Tag archieven: Salduz-arrest

Plenaire Senaat stemt over recht op advocaat bij eerste verhoor

Geplaatst op door

De plenaire Senaat stemt vandaag over een wetsvoorstel dat elke verdachte die een arrestatie riskeert het recht geeft op “vertrouwelijk overleg met een advocaat” vóór zijn eerste verhoor. De tekst moet de Belgische wetgeving in lijn brengen met het beruchte Salduz-arrest van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens uit 2008, dat die bijstand van een advocaat essentieel noemt voor een eerlijk strafproces. De tekst die voorligt in de Senaat voorziet dat elke persoon die op verhoor moet, in welke hoedanigheid ook, een verklaring van zijn rechten krijgt.

Al wie verdacht wordt van een misdrijf dat zijn arrestatie kan opleveren, kan zich bovendien beroepen op het recht om nog voor het eerste politieverhoor “vertrouwelijk overleg te plegen met een advocaat”. Wie effectief aangehouden wordt, heeft in de twee uur voor zijn verhoor bij de onderzoeksrechter niet alleen recht op overleg, maar mag zich ook laten bijstaan tijdens het verhoor. Minderjarigen kunnen niet afzien van dat recht. Bij specifieke uitzonderingen – zoals een terroristische dreiging – kan de procureur des konings of de onderzoeksrechter de rechten dan weer inperken.

De bijstand van een advocaat voor de onderzoeksrechter is echter strikt afgelijnd. De bijstand beslaat “de eerbiediging zichzelf niet te beschuldigen en de vrijheid om een verklaring af te leggen, te antwoorden of te zwijgen”, eventueel machtsmisbruik of dwang en de kennisgeving van de rechten van verdediging. Als hij daartegen schendingen vaststelt, kan de advocaat die meteen laten opnemen in het pv van het verhoor.

Aangezien een en ander de procedures dreigt te verlengen en gezien de korte tijd om alle noodzakelijke onderzoeksdaden te stellen, biedt het nieuwe voorstel de onderzoeksrechter daarnaast de mogelijkheid om de periode van 24 uur vóór de vrijheidsberoving eenmalig met 24 uur te verlengen. Die verlenging is evenwel omstreden, niet in het minst omdat de grondwet bepaalt dat de aanhouding al in die eerste 24 uur bekendgemaakt wordt.

Aan de uiteindelijke tekst ging heel wat commissiewerk vooraf, in nauw overleg met minister van Justitie Stefaan De Clerck. Zijn handen waren immers gebonden door lopende zaken. Na een hele reeks hoorzittingen met mensen van op het terrein, diende voorzitster van de commissie Justitie Christine Defraigne (MR) samen met Inge Faes (N-VA), Martine Taelman (Open Vld), Rik Torfs (CD&V), Güler Turan (sp.a) en Francis Delpérée (cdH) een voorstel in, dat nadien nog veelvuldig geamendeerd werd.

Basis van de hervormingen is de uitspraak van het mensenrechtenhof in een zaak van de 17-jarige Salduz, die door de Turkse autoriteiten aangehouden was voor zijn vermoedelijke deelname aan een illegale steunbetoging voor de PKK. Bij zijn eerste verhoor bij de terreursectie had Salduz zichzelf – bij gebrek aan advocaat – meteen bijgedragen aan zijn eigen inbeschuldigingstelling.

Na de uitspraak in 2008 hield het hof al in een zestigtal zaken een gelijkaardige lijn aan. Het Belgische Hof van Cassatie verwees eind vorig jaar nog naar het Salduz-arrest om aan elke verdachte het recht op bijstand van een advocaat toe te kennen. Verschillende gerechtelijke arrondissementen troffen intussen maatregelen om rechtsonzekerheid te vermijden. Naar alle verwachtingen zet de plenaire Senaat vandaag het licht effectief op groen. Nadien verhuist het voorstel naar de Kamer, die eventueel nog advies kan vragen van de Raad van State. Het kan dus nog even duren voor de rechtsonzekerheid door het Salduz-arrest van de baan is.

Bron » De Morgen

Senaat keurt wet goed die advocaat voorziet bij eerste verhoor

Geplaatst op door

De Senaatscommissie Justitie heeft woensdag het wetsvoorstel goedgekeurd dat een verdachte tijdens zijn eerste verhoor door de politie of de onderzoeksrechter het recht geeft om zich bij te laten staan door een advocaat. Ons land moet dat recht invoeren na een arrest van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, het zogenaamde Salduz-arrest.

Het voorstel werd goedgekeurd door een meerderheid van N-VA, CD&V, Open VLD, MR, CDH en SP.A. De PS en Vlaams Belang stemden tegen, Ecolo onthield zich. De Franstalige socialisten vrezen dat er een aantal fundamentele rechten aangetast worden en dat de tekst dus niet ver genoeg gaat. Vlaams Belang vindt dan weer dat de tekst té ver gaat.

Naast het recht op een advocaat bij het eerste verhoor krijgt de verdachte ook het recht om een vertrouwenspersoon te laten inlichten. Dat recht kan hem ontzegd worden als het gevaar bestaat dat er bewijsmateriaal zou verdwijnen of dat andere mogelijke verdachten gealarmeerd zouden worden.

De onderzoeksrechter zal de termijn van 24 uur waarbinnen hij de verdachte al dan niet moet aanhouden éénmaal kunnen verlengen. Over dat luik van het voorstel is nog wat discussie. Open VLD-senator Martine Taelman vreest dat hiervoor ineens de Grondwet zou moeten worden aangepast.

Het wetsvoorstel is nog lang geen wet. Het voorstel gaat nu naar de plenaire vergadering van de Senaat. Als die het licht op groen zet, verhuist de tekst naar de Kamer, die dan nog eens advies kan vragen aan de Raad van State.

Bron » De Standaard

VSOA-politie staakt tegen opnemen verhoren van verdachten

Geplaatst op door

De liberale politievakbond VSOA wil op 8 november staken tegen opnemen van verhoren van verdachten. Dat zegt ondervoorzitter Vincent Houssin. Door een circulaire van 4 mei jl. van het college van procureurs-generaal moeten de eerste verhoren van verdachten van ‘levensbedreigende misdaden’ en van andere misdaden die voor assisen moeten komen, audiovisueel worden opgenomen. Iedere procureur kan bovendien zelf beslissen dat nog andere verhoren in ernstige zaken worden opgenomen.

VSOA-politie gaat hiermee niet akkoord en wil dat de maatregel wordt ingetrokken. De politievakbond heeft een stakingsaanzegging ingediend voor 8 november. Houssin haalt vijf redenen aan tegen de verplichting om verhoren op te nemen: “Dit is de wereld op zijn kop. Onze speurders zullen nu moeten gaan bewijzen dat ze geen geweld hebben gebruikt, geen druk hebben uitgeoefend op de verdachten en geen suggestieve vragen hebben gesteld. Niemand moet zijn onschuld bewijzen, toch? Maar de speurders dan blijkbaar wel.”

Bovendien schenden de regels volgens Houssin de privacy van de speurders. “Wat als een speurder zegt dat hij niet wil gefilmd worden? Heeft men daar al aan gedacht? Volgens de privacywet hebben onze politiemensen dat recht.” Ook wil Houssin niet dat de lokale korpsen opdraaien voor de kosten van de aanschaf van de camera’s en opname-apparatuur. De regeling komt er officieel omdat België niet in orde is met het Salduz-arrest van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg.

Maar dat gelooft Houssin niet: “Dat arrest gaat niet over het opnemen van verhoren, het gaat over de aanwezigheid van de advocaat bij het eerste verhoor van iedere verdachte.” Ten slotte betreurt Houssin dat de speurders niet opgeleid zijn om die audiovisueel begeleide verhoren uit te voeren.

Is het opnemen van verhoren dan zo ongewoon? In Engeland gebeurt het al sinds 1984 en in Denemarken werd het in dezelfde periode ingevoerd. Een studie van criminoloog Cyrille Fijnaut uit 1988 toonde aan dat de politie daar aanvankelijk tegen was, maar er nadien een groot voorstander van werd omdat de speurders beschermd werden tegen onterechte klachten.

Het Europees Parlement besloot op 6 september 2003 dat het systeem van videoverhoren in alle lidstaten moet veralgemeend worden. De goede speurders worden zo immers beschermd tegen onterechte klachten en de 6% speurders, die nu volgens onderzoek van de Gentse criminoloog Paul Ponsaers, geweld gebruiken tegen verdachten, zullen zich dan wel inhouden.

De verplichting tot video-opnames bestaat nu al in België voor minderjarigen en slachtoffers in pedofiliezaken. In september 2003 stelde ook de Antwerpse korpschef Eddy Baelemans voor om verhoren op te nemen. En volgens de Antwerpse procureur-generaal Yves Liégeois zijn ‘de politiediensten’ gewonnen voor het opnemen van verhoren. Maar ze hebben vragen bij de kostprijs.

In 2006 schatte Dirk Van Nuffel, de voorzitter van de Vaste Commissie van de Lokale Politie, de kostprijs van de installatie van een videoverhoorruimte gemiddeld op 35.000 euro. VSOA-politie is nu wel eenduidig tegen. Houssin: “De situatie van Engeland en Denemarken kan niet naar België worden veralgemeend omdat ons land een heel andere rechtstraditie heeft.”

Bron » Gazet van Antwerpen