Tag archieven: Bekentenis Christiaan Bonkoffsky

‘Broer, ik ben bij de Bende van Nijvel geweest’

Geplaatst op door

Chris(tiaan) B. was groot van gestalte en een durfal. Maar volgens zijn broer was hij ook een eenzaat die moeite had met het leven.

Een lang smal gezicht, een hoornen bril en een snorretje. Decennialang al prijkte de robotfoto van de zogenaamde ‘Reus’ van de Bende van Nijvel op opsporingsaffiches. ‘Honderden keren hebben we die foto bekeken, door de jaren heen. En er niets in gezien. Maar hij lijkt er sprekend op’, zeggen oud-collega’s van Chris(tiaan) B. die hem kennen als ‘den Bonno’.

Vlak voor hij stierf, biechtte de rijkswachter uit Dendermonde aan zijn jongere broer op dat hij lid is geweest van de Bende van Nijvel. ‘De grond zakte weg onder mijn voeten’, vertelt zijn broer in een gesprek met De Standaard in het kantoor van zijn advocaat Geert Lenssens.

Gevechtsporten

De jongens groeiden op in een normaal gezin. Chris B. was lid van de scouts en volgde handel. Op jonge leeftijd trok hij naar de rijkswachtschool. Een toekomst die in de sterren geschreven stond: nagenoeg de helft van de mannelijke familie­leden werkte bij de politie of het leger.

B. bekwaamde zich in gevechtssporten. Wie met hem trainde, paste op dat hij niet per ongeluk ontplofte en een mep uitdeelde. B. had bij de Groep Diane de reputatie van durfal, de kerel die elke deur intrapte zonder zich al te veel zorgen te maken over wat erachter zat. Nu nog wordt er bij de speciale eenheden over hem gesproken.

Extreemrechtse sympathieën heeft hij volgens zijn broer nooit gehad. ‘Ik zag hem ook niet als een vechtersbaas’, vertelt zijn broer. ‘Als het nodig was, zou hij hoogstens iemand vastpakken. Hij was zo sterk dat hij met één hand iemand kon optillen en buitenzetten.’

Halfweg de jaren zeventig kwam Chris B. terecht bij de Groep Diane, het eliteteam van de rijkswacht, ­bemand met goedgetrainde, zwaargewapende manschappen (zie inzet). ‘Dat heeft Chris helemaal veranderd’, zegt zijn broer. ‘Hij werd veel harder. Voordien bracht hij vaak bloemen mee voor onze moeder, maar dat deed hij toen niet meer. Hij werd ook teruggetrokkener en introverter. Ik had het gevoel dat hij gemanipuleerd werd.’

Carnavalsvereniging

Begin jaren 80 was B. ondervoorzitter van de Tijlvrienden, een carnavalsvereniging in Dendermonde ­genoemd naar hun stamkroeg Tijl aan de Grote Markt. ‘De foto waarop Chris B. met zwarte baard en piratenhoed poseert, is in die periode genomen in café Tijl’, zegt Paul Van Damme, die toen de voorzitter van de Tijlvrienden was. Maar volgens B.’s broer dateert de foto van de vroege jaren 70, toen B. nog geen lid was van de Groep Diane.

Op een andere foto uit 1981 staat Chris B. met zijn carnavalsvrienden verkleed als Gilles. Misschien is het toeval, maar de Bende van Nijvel lijkt iets te hebben met carnaval. Tijdens de aanslagen van 1985 droegen de overvallers carnavalsmaskers. ‘Ik heb nooit vermoed dat Chris deel uitmaakte van de Bende’, zegt Van Damme, ­vandaag nog altijd lid van het carnavalscomité van Dendermonde. ‘Ik herinner me hem als een vriendelijke gast, iemand die je alles mocht vragen.’

Vreemdelingenlegioen

Toen de Tijlvrienden er de brui aan gaven, zocht Chris B. geen aansluiting meer bij een andere vereniging. ‘Hij kon een hele avond alleen aan de toog zitten’, vertelt een kennis. ‘Chris werd ook een stevige drinker die vaak in gedachten verzonken was.’

Na een incident werd hij uit de Groep Diane gezet. Chris B. ging aan de slag bij de rijkswachtbrigade Aalst en verhuisde later ook naar de Oost-Vlaamse stad.

Het grootste deel van zijn leven was hij vrijgezel. Tussen 1993 en 1999 was hij getrouwd met een Nederlandse. Daarna had hij nog vier jaar een relatie, maar toen die op de klippen liep, bleef B. alleen. Hij ontfermde zich over een Mechelse herder die zijn collega’s naar het asiel wilden brengen, maar had verder weinig sociaal contact. Hij had het weleens over het vreemdelingenlegioen, of een buitenlands avontuur, maar zijn carrière beëindigde hij bij de politie van Aalst.

Bij de politiezone Aalst deed hij regulier politiewerk, zoals de nummers van de marktkramers controleren. ‘Maar we moeten niet naïef zijn’, zegt burgemeester Christoph D’Haese (N-VA). ‘Hij zal zijn contacten hebben gehouden bij de Groep Diane, die vaak informatie kreeg uit eerste hand, informatie die een modale politieman niet krijgt.’

Lichaam gecremeerd

In 2011 ging Chris B. met pen­sioen. Hij nam een dakloze jongen in huis die er tot aan zijn dood zou blijven wonen. Zijn broer zag hoe hij steeds meer begon te drinken. Bier werd porto en martini. Aan het einde van zijn leven dronk B. alleen nog wodka.

‘Chris lag alleen nog in zijn zetel. Hij was nog een schim van wie hij geweest was’, vertelt zijn broer die de laatste twee jaar voor hem zorgde. ‘Op het einde woog Chris nog 48 kilo. Hij heeft zich letterlijk dood gedronken en ik denk dat het zijn bedoeling was.’

B. stierf op 14 mei 2015 op 61-jarige leeftijd. Zijn lichaam werd gecremeerd. ‘Als ik alles op een rijtje zet en naar de robotfoto kijk, twijfel ik er niet meer aan dat mijn broer De Reus is van de Bende van Nijvel’, zegt zijn broer.

Toch gelooft hij niet dat zijn broer dé spilfiguur was van de Bende. ‘Mijn broer was getraind om commando’s uit te voeren. Als ze zeiden dat hij door het vuur moest gaan, deed hij dat.’

Bron » De Standaard | Eline Bergmans

Eerst dit spoor volgen

Geplaatst op door

Door een bekentenis vanuit het graf is de heetste cold case van de Belgische gerechtelijke geschiedenis in lichterlaaie gezet. Een gewezen rijkswachter, ook voormalig lid van het elitekorps Diane, was volgens zijn broer de beruchte ‘reus’ van de Bende van Nijvel. In de eerste helft van de jaren tachtig pleegde die Bende, wellicht in variabele samenstellingen, uiterst gewelddadige overvallen waarbij in totaal 28 mensen omkwamen. De buit stond nooit in verhouding tot het gebruikte geweld en de uitvoerders leken militair getraind, zodat ‘gewoon’ banditisme onvoldoende leek als verklaring.

Dat een dader in rijkswachtkringen kon worden gevonden, wekt weinig verbazing. Het is al ruim drie decennia een bekende en gedocumenteerde hypothese. Wat deze waarschijnlijke doorbraak in het dossier losmaakt, is de terugkeer, met grotere kracht dan ooit, van een serie vragen over het gevoerde onderzoek. Hoe is het mogelijk dat deze vermoedelijke dader, met zijn uiterlijk en profiel, niet eerder werd geïdentificeerd? Betwiste beslissingen, waarvan de bekendste de verhuizing van het omvangrijke dossier van Dendermonde naar Charleroi is, komen opnieuw op de voorgrond.

Wie nog behoefte had aan bijkomende elementen om achter het uitblijven van een verklaring voor deze serie zware misdrijven een omvangrijk complot te zoeken, komt voluit aan zijn trekken. Dat complot moet zich dan niet alleen zeer breed en diep in het systeem hebben genesteld, het moet ook vandaag, ruim 35 jaar na de eerste feiten, nog steeds zijn occulte invloed uitoefenen. Dat lijkt sterk. Maar de enige alternatieve verklaring zou dan bestaan uit een onwaarschijnlijke serie toevalligheden, fouten, slordigheden en menselijke tegenstellingen. Hoe geloofwaardig is dat?

In geen enkele zaak is meer energie gestopt dan in deze. Er zijn, vruchteloos, processen gevoerd tegen mogelijke daders, twee parlementaire onderzoekscommissies hebben er zich over gebogen, profilers zijn ingehuurd, er zijn documentaires en talrijke boeken verschenen. De contouren van wat er is gebeurd, bestaan, maar ze blijven onscherp.

Het hoofddoel moet zijn de waarheid zo helder mogelijk te krijgen. Het enige zinvolle is daarom, nu er eindelijk een concreet aanknopingspunt is gevonden, dat spoor zo snel en zo grondig mogelijk te volgen en te kijken waar het ons brengt. Als er bij politie, gerecht, politiek of elders verantwoordelijken moeten worden gezocht voor de lange duur van het onderzoek, is dat van latere zorg. Eerst moeten we, eindelijk, weten wat er echt is gebeurd.

Bron » De Standaard | Bart Sturtewagen

Dan toch de rijkswacht?

Geplaatst op door

Om over een doorbraak te spreken, is het te vroeg. Maar zo concreet is een spoor naar de doders van de Bende van Nijvel nog nooit geweest.

‘Het zal toch geen van ons zijn?’ Dat zei rijkswachtkolonel Arsène Pint, medeoprichter van de Groep Diane, vlak na de bloedige overval op de Delhaize in Aalst op 9 november 1985. De Groep Diane was het elitekorps van de rijkswacht, opgericht in 1972 en de voorloper van de huidige speciale eenheden. Aan de parlementaire commissie die de Bende-misdaden eind jaren 80 onderzocht, gaf Pint achteraf een verklaring voor zijn woorden. ‘Ik had het onbehaaglijke gevoel dat de Bende­leden zich geïnspireerd hadden op de technieken die wij bij Diane gebruikten.’

De Bende van Nijvel maakte begin jaren 80 28 doden bij een reeks bloedige overvallen, vooral op warenhuizen. De hoofdverdachte van vandaag, Chris(tiaan) B. uit Dendermonde , alias Bonno, was een van de eerste leden van de Groep Diane. En als zijn broer het bij het rechte eind heeft, dan was hij ook een lid van de Bende van Nijvel.

‘Chris was op het einde van zijn leven alcoholverslaafd. De laatste twee jaar van zijn leven heb ik hem verzorgd in zijn huis in Aalst. Om de twee dagen ging ik bij hem langs. Hij lag daar in zijn zetel te wachten op zijn dood. Twee weken voor zijn dood keek hij me aan vanuit zijn zetel en zei: “Broer, ik moet u iets zeggen, ik was bij de Bende van Nijvel.”’ Volgens de broer leed de ex-rijkswachter niet aan waanbeelden en was hij nog altijd helder.

Geen alibi

Op 14 mei 2015 stierf Chris B., hij was toen 61 jaar oud. ‘Ik heb de kans niet gekregen om hem nog meer te vragen. Maar de manier waarop hij het zei, was voor mij genoeg om er zeker van te zijn dat hij de waarheid heeft gesproken, besefte ik achteraf. Er vielen ook enkele puzzelstukken samen. Ik herinnerde mij dat hij thuis ooit voor de tv commentaar had gegeven bij een zoveelste zoektocht naar wapens en auto’s van de Bende. Ze gaan die wapens en die Golf GTI’s nooit vinden, zei hij toen. Alsof hij het wist.’

In januari van dit jaar kreeg de broer van Chris B. de speurders naar de Bende van Nijvel over de vloer. ‘Ze legden een oude ­foto van mijn broer bij de Groep Diane naast de beruchte robotfoto van De Reus. Pas toen zag ik het: mijn broer was De Reus.’

Het is niet de eerste keer dat de naam van Chris B. opduikt in het onderzoek naar de Bende van Nijvel. In 1999 – kort na het verschijnen van de robotfoto’s – stapte een jeugdvriend van hem al met een foto van Chris B. naar de Bendespeurders. Waarom die onderzoekspiste toen werd geklasseerd, is onduidelijk. Vandaag hechten de speurders wel geloof aan het spoor.

Tijdens het onderzoek dreven enkele intrigerende details boven die erop zouden kunnen wijzen dat de piste Chris B. geen dwaalspoor is. Zo bleek dat hij niet aan het werk was als rijkswachter op het moment dat de bloedigste overvallen plaatsvonden. Hij heeft dus geen alibi. Bovendien ­beschreven getuigen van een van de overvallen hoe ‘De Reus’ hinkte. Net op dat moment zou Chris B. een voetblessure hebben gehad, blijkt uit zijn medisch dossier bij de rijkswacht.

Als hij inderdaad betrokken was bij de overvallen van de Bende van Nijvel, blijft het de vraag in wiens opdracht hij handelde en wat het motief was. Of er links zijn ­tussen hem en andere ex-rijkswachters die ooit in het dossier genoemd werden, zoals Madani Bouhouche en Robert Beijer, is onbekend. Overigens heeft B. volgens zijn familie nooit extreemrechtse sympathieën gehad.

Bron » De Standaard | Marc Eeckhaut

Wat bezielt jongeren om zich te verdiepen in dossier Bende van Nijvel? “We leven opnieuw in donkere tijden”

Geplaatst op door

Internetfora waarop amateurspeurders proberen het mysterie rond de Bende van Nijvel op te lossen vieren momenteel hoogtij. Opvallend: de speurders waren vaak nog niet eens geboren ten tijde van de feiten. Wat bezielt jongeren om zich te verdiepen in dossiers uit de donkere jaren tachtig?

Het lijkt de nieuwe Dan Brown wel, waar een site voor zogenaamde burgerjournalistiek een niet onaardige bijrol speelt. Complotdenken is van alle tijden en voor velen ook vooral een leuke hobby. Nu er een doorbraak is in het onderzoek naar de Bende van Nijvel, lijken amateurspeurders helemaal loos te gaan. Op het internet circuleren veel theorieën. Zo zouden de Reus en een slachtoffer samen op café gezien zijn en zou de schietclub van Erembodegem een grote rol spelen in dit verhaal.

Het forum bendevannijvel.com, een van de populairste in het genre, draaide de afgelopen dagen overuren. De site werd in 2006 opgericht door een naar eigen zeggen ‘heel geïnteresseerde’ Antwerpenaar. Hij startte een website ‘voor mensen die niet bang te zijn om rond de dwalen in een van de donkerste periodes uit de Belgische geschiedenis’. En richtte zich in het bijzonder naar jongeren, die volgens de oprichter ook de kans moeten krijgen de zaak te leren kennen.

Donkere periode

Maar waarom zouden jongeren geïnteresseerd zijn in onze donkere jaren tachtig? “Omdat we opnieuw in een donkere periode zitten”, vindt een jong lid van het forum dat volledig anoniem wil blijven. De jongeman is naar eigen zeggen 22 jaar en woont in Erembodegem, een deelgemeente van Aalst. “Ik heb er mijn ouders en grootouders altijd over horen vertellen. Over hoe ze destijds bang waren om nog naar een supermarkt te gaan. Hoe ze allemaal wel iemand kenden die een slachtoffer van nabij kenden. Ze waren er ook echt van overtuigd dat de raids bedoeld waren om de maatschappij te ontwrichten. Om mensen bang te maken. We leven nu weer in een periode waarin het economisch minder goed gaat en waarin bepaalde krachten mensen proberen bang te maken.”

Zelf stopt hij er behoorlijk wat tijd in, in zijn amateuronderzoek. “Zie het als een soort hobby. Ik hou van het betere ‘conspiracy’-denken. Mijn vriendin ook, die is van Gent en zit in enkele fora over de verdwijning van de Rechtvaardige Rechters. Je leert ook iets bij want je moet wel zoveel mogelijk lezen over je onderwerp. Persoonlijk ben ik ervan overtuigd dat er verbanden zijn tussen al die dossiers uit de jaren tachtig: de Roze Balletten, de bende Haemers, Gladio, om maar enkele te noemen.

Een gelijkaardig verhaal bij Arno, die zich een prille dertiger en lid van het eerste uur noemt. Zijn forumnaam wil hij niet kwijt. Want bij amateurspeurders draait het voor een groot stuk om de anonimiteit, vindt hij. “Want misschien zitten er wel mensen met banden bij de Bende op het forum? Soms komen er tips waarvan we denken: hoe kan die dat nu in godsnaam weten? Als ze kloppen natuurlijk. Dat weet je nooit zeker, wat het vooral extra spannend maakt.”

Geen beschuldigingen

Zelf blijft hij naar eigen zeggen voorzichtig op het forum. Beschuldigingen, zoals afgelopen weekend aan een bekende Aalsterse carnavalist -die ook collega geweest is van de vermeende Reus bij de rijkswacht-, dat is er voor Arno over. “Ik vind dat wat wij doen een rol heeft. En ik hoop dat de echte speurders naar onze bevindingen kijken. Maar het is niet aan ons om mensen openlijk te beschuldigen.”

Hij wil eerder pleiten voor een samenwerking zoals in Nederland al bestaat. Daar startte de politie afgelopen jaar met een pilootproject genaamd Teenage Crimefighters. Veertig jongeren assisteren er de politie met hun online-onderzoek. Al levert amateurspeurwerk de echte speurders vaak vooral extra werk op. Dat ondervonden de Gentse speurders die de verdwijning van de Rechtvaardige Rechters onderzoeken toen ze jaren geleden even een beroep deden op de amateurs. Echt bruikbare info kwam daar niet uit.

Komt nog bij dat een samenwerking met de politie in deze nogal moeilijk ligt. Als de berichten kloppen, zijn rijkswachters namelijk zelf de daders en hebben collega’s wellicht alles toegedekt. Toch blijft Arno voor een samenwerking pleiten. “Wij zijn heel snel in het opsporen van informatie en het leggen van mogelijke verbanden. Beter dan de politie. En bovendien is toedekken in dit digitale tijdperk nu veel moeilijker dan in de jaren tachtig.”

Bron » De Morgen

Tobback over de Bende: “Ik geloof niet in de cowboyverhalen over een grote samenzwering”

Geplaatst op door

Louis Tobback (sp.a), gewezen minister van Binnenlandse Zaken, zegt aan de VRT niet verwonderd te zijn dat ‘de reus’ van de Bende van Nijvel bij de voormalige rijkswacht was. “Er hing toen een sfeer van complotten met extreemrechtse avonturiers”, zei hij vanmiddag in De wereld vandaag. Maar een grote politieke samenzwering, daar gelooft hij niet in.

Als minister van Binnenlandse Zaken heeft Tobback einde jaren 80 “dikwijls gehamerd op de noodzakelijkheid om de rijkswacht te democratiseren”. Die viel toen nog onder het gezag van defensie en profileerde zich als het elitekorps van de politie. Onder Tobback – in 1992 – veranderde dat.

De gewezen minister zegt niet te geloven in “de cowboyverhalen over een grote samenzwering waarin een sinistere figuur met een Siamese kat op zijn schoot een staatsgreep zit voor te bereiden”. Maar dat er binnen de sfeer van de rijkswacht een dergelijke beweging kon ontstaan, verbaast hem niet.

“Het was een moment dat de regeringen zwak waren”, aldus Tobback aan de VRT. “Tussen ’77 en ’81 was er bijna ieder jaar een nieuwe regering. Daar kwam vanaf ’79 de rakettenkwestie bovenop. Dat heeft allemaal bijgedragen tot een sfeertje waarin een paar rechtse idioten op ideeën konden komen.”

Politiek

Tobback benadrukt dat de bevelhebbers in die periode hard geprobeerd hebben “om een andere cultuur in het korps te krijgen en het tijdperk van (de extreemrechtse ex-rijkswachters, red.) Bouhouche en Beyer achter zich te laten”.

“Maar dat ‘de reus’ bij de rijkswacht zat, daarover ben ik eerder verontwaardigd dan verwonderd”, zegt hij. “De twee foto’s op de voorpagina’s van de kranten doen een grote vraag rijzen die opgelost moet worden. Men moest onder die robotfoto alleen maar zijn naam schrijven, dan wist men wie het was. Voor de hele waarheid zal het wel te laat zijn, maar hierover verwacht ik toch dat men duidelijkheid gaat scheppen.”

Dat de politiek erbij betrokken was, wil Tobback niet geloven. “De speurders werken onder het gezag van onderzoeksrechters, die de speurders moeten aansturen en de plicht hebben na te gaan wat zij doen. Hoe het kan dat opeenvolgende onderzoeksrechters fouten gemaakt hebben en al die informatie niet onder ogen kregen, is wat mij betreft een absoluut vraagteken dat opgelost moet worden. Maar daarmee zit je nog niet op het niveau van de politiek.”

Bron » De Morgen