Gilles brengt robotfoto’s tot leven met AI: “Bij toeval een cold case helpen oplossen zou fantastisch zijn”

Gilles Vermeulen brengt robotfoto’s van criminelen en onbekende slachtoffers tot leven met artificiële intelligentie. “Bij toeval een cold case helpen oplossen zou fantastisch zijn.”

Het ene moment zie je nog robotfoto 19 van de Reus van de Bende van Nijvel, daarna gaat die compositietekening over in een foto van een mens van vlees en bloed. Alleen is dit geen echte foto én niet eens een mens van vlees en bloed. Het is wel een fotorealistische interpretatie van de robotfoto van de Reus gemaakt door artificiële intelligentie (AI) en de menselijke hand van creative developer Gilles Vermeulen (37) aan de knoppen. Sinds enkele weken post de Hasselaar onder de naam AI Witness Report regelmatig zulke beelden op sociale media.

“Ik wil vooral kijken hoe ver de technologie van AI reikt omdat ik erdoor gepassioneerd ben. Ik wil ook mijn volgers entertainen. Daarom vormde ik in het begin alleen opvallende robotfoto’s om naar realistische beelden. Gewoon om te zien of het resultaat wel op een echte man of vrouw zou lijken als de schets van de politietekenaar er heel vreemd uitziet.”

Intussen houdt Gilles het op zijn sociale media niet alleen maar bij grappige robotfoto’s. Hij neemt nu ook compositietekeningen van bekende cold cases onder handen. Zo maakte hij een fotorealistisch beeld van drie van de 22 nog ongeïdentificeerde, vermoorde vrouwen – van wie enkele in ons land – die vorige week nog via operation Identify Me werden opgespoord.

Niet dat hij zichzelf een speurder wil noemen of denkt dat hij het onderzoek in een stroomversnelling zal brengen. “De AI-afbeelding kan maar zo accuraat zijn als de robotfoto, en die zit er zelden boenk op. Ik denk dus niet dat mijn AI plots het gezicht van de dader zoals het in de realiteit is tevoorschijn zal toveren. Daarom vind ik mijn methode ook niet beter dan een gewone robotfoto. Al weet je nooit, het zou het fantastisch zijn mochten mijn beelden op een dag toch het speurwerk vooruithelpen.”

Instagram,Tiktok, Youtube: @ai.witness.report

Bron » Gazet van Antwerpen

“Plots zit ik aan de andere kant van de barrière”: hoe onze reporter verdachte werd in onderzoek naar Bende van Nijvel

“Ik, Jean-Claude Lacroix, onderzoeksrechter bij de rechtbank van eerste aanleg in Charleroi, verhoor Yves Barbieux als verdachte in een onderzoek naar feiten waarbij 28 doden zijn gevallen tussen 1982 en 1985.” De Bende van Nijvel dus. Als aanhef van een proces-verbaal van verhoor, kan dat tellen. Plots zit ik dus “aan de andere kant van de barrière”, uitgerekend in hét misdaaddossier bij uitstek dat ons land al decennialang in de ban houdt.

Het turbulente jaar 1985 is er een om nooit te vergeten. Na de terreur van de Cellules Communistes Combattantes (CCC) word ik geconfronteerd met de afschuw van het Heizeldrama. Maar uitgerekend dat jaar voert de Bende van Nijvel haar meest moorddadige aanslagen ooit uit. Die kosten het leven aan zestien van de 28 slachtoffers van de Bende.

De dubbele overval van 27 september op de Delhaize-filialen in Eigenbrakel en Overijse bewijst wat een nietsontziende killers die Bendeleden wel zijn. De balans is bijzonder zwaar: die avond alleen vallen er acht doden. De volgende dag zie ik in Eigenbrakel nog altijd een oranje bestelwagen staan, waarvan de vloer in de stuurhut onder het bloed zit van de bestuurder. Hij werd zonder reden doodgeschoten. In Overijse spreek ik een 14-jarige jongen aan die komt kijken waar zijn schoolkameraad de avond voordien werd neergeknald. De overval van 9 november 1985 op de Delhaize van Aalst (opnieuw acht doden) staat er dan nog aan te komen. Overal in het land verschijnen ’s avonds scherpschutters en paracommando’s op de daken van de warenhuizen .

Gele affiche

Twee processen later – tegen de bende van Baasrode rond Philippe De Staerke en tegen de Borinage-bende rond Michel Cocu – is het mysterie rond de Bende van Nijvel nog altijd niet opgelost. De speurders besluiten een tweede reeks robotfoto’s van Bendeleden te publiceren. De gele affiche moet onthuld worden tijdens het VTM-programma Oproep 2020 van maandag 19 oktober 1998. Alle hoop van de onderzoekers is gericht op reacties van het brede publiek, maar ook op die van verdachten onderling.

Ik krijg die robotfoto’s echter op voorhand in mijn bezit. Wij willen ze in de weekendkrant publiceren, net voor het opsporingsprogramma wordt uitgezonden. Het lijkt een fijn plan. Enerzijds het publiek warm maken om de uitzending te bekijken en zo meer reacties uitlokken. Anderzijds is dat voor mij journalistiek gezien een mooie primeur.

Maar de vroegtijdige publicatie van de robotfoto’s schiet bij de speurders in het verkeerde keelgat. Diezelfde zaterdag nog komen zij, onder leiding van toenmalig procureur-generaal Claude Michaux en onderzoeksrechter Jean-Paul Reynal eerst bij mij thuis langs, daarna bij de redactie. “U beseft toch, meneer Barbieux, dat – als ik op een zaterdag op afstapping meega – dit bewijst dat wij de zaak bijzonder ernstig nemen?”, waarschuwt Claude Michaux.

Rood of zwart

Het blijken geen holle woorden. In mijn eerste verhoor schiet de tweede onderzoeksrechter Jean-Claude Lacroix meteen met scherp: “Het lijdt geen twijfel, meneer, dat u op het einde van het verhoor maatregelen tegen u mag verwachten. De vraag is of het een aanhouding wordt, dan wel een inverdenkingstelling, en of dat mandaat uiteindelijk behandeld zal worden door een rechter in het rood (van het assisenhof, red.) of in het zwart (van de correctionele rechtbank, red.).”

Wie heeft mij die robotfoto’s doorgespeeld? Daar draait het allemaal om. Van het wettelijk beschermde bronnengeheim van de journalist is er dan nog geen sprake. Het wordt dus een urenlange poging van de rechter om mij de naam van mijn tipgever te ontfutselen. Wat ik weiger te doen. Naarmate de ondervraging vordert, begrijp ik dat de Bende-speurders zich al langer afvragen waar ik mijn informatie over het onderzoek vandaan haal. Sommigen vragen zich af of er een “mol” in hun midden is, die mij inlichtingen doorspeelt zodat mijn artikels aan de Bende verklappen waar de speurders mee bezig zijn.

Doorverwezen

Op het einde van de dag word ik in verdenking gesteld voor heling van gestolen stukken. Plots zit ik in een rol die ik gewoonlijk als journalist van aan de zijlijn beschrijf: die van een verdachte die voor de raadkamer moet verschijnen. Samen met de man die mij de robotfoto’s heeft doorgespeeld, word ik doorverwezen naar de correctionele rechtbank. “Vraag een Nederlandstalig proces aan, want hier in Charleroi lusten ze jullie rauw”, raadt meester Jean-Philippe Mayence mij aan. In Brussel worden wij uiteindelijk over de hele lijn vrijgesproken. Het heeft vijf jaar geduurd.

Bron » Het Nieuwsblad

Bende-speurders hopen op nieuwe robotfoto’s dankzij DNA-onderzoek

Speurders hopen nieuwe robotfoto’s te kunnen maken van de verdachten in het dossier rond de Bende van Nijvel. Daarvoor gaan ze een tiental DNA-sporen gebruiken die ze dankzij de nieuwste technieken konden verzamelen. Tegenwoordig kan uit DNA immers ook de huidskleur, haarkleur en haarlijn afgeleid worden.

DNA-analyse laat vandaag heel wat meer toe dan enkel het opmaken van een genetische ‘identiteitskaart’, waarmee in laboratoria stalen vergeleken worden. Dankzij nieuw ontdekte “merkers” in de DNA-structuur, die onder meer verantwoordelijk zijn voor huidskleur, kleur van ogen en haar, haarlijn, een deel van de vorm van de neus en de afstand tussen delen van het aangezicht, kunnen ook (gedeeltelijke) robotfoto’s opgemaakt worden.

“Het zou mooi zijn als we dankzij zo’n analyse de nieuwe portretten kunnen vergelijken met de beschrijvingen die wij al hebben”, klinkt het in onderzoekskringen. “En dan kunnen we onze speurtocht richten op een kleinere groep verdachten.”

Van van de neus

Volgens Peter Claes (KU Leuven), toonaangevend wetenschapper op het vlak van gezichtsreconstructie op basis van DNA, zijn we nog niet toe aan het volledig opmaken van een aangezicht op basis van erfelijk materiaal. “Dat lukt voor pakweg 30 procent, en het resultaat is nog niet zo accuraat. De vorm van de neus alleen al wordt bepaald door meerdere merkers. Bovendien moeten we er rekening mee houden dat leeftijd, de omgeving en de leefgewoontes invloed hebben op de vorm van het aangezicht.”

Wet aanpassen

De mogelijkheden met DNA-analyses gaan misschien met rasse schreden vooruit, de wetgeving blijft hopeloos achter. En dat is het grote struikelblok door de Bende-speurders. “Wettelijk mogen wij niet kijken in het coderende DNA dat de informatie over lichamelijke kenmerken bevat”, zei Gert De Boeck, directeur van het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie onlangs nog in onze krant.

“Dat soort onderzoeken mag wel in buurlanden Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Om het ook hier in strafzaken te kunnen gebruiken, moet de wet eerst worden aangepast.”

Bron » Het Nieuwsblad

Het verhaal van de twee reuzen van de Bende

Als Michel Libert ‘de Reus’ van de Bende van Nijvel is, dan kan de ex-rijkswachter Chris B. hem niet zijn. En omgekeerd.

Is Michel Libert (61) de man van de beruchte ‘robotfoto 19’ en dus ‘de Reus’ van Bende van Nijvel? Of is het de overleden ex-rijkswachter Chris B., zoals diens broer tot op vandaag volhoudt? Allebei lijken ze als twee druppels water op de man van de tekening. Maar ze kunnen natuurlijk niet allebei ‘de Reus’ zijn.

Meer nog: het is goed mogelijk dat geen van beiden de man met het vissershoedje van de beruchte robotfoto is. Een van de grote problemen in het onderzoek naar de Bende van Nijvel is namelijk dat er weinig zekerheden en feiten zijn waarop de speurders kunnen voortbouwen. Zelfs de betrouwbaarheid van de beruchte robotfoto nr. 19 werd al snel na de verspreiding ervan in twijfel getrokken. Ook door de speurders zelf, die goed beseften dat ze de robotfoto niet als evangelie mochten aannemen. Het portret werd meer dan tien jaar na de overval op de Delhaize van Overijse (27 september 1985) onder hypnose geschetst door een kroongetuige. Maar hypnose is een zeer omstreden techniek, zeker als die wordt toegepast tien jaar na de feiten.

Buschauffeur

Het is dus goed mogelijk dat de Reus van de Bende van Nijvel er helemaal anders uitzag dan de man op foto nr. 19. ‘Maar toch verpest die foto al twintig jaar mijn leven’, zegt Michel Libert aan De Standaard. ‘Nochtans lijkt de chauffeur van de bus die ik dagelijks in Brussel neem ook als twee druppels water op de man met het vissershoedje, en hij is nooit opgepakt.’

Libert stond in de jaren 80 aan het hoofd van de extreemrechtse organisatie Westland New Post (WNP). Een getuige die eind jaren 70, begin jaren 80 lid was van WNP, vertelde vorige week aan de speurders dat de technieken die hij aanleerde bij WNP nauw aansloten bij de manier waarop de Bende van Nijvel later overvallen pleegde (DS 12 mei). Daardoor gaan de verdenkingen opnieuw in de richting van WNP.

Doofpotoperatie

Opnieuw, want Michel Libert en WNP hebben in de loop der jaren verschillende keren centraal gestaan in het onderzoek, maar telkens liep het spoor dood. In 2014 werd Libert een laatste keer opgepakt. Ook toen werd hij snel weer vrijgelaten. ‘We hadden niet genoeg aanwijzingen tegen hem’, klonk het bij het gerecht in Charleroi.

De vrijlating van Libert leidde in 2014 tot een grote ruzie binnen de toenmalige speurderscel. Enkele speurders stapten zelfs op. In die periode ontvingen advocaat Jef Vermassen, advocaat van Bende-slachtoffer David Van de Steen, en minister van Justitie Koen Geens (CD&V) een anonieme brief waarin Libert werd aangewezen als de Reus. Het gerecht werd beschuldigd van een doofpotoperatie.

Zuid-Amerika

WNP werd opgericht tijdens de Koude Oorlog. Libert houdt tot vandaag vol dat de organisatie moest dienen om bij een eventuele Sovjetinvasie het verzet in ons land te organiseren. ‘Het is dankzij mensen zoals ik dat u vandaag op het Brouckèreplein in Brussel nog altijd steak frites kunt eten in plaats van borsjtsj’, beweert Libert ook vandaag nog.

‘Het kan zijn dat mensen van WNP ontspoord zijn en te maken hadden met de Bende van Nijvel. Ik heb mijn theorieën daarover en die heb ik jaren geleden verteld aan de speurders. Maar ik heb niets te maken met de Bende en ik ben al zeker niet de Reus. Was dat wel zo, dan zat ik allang in Zuid-Amerika in plaats van op een kleine flat in Brussel.’

Libert zegt dat hij voortaan een klacht indient tegen iedereen die nog suggereert dat hij ‘de Reus’ van de Bende is. Het spoor Libert/WNP is trouwens lang niet het enige waar de nieuwe speurderscel, die sinds de verhalen over Chris B. is uitgebreid van 3 tot 30 mensen, mee bezig is.

Bron » De Standaard | Mark Eeckhaut

Waarom zou een Nederlandse prof de Bende van Nijvel wel kunnen ontmaskeren? We vroegen het hem zelf

Twee jaar heeft hij nodig om het dossier van de Bende van Nijvel te doorploegen, zegt rechtspsycholoog Peter van Koppen (64). Maar waarom zou een Nederlandse professor slagen waar honderden Belgische speurders 30 jaar lang hebben gefaald? “Vergeet die robotfoto’s. Vergeet die bekentenissen en die nieuwe getuigenissen”, aldus van Koppen. “We beginnen opnieuw.”

Onderzoeksrechter Martine Michel moet binnenkort beslissen of ze Peter van Koppen de toestemming geeft om het lijvige onderzoeksdossier te bestuderen. Maar informeel zou Michel maandag al haar akkoord hebben gegeven, nadat Justitieminister Koen Geens (CD&V) tijdens een ontmoeting met de slachtoffers aangaf dat hij niet afkerig staat tegenover het idee.

Het was advocaat Walter Van Steenbrugge die op vraag van enkele nabestaanden voorstelde om de Nederlander in te schakelen. “Ik heb lang met hem gesproken, en ik was onder de indruk. Hij hanteert een compleet andere aanpak om een zaak te bekijken.”

Van Koppen is in Nederland een autoriteit. Zo’n 15 jaar geleden richtte hij het ‘Project Gerede Twijfel’ op, waarbij hij samen met studenten dossiers onderzoekt van mensen die beweren dat ze onschuldig in de cel zitten. “We bekijken zo’n vier dossiers per jaar”, zegt Van Koppen. “En ja, af en toe kan er wel eens iemand naar huis.”

Het bekendste voorbeeld is de Schiedammer Parkmoord. Vier jaar lang zat Cees B. in de cel, verdacht van de moord in 2000 op de 10-jarige Nienke Kleiss. Het team van Van Koppen toonde aan dat het onderzoek “broddelwerk” was. Cees B. werd vrijgelaten, en in 2005 werd Wik H. veroordeeld. Sinds zo’n zeven jaar onderzoekt Van Koppen ook oude cold case-dossiers, op vraag van de Nederlandse politie.

Frisse blik

“Het onderzoek naar de Bende is een bijzondere zaak”, zegt Van Koppen. “Ik ken het dossier niet, behalve wat ik af en toe eens in de krant las.” Speurders vragen zich vooral af wannéér de professor het lijvige dossier zal lezen. In 1996 becijferde de Belgische professor Adrien Masset dat, als hij per uur 50 pagina’s zou lezen, het hem vier jaar zou kosten om alles door te nemen. Intussen is het dossier nog eens in omvang verdubbeld.

Van Koppen: “Wie zegt dat we alles moeten lezen? We zullen uiteraard een selectie maken. In zo’n dossier zitten veel verdachtmakingen en roddels.”

Hij wil niet starten met de recente tips, of de bekentenissen van “Reus” Chris Bonkoffsky. “Ik begin bij de vaststellingen op de plek zelf. We moeten de feiten verzamelen, die tegen elkaar afwegen, en dan op een wetenschappelijke manier een scenario opbouwen. We moeten vooral tunnelvisie vermijden. Speurders hebben vaak één piste in hun hoofd, en gaan dan alles daarrond onderzoeken. Andere pistes laten ze links liggen.”

In een hoek gedreven

“Vergeet die robotfoto’s”, zegt Van Koppen ook. “Die zijn pas jaren na de overvallen opgesteld, door de getuigen onder hypnose te brengen. Dat is onzin.”

Van Koppen heeft weinig ­ervaring met de Belgische justitie. Eén van de weinige keren was toen hij tijdens het proces van de Parachutemoord opgevoerd werd als expert. Ook toen noemde hij het onderzoek “slecht gevoerd” en verweet hij de speurders “tunnelvisie.” Tot de openbare aanklager hem in een hoek dreef, en Van Koppen moest toegeven dat hij het dossier maar vluchtig gelezen had.

Jef Vermassen, advocaat van een slachtoffer van de Bende, was er toen ook bij, als advocaat van de nabestaanden van slachtoffer Els Vandoren. “Ik was die professor eigenlijk al vergeten”, zegt Vermassen. “Hij heeft geen onvergetelijke indruk nagelaten.”

Bron » Het Nieuwsblad