Tag archieven: Potpourri-wet

Geens wil strafwetboek beter leesbaar en coherenter maken

Geplaatst op door

Het strafwetboek wordt binnenkort accurater, eenvoudiger en coherent. Dat is de ambitie van de hervorming door minister van Justitie Koen Geens, waarvoor de ministerraad vandaag het licht op groen heeft gezet. Daardoor zullen er voortaan enkel nog twee categorieën misdrijven bestaan: misdaden en wanbedrijven. Voor ondernemingen komt er een aangepaste straffenschaal.

De hervormingen binnen Justitie zetten zich voort. Na de potpourri-wetten, waarvan de vijfde nu in de Kamer voorligt, is het voor minister Geens tijd om de basiswetgeving aan te passen. “Zoals de gebouwen van Justitie was die prachtig in de negentiende eeuw, maar is er nood aan een opfrisbeurt”, stelt Geens met een understatement.

De ministerraad boog zich vandaag over het eerste boek van het strafwetboek, dat het algemene deel bevat. Voor het tweede deel, dat over de strafmaten gaat, mikt hij op de zomer. Bedoeling is dat Boek I duidelijker en leesbaarder wordt. De voorbije honderd jaar werden veel maatschappelijke gedragingen strafbaar gesteld, wat de coherentie niet altijd ten goede kwam. Ook de eenvoud is in de loop der jaren totaal verloren gegaan.

Enorme innovaties bevat de hervorming volgens Geens niet. “Het strafwetboek is zo fundamenteel voor de samenleving, dat het zich geleidelijk moet aanpassen. Het heeft bovendien een grote impact op het leven van de mensen, maar ook op dat van gedetineerden”, licht de minister toe.

De voornaamste wijzigingen houden in dat enkel nog misdaden en wanbedrijven blijven bestaan als misdrijven. De overtredingen verdwijnen. De misdrijven worden onderverdeeld in acht categorieën, waarvan enkel de twee hoogste misdaden zijn. Die worden beteugeld met straffen van twintig tot dertig jaar (categorie 7) en levenslang (categorie 8). Nu gelden misdaden nog vanaf 5 jaar celstraf.

Het Strafwetboek stapt af van de correctionalisering van misdaden, waarbij die dus door de correctionele rechtbank werden behandeld. De aard van het misdrijf kan niet veranderen. Een wanbedrijf blijft een wanbedrijf en een misdaad blijft een misdaad, welke straf de rechter ook uitspreekt.

Straffenschaal voor rechtspersonen

Er komt ook een eigen straffenschaal voor rechtspersonen, bijvoorbeeld bedrijven. Zij zullen bijvoorbeeld een verbod kunnen krijgen om deel te nemen aan openbare aanbestedingen, indien ze voordien tijdens zo’n procedure hebben geknoeid. Een andere mogelijkheid is het uitvoeren van een gemeenschapsdienst, zoals een milieumisdrijf opruimen.

Bedoeling is dat misdaden zouden worden berecht door criminele kamers binnen de correctionele rechtbank, waardoor er ook een beroepsmogelijkheid zou bestaan. Dat is vandaag niet het geval bij een proces voor het Hof van Assisen. Door de inperking van misdaden tot straffen vanaf 20 jaar, zouden die criminele kamers minder zaken moeten behandelen dan Assisen vandaag. Ze zouden nog steeds bestaan uit een jury, maar niet langer uitsluitend een volksjury.

De ambitie van de minister is het Hof van Assisen te vervangen door de criminele kamers. Daarvoor moet eerst nog later deze legislatuur het Wetboek van Strafvordering worden gewijzigd.

Bron » De Morgen

Geens krijgt groen licht voor vijfde en laatste potpourri-wetsontwerp

Geplaatst op door

Justitieminister Koen Geens (CD&V) heeft vandaag het fiat gekregen van de ministerraad voor zijn laatste potpourri-wetsontwerp, bedoeld om snel voor meer efficiëntie te zorgen bij Justitie. De tekst sleutelt onder meer aan de adoptieregels en de problematiek van kinderontvoeringen naar het buitenland, voert een centraal erfrechtregister in en maakt videoconferenties bij de notaris mogelijk.

Op twee jaar tijd stoomde Geens vijf stevige wetsontwerpen klaar, stuk voor stuk bedoeld om te vereenvoudigen, te moderniseren en snelle efficiëntiewinsten te boeken bij Justitie. “Ik denk dat dit ook het laatste zal zijn, want de meeste ‘quick wins’ liggen achter ons. Nu gaan we de grote structuren aanpakken”, aldus de CD&V’er.

Potpourri 5 mikt op het burgerlijk recht, het burgerlijk procesrecht en het notariaat. Opvallend is bijvoorbeeld de invoering van videoconferentie bij de notaris. Daardoor zouden koper en verkoper van een woning – en hun respectievelijke notarissen – niet langer fysiek tot bij elkaar moeten komen voor het verlijden van de akte.

Er komt ook een centraal erfregister dat de akten, attesten en verklaringen van erfkeuze zal bundelen. Iedereen zal daar voordeel uit halen, aldus Geens. Verhuurders zullen bijvoorbeeld meteen weten bij wie aan te kloppen voor achterstallige huur, bankiers om te melden welke rekeningen nog bestaan op naam van de overledene. Niet onbelangrijk, met per jaar meer dan 500.000 te regelen nalatenschappen, merkt Geens op.

Voortaan zal de verwerping en aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving ook steeds bij de notaris moeten gebeuren. Tot op heden kon dat ook bij de griffie van de rechtbank van eerste aanleg van de woonplaats van de overledene. De griffies krijgen daardoor meer tijd voor hun kerntaken, terwijl de burgers in veruit de meeste gevallen minder ver zullen moeten gaan.

Adoptieregeling

Potpourri 5 sleutelt ook aan de adoptieregels. Zoals de Vlaamse Gemeenschap vorig jaar reeds besliste, zal elke kandidaat-adoptant die een ‘niet-vertrouwd’ kind adopteert voortaan steeds eerst een geschiktheidsvonnis moeten bekomen, opdat de beoordeling van de adoptiegeschiktheid op ernstige wijze zou gebeuren en de rechter niet voor voldongen feiten staat. Voor de adoptie uit landen die enkel de kafala kennen – een vorm van wettelijke voogdij in landen met een islamitisch rechtssysteem – wordt dan weer meer rechtszekerheid voorzien.

Bij kinderontvoeringen door één van de ouders naar het buitenland wil Geens tot snellere grensoverschrijdende procedures komen. Hij hoopt dat te stimuleren met meer vertrouwen tussen beide landen, door de Belgische rechters te verplichten rekening te houden met de argumenten aangevoerd door het andere land. Tegelijk worden de grensoverschrijdende procedures aangepast om tot een snellere afhandeling te komen.

Afzonderlijke rechtszaken over kinderontvoeringen en omgangsrecht zullen voortaan ook worden samengevoegd. Vroeger werd de laatste zaak geschorst, waardoor een beslissing over al dan niet terugkeer werd genomen zonder dat duidelijk was wie uiteindelijk omgangsrecht of ouderlijk gezag zou krijgen.

Gerechtelijke stage

Voorts schaaft potpourri 5 aan de gerechtelijke stage voor wie de magistratuur in wil. Het onderscheid tussen de korte en de lange stage wordt vervangen door een gemeenschappelijke gerechtelijke stage van 24 maanden. Stagiairs zullen voortaan ook alle stageverplichtingen “met vrucht” moeten voltooien en niet langer gewoon de stage voltooien.

Tot slot sleutelt Geens aan de mobiliteit tussen vredegerechten en politierechtbanken en verruimt hij de mogelijkheid om zittingen van de raadkamer en de kamer van inbeschuldigingstelling te organiseren in de gevangenis. Binnenkort zal dat ook kunnen in kader van overlevings- of uitleveringsprocedures.

Bron » De Morgen

Waarom botsen ministers altijd met de magistratuur, en is dat bij Geens niet anders?

Geplaatst op door

De magistraten kunnen klagen wat ze willen, ze zullen het met weinig mensen en veel hervormingen moeten doen. Hun bezoek aan het kabinet bracht justitieminister Koen Geens (CD&V) niet op andere gedachten. Waarom botsen ministers altijd met de magistratuur, en is dat bij Geens niet anders?

Te weinig personeel en geld

De magistratuur en de regering vechten een cijferoorlogje uit over of de rechtbanken het al dan niet met te weinig volk moeten doen. Feit is dat Justitie in vier jaar 10 procent moet besparen, wat neerkomt op 230 magistraten en 700 personeelsleden minder. In totaal werken zowat 22.000 mensen bij Justitie. “De besparing van deze regering komt boven op de jarenlange onderfinanciering van Justitie”, zegt Jan Geysen van de Nederlandstalige Vereniging van Magistraten. “Die maakt dat wij echt niet meer op een normale manier kunnen werken.”

De extra mankracht voor de strijd tegen terreur verlicht het werk op andere plekken helemaal niet. Geysen: “Die 36 magistraten en 125 personeelsleden worden in mindering gebracht op het kader dat al te klein is. We hebben nu al de helft van ons jaarbudget opgesoupeerd omdat we de achterstanden van vorig jaar nog moesten betalen. In augustus of september zal het geld gewoon op zijn.”

De minister repliceert dat hij al honderden vacatures heeft uitgeschreven. Vaak gaat het echter om vervangingen en tijdelijke jobs. “Dat we mensen voor vier of zes maanden moeten aanwerven en daarna weer afdanken, is niet meteen vooruitgang”, merkt Geysen schamper op.

Er was een tijd, in de jaren 60 en 70, dat de kaders voor 100 procent ingevuld waren. “Geloof het of niet”, zegt Paul Van Orshoven, professor grondwettelijk recht, “maar toen is de achterstand bij Justitie begonnen. Misschien net omdat magistraten toen wat te rustig hun zaken deden.” Meer magistraten zullen dus niet alles oplossen.

Een juistere diagnose lijkt dat op sommige plekken de magistratuur dunbevolkt is, en op andere plekken over voldoende mensen beschikt. Dat onevenwicht rechttrekken, blijkt echter geen sinecure. De rechtbanken zouden veel efficiënter kunnen werken, daarover groeit de consensus, maar dat raakt niet snel opgelost.

Het meest prangende probleem is hier, moet het nog gezegd, de informatica. In de jaren 90 beloofden de justitieministers al dat een moderne ICT de rechtspraak in dit land naar het volgende millenium zou brengen. Twintig jaar later blijft één groot en goed systeem onbestaande.

Eén voorbeeld: “Binnenkort moet ik mijn scanners vervangen, maar ik heb daar geen geld voor”, zegt Luc Hennart, voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg in Brussel. “Hoe kan een rechtbank functioneren zonder dat magistraten documenten kunnen scannen?” Dat Geens zijn uitlatingen ‘roekeloos en tergend’ vindt, doet hem geenszins zwijgen. “Misschien is hij niet zo tevreden over wat ik zeg, maar ik moet wel elke dag mijn rechtbank draaiende houden.”

Schurkenstaat

Kan een internationale vergelijking dit geschil beslechten? Een recente Europese benchmarking toont aan dat België boven het Europese gemiddelde scoort. Zo besteedde ons land in 2012 81,6 euro per inwoner aan Justitie. Het Europese gemiddelde is 53,20 euro. Vergelijkbare landen zoals Frankrijk en Ierland geven per inwoner respectievelijk 55,6 en 32,2 euro uit. Zo’n vergelijking lijkt echter objectiever dan ze is, omdat de verschillende landen onder ‘het justitieapparaat’ andere dingen verstaan. Geens gebruikt ze graag om zijn gelijk te halen, maar geeft dus niet het hele plaatje.

Op zijn kabinet maakten de magistraten gisteren tweemaal hun opwachting. ’s Ochtends had de minister “geen makkelijk, maar een constructief gesprek” met de topmagistraten van dit land. Ongetwijfeld maakte hij hen duidelijk dat ze wat minder hoog van de toren moeten blazen. Zondag vergeleek Cassatievoorzitter Jean de Codt België nog met een schurkenstaat, wat niet meteen in goede aarde viel. De magistratenverenigingen die Geens ’s avonds zag, kregen een gedetailleerd overzicht van hoeveel mensen er in de magistratuur aan de slag zijn. Geens stelde ook 15 miljoen euro in het verschiet om de terreur aan te pakken.

Talloze hervormingen

Wat nog kwaad bloed zet bij de magistraten, zijn de talloze hervormingen die Geens door het parlement jaagt, de zogenaamde potpourriwetten. “De minister stopt alles in één pot, waardoor die wel ‘pourri’ moet zijn”, lacht Hennart.

Met de potpourri’s probeert Geens de werklast van de magistraten te meten en te verlichten. Hij steunt op het werk van zijn voorgangers, waardoor hij die hervormingen snel op poten kon zetten. Binnen de magistratuur voelen ze zich door deze ‘controle’ door de politiek in hun onafhankelijkheid aangetast. Het valt hen moeilijk een onderscheid te maken tussen de politiek die hen meer management of een moderne bedrijfscultuur wil opleggen, en een inperking van hun juridische of institutionele onafhankelijkheid.

Lamme goedzak

De minister voelt zich gedragen door een ‘zwijgende meerderheid’, en zet zijn critici graag weg als een conservatieve minderheid. “Ik voel mij alleszins geen lid van een kleine groep”, pareert Hennart. “Geens wil hervormen om te hervormen. Een rode draad zou wenselijk zijn. Wij vinden onze weg niet meer terug.”

Hetzelfde geluid weerklinkt bij de Nederlandstalige Vereniging van Magistraten, vooral omdat de minister ook nog eens bezig is met de ‘grote werven’ van de wetboeken. Het strafwetboek en de rest van de basiswetgeving, van erfrecht tot vennootschapsrecht; op alles wil Geens graag zijn stempel drukken. De professor-advocaat weet waar hij naartoe wil, en werkt daar – naar eigen zeggen – dag en nacht aan. “Ik pleeg constant overleg, maar ik ben geen lamme goedzak”, herhaalde hij in Het journaal.

Net dat verwijten zijn tegenstanders hem, maar dan in hardere bewoordingen. Dat hij slechts doet alsof hij luistert, en dan zijn goesting uitvoert. Hennart: “Hij geeft blijkt van overleg, maar van dat overleg blijft niets over.”

Bron » De Morgen

Commissie-Justitie keurt Geens’ derde potpourri-wet goed

Geplaatst op door

In de Kamercommissie-Justitie werd vandaag het wetsontwerp ‘Potpourri III’ goedgekeurd. Daarmee mikt Justitieminister Koen Geens (CD&V) op een ‘menselijker interneringsbeleid’, lees: minder misdrijven zullen leiden tot internering.

Het goedgekeurde wetsontwerp behelst twee grote luiken: internering en een modernere, efficiëntere Justitie. Internering is een oud zeer: ons land telt zo’n 4.000 mensen met een ernstige geestesstoornis. De helft van hen zit thuis, een vierde zit in zorginstellingen en nog eens 1.000 à 1.100 psychiatrische patiënten verblijven in een strafinrichting. Dat is niét de juiste plaats voor deze mensen, oordeelde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg meermaals.

Samen met minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) creëerde Geens al honderden extra plaatsen voor geïnterneerden bij, met de derde potpourriwet wordt een nieuwe stap gezet. De wet brengt een aantal verbeteringen aan op de recente interneringswet van 2014, de zogeheten ‘Wet-Anciaux’.

Via de invoering van ‘interneringskamers’ – officieel de ‘Kamers voor de Bescherming van de Maatschappij’ – wordt de procedure beter afgestemd op de zorgnoden van de geïnterneerde. Zij krijgen de bevoegdheid om te interneren, beroep aantekenen is mogelijk. Er komt een verplicht psychiatrisch onderzoek.

Opmerkelijk: internering zal alleen nog mogelijk zijn voor zwaardere misdrijven, ondanks het negatieve advies ter zake van het College van Procureurs-generaal. Wie onder de drempel valt, moet ‘aangepaste zorg’ krijgen, aldus Geens. Die zwaardere misdrijven zijn (niet-correctionaliseerbare) misdaden en wanbedrijven die een aantasting of een bedreiging van de fysieke of psychische integriteit hebben opgeleverd.

De meer gerichte internering moet, in combinatie met de extra plaatsen, de overbevolking in de gewone gevangenissen afbouwen.

Naast de internering regelt de derde potpourri-wet ook de digitalisering en centralisering van de ‘betekeningen’ van de gerechtsdeurwaarder. Tot slot komt er ook een verplichte opleiding voor alle leidinggevenden binnen de gerechtelijke wereld, om beter en bewuster om te springen met gerechtskosten.

Bron » De Standaard

Hoofd antiwitwascel: “Wij rijden met 2pk, terroristen met Ferrari”

Geplaatst op door

De Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI), zeg maar de antiwitwascel, mag binnenkort gegevens rechtstreeks doorgeven aan de Staatsveiligheid. Tot nu mocht ze dat enkel aan het gerecht. “Een heel goede zaak om terrorisme aan te pakken”, zegt afscheidnemend baas Jean-Claude Delepière.

Het was al jaren een zorg van Delepière. Zijn antiwitwascel, een onafhankelijk orgaan onder toezicht van de ministers van Justitie en Financiën dat onder meer onderzoek doet naar geldstromen die gelinkt zijn aan terrorisme, mocht informatie aan geen enkele inlichtingendienst doorspelen, dus ook niet aan de Staatsveiligheid. Dat was wettelijk bepaald. Alle info ging naar het gerecht, dat vaak jaren nodig had om de dossiers af te ronden. Dat kon efficiënter.

Door de verhoogde aandacht voor terreur wordt de wet aangepast. De wijziging is onderdeel van de Potpourri II-wet, die deze week finaal wordt gestemd. Delepière: “Het is duidelijk dat het aanpakken van geldstromen een cruciaal element is in de strijd tegen IS. Ze maken gebruik van systemen die criminelen al heel lang kennen: fiscale constructies en belastingparadijzen. Ze hebben enorm veel inkomsten die ze op een of andere manier moeten kunnen investeren.”

Na de inval in Verviers en de aanslagen in Parijs heeft de antiwitwascel in ons land meerdere dossiers van teruggekeerde Syrië-strijders doorgespeeld aan het federale gerecht. “Klopt, het zijn er dubbel zoveel als het jaar ervoor. Van 34 ging het naar 74.” Een kwestie van verhoogde waakzaamheid bij banken vooral.

De geldstromen van terroristen aanpakken is de meest efficiënte manier om hen te bestrijden?

“Ja, maar het is een heel ongelijke strijd. Zij kennen geen grenzen en kunnen de wereld rondgaan, terwijl wij aan allerlei regels zijn gebonden. Wij rijden met een 2pk, zij met een Ferrari. Als wij informatie willen van Franse collega’s, dan moeten we aan een heleboel regels en voorwaarden voldoen. Terecht, maar het maakt de strijd heel moeilijk. En dan heb ik het nog over Frankrijk; je kunt je voorstellen hoe het is als je informatie wilt van Panama of Singapore.

“Dan moeten de diensten ook nog eens de middelen hebben om een analyse te maken van die informatie en een strategie te ontwikkelen. Daar komen we op dit moment niet eens aan toe. We missen al jaren een doordachte strategie om de financiering van terrorisme en extremisme efficiënt aan te pakken. We hebben het al lastig om afdoende informatie te verzamelen en daar een analyse van te maken.”

U klinkt behoorlijk pessimistisch.

“Ik zie niet veel om optimistisch over te zijn. Er is een explosie van financiële criminaliteit. Onze economie is steeds meer in handen van criminelen. Logisch: de overheden zitten in geldnood, sommige zijn bijna failliet. De criminaliteit neemt toe, de middelen om ze te bestrijden nemen af. Is het dat wat we willen?”

Wel positief: er is nationaal en internationaal veel grotere druk om agressieve belastingontwijking tegen te gaan.

“Dat is inderdaad positief. Bewustwording is cruciaal. Hoe meer aandacht, hoe beter. Toch is het afwachten wat LuxLeaks en SwissLeaks zullen opbrengen. Ik heb het gevoel dat de allerrijksten gewoon doorgaan met wat ze aan het doen waren. Bovendien verschuiven de problemen alleen maar. Als Luxemburg en Zwitserland niet meer kunnen, dan trekken ze wel naar Singapore, China en Panama. Ik heb het gevoel dat de strijd tegen financiële fraude uitzichtloos is. Maar we moeten blijven proberen.”

Bron » De Morgen