Regering belooft extra middelen voor gerechtelijke speurders

Na de noodkreet van het gerecht kennen ministers Verlinden en Van Quickenborne extra geld en personeel toe aan Justitie om de misdaad te bestrijden. Tegelijk wordt de politie aangemaand efficiënter met haar middelen om te springen.

Met expliciete foto’s van folteringen en liquidaties slaakten de parketten en de federale gerechtelijke politie (FGP) vorige maand in ongeziene slagorde een noodkreet over het gebrek aan onderzoekscapaciteit. Vanmiddag stelden minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) in de Kamer de maatregelen voor die tegemoet moeten komen aan de verzuchtingen.

Naast de versterking met 211 personen die de FGP al toegekend was, komen er nog eens 195 nieuwe gespecialiseerde speurders bij. Dat is een verhoging van 409 personen deze legislatuur, waarmee de FGP nu 4.581 personeelsleden telt, het hoogste aantal ooit. Onder meer voor de bestrijding van drugshandel, terrorisme, financieel-economische en digitale misdrijven komt er versterking. Ook belooft de regering om elke vertrekker te vervangen.

Vacatures invullen

Er komen ook bijkomende investeringen in ICT, uitrusting en het wagenpark. Met de vakbonden worden onderhandelingen opgestart om te kijken hoe gespecialiseerde profielen, aan wie het grootste tekort is, vlotter aangetrokken kunnen worden.

Het gaat onder meer om aangepaste opleidingstrajecten en verkorte aanwervingstermijnen. Want hoeveel vacatures er ook opengesteld worden, veel raken simpelweg niet ingevuld. Een extra premie voor FGP-personeelsleden komt er niet. Daarnaast wordt er 30 miljoen euro extra vrijgemaakt om voldoende politierekruten aan te werven.

‘De strijd tegen de zware en georganiseerde criminaliteit is vandaag wat de strijd tegen het terrorisme was pakweg zes jaar geleden’, zei Van Quickenborne in de Kamer. Vooral de drugshandel viert hoogtij, wat onder meer blootgelegd wordt door het onderzoek naar de versleutelde communicatiedienst Sky ECC. Van Quickenborne sprak over ‘narcoterrorisme’.

De investeringen zijn het resultaat van moeilijke onderhandelingen binnen de regering, maar ook tussen Verlinden en Van Quickenborne zelf. Van Quickenborne wilde vooral versterkingen aan gerechtelijke zijde, terwijl Verlinden rekening moet houden met de noden van de gehele politie.

Debat over politiezones

Naast investeringen geeft de regering de politie expliciet de opdracht om efficiënter om te gaan met de middelen. Per 100.000 inwoners telt België 362 politieambtenaren, in Luxemburg is dat 329, Frankrijk 322, in Duitsland 295 en in Nederland 291, zei Van Quickenborne.

‘Overal hoor ik hetzelfde geluid: een gebrek aan capaciteit’, klonk het. ‘Die vaststelling kan contrasteren met het feit dat we in dit land veel politieambtenaren hebben. Is het antwoord dan dat we telkens capaciteit moeten bijpompen? Of moeten we het debat durven te voeren over de veiligheidsarchitectuur in ons land?’

Zo leeft al lang de overtuiging bij specialisten dat het aantal Belgische politiezones met 195 veel te hoog ligt. De FGP heeft in elke provincie nog eens verschillende standplaatsen. Ook moet er meer samenwerking komen tussen federale en lokale recherchecapaciteiten.

‘Bijna 25 jaar na de politiehervorming rijst inderdaad de vraag of het huidige model de burger nog voldoende waar voor zijn geld geeft, en of specialisatie en schaalvergroting zich niet opdringen’, zei Van Quickenborne. Zelf hakt de regering daar voorlopig geen knopen in door, ze laat het voorlopig aan de politie zelf om die efficiëntieoefening te maken.

In een reactie zegt het college van procureurs-generaal, dat de parketten aanstuart, dat de bijkomende investeringen een ‘stap in de goede richting’ zijn. ‘Maar verdere en blijvende inspanningen zijn absoluut nodig’, klinkt het. De procureurs-generaal zeggen de zaak te zullen blijven opvolgen en vragen om een regelmatig overleg hierover met minister Verlinden.

Bron » De Standaard

Het gerecht kan zijn job niet meer doen, zegt het gerecht

Na de parketten klagen nu ook de rechtbanken aan dat ze over te weinig middelen beschikken om hun werk te kunnen blijven doen. Bovendien leidt een kafkaiaans ‘fiasco’ tot maandenlange vertragingen bij nieuwe aanwervingen.

‘We stellen vast dat de werking van de hoven en rechtbanken nog ­altijd niet gefinancierd wordt naar behoren en al helemaal niet geherfinancierd wordt.’ In een vlammende brief aan minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) klaagt Fabienne ­Bayard, als voorzitster van het College van Hoven en Rechtbanken, de spreekbuis van de rechters in ons land, de onderfinanciering van de magistratuur aan.

De aanleiding is het budget van 3,6 miljoen euro dat de overheid ter beschikking stelt om gepen­sioneerde rechters te vervangen. ‘Ontoelaatbaar laag’, schrijft ­Bayard. Met dat bedrag kan de rechterlijke orde 21 vacatures voor magistraten en 47 voor ondersteunend personeel invullen, terwijl er respectievelijk 54 en minstens 121 dit jaar vertrekken. ‘Dit is veel te weinig’, luidt het in de brief, die De Standaard inkeek. ‘Hiermee kan de lopende dienstverlening absoluut niet worden verzekerd.’

‘Elke magistraat die niet vervangen kan worden, is een kamer die gesloten wordt, zijn zaken die niet kunnen voorkomen en recht­zoekenden die in de kou blijven staan’, klinkt het. ‘De herfinanciering van Justitie is noodzakelijk om de rechtsstaat te garanderen.’ ­Bovendien kwamen de budgetten zo laat binnen dat de eerste nieuwe magistraten amper voor het einde van het jaar aan de slag zullen ­kunnen en dat niet alle middelen besteed zullen kunnen worden. ‘Dit is schrijnend gezien de noden binnen de hoven en rechtbanken.’

De noodkreet van de zogenaamde zittende magistratuur komt ­boven op die van de staande magistratuur. Vorige week trok de verzamelde top van de parketten en de politie in ongeziene slagorde in de Kamer aan de alarmbel wegens een tekort aan capaciteit om crimina­liteit te onderzoeken. Dezelfde topmagistraten zetten gisteren hun getuigenissen in de Kamer verder.

De klachten weerspiegelen de teleurstelling van de magistratuur als een reactie op hooggespannen verwachtingen. De federale regering laat het jaarlijkse justitie­budget groeien van 2 miljard naar 2,5 miljard euro tegen 2024. Van Quickenborne beloofde daarmee onder meer 800 vacatures voor de magistratuur uit te schrijven.

Maar de uitvoering daarvan is complex, onder meer omdat het aantal gekwalificeerde kandidaten beperkt is. Van de in totaal 267 vacatures in 2021 werden er slechts 172 ingevuld. ‘Van Quickenborne zei dat hij alles zou oplossen, maar dat blijkt in de praktijk toch niet zo simpel’, zegt N-VA-Kamerlid ­Kristien Van Vaerenbergh, die de Kamercommissie Justitie voorzit. ‘De minister wordt onderuit­gehaald door zijn eigen slogans.’

Werkloos toekijken

Op het kabinet-Van Quickenborne wordt verrast, maar begripvol gereageerd op de brief. Volgens hen viel het budget voor aanwervingen deze keer lager uit wegens technische redenen, waarvoor de magistratuur gewaarschuwd was, en ook door een loonsverhoging na gunstige evaluaties voor ondersteunend personeel. Het kabinet benadrukt dat er nog tientallen vacatures lopen en dat Justitie nu over 11.085 voltijdse medewerkers beschikt, tegenover 10.560 in 2019.

Maar daarnaast steekt een ­kafkaiaans probleem de kop op. Waar Justitie vroeger zelf haar ­personeels- en loonadministratie regelde, gebeurt dat sinds februari door PersoPoint, het gemeen­schap­pelijke sociaal secretariaat van de federale overheid. Sindsdien zijn de klachten over de werking niet bij te houden.

‘Een fiasco’, noemt Bayard het project in haar brief. ‘Campagnes voor het vergroten van de attrac­tiviteit (van een job als magistraat, red.) worden ingehaald door de praktijk. Wat een verspilling van tijd, energie en budget. Dit is ­onaanvaardbaar!’ Zo heeft De Standaard weet van rechters in spe die na hun voordracht nog maandenlang werkloos moesten toekijken tot hun benoeming in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd was.

‘De besluiten die wel door­komen, staan in veel gevallen vol fouten’, aldus Bayard. ‘We verliezen hierdoor kandidaten.’ Het ­kabinet-Van Quickenborne erkent de ­moeilijke samenwerking met Perso­Point, dat onder een andere overheidsdienst dan Justitie valt, en zegt dat er gekeken zal worden hoe de moeilijkheden verholpen kunnen worden. Op een vorige lijst met concrete problemen die Justitie half maart naar PersoPoint stuurde, antwoordde het sociaal secretariaat pas eind april.

Bron » De Standaard

Databank met alle vonnissen en arresten in 2023

Na jaren van gebroken beloftes verzekert minister van Justitie Vincent Van Quickenborne nu echt: volgend jaar komt er een online databank met alle rechterlijke uitspraken.

‘Tegen het einde van 2017 zullen alle ­vonnissen en arresten in één databank ­opgeslagen worden’, beloofde toenmalig minister van Justitie Koen Geens (CD&V) zes jaar geleden. Quod non. Ook eerdere ministers van Justitie beten sinds begin ­deze eeuw, toen het project Feniks werd ­gelanceerd, hun tanden stuk op het sluitstuk van de digitalisering van justitie: een databank met alle rechterlijke uitspraken.

De openbaarheid van rechtspraak is een fundament van de rechtsstaat en is grondwettelijk verankerd, maar toch is het vaak aartsmoeilijk om specifieke vonnissen en arresten terug te vinden. Dat is problematisch voor de werking van justitie, omdat rechters zo moeilijker gelijkaardige zaken en strafrechtelijke feiten terugvinden. ­Bovendien kost het handenvol tijd en geld om papieren afdrukken rond te brengen.

Commerciële spelers sprongen in het gat, maar dat aanbod dekt maar een fractie van alle uitspraken. In 2019 werd de grondwet aangepast opdat rechters niet meer hun volledige oordeel moesten voorlezen, maar zich konden beperken tot de essentie, het beschikkende gedeelte. In ruil zou de volledige tekst in een publiek toegankelijke databank worden opgenomen. De wettelijke deadline werd meermaals uit­gesteld en ligt nu op september 2022.

Ook die wordt niet gehaald, maar minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) belooft dat de databank begin volgend jaar realiteit wordt. Afgelopen vrijdag keurde de ministerraad het wetsontwerp daarover goed, nadat de regering in februari al een openbare aanbesteding voor de verwezenlijking ervan had uit­geschreven. ‘De manier waarop vonnissen en arresten in ons land publiek gemaakt worden en raadpleegbaar zijn, verschilt nu nauwelijks van de situatie in de 19de eeuw’, zegt Van Quickenborne.

Aan het project hangt een prijskaartje van 6 miljoen euro. Mede dankzij een fikse injectie in justitie door de Vivaldi-regering en Europees relancegeld hoopt Van Quickenborne de lang beloofde informatisering te realiseren. Een stuurgroep met veel vertegenwoordigers van de magistratuur zelf moet ertoe leiden dat het verzet bij de rechterlijke macht, in het verleden vaak een struikelblok, beperkt blijft.

Privacy als knelpunt

In een eerste fase wordt de databank toegankelijk voor magistraten en – beperkt tot wat relevant is voor hun dossier – betrokken partijen. Bepaalde uitspraken, zoals van assisenhoven, worden meteen voor ­iedereen beschikbaar. In een tweede fase worden álle rechterlijke uitspraken voor het brede publiek toegankelijk en doorzoekbaar. In de eerste plaats gaat het om nieuwe oordelen, oudere zullen stelsel­matig toegevoegd worden.

Knelpunt bij de operatie is de privacy. Namen zullen niet geanonimiseerd maar gepseudonimiseerd worden, zodat het wel nog mogelijk is om bijvoorbeeld recidive te herkennen. Dat gebeurt automatisch, maar er zal menselijke controle op zijn.

Zo’n doorzoekbare databank maakt grootschalige data-analyses mogelijk. Dat is nuttige info om het justitiebeleid op af te stemmen, maar ook commercieel waardevol. Bedrijven gespecialiseerd in big data zouden zo bijvoorbeeld automatisch de slaagkans van bepaalde procedures ­kunnen inschatten.

Bron » De Standaard

Misdrijven zullen minder snel verjaren, en dat heeft mogelijk ook impact op zaak-Bende van Nijvel

Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) gaat de verjaringsregels in het Wetboek van Strafvordering aanpassen. “De verjaringstermijn zal worden geschorst vanaf het ogenblik dat de zaak aanhangig is gemaakt bij de bodemrechter. Die wetgeving zal gelden voor alle strafzaken”, klinkt het.

Het dossier rond de Bende van Nijvel zou in 2025, 40 jaar na de laatste feiten, definitief verjaren. Dat kan verhin­derd worden als de nieuwe verjarings­regel van kracht wordt en het federaal parket erin slaagt het proces ten gronde voor die deadline te laten beginnen. Al wil Van Quickenborne niets beloven. Hij wil geen valse hoop creëren voor de overlevenden en nabestaanden, die “eerlijkheid en duidelijkheid verdienen”.

Bron » Het Nieuwsblad

Brussels parket moet onthoofd verder

Het grootste parket van het land dreigt het nog tot na 2024 zonder procureur te moeten doen.Met dank aan het deels vernietigde politieke akkoord over de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde.

Op 1 april stapte de 47-jarige Brusselse procureur des Konings Jean-Marc Meilleur over naar de privésector. Zo kwam het Brusselse parket, met zo’n 300.000 zaken per jaar het grootste van de 14 parketten van dit land, meteen zonder chef te zitten. Tot vandaag is het Tim De Wolf, Meilleurs Nederlandstalige adjunct en eerste substituut-procureur, die leiding geeft aan een kleine 500 medewerkers die misdrijven vervolgen.

Het Brusselse parket dreigt nog jaren zo onthoofd verder te moeten. Dat heeft alles te maken met het politieke akkoord over de beruchte splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde van 2011. Behalve de kieskring werd ook het gerechtelijke arrondissement BHV opgedeeld in twee afdelingen. Halle-Vilvoorde werd volledig Nederlandstalig – Ine Van Wymersch is er momenteel procureur.

In ruil daarvoor verkregen de Franstalige partijen dat de procureur van Brussel steeds een Franstalige – zij het met een grondige kennis van het Nederlands – zou zijn, benoemd door de Franstalige benoemingscommissie van de Hoge Raad voor Justitie. De adjunct zou steeds een Nederlandstalige zijn. Hetzelfde gold voor de arbeidsauditeur.

Onder meer de N-VA, Vlaams Belang en de Nederlandstalige advocatenordes trokken naar het Grondwettelijk Hof, dat de regel in 2014 vernietigde. Volgens het Hof was het niet verantwoord dat een kandidaat met een Nederlandstalig diploma nooit in aanmerking kon komen voor de functie van procureur in het tweetalige Brussel, of een Franstalige voor die van adjunct. De toen pas aangestelde Meilleur mocht blijven, maar zonder wetswijziging is er in principe geen nieuwe vacature en benoeming mogelijk.

Het probleem is dat zo’n wijziging raakt aan de delicate Belgische communautaire evenwichten en daarom allicht alleen politiek haalbaar is als deel van een reeks staatshervormende stappen. De regering-Michel bevroor in 2014 het institutionele debat en de huidige regering is van plan om een staatshervorming voor te bereiden, waarover pas na de verkiezingen van 2024 effectief onderhandeld zal worden. Ook na 2024 kan een nieuw communautair compromis nog lang op zich laten wachten.

‘Bijzonder taalgevoelig’

Voor de Brusselse procureur-generaal Johan Delmulle, die aan het hoofd staat van het Brusselse parket op het niveau van het Hof van Beroep, is de benoeming ‘noodzakelijk en dringend’, zei hij tijdens zijn mercuriale rede woensdag. ‘We kunnen niet wachten op het einde van de legislatuur. Het is niet verantwoord dat het grootste parket van het land gedurende drie jaar zonder een korpschef zou functioneren.’ Delmulle stelt dat de legitimiteit van de procureur van een tweetalig korps in een tweetalig gebied ‘dat bijzonder taalgevoelig is’, een volwaardige procureur vereist.

‘Het voor zich uit schuiven zou geen daad van goed en verantwoord bestuur zijn’, zegt Dermulle nog. Hij pleit ervoor dat de Brusselse procureur en arbeidsauditeur elke tien jaar afwisselend van de Nederlandse en Franse taalrol zouden komen en dat ze tegelijk grondig tweetalig zijn, zoals geldt voor de Brusselse procureur-generaal en de federale procureur. De adjunct zou dan telkens van de andere taalrol zijn.

Het kabinet van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) zegt zich bewust te zijn van de problematiek. ‘De kwestie ligt communautair bijzonder gevoelig, maar we proberen pragmatisch te zijn en zullen proberen zo snel mogelijk een tweetalige procureur te benoemen’, klinkt het, zonder meer details. ‘Ook voor ons is het cruciaal dat een van de belangrijkste parketten van het land wordt geleid door een procureur op volle kracht. We werken in stilte aan een oplossing.’

Bron » De Standaard