voedingsbodem voor allerlei complottheorieën.”

‘Toevallig’

De meeste slachtoffers van de bende vielen bij gewapende overvallen op grootwarenhuizen. Over een aantal onder hen is er al jaren discussie over hoe toevallig zij op het verkeerde moment op de verkeerde plaats waren.

Bij de overval op de Colruyt in Nijvel, 17 september 1983, werden zakenman Jacques Fourez (49) en zijn maîtresse Elise Dewit (49) vermoord. Zij was de secretaresse van de Brusselse schepen Fernand Lefere, in die tijd de rechterhand van oud-premier Paul Vanden Boeynants. In politierapporten werden zij destijds in verband gebracht met chantagepogingen van zakenlui. Idem voor slachtoffers Jacques Van Camp en bankier Léon Finné.

Pot mosterd

Ghislain Platane was tot zijn dood ambtenaar en kluste ’s avonds wel eens bij als ober in een Italiaans restaurant, pal tegenover de getroffen Delhaize. De drie daders parkeerden die avond hun Golf GTI voor het restaurant. Een van hen greep een jongen van 12 bij de haren en sleurde hem als gijzelaar mee het warenhuis binnen.

In 2016 postte iemand op een van de vele internetfora rond de bende: “De brave meneer Platane ging op verzoek van zijn baas een pot mosterd kopen bij Delhaize terwijl er nog vijf in de ijskast stonden.”

De restaurantuitbater, zo valt te lezen op een forum, zou eind jaren zeventig deel hebben uitgemaakt van de bande des sudistes, een groep Waals-Brabantse rijkeluiszoontjes die voor de kick op geweld uit waren. Bij die bende zat ook rallyrijder Alain Vincx. Kort voor zijn dood noemde de Nijvelse procureur Jean Deprêtre hem als een van de mensen van wie hij zeker was dat die actief waren geweest bij de bende.

Vincx kwam in beeld na de aanslag op de Colruyt in 1983. Tijdens een achtervolging door de politie haalde de chauffeur van de bende stuurbewegingen uit waar slechts een select aantal rallyrijders toe in staat mocht worden geacht. De Saab 900 turbo, waarmee die dollemansrit werd uitgevoerd, werd na de overval teruggevonden vlak bij het restaurant, en dus ook vlak bij de woning van Platane. Die ‘zou’ volgens de complottheorieën dan als vervelende getuige door zijn baas de dood zijn ingejaagd.

Van Vincx, die in 1987 overleed, werd eind 2020, het lichaam opgegraven voor een DNA-vergelijking. Het resultaat was negatief.

Jan Rosseel zegt geïntrigeerd te zijn door mensen die zomaar dingen posten over zijn vader: “Het lijken mij mensen te zijn met iets te veel tijd. Volgens wat ik meekreeg was mijn vader die avond niet aan het werk in het restaurant. Hij deed nog wat boodschappen en volgens wat een aanwezige hulpverlener vertelde stond bij hem thuis zijn tv nog aan. Wat ik verder nog hoorde, is dat hij aan de kassa stond en die dader zag met het gegijzelde kind. En iets riep als: ‘Lafaard.’ Mijn vader had een grote mond en wellicht is hem dat fataal geworden.”

Bron » De Morgen

Jef Vermassen zwaait met nieuwe anonieme brief: “Rijkswachter met Porsche mocht Bende van Nijvel niet achtervolgen”

Geplaatst op door

Advocaat Jef Vermassen heeft een nieuwe “waardevolle” anonieme brief ontvangen in de zaak van de Bende van Nijvel. Dat verklaarde hij gisteren tijdens een debat in het ­Justitiepaleis. “Een rijkswachter met een snelle Porsche mocht niet tussenkomen na de overvallen op de Delhaizes in ­Eigenbrakel en Overijse. Dit is al de tweede duidelijke getuigenis dat agenten niet mochten optreden tijdens de overvallen.”

Met een hele stapel papieren, ingestuurde Bende-tips van allerlei mensen, arriveerde Jef Vermassen (70) gisteren op het debat in het Justitiepaleis. Dat werd georganiseerd door het Vlaams Pleitgenootschap. Deelnemers waren Bende-experten zoals politicus Hugo Coveliers en journalist Guy Bouten. Publiek: een honderdtal toppleiters uit het Brusselse.

Vermassen nam één brief vast, een ingestuurde tip van een ex-rijkswachter. De opsteller was die avond van de 27ste september 1985 aan de slag in zijn post in Oudergem, tussen Overijse en Eigenbrakel. Op de briefing vernamen hij en zijn collega’s dat er een overval gebeurd was op de Delhaize van Eigenbrakel. Ze waren van de snelwegpolitie en hadden een snelle Porsche tot hun beschikking, plus een BMW en motoren. Snel genoeg om het tegen de Golf GTI op te nemen.

“Maar we mochten er niet achter gaan”, getuigt de ex-rijkswachter in de brief. “We moesten ons aan onze taak houden: alcoholcontroles uitvoeren in de buurt.”

Acht doden

Later kwam het nieuws dat de Bende nu ook in Overijse was opgedoken. Het moet zowat onder de neus van de betrokken rijkswachter gebeurd zijn, want Oudergem ligt pal op die route. “Maar opnieuw mochten we niet handelen. We mochten er met onze Porsche niet achteraan. Het werd ons verboden van onze oversten. We moesten doorgaan met onze alcoholcontroles. En ons alleen daarmee bezighouden”, staat in de brief.

In de loop van die bewuste avond raakte meer nieuws bekend over de dubbele overval. In Eigenbrakel stierven drie mensen door de kogels van de Bende en in Overijse vijf. De ex-rijkswachter en zijn collega waren zo ontdaan en boos over de gang van zaken dat ze hun pipetten en ballonzakjes van de alcoholcontrole gewoon weggegooid hebben.

“Dit is de tweede duidelijke getuigenis dat politiemensen niet mochten optreden toen de overvallen gebeurden”, aldus Vermassen. Eerder had ook een lid van de gerechtelijke politie een verklaring afgelegd dat ze 72 uur voor de overval van de Delhaize in Aalst de bewaking moesten afblazen. Bij die overval op 9 november 1985, de laatste en bloedigste, vielen 8 doden. Nadat bekendraakte dat de Reus mogelijk ex-rijkswachter Christiaan B. is, is dit een nieuwe aanwijzing dat de toenmalige rijkswacht betrokken was bij de Bende-aanslagen.

Jef Vermassen komt in de zaak op voor David Van de Steen, die bij die Aalsterse aanslag zijn zus en ouders verloor. Vermassen zal de brief neerleggen bij het gerecht zodat die bij het Bendedossier gevoegd kan worden. “Dit spoor moet uitgespit worden”, aldus Vermassen, die na afloop van het debat niets meer kwijt wou.

Bron » Het Nieuwsblad

Zoon van Bende van Nijvel-slachtoffer: “Mijn vader wilde een held zijn en dat kostte hem het leven”

Geplaatst op door

In 1985 werd de vader van fotograaf Jan Rosseel (38) vermoord door de Bende van Nijvel. In 2015 bracht de zoon het fotoboek Belgische herfst uit, waarin hij het meer dan dertig jaar voortwoekerende verdriet van België toont. ‘Mijn fotoboek was er ook gekomen als mijn vader geen slachtoffer was geweest.’

Op 27 september 1985 om tien over acht ’s avonds stappen op de parking van de Delhaize van Eigenbrakel drie mannen uit een donkere auto. Ze dragen carnavalsmaskers en één steekt met kop en schouders boven de anderen uit. Ze trekken een jongetje van zijn fiets en slepen hem mee naar de ingang van de supermarkt. Net op dat moment wil de 39-jarige Ghislain Platane de winkel verlaten. Hij wordt afgemaakt met één schot uit een riotgun. Ghislain Platane was het dertiende slachtoffer van de Bende van Nijvel en de vader van fotograaf Jan Rosseel.

“Een paar jaar geleden ging ik naar de Delhaize in Eigenbrakel waar mijn vader vermoord is. In een café vlakbij ontmoette ik toevallig de brandweerman die op die bewuste avond in september 1985 de dekens over de slachtoffers had gelegd. Hij bleek een goede vriend van mijn vader te zijn geweest. Hij zei dat hij hem toen niet herkend had omdat ze zijn hoofd er hadden afgeschoten. Hij vertelde me wat voor een man mijn vader was. Toen ik aan mijn fotoboek Belgische herfst werkte, hoorde ik verschillende verhalen over de vader die ik nooit gekend heb. Maar dat was niet het doel van mijn onderzoek. Ik denk dat hij die bewuste avond zijn lot niet kon ontlopen. Ze kwamen binnen met een kind als menselijk schild. Mijn vader reageerde meteen dat hij dat laf vond. Dat hebben ze hem niet in dank afgenomen. Hij wilde een held zijn en dat kostte hem het leven.

“Het was raar om rond te lopen in de supermarkt waar mijn vader vermoord is. Het Bos van La Houssière in ’s-Gravenbrakel was een uitvalsbasis voor de leden van de Bende van Nijvel. Op het eerste gezicht lijkt het een normaal bos, maar door hun passage heeft het voor mij zijn onschuld verloren. De Nederlandse dichter Armando had het over ‘schuldige landschappen’. Natuurlijk is het Bos van La Houssière niet schuldig aan de misdaden van de Bende, maar het is er wel door besmet. Ik ging er ’s nachts fotograferen, op die momenten dat zij er zouden hebben gezeten.

Twee jaar stof vergaren

“Ik heb nauwelijks jeugdherinneringen. Een van mijn vroegste herinneringen is de executie van de Roemeense communistische leider Nicolae Ceaușescu en zijn vrouw Elena op 25 december 1989. Ik was toen al tien. Er bestaan videobeelden van gebeurtenissen uit mijn jeugd die ik me met de beste wil van de wereld niet meer voor de geest kan halen. Ik ken ze omdat ik er foto’s of filmpjes van heb gezien, maar heb geen idee hoe het in werkelijkheid was. Ik geloof niet dat het gebrek aan herinneringen te maken heeft met de dood van mijn vader. Ik beschouw mezelf ook niet als een slachtoffer; ik ben een nabestaande en dat is toch anders. Er werd bij ons thuis nooit over gesproken en ik stelde me er ook lang niet veel vragen over. Toen mijn moeder In 2010 overleed, kwamen die vragen wel naar boven. Daar situeert zich het begin van Belgische herfst.

“Na mijn moeders dood zocht ik de zus van mijn vader op. Ik had haar 25 jaar niet meer gezien en kon me haar ook niet meer herinneren. Zij mij wel. Ze toonde me veel foto’s, maar ik moest me verontschuldigen: ‘Sorry, maar al die beelden roepen niets bij me op.’ Ik denk niet dat het verdringing is. Misschien heb ik gewoon een slecht geheugen.

“Ik onderzoek al lang de rol van beeld in ons geheugen. Ik begon aan Belgische herfst toen ik nog aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten van Den Haag studeerde. Daar wist niemand dat mijn vader een van de slachtoffers was. Ik heb lang getwijfeld of ik ermee in de openbaarheid zou treden. De beelden in Belgische herfst zijn analyse en interpretatie en natuurlijk zit er ook iets heel persoonlijks in. Maar toch wilde ik niet dat het therapeutisch werd. Het gaat niet over mij als ‘zoon van’, maar over wat de Bende van Nijvel voor België betekent. Belgische herfst was er ook gekomen als mijn vader geen slachtoffer was geweest.

“Ik draag een andere familienaam en ben nooit door de speurders benaderd. Voor Belgische herfst zocht ik zelf met hen contact. Ik wilde ook weten waarom het onderzoek indertijd van Dendermonde naar Charleroi moest verhuizen. Ik begreep niet waarom ze het niet naar Brussel gestuurd hadden, want daar werken ervaren tweetalige magistraten.

“Na de overheveling naar Charleroi lagen sommige stukken twee jaar op een bureau stof te vergaren, wachtend op vertaling. De Bende van Nijvel is een weerspiegeling van het politieke landschap in België. Het lijkt een goed filmscenario, maar gaat zwaar over the top. Het excessieve geweld met al die dodelijke slachtoffers is afschuwelijk, en die horror wordt versterkt door de immer schamele buit. Op 17 september 1983 vermoordden ze in de Colruyt van Nijvel drie mensen en namen ze pakjes koffie, blikken frituurolie en pralines mee. Dat is zo cru, dat ik maar moeilijk kan geloven dat het puur banditisme is. ‘Ce sont des prédateurs’, zei wijlen Jean Deprêtre, de procureur des konings van Nijvel. Roofdieren waren het zeker niet, want die zijn altijd uit op een prooi.

Kater na de roes

“Het land staat nu op zijn kop, maar waarom is er zolang gewacht? Christiaan Bonkoffsky’s naam zat al twintig jaar in het dossier. Zijn ex-vrouw zei deze week: ‘Die robotfoto is zijn portret.’ Pas nu ziet ze de gelijkenis. Hoezo? Ze heeft zoveel jaren met die man samengewoond. In de lente van 2015 vertrouwde Bonkoffsky zijn broer toe dat hij lid van de Bende was. Ik begrijp dat je zoiets moet verwerken, maar twee jaar? Het zou goed zijn als er nu opheldering komt over de motieven. De daders vind ikzelf op dit moment minder relevant. Natuurlijk leiden zij naar de motieven, maar of ze ooit veroordeeld zullen worden, is een ander paar mouwen. Dit dossier is intussen zo monsterlijk en complex, dat het bulkt van de mogelijke procedurefouten. En jagen op procedurefouten is bij ons een nationale sport.

“Ik kreeg toestemming van de procureur des konings om een deel van het bewijsmateriaal te fotograferen. Ik reed naar de onderzoekscel in Jumet en bouwde daar een geïmproviseerde studio. Belgische herfst draagt als ondertitel: Een geconfabuleerde geschiedenis. Confabuleren is het opvullen van gaten in het geheugen. Dat komt vaak voor bij mensen met het syndroom van Korsakov. Ze vullen dan onopzettelijk de hiaten in hun geheugen op met nieuwe informatie en geloven dat die klopt. Ook Belgische herfst zit vol interpretaties. Het hele Bende-dossier lijkt op een collectieve confabulatie. Misschien was het al die jaren ook een collectieve roes waaruit we nu met een serieuze kater ontwaken.”

Bron » De Morgen

Overvallen Eigenbrakel en Overijse gaven gerecht voor het eerst inzicht in profiel van de Reus – Waarom de Reus er wel bij was in Overijse en niet in Aalst

Geplaatst op door

Een kassierster, zes klanten en een kind van veertien. Bij de 16de en 17de overval van de Bende van Nijvel, op warenhuizen in Eigenbrakel en Overijse, vallen op 27 september 1985 acht doden. Getuigen zeggen die avond een Reus te hebben gezien die hinkte. Toeval of niet: de dag voordien had Aalsters rijkswachter Chris B. (61) zich ziek gemeld met een blessure aan de voet.

27 september 1985. Eigenbrakel, de Rue de la Graignette. Het is zeven minuten over acht ’s avonds en buiten al donker als een grijze Golf GTI de parking van de Delhaize oprijdt. Drie met riotguns gewapende inzittenden, verscholen achter een carnavalsmasker, stappen uit. Een twaalfjarig kind dat in afwachting van zijn winkelende ouders rondjes fietst op de parking, wordt meteen gegijzeld. Het kind moet dienen als menselijk schild.

Een eerste klant, Ghislain Platane, krijgt meteen enkele kogels van een riotgun in het lijf. “Ouvre ta caisse ou tu vas crever”, roepen de drie Bendeleden in het Frans tegen de kassierster.

Roger Engelbienne, die “te laat” op de grond gaat liggen, wordt van dichtbij afgemaakt. Buiten op de parking schiet de bende ook voorbijganger Bozidar Djuroski dood. De buit: 388.000 frank, oftewel zo’n 10.000 euro.

22 kilometer verder, op de parking van de Delhaize in Overijse, staan drie vrienden in het donker verkiezingsposters te plakken voor de toenmalige CVP. Luc Bennekens is een van hen en fungeert voor hij het goed en wel beseft als tweede levend schild. Opnieuw slaat de Bende van Nijvel toe, allicht in dezelfde driekoppige constellatie met de Reus als regelaar, de Ouwe als chauffeur en de Killer als afwerker. Klaar voor overval nummer zeventien, de voorlaatste die de Bende zal plegen. Nadien zal alleen nog de overval op de Delhaize in Aalst volgen.

Bennekens overleeft het niet, net als twee klanten (Jean-Marc Busiau en Leon Finné), een caissière (Rosa van Kildonck) en een kind van veertien (Stephan Notté). Lucs boezemvriend Mark meent in de blik van de schutter een jeugdvriend te herkennen, maar durft tot op vandaag met die naam niet naar het gerecht te stappen.

Onder hypnose

Een andere kroongetuige is formeel: de Reus hinkte die dag. Voor het eerst wordt een realistische robotfoto opgesteld, op basis van de getuigenis van minstens één klant, die onder hypnose wordt gebracht. Dat bevestigt minister van Justitie Koen Geens (CD&V). “De robotfoto is gemaakt volgend op een getuigenis van de aanslag in Overijse op 27 september 1985.” Het was de eerste keer dat de Reus, of althans een van de Reuzen, een gezicht kreeg. Hij werd nummer 19 op de affiche met robotfoto’s. En dan wordt, jaren na de feiten, in de richting gekeken van een intussen overleden rijkswachter.

Chris B., de vermoedelijke Reus bij die twee overvallen, zat bij de Groep Diane van ‘77 tot ‘79, waarna hij na een schietincident moest beschikken. “In ‘85 was hij nog steeds toegewezen aan de brigade in Aalst”, bevestigt Geens, de Luikse procureur-generaal Christian De Valkeneer citerend.

Volgens een getuige, aldus Geens, sprak een van de daders bij de overval in Eigenbrakel Frans met een Vlaams accent. “De rijkswachter is Nederlandstalig, maar spreekt correct Frans.” Dat bevestigt ook zijn ex-vrouw aan onze redactie.

Afwezig door ziekte

Jarenlang werden foute namen op de Reus van Eigenbrakel en Overijse geplakt. De voorbije week kwam aan het licht dat verschillende elementen naar de Aalsterse rijkswachter Chris B. – alias Bonno – wijzen. Geens behoedt iedereen voor voorbarige conclusies, maar sprak in de commissie Justitie van een “interessante piste”.

Het uitpluizen van het medisch dossier van Chris B. wijst immers op een bijzondere toevalligheid. Zo meldde hij zich op 26 september 1985, een dag voor de overvallen in Overijse en Eigenbrakel, ziek. Hij zou zich geblesseerd hebben aan de enkel. Zijn broer zegt dat B. in die periode op krukken liep. De precieze dagen herinnert hij zich niet. Zeker is dat een dag na het indienen van het ziektebriefje de dubbele aanslag plaatsvindt. En zien getuigen een Reus die van de plaats van de misdaad weg hinkt omdat hij geblesseerd is. Toeval?

Maar wie verloor dan vissershoedje?

“Chris B. heeft niet deelgenomen aan de bloedige raid in Aalst.” Daar zijn verschillende ex-speurders zeker van. Een vissershoedje kan dit wellicht uitklaren.

Dat B. bij de Bende van Nijvel behoorde, biechtte hij zelf op. Al minstens drie mensen herkenden hem als de Reus op robotfoto nr. 19, gemaakt na de aanslag in Overijse. Maar er kunnen verschillende reuzen bij de Bende geweest zijn. “We houden er rekening mee dat er verschillende teams waren”, zegt het parket-generaal van Luik.

De bloedigste aanslag was de laatste: op de Delhaize van Aalst, op 9 november 1985. Drie gewapende mannen stapten de winkel binnen en schoten acht mensen dood. Een van hen was minstens 1 meter 90 groot, een Reus, net zoals bij de andere overvallen.

“Maar als je alles bekijkt, kan Chris B. niet bij de overval in Aalst geweest zijn”, zo zeggen ex-speurders nu. Via de verklaringen van ooggetuigen van toen hebben ze duidelijke profielen opgemaakt van de drie daders. “En B. past in geen enkel.”

Op 11 oktober 1985, één maand voor de overval – en enkele weken nadat hij een eerste voetblessure had opgelopen (zie grote stuk) – brak hij zijn voet. Dat blijkt uit zijn medisch dossier. “Maar de Reus in Aalst hinkte niet.”

In het dossier zit één element dat wellicht kan uitklaren of B. in Aalst was. Bij die overval verloor een Reus zijn kaki vissershoedje. De federale politie heeft er ooit een foto van verspreid.

Volgens de advocaat van de familie van Chris B. droeg de man vaak zo’n hoedje. Zo ook op een beeld dat de familie eergisteren verspreidde. “Hij had er verschillende. Hij was er bijzonder tuk op”, zegt advocaat Geert Lenssens. Aan de hand van het zweet in het Aalsterse hoedje kon lang geleden achterhaald worden dat de drager bloedgroep O positief had. Of B. ook O positief heeft, is niet duidelijk.

Bron » Het Nieuwsblad