De slachtoffers van de Bende van Nijvel blijven wantrouwig

De slachtoffers van de Bende van Nijvel blijven wantrouwig over het onderzoek, ook nu het in handen komt van het federaal parket. Veel slachtoffers waren nochtans vragende partij om het onderzoek te federaliseren omdat ze denken dat het onderzoek in Charleroi nooit tot op het bot is uitgevoerd, maar de onderzoeksrechter blijft wel dezelfde.

“Het is stilaan het verhaal van mijn leven”, zegt slachtoffer David Van de Steen aan VTM NIEUWS. “Nu beloven ze dit en dan beloven ze dat, maar er komen geen resultaten.” Van de Steen vreest dat het onderzoek snel opnieuw zal stilvallen.

Vermassen, de advocaat van Van de Steen, is gematigd positief over de nieuwe middelen voor het onderzoek. Hij hoopt dat het nu een echte doorstart krijgt. “Het is positief dat het onderzoek federaal wordt overgenomen, want bij veel mensen leefde het gevoel dat het in Charleroi wordt tegengehouden”, zegt hij.

Intussen zijn er al een pak nieuwe tips binnengekomen sinds de onthulling van oud-rijkswachter Christian Bonkofski als Reus van de Bende. Volgens Vermassen en Van de Steen zitten daar zeker bruikbare tips bij.

Bron » VTM Nieuws

Meer geld voor slachtoffers als dader niet gevat wordt

Justitieminister Koen Geens (CD&V) werkt aan een wetsontwerp om slachtoffers extra ­financiële steun te geven als het gerechtelijk onderzoek lang aansleept. “Want ze moeten hun advocaat langer betalen, en je mag ook de mentale impact niet ­onderschatten.”

Wie in België slachtoffer wordt van geweld, kan een beroep doen op ­financiële steun van de Commissie voor Slacht­offerhulp. “De slacht­offers moeten zich daartoe eerst burgerlijke partij stellen”, klinkt het bij Justitie. “Als de dader bekend is, kan de steun bekomen worden nadat de dader veroordeeld wordt, en als blijkt dat hij de schadevergoeding niet kan betalen.”

Maar ook als de dader niet meteen gevonden wordt, kunnen slacht­offers al na één jaar hulp krijgen. Maximaal 125.000 euro, voor medische kosten, procedurekosten, morele schade of invaliditeit. In het geval van ‘cold cases’ kunnen gerechtelijke onderzoeken lang aanslepen. Advocatenkosten lopen op, en ook moreel en mentaal is dat zwaar. Geens onderzoekt nu of in een nieuwe schadepost kan worden voorzien, die bestaat uit “het langdurig in het ongewisse blijven omtrent de identiteit en de motieven van de dader(s)”.

“Het dossier van de Bende van Nijvel is een voorbeeld bij uitstek”, zegt Geens. Slachtoffers van de Bende die nog geen hulp aanvroegen, kunnen dat nog steeds doen. Mensen die vroeger wel al steun kregen, zouden in de toekomst nog extra hulp kunnen vragen.

Bron » Gazet van Antwerpen

“Als men echt van goede wil is, dan is de zaak rond de Bende binnen 2 maanden opgelost”

David Van De Steen is ervan overtuigd dat de zaak rond de Bende van Nijvel binnen twee maanden opgelost kan worden, als alle beschikbare informatie gebruikt zou worden. Zeker nu er nóg een man getuigd heeft op zijn sterfbed. David Van De Steen verloor bij de aanslag van de Bende van Nijvel in Aalst zijn ouders en zusje, zelf raakte hij zwaargewond. Hij blikt bij Radio 2 Oost-Vlaanderen vooruit op 2018.

2017 is een heftig jaar geweest voor David Van De Steen. De Bende van Nijvel was alomtegenwoordig in het nieuws en dat had veel impact op het gezin van David Van De Steen. “Het was allesoverheersend in ons leven”, zegt hij, “het zijn flashbacks, het is niet simpel om er nu zoveel jaren later nog altijd constant mee bezig te zijn.”

Maar voor 2018 heeft Van De Steen toch opnieuw wat hoop. “Als men echt van goede wil is, dan is de zaak rond de Bende van Nijvel binnen de twee maanden opgelost.” Hij zegt dat nadat er een nieuwe getuigenis is opgedoken, van een negentiger op zijn sterfbed. De man verklaarde dat hij destijds een loods verhuurde, die gediend zou hebben als safehouse voor de Bende van Nijvel.

De man die de loods huurde, werd verdacht van een moord in het Brusselse. Tijdens het onderzoek naar die moord kwamen speurders bij de loods uit en ontdekten ze de schuilplaats van de Bende. Dat was volgens de getuige in het jaar 1987.

Maar toen de reconstructie van de moord moest plaatsvinden, is het hele dossier naar Charleroi verplaatst. “Er is dus mee geknoeid”, zegt David Van De Steen. Hij heeft de informatie van de nieuwe getuige ook overgemaakt aan de speurders. Maar “alles wat je afgeeft van tips wordt op een zijspoor gezet”, zegt hij.

Van De Steen kijkt ook uit naar de film over de Bende van Nijvel, van regisseur Stijn Coninx. “Niet schieten” komt uit in het najaar van 2018.

Bron » VRT Nieuws

Nabestaanden Bende van Nijvel na een bewogen 2017: “Het gouden telefoontje? Dat kregen we vlak na de overval in 1985 al”

De familie van David Van De Steen (41), die zijn beide ouders en zus verloor bij de aanslag op de Delhaize in ’85, kreeg vrij snel na de aanslag een ­telefoontje van een lid van Groep Diane. Met een opmerkelijke biecht, blijkt nu. “De man, Martial ­Lekeu, gaf toen al het antwoord op wat iedereen al dertig jaar bezighoudt: dat de Bende een doods­eskader van rijkswachters en criminelen was dat vrouwen en kinderen moest doden. Met als doel het ontwrichten van de Belgische Staat.”

“Gaan biechten bij de duivel.” Dat is wat David Van De Steen begin dit jaar deed. In zijn ogen het equivalent van naar Charleroi trekken en de Bendespeurders cruciale informatie overhandigen in de hoop dat ze eindelijk, na meer dan drie decennia wroeten, man en paard benoemen.

Vergis u niet: als er in dit land één man vurig hoopt dat het onderzoek alsnog succesvol kan afgerond worden, is het Van De Steen. Maar hij en de speurders, dat is een verhaal van aantrekken en afstoten, van hernieuwde hoop, maar vooral ook van frustratie en wantrouwen.

Toch deed hij het, na een telefoontje van ene “Marc Van Damme uit Dendermonde”, die belde met de vraag om eens te babbelen. De man die zijn jaar overhoop zou gooien. “Ik had er niet veel zin in, weet ik nog. Om de twee maanden hing er wel iemand aan de lijn met de gouden tip in het onderzoek. Dat kost altijd tijd en energie, en het leidt toch tot niets.”

De bekentenis van een Reus

Het onderwerp van hun gesprek: de biecht van rijkswachter Christiaan Bonkoffsky, die op zijn sterfbed verklaarde (een) Reus te zijn geweest. Van De Steen volgde zijn buikgevoel en ging eerst een maand zelf op onderzoek. “Ik ging spreken met collega-rijkswachters, zocht uit waar die Bonkoffsky had gewoond en met wie hij op café was geweest.” En nadien ging hij dus te biechten in Charleroi.

“Acht maanden na mijn onderhoud had ik van hen echter nog steeds niets gehoord en borrelde de frustratie op. Weeral. Want al jaren probeer ik in dat dossier te wringen met een breekijzer, maar er bougeerde niets. Het leek alsof ze opnieuw niets deden met cruciale informatie.”

Om het getalm te doorbreken, liet zijn advocaat Jef Vermassen dit najaar bewust enkele ballonnetjes op. Toen de speurders wat later met foto’s van “De Reus” door Aalst liepen, kwam de zaak in de openbaarheid. En belandde Van De Steen opnieuw in een emotionele rollercoaster. “Sindsdien bellen er twee, drie mensen per dag om De Waarheid over de Bende uit de doeken te doen”, zegt Van De Steen. “En Vermassen lijkt wel een soort biechtvader voor hopeloze gevallen geworden”, klinkt het lachend.

Naast de fantasten en de complotdenkers op het Bendeforum ook heel wat oud-speurders, oud-rijkswachters en oud-magistraten, zegt Van De Steen. En heel recent nog: Lucien, een stokoude fruitteler die op de palliatieve afdeling van een Leuvens ziekenhuis nog één wens had: aan Jef Vermassen vertellen wie hij, destijds, midden jaren 80, allemaal gezien had in de schuur in Hoeilaart die hij nietsvermoedend had verhuurd aan criminelen. “Jef heeft drie uur bij hem ­gezeten en alles opgenomen. Een dag later is Lucien vredig gestorven.”

Van De Steen is formeel: wat op die geluidsopname staat, is, net als de biecht van “kleine garnaal” Bonkoffsky, van goudwaarde voor de speurders. “Bekende criminelen van toen zoals Philippe De Staercke, de top van de rijkswacht, zelfs politici, ze hebben allemaal wel een link met die schuur waar afspraken gemaakt werden en aan auto’s gesleuteld werd. En ze zijn volgens ons allemaal te linken aan de Bende van Nijvel. Probleem is dat al die zaken nooit deftig zijn onderzocht toen het dossier plots naar de andere kant van het land verhuisde.”

“Geloof opnieuw weg”

Van De Steen is blij met het “lawaai” dat hij de voorbije maanden rond de Bende van Nijvel heeft gemaakt. “De angstcultuur van toen is weg. Iedereen heeft plots zijn tong niet langer ingeslikt.” Al heeft het “naïeve op­timisme” toch alweer plaatsgemaakt voor ontgoocheling. “Na de laatste vergadering met de onderzoeksrechter en minister Geens is mijn geloof opnieuw weg. Ik heb het gevoel dat het onderzoek alweer kabbelt. We zijn als nabestaanden even dom buiten­gegaan als we zijn binnengegaan. En dat is al dertig jaar zo. Terwijl het zo simpel is: lees het dossier en lees de antwoorden luidop voor.”

Antwoorden die zijn grootvader dertig jaar geleden al telefonisch kreeg, niet zo gek lang nadat David Van De Steen tijdens de aanslag op de Delhaize van Aalst zijn zus Rebecca, vader Gilbert en moeder Marie-Thérèse neergeschoten zag worden. “Ik zal eens iets onthullen”, vertelt Van De Steen. “In die periode stond mijn grootvader vaak zijn wanhoop uit te schreeuwen in de kranten. Plots kwam er thuis een telefoontje van Martial Lekeu, gewezen lid van Groep Diane en ooit zelf verdacht als Bendelid. Hij wou uitleggen waarom onze familieleden vermoord waren. Lekeu gaf, toen al, de antwoorden op wat ons land al dertig jaar bezighoudt. Hij zei dat hij ook benaderd was om mee te doen. Het plan: tien vrouwen en kinderen neerschieten in warenhuizen om paniek te zaaien”, klinkt het.

“Daarvoor, zei Martial, was een doodseskader samengesteld, besteld door hogerhand, bestaande uit rijkswachters en criminelen om het vuile werk op te knappen. Martial zei in dat gesprek dat hij eerst bereid was ­geweest om mee te doen, maar dat hij vrouwen en kinderen neerschieten meer dan een brug te ver vond.” De grootvader meldde dat opmerkelijke telefoongesprek meteen aan het ­gerecht, maar werd weggelachen. Nooit au sérieux genomen. Lekeu zelf is al jaren dood.

Film en boek

Hij zegt dat de voorbije maanden ongelooflijk vermoeiend zijn geweest. Met een hoofd dat nooit stopt met malen. Ook 2018 kondigt zich aan als het zoveelste jaar dat de Bende van Nijvel Van De Steens leven zal ­beheersen. Er komt een tweede boek. En in het najaar komt de film Niet Schieten uit, waarin regisseur Stijn Coninx hun levensverhaal vertelt. Hij is trots op de samenwerking.

“We hebben er zeven jaar aan gewerkt. De goede verstaander zal doorhebben wie achter de Bende zit, ook al gaat het over de slachtoffers. En geloof me, de Bende, dat waren geen drie, vier “scheef­gelopen” rijkswachters als Bonkoffsky. Het was een groep van een twaalftal mensen, met tentakels tot in de hoogste regionen. Het is ­allemaal complex, met wisselende ­samenstellingen, maar ergens ook zo helder als pompwater. Alleen lijkt niemand in dit land de ballen te hebben om het écht op te lossen.”

Nathalie en Diederik Palsterman hopen dat de zwijgers in 2018 eindelijk beginnen praten: “Laat iedereen die ooit in onderzoek gewerkt heeft eens vrijuit zijn zeg doen”

Het kwam tot een openlijke clash met hun vroegere advocaat, Jef Vermassen. En ze maakten zich niet bijster populair bij de onderzoeks­rechter van de Bende van Nijvel door openlijk een nieuw onafhankelijk onderzoek te eisen. En toch zijn Nathalie (51) en Diederik Palsterman (44) zachtaardige mensen die na een turbulent 2017 maar één ding willen: dat de moordenaars van hun vader Jan eindelijk de stilte doorbreken.

Ze noemt het zelf een gek idee, Nathalie Palsterman. Maar wel een idee dat een schat aan informatie zou kunnen opleveren. “Neem iedereen die de laatste 32 jaar heeft meegewerkt aan het onderzoek naar de leden van de Bende van Nijvel, van agenten en speurders tot magistraten en onderzoeksrechters, en laat die allemaal eens vrijuit hun zeg doen. Ongedwongen, zonder gevaar voor eigen leven en zonder strafrechtelijke consequenties. Je zou zeker de helft van het mysterie oplossen. Nu zit je met heel veel onderzoekers die er gedesillusioneerd de brui aan hebben gegeven. Of de boel, al dan niet gestuurd door hogerhand, gemanipuleerd hebben.”

Het is haar wens voor 2018, zegt ze, dat er opnieuw een soort Bendecommissie komt. Broer Diederik, zeven jaar jonger, is het idee aan de Aalsterse keuken­tafel bij een koffie en kerstpralines niet ongenegen. Hij stond die bewuste dag van de aanslag in hun thuisstad tussen de rayons en zag hoe hun vader Jan Palsterman, voor de ingang, in het hoofd werd geschoten. Dood. Eén schot dat zes kinderen wees maakte. Want hun moeder was dan al voorgoed uit beeld verdwenen. Amper een jaar voor de aanslag in ’85, was het hoederecht aan hun vader, net terug uit het toenmalige Zaïre, toegewezen.

“We zijn altijd een beetje buitenbeentjes gebleven”, zegt Diederik. “Tijdens onze jeugd, maar ook als nabestaanden.” Nathalie: “Wij waren allen minderjarig toen ons va stierf. Alle anderen hebben een levenslange concessie op het kerkhof verkregen. Wij niet. Zijn graf is intussen al weg en dat zorgt voor verdriet. We zijn geen kerkhofgangers, maar zoiets blijft wel aan je ribben plakken.”

“Ook wij willen maar één ding,” zegt Diederik, “dat de komende weken de telefoon gaat, met de melding dat de hele zaak is opgelost.” Ze hebben positieve hoop dat het ooit zal gebeuren. Ook al hebben ze naar eigen zeggen weinig vertrouwen in Martine Michel, de Waalse onderzoeksrechter die jaagt op de leden van de Bende van Nijvel. “Eén iemand die alle beslissingen neemt om bepaalde pistes wel of niet te onderzoeken? In zo’n complex dossier? Dat is toch compleet onlogisch. Onmogelijk. Zoiets kan je nooit op je eentje de baas. Ook al staan de namen van de Bende­leden ongetwijfeld al lang in het dossier.”

Eén tong omwringen

Ze pleiten voor een onafhankelijke lezing van het onderzoek, liefst door iemand die ook toegang krijgt tot verwante misdaaddossiers. Daarvoor startte de familie Palsterman dit najaar een crowdfunding op. “Al bestaat ook hier de kans dat het bij een ongerealiseerd voorstel blijft”, zegt Nathalie. “Zulke dingen hebben wij niet zelf in de hand. Het enige wat wij kunnen doen: zorgen dat we als nabestaanden alle zeilen bijzetten om de waarheid op een dag te laten zegevieren. Dat zij die alle baat hebben om te zwijgen, op een dag dan toch eens beginnen te praten. Als we één iemand zijn tong kunnen omwringen, zijn we definitief vertrokken.”

De zwijgers zijn talrijk, benadrukken ze. Sommigen namen hun geheim mee in het graf, anderen zwijgen bewust. “Al diegenen die al 32 jaar zwijgen en destijds aan de touwtjes hebben getrokken, zijn ook leden van de Bende. Ze moeten ooit praten. Voor ons, voor de zes kinderen die op de parking van de Delhaize hun vader zijn ver­loren.”

Bron » Het Nieuwsblad

De Bende van Nijvel vermoordde de vader van Nathalie en Diederik Palsterman: “Ik wéét dat de waarheid aan het licht gaat komen”

Chris Bonkoffsky dé wending in het onderzoek? Daar geloven ze niet in. Diederik en Nathalie Palsterman hopen eerder op de toekomst om eindelijk te weten wie de Bende van Nijvel was, die hun vader 32 jaar geleden vermoordde. “De gedachte dat mijn eigen kind zo’n verdriet zou moeten meemaken, is ondraaglijk.”

Wat voorafging

Ex-rijkswachter Chris Bonkoffsky zou op zijn sterfbed aan zijn broer bekend hebben dat hij de Reus van de Bende van Nijvel was, schreef deze krant op 21 oktober van dit jaar. De Bende schokte België in de jaren 80 met een reeks moorden en overvallen, waarbij 28 doden en minstens 40 gewonden vielen. Tot op vandaag is niet bekend wie er achter de Bende schuilging.

Het nieuws over Bonkoffsky leek dé doorbraak in het onderzoek te worden, ook voor Nathalie en Diederik Palsterman. Hun vader Jan werd in 1985 door de Bende vermoord op de parking van de Delhaize in Aalst. Sindsdien hopen ze dat de waarheid ooit nog aan het licht komt.

Het is een woonkamer die warm is en waar koffie en pralines op de tafel staan. Ergens tikt een klok de dag weg. Een knalrood kussen in het hoeksalon is bedrukt met ‘knuffels’ en in een andere zetel doet de golden retriever hard zijn best om even niet te slapen. Niets in deze heel gewone woonkamer doet denken aan een drama. Maar het drama was er wel, 32 jaar geleden, in deze familie, in deze stad.

Op 9 november 1985 om half acht ’s avonds werd Jan Palsterman vermoord. Hij was de vader van Diederik en Nathalie Palsterman, die hier aan tafel zitten in dit huis in Aalst. Op de parking van de Delhaize kreeg hij een kogel in het hoofd van iemand van de Bende van Nijvel. Wie die iemand was, weten de Palstermans nog altijd niet. Net zomin als wie de Bende was.

Diederik Palsterman werkt in de drukkerij in Lokeren waar ook De Morgen wordt gedrukt, maar op 20 oktober van dit jaar had hij de kranten van de dag erop niet van de persen zien rollen. Het was in zijn eigen huis, de volgende ochtend bij het ontbijt, dat hij in Het Laatste Nieuws dit bericht las: de zogenaamde Reus van de Bende zou Chris Bonkoffsky zijn, een ex-rijkswachter uit Aalst. Dat zou hij aan zijn broer bekend hebben toen hij op zijn sterfbed lag.

Met dat nieuws werd de perceptie gecreëerd dat we misschien eindelijk te weten zouden komen wie de Bende was. Ondertussen zijn die verwachtingen weer weggedeemsterd. Hoe hebben jullie die nieuwe wending in het onderzoek beleefd?

Diederik Palsterman: “Ik dacht direct: daar zijn ze weer. Herinner u het verhaal van Jean-Marie Tinck (die in mei 2014 werd aangehouden en mogelijk het raadsel van de Bende zou kunnen oplossen, red.). Dat spoor is allang weg. Het enige wat ze hadden, was een vage bekentenis die hij op een boot gedaan had.

“Of Patrick Pilarski, wie spreekt daar nog over? Die dook in september van dit jaar op, maar ondertussen heeft niemand het nog over hem. En nu zou het Bonkoffsky zijn? Ach, de onderzoekers hebben niks. Niks. Voor mij is de vraag dus: wanneer gaan ze nu eindelijk met iets concreets komen? Ze zitten nochtans in de goede richting. Ze durven ten minste al uit te spreken dat de rijkswacht en extreemrechts erbij betrokken waren. Dat is al iets.”

Is dat de piste waarin jullie geloven?

Nathalie Palsterman: “Het is op zijn minst een piste die men volledig moet uitspitten. Het onderzoek is gedwarsboomd, dat hebben wij altijd gezegd. Er mogen dingen niet aan het licht komen. Daarom zijn we dit jaar begonnen met een crowdfunding om het dossier door onafhankelijke experts te laten doorlezen, zonder inmenging van politiek of justitie.”

Er waren berichten over de Nederlander Peter van Koppen die het dossier als onafhankelijke zou bekijken. Hij is hoogleraar rechtspsychologie aan de Universiteit Maastricht en de Vrije Universiteit Amsterdam en loste eerder moeilijke moordzaken op. Van Koppen werd verzocht een raming te maken en schatte de kostprijs voor zijn werk op 900.000 euro.

“Hij heeft zijn diensten zelf aangeboden,” zegt Nathalie Palsterman, “maar alle opties moeten grondig bekeken worden. Wanneer het uiteindelijke verzoekschrift ingediend wordt, is het de onderzoeksrechter die erover beslist.”

Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) heeft gezegd dat de kosten door Justitie zullen worden gedragen, wat wettelijk ook niet anders kan. De crowdfunding van de Palstermans zal dan niet meer nodig zijn.

Een onafhankelijke blik op het onderzoek naar de Bende zou veel voor jullie betekenen?

Nathalie: “We moeten met onze voeten op de grond blijven: het is geen garantie. Maar voor mij is het wel de laatste kans. Ik vind het heel belangrijk om te kunnen zeggen dat we hebben gedaan wat we konden doen. Ik zie het ook als een soort van proefproject. Als het lukt, hoop ik dat men het ook voor andere onopgeloste zaken in België kan implementeren.

“Wat ik wel wrang vind, is dat één persoon, de onderzoeksrechter, kan beslissen of het dossier al dan niet door een onafhankelijke kan worden bekeken. Dat geldt ook voor alle tips die binnenkomen bij het gerecht, bij de politie of bij ons. Niet de onderzoekers bepalen of een tip wordt onderzocht, wel de onderzoeksrechter. Ik begrijp dat het de wet is, maar dan vind ik het een slechte wet.”

Waarom is het 32 jaar later nog altijd zo belangrijk voor jullie om te weten wat er exact gebeurd is met jullie vader?

Diederik: “Omdat er van alles gesuggereerd is geweest. Sommige journalisten schreven dat er een reden was waarom hij vermoord werd, want voor zijn werk was hij in Zaïre (zoals Congo toen werd genoemd, red.) geweest, en dus was hij een diamantsmokkelaar. Sommige journalisten schreven dat mijn moeder de opdrachtgever van de Bende van Nijvel was, omdat mijn ouders net gescheiden waren. Tegen zulke berichten kun je niks doen. Je moet ermee leren te leven.”

Nathalie: “Zelfs van David (Van de Steen, die bij de overval in Aalst op 9 november zijn beide ouders en zusje vermoord zag worden door de Bende, red.) hebben we op een gegeven moment de vraag gekregen of onze moeder er iets mee te maken kon hebben. Het zou wel hallucinant zijn als ons va het doelwit geweest zou zijn.”

Diederik: “Ja, het zou heel straf zijn als ons va erbij betrokken was.”

Nathalie: “Als werfleider had hij wel in het buitenland gewerkt, maar bij zijn terugkomst had hij vijf kinderen om voor te zorgen. Hij was een gewone huisvader, en we leefden sober, zonder luxe. We hadden geen telefoon of internet. Doe het dan maar eens, diamantsmokkelaar zijn. Bovendien zouden we dan wel een ander leven hebben gehad.”

Diederik: “Mijn echtgenote heeft me geleerd om niet kapot te gaan aan dat soort van berichten. Ze heeft me gezegd: ‘Blijf bij jezelf. Wat weet jij over je vader? Wat is je gevoel?’ Het plan was eigenlijk om in de namiddag naar de Delhaize te gaan, niemand kon weten dat we er om halfacht zouden arriveren. Dat zijn de feiten. En wij weten hoe ons va was.”

Er is ook geschreven dat het vreemd was dat jullie net die avond naar de Delhaize gingen, want daar gingen jullie nooit naartoe.

Diederik: “Dat klopt, wij gingen altijd naar de Aldi, die was dichterbij. Maar onze zus Irena had die dag babypoeder nodig voor haar baby’tje, en waarschijnlijk hadden ze dat merk alleen in de Delhaize.”

Nathalie: “De man van Irena zat in het buitenland, en ze had die namiddag aan ons va gevraagd of hij met haar naar de Delhaize wilde rijden. Maar ze zijn blijven hangen, om spelletjes te spelen en te kaarten, en dus zijn ze veel later vertrokken. Ik was niet thuis, ik was aan het werken.”

Mijnheer Palsterman, u was twaalf, en hebt alles meegemaakt.

Diederik: “We waren nog maar enkele minuten binnen in de Delhaize, we hadden onze boodschappen al gedaan, denk ik, en ineens brak er paniek uit. Mensen huilden en riepen, glas brak. Ik dacht: ‘Ik moet naar de parking, want vader is daar.’ Maar toen kwam er een man die tegen mij en Irena zei: ‘Kom, we gaan ons verstoppen.’ In feite heeft die man mijn leven gered. Eind 2015 heb ik aan de speurders gevraagd uit te zoeken wie hij was, zodat ik met hem kon praten. Maar enkele dagen na Nieuwjaar kreeg ik telefoon met de mededeling dat hij pas was overleden.”

Waarom hebt u daar zolang mee gewacht?

Diederik: “Eigenlijk is alles bij mij maar losgekomen met de mogelijke verjaring van het dossier in 2015. We moesten onze vraag om het dossier niet te laten verjaren toelichten bij minister Geens. Ik had op voorhand een brief geschreven. De laatste zin was: ‘Als u die verjaring laat gebeuren, dan geeft u het signaal dat de feiten niet gebeurd zijn, en dan vraag ik aan u: wanneer komt mijn vader naar huis?’

“Toch was het dubbel. Het onderzoek werd met tien jaar verlengd, maar als het dossier wel verjaard was, hadden de speurders al mogen praten. Dan hadden we nu misschien veel meer geweten. Maar ik spreek vooral als slachtoffer. Iemand die deelgenomen heeft aan de Bende en ongestraft zou blijven, dat kun je toch niet verantwoorden? Daders moeten toch ten minste het gevoel hebben dat ze gepakt kunnen worden?

“Toen het dossier dreigde te verjaren, wilde ik ook weten wat er juist gebeurd was op die parking. Geen enkel verhaal in de pers daarover klopt.”

Hoe is uw vader dan wel juist gestorven?

Diederik: “Ik weet perfect waar zijn auto stond toen ze op hem schoten. Hij reed in de richting van het gevaar.”

Nathalie: “Ze hadden ons dat moeten zeggen. (met tranen in de stem) We hebben daar twintig jaar mee rondgelopen en nooit heeft iemand ons verteld wat er werkelijk is gebeurd.”

Diederik: “Het was zogezegd het geheim van het onderzoek, maar ik moest en zou het weten. In het ene artikel stond dat hij drie kogels had gekregen, in het andere artikel was het een genadeschot.”

“Dit is er echt gebeurd: mijn vader is het tweede deel van de parking opgereden, en terwijl hij aan het rijden was, is er vanop 18 meter op hem geschoten. Hij moet het gezien hebben, want hij heeft nog geprobeerd zich te bukken terwijl hij reed. Daarom is de kogel achteraan door de ruit gegaan. Het was een cartouche die geladen was met twaalf loden bollen van 9 millimeter. Drie bollen zijn in zijn hoofd terechtgekomen.”

Nathalie: “(snikt) Hij moet het ergens beseft hebben, want er is ons ook gezegd dat hij een zakdoek met bloed op in zijn hand had.”

Diederik: “Hij heeft nog geprobeerd het te stelpen.”

Nathalie: “Dat hebben we ook nooit geweten. Terwijl het al een hele tijd in het dossier zat. Maar nooit hebben wij iemand van de speurders uit Dendermonde gezien.”

Diederik: “Sommigen van die cel hebben spijt. Ze beseffen dat ze aandacht voor de slachtoffers gehad hadden moeten hebben.”

Nathalie: “Als minderjarigen hadden we geen recht op informatie. Maar het is net alsof ze dachten dat wij altijd kinderen zouden blijven.”

Hoe is het contact met de andere nabestaanden?

Nathalie: “Iedereen heeft zijn eigen verhaal. Overijse, Aalst, het is allemaal anders. We hebben altijd vooral contact gehad met David. Ik bewonder hem. Hij is enorm sterk. Maar als ik een gouden tip had, zou ik er nooit mee naar de pers gaan. (Ze verwijst naar Jef Vermassen, advocaat van David Van de Steen, die begin november in de media verklaarde dat er een gouden tip was binnengekomen die de zaak zou kunnen ophelderen, red.) Toch heeft hij misschien een punt als hij zegt dat het de enige manier is om nog iets te bereiken in dit verhaal.”

Diederik: “David en ik sms’en af en toe. Ik had hem op 9 november op de radio gehoord en stuurde hem dit bericht (neemt zijn telefoon en leest voor): ‘Mooi en moedig gesprek, David.’ En toen ik enkele weken geleden in de reportage van ‘Pano’ zat, stuurde hij me dit: ‘Heel mooi, Diederik. Steek nooit je gevoel of je emotie nog weg. Ons levenspad is anders dan gewone mensen. We moesten zo snel groot zijn in ons leven. Onze vaders zouden trots zijn dat hun zonen na 32 jaar nog niet opgegeven hebben. Ik voelde jouw verdriet en ik herkende het ook.’”

Jullie hebben niet het pad bewandeld van de meeste mensen, zegt hij. In welke mate heeft de dood van jullie vader jullie leven beïnvloed?

Diederik: “(vecht tegen zijn tranen) Het heeft op alles een invloed gehad. Pas op, we zijn er ook toffe mensen door geworden. (hij lacht, zijn zus ook) Ja, ik denk dat. Omdat je anders bent.”

Nathalie: “Ik voel me soms een buitenbeentje. Niet dat ik me altijd slecht voel. (stokt) Wat ik altijd verschrikkelijk heb gevonden, is dat ze ons uit elkaar hebben gehaald.”

Diederik: “Zes kinderen kun je niet samenhouden.”

Nathalie: “Onze ouders waren aan het scheiden. In september 1984 werden we voorlopig aan ons va toegewezen, nadat we van onze moeder waren weggelopen. Hij verkreeg in januari 1985 definitief het hoederecht over ons.”

Diederik: “Toen hij terugkwam van een buitenlandse werf in Zaïre, wou mijn moeder hem niet meer in huis. Hij moest direct buiten. Het werd een vechtscheiding. Dat heeft ons veel pijn gedaan. We wilden bij hem zijn. Zij had niet bewezen dat ze in staat was voor ons te zorgen.”

En toen jullie vader is gestorven, zijn jullie elk op een andere plek terechtgekomen?

Diederik: “Mijn vader had veel broers en zussen, en iedereen heeft iemand van ons ten laste genomen.”

Nathalie: “Ik ben de enige die niet bij familie is terechtgekomen. Het was voor alle partijen erg moeilijk. Ze moesten getraumatiseerde kinderen opvangen en kregen daar geen enkele hulp bij. En omdat we uit elkaar gehaald zijn, hebben we elkaar jaren niet gezien. Pas toen een van onze broers in het weeshuis terechtkwam, is Diederik bij hem gaan wonen, en ben ik hen weer kunnen gaan opzoeken.”

Diederik: “Ik hoor liever sociaal-pedagogisch huis. Weeshuis heeft een negatieve klank. Terwijl ik daar graag was. Ik was er vrij. Ik mocht er roken en een lief hebben. (lacht)”

Hebben jullie over dit alles nog met jullie moeder kunnen spreken?

Diederik: “Ik heb in de jaren 90 nog enkele keren contact met haar gehad, maar sindsdien hebben we onze moeder niet meer gezien. Ik heb het haar altijd kwalijk genomen dat zij de voedingsbodem was van de geruchten dat Jan Palsterman een diamantsmokkelaar was.”

U weet zeker dat het van haar komt?

Diederik: “Ja, dat weten we zeker. Dat je een scheiding niet kunt verwerken, dat kan ik begrijpen. En dat ze het erg vond dat wij aan ons va toegewezen werden, dat begrijp ik ook. Maar moet je daarom iemand in zo’n slecht daglicht stellen?”

Jullie zijn er wel in geslaagd een leven uit te bouwen. Er is getrouwd, er zijn kinderen gekomen.

Diederik: “Zeker, iedereen heeft zijn leven en zijn werk.”

Nathalie: “Maar niet bij iedereen zijn er kinderen. Onze Jan heeft altijd gezegd dat hij er geen wou.”

Diederik: “Ik heb er ook bewust geen. Ik kan de gedachte niet verdragen dat mijn kind zo’n verdriet zou moeten meemaken. Gelukkig dacht mijn echtgenote er hetzelfde over.”

Nathalie Palsterman krijgt telefoon. Ze blijft lang weg. Het gesprek gaat verder met Diederik Palsterman alleen. Wat hoopt hij dat 2017 nog zal brengen? De goedkeuring van onderzoeksrechter Martine Michel om het dossier over de Bende door een onafhankelijke expert te laten onderzoeken, zegt hij.

“Het zou echt een opening zijn in een pot die altijd dichtgebleven is. Het gaat nog uitkomen, daar ben ik van overtuigd. Ken je het nummer ‘Time Is on My Side’ van The Rolling Stones? Ik ben 44, met een normale levensverwachting zal ik nog te weten komen wat er is gebeurd. Zeker weten. Het moet. Niet alleen voor de nabestaanden. Ook voor iedereen die ooit ten onrechte in verband gebracht is met de Bende van Nijvel. Er zijn duizend verdachten in het dossier. En een stuk of dertig Reuzen. Het is een kluwen. Voor iedereen die eronder geleden heeft, moet het uitkomen.”

Zou u soms willen wisselen met vroegere klasgenootjes die in normalere omstandigheden groot zijn geworden?

Diederik: “Dat is een rare vraag. (denkt na en slikt iets weg) Misschien is mijn antwoord ook raar: niet zonder mijn vader. (zwijgt even) Het was een goede vraag. Nee, ik had geen ander leven gewild zonder mijn vader. Ik ben blij dat hij er geweest is. Ik vraag me nog vaak af: ‘Wat zou hij nu gezegd hebben?’ Hij was iemand met principes en ideeën, hij was creatief, hij zette zich zo hard in.”

“Jaren heeft hij van ’s morgens tot ’s avonds als stukadoor gewerkt en volgde hij daarbij nog avondschool om een diploma van werfleider te halen. Hij is een voorbeeld geweest. Van iemand die alles kon, maar pech gehad heeft in het leven.”

Bron » De Morgen | Sofie Mulders