Tag archieven: Slachtoffers

Jef Vermassen over nakend einde onderzoek Bende Van Nijvel: “Dit is het grootste affront, maar Justitie heeft het zichzelf aangedaan”

Geplaatst op door

Topadvocaat Jef Vermassen stond vanaf het eerste uur nabestaanden van de Bende van Nijvel bij. Hij kan het niet begrijpen dat aan het onderzoek een eind lijkt te komen. “Als je ondervindt dat men precies niet gelukkig is met de tips die je aanbrengt, moet je argwanend worden”, klinkt zijn scherpe analyse.

Zowat vanaf de start van het megadossier rond de Bende van Nijvel, die 28 doden maakte, zit Jef Vermassen in de zaak als advocaat van slachtoffer David Van De Steen. De toen negenjarige Van De Steen was die bewuste 9 november 1985 met zijn ouders en zus Rebecca gaan winkelen in de Delhaize van Aalst, toen de Bende de parking opreed en zijn wapens richtte. Het zusje riep nog “Niet schieten, dat is mijn papa”, maar de beulen hadden geen oor naar het moedige kind. Zij en de ouders werden ter plekke geëxecuteerd. David kreeg een kogel in het been, maar overleefde.

“Al die jaren heb ik belangeloos geprobeerd om het onderzoek gaande te houden. Want al dat leed, al dat onbegrijpelijk onrecht, verdiende minstens een deftige uitleg”, stelt Vermassen, nu we weten dat het onderzoek straks mogelijk stopt zonder dat de daders gestraft zijn. “Ik heb een map van tien centimeter dik, met tientallen tips die ons ter ore kwamen en die we doorgezonden hebben naar het gerecht.”

Maar daar gebeurde schijnbaar nooit iets mee. “Ik stuurde eens een mail met een document door waarin belangrijke zaken stonden over het onderzoek, zaken die ik uit de eerste hand ontvangen had. Toen ik maanden later informeerde naar hoe het stond, was het antwoord nogal ontstellend: ‘We krijgen dat document niet open’. Het typeert hoezeer men blijkbaar niet geïnteresseerd was in een oplossing van dit ‘grootste misdrijf ooit in vredestijd.’”

Doorgeefluik

Uit wantrouwen klopten mensen met tips over de Bende na verloop van tijd eerder bij Vermassen aan dan bij gerecht en politie. De advocaat werd een soort doorgeefluik. “Een terminale man nodigde me ooit uit op zijn sterfbed. Hij had gouden informatie, over een hangar waar wagens gestald stonden die wellicht door de Bende gebruikt werden. De man vertelde me alles en enkele uren na ons gesprek is hij ook overleden. Ik bezorgde alles aan het gerecht. Maanden erna kreeg ik de volgende boodschap: ‘De informatie was niet nuttig.’ Het werd zowat het standaardantwoord van het gerecht voor alles wat we uit de eerste hand, soms van directe getuigen, vernamen en overgedragen hadden. Ze wilden de daders niet vinden.”

“Ik heb een heel klaar idee van wat er gebeurd is, wat er allemaal is fout gelopen en waarom. Maar ik kan dat niet open en bloot vertellen. Want ook uniek aan dit dossier is dat men precies steeds meer zin had om mensen die informatie aandroegen achterna te zitten dan de eigenlijke daders. Als je ondervindt dat gerecht en politie niet gelukkig zijn met de tips die je aanbrengt, moet je argwanend worden.”

Stille dood

Volgens de advocaat klopt veel niet in het hele dossier. “In mijn 52-jarige beroepsloopbaan heb ik het nooit meegemaakt dat een bende van drie of meer personen misdaden pleegt en ermee wegkomt. Er is altijd één die iets te veel zegt: op een zat moment, aan een medegevangene, uit wroeging. Altijd is dat zo, behalve in deze zaak, die veel meer leden telde. Heel raar vind ik dat.”

“Ontgoocheld? Dat kan je pas zijn door een beslissing die je niet verwacht. Ik verwachtte dat het zo zou lopen: het scenario van de stille dood. Ik ben wel verontwaardigd omdat ik besef dat sommigen jaren met de voeten van de slachtoffers gespeeld hebben. Sommigen, want ik moet wel zeggen dat velen ook hun uiterste best gedaan hebben om de waarheid boven te spitten. Maar er is wel sabotage gepleegd, dat heeft zelfs toenmalig justitieminister Koen Geens (CD&V) toegegeven.”

“Dat alles maakt mij diep ongelukkig. Deze zaak is het grootste affront ooit voor de Belgische justitie. Justitie heeft zich dit zelf aangedaan, door het knoeiwerk, onder meer door de onbegrijpelijke overheveling van het dossier naar Charleroi waar het jarenlang stillag.”

Moegestreden

Veel kansen ziet de toppleiter niet meer. “Eénmaal dacht ik dat het nog iets zou worden: toen het federaal parket de zaak overnam. Ik vertrouwde de mensen die zich toen over de zaak ontfermden. Maar dat ook die demarche tot écht niets geleid heeft, is nu wel duidelijk.”

“Misschien dat straks iemand op zijn sterfbed nog wroeging krijgt: een dader, of misschien een onderzoeker die meegewerkt heeft aan het niet laten uitkomen van deze misdaad. Het kan, maar ik acht de kans klein. Mensen die zo veel leed zo achteloos naast zich neerleggen en al die jaren maar doen alsof ze hard werken aan een doorbraak, zijn mensen met psychopathische kenmerken. Ik kan het niet anders zeggen. En zo’n types krijgen geen wroeging. Nooit.”

Vermassen zegt “moegestreden” te zijn in de zaak rond de Bende van Nijvel, maar hij koestert toch hoop. “Ik hoop stilletjes dat iemand, een mens van goede wil – een journalist, een vorser, een geïnteresseerde – het dossier straks tot zich neemt als het afgesloten is en zelf aan het speuren slaat. Ik kan die persoon alvast verzekeren dat zijn haren vaak te berge zullen rijzen van de sabotageacties en de manipulaties die hij zal lezen.”

“Maar hopelijk slaagt hij of zij wel in dat wat het gerechts- en politieapparaat al die jaren nagelaten heeft: een deftige uitleg geven aan de nabestaanden en ze troost bieden over die vreselijke feiten van toen. Dat hoop ik uit de grond van mijn hart”, aldus de advocaat.

Bron » Gazet van Antwerpen | Dirk Coosemans

Wat als dossier Bende van Nijvel wordt afgesloten, maar iemand toch op zijn sterfbed bekent? En wat is de afgelopen jaren nog gebeurd in de zaak?

Geplaatst op door

De slachtoffers vrezen dat het onderzoek naar de misdaden van de Bende van Nijvel straks na 38 jaar zal worden stilgelegd. Waarom gebeurt dat nu? Wat betekent dit? En ontlopen ‘de reus’, ‘de killer’ en ‘de oude man’ nu definitief hun straf?

Wat is er deze week precies gebeurd?

De slachtoffers van de Bende van Nijvel, en hun nabestaanden, hebben eerder deze week een uitnodiging gekregen van het parket voor een infomoment op vrijdag 28 juni. Daar zouden ze, zoals elk jaar, een stand van zaken krijgen over het onderzoek. Maar daarbij zat deze keer een tweede document, waaruit bleek dat onderzoeksrechter Martine Michel al op 11 april beslist heeft om het onderzoek mee te delen aan het federaal parket.

Wat betekent dit nu?

Zo’n beslissing betekent zoveel als dat de onderzoeksrechter oordeelt dat haar werk klaar is, en dat ze het onderzoek afsluit. Het federaal parket moet het hele dossier dan voor de raadkamer brengen.

In de praktijk kunnen dan een aantal zaken gebeuren: het federaal parket kan vragen om eventuele verdachten voor de rechter te brengen. Of ze vraagt om de verdachten buiten vervolging te stellen. Óf ze vraagt om de onderzoeksrechter van het dossier af te halen. In de praktijk zou dit laatste betekenen dat het hele onderzoek officieel wordt stilgelegd.

Er zijn geen aanwijzingen dat er al een concrete verdachte in beeld is bij Justitie.

Waarom valt uitgerekend nu deze beslissing?

Op zich is de timing opmerkelijk. De federale regering heeft eind maart nog een nieuwe wet door het parlement laten stemmen, waardoor de misdaden zoals die van de Bende van Nijvel nooit meer kunnen verjaren. Dat was een wet op vraag van het federaal parket, én op maat van dit dossier. De misdaden zouden anders in november 2025 verjaren. Het federaal parket wilde zo meer tijd kopen voor het onderzoek.

In dezelfde periode kreeg het federaal parket via een wetswijziging ook nog meer mogelijkheden om met een spijtoptant te werken. Én er kwam een nieuwe DNA-wet, die de onderzoekers extra opties gaf.

In de wandelgangen is te horen dat het federaal parket de vraag stelde toen ze op één concreet spoor werkte. Maar ook dat laatste spoor zou niet tot de oplossing van het raadsel geleid hebben.

Waarom moet het onderzoek eigenlijk per se afgesloten worden?

In principe zou de onderzoeksrechter het dossier “open” kunnen houden, in afwachting van een doorbraak. “Maar zo’n dossier is erg belastend”, zo klinkt het. Er moeten telkens opnieuw nieuwe processen-verbaal worden opgemaakt, en aan het dossier toegevoegd worden.

Bovendien zijn er nog een zestal speurders die voltijds op het onderzoek werken. Bij het afsluiten van het dossier, zou de onderbemande federale politie die elders kunnen inzetten.

Welk onderzoek is de afgelopen jaren nog gevoerd?

Het onderzoek naar de Bende van Nijvel was sinds februari 2018 in handen van het federaal parket. Daarbij werd vooral ingezet op technisch, wetenschappelijk onderzoek: de speurders concentreerden zich vanaf dan op de forensische sporen, op het DNA-materiaal en op de 19 vingerafdrukken in het dossier. Zesduizend potentiële verdachten werden opgeroepen, om een DNA-staal en vingerafdrukken af te staan. Dat zorgde finaal voor geen doorbraak.

In januari 2023 doorzocht het federaal parket nog het huis van oud-rijkswachter Robert Beijer in Thailand. Er was voordien zelfs een undercover-operatie op poten gezet, in de hoop dat hij loslippig zou worden. Ook dat leverde geen doorbraak op.

Betekent dit nu dat we nooit de daders zullen kennen?

Stel dat een Bendelid op zijn sterfbed bekent wat hij gedaan heeft? Of dat er een getuige naar voor komt, met de oplossing voor het raadsel? In dat geval kan het parket beslissen om het dossier te heropenen. Door de nieuwe wet zouden de misdaden immers nooit verjaren. Al maken weinig nabestaanden zich de illusie dat die doorbraak er nu nog komt.

Bron » Gazet van Antwerpen | Cedric Lagast

Triest historisch moment in de maak rond Bende van Nijvel? “De brief die we kregen, lijkt duidelijk”

Geplaatst op door

Na 38 jaar speuren is er een triest historisch moment in de maak. Het onderzoek naar de Bende van Nijvel, die 28 doden maakte begin jaren 80, wordt wellicht dra afgesloten zonder dat de daders gevonden of gestraft zijn. “De brief die we van het gerecht kregen, lijkt duidelijk. Het stopt eind juni”, klinkt het alvast bij de advocaten van de nabestaanden.

De aanslagen van de Bende van Nijvel tussen 1982 en 1985 maakten in totaal 28 doden, 40 gewonden en dat onder de ogen van honderden getuigen. Naast overvallen met zwaar geweld sloeg de bende in 1985 vooral toe in supermarkten. Ze overvielen de warenhuizen met snelle voertuigen, zoals een Golf GTI, schoten gericht met riotguns op mannen, vrouwen en kinderen en gingen steeds met een eerder kleine buit aan de haal. Na de meest dodelijke overval met acht doden op 9 november 1985 op de Delhaize in Aalst stopte het terreurgeweld plots.

Het onderzoek naar “de grootste onopgeloste misdaad van ons land” werd een ramp. Er waren sporen naar de rijkswacht, naar extreemrechts, naar zigeunerbendes en naar belangrijke personaliteiten, maar steeds zonder doorbraak. Het onderzoek verhuisde plots van Dendermonde naar Charleroi en het dossier groeide aan tot 3,5 miljoen pagina’s. Er werkten honderden speurders op de zaak, maar toch raakte niks opgelost. Veel nabestaanden vonden dat het onderzoek tegengewerkt werd. In 2018 nam het federaal parket de touwtjes in handen maar nu lijkt het echt allemaal op niks uit te lopen.

“Redelijk vaag”

“De nabestaanden hebben allemaal een brief van het parket gekregen, die is redelijk vaag. Het lijkt er inderdaad op dat de onderzoeksrechter het onderzoek wil stoppen. Op 28 juni worden we verwacht in Brussel en krijgen we uitleg”, zegt Johan Heymans, advocaat van nabestaanden van een slachtoffer van Aalst. “Er lijkt een historisch moment in de maak maar het is niks om blij over te worden”.

Advocaat Kristiaan Vandenbussche, die optreedt voor twaalf nabestaanden van de vermoorde warenhuisklant Georges De Smet uit Aalst, is er evenmin verheugd over. “Als ze nu stoppen, zonder dat ze de nabestaanden tenminste een piste kunnen aanreiken over wie achter deze moordpartijen zat, is dat een grote schande. Ik heb nog bijkomende onderzoeksdaden gevraagd naar belangrijke getuigen die vreemd genoeg nooit verhoord zijn, maar de onderzoeksrechter heeft onze vraag afgewezen, onbegrijpelijk”.

“Indien de onderzoeksrechter echt de zaak opgeeft, is dit een vrijgeleide voor de daders want er is geen dwangmiddel meer mogelijk tegen eventuele verdachten. Je kan ze niet meer aanhouden en zelfs niet meer ondervragen. Nu pas op, als zij het opgeven, gaan wij door en zullen we het zelf oplossen. We hebben door zelfstudie concrete gegevens en duidelijke sporen naar opdrachtgevers en uitvoerders verkregen”.

“Topguns”

Meester Peter Callebaut, die onder meer optreedt voor de familie van de vermoorde onderdirecteur van de Colruyt Halle, is nog scherper. “Het eindigt straks officieel maar het onderzoek was allang dood, onder meer door die onwettige verhuis naar Charleroi lag het jarenlang stil. Deze hele zaak is een blaam voor justitie, een diploma van onbekwaamheid, ook voor de ‘topguns’ van het federaal parket en evenzeer voor de politiek. Ze kunnen het niet oplossen of ze mogen niet. Het is één van de twee”.

Die laatste mening is ook die van David Van Den Steen, wiens ouders en zus voor zijn ogen werden doodgeschoten in Aalst. “Dit wringt enorm. Er is altijd een muur geweest tussen het gerecht en ons. Er waren magistraten die met veel moed aan het dossier begonnen en na enkele maanden keerden die helemaal en trokken die al wat we zeiden in twijfel, alsof het niet mocht uitkomen. Deze zaak heeft een groot deel van mijn leven en dat van mijn grootouders verwoest. Dat de daders nu wellicht onbestraft gaan blijven, is een slag in mijn gezicht. Het ergste is dat de politiek de zaak onlangs onverjaarbaar gemaakt heeft, waardoor we het dossier ook nooit zullen mogen inkijken. Het potje gaat toe.”

Het federaal parket is karig met commentaar over de plotse demarche en wil de nakende afsluiting van het dossier niet met zoveel woorden bevestigen. “Wij willen eerst de nabestaanden inlichten alvorens we de pers uitleg verschaffen. Die nabestaanden kunnen overigens steeds nog bijkomende onderzoeksdaden vragen als de zaak naar de raadkamer gestuurd wordt”, zegt de woordvoerder. Een datum voor die raadkamer, die het onderzoek officieel zou afronden, is voorlopig nog niet bepaald.

Bron » Gazet van Antwerpen | Dirk Coosemans

Wat na de brief aan nabestaanden Bende van Nijvel? “Als overheid de daders niet vindt, moet ze de slachtoffers maar vergoeden”

Geplaatst op door

Nu alles erop wijst dat het onderzoek naar de Bende Van Nijvel wordt stopgezet, wat betekent dit voor het rouwproces van de nabestaanden? “Afsluiten? Zonder bewijs is dat heel erg lastig.”

“Voor ons is de Bende van Nijvel een oud, historisch verhaal, maar voor heel wat nabestaanden is dat nog steeds brandend actueel”, zegt gerechtspsychiater Rudy Verelst. “Telkens wanneer de speurders in het onderzoek een nieuwe tip onderzochten of met een nieuwe onderzoekstechniek op de proppen kwamen, zag je de hoop bij heel wat nabestaanden opleven. Ook toen beslist werd om de verjaringstermijn in dit dossier op te heffen, kregen de nabestaanden een boost.” Voor sommigen onder hen is het onderzoek zelfs existentieel, legt Verelst uit. “Dat er hoop is, hoe klein dan ook, dat er nog antwoorden kunnen komen en daders geklist kunnen worden geeft hun mentale energie en zin aan het leven. Als het onderzoek nu stopt, tja, dan zal het tijd nodig vragen om dat een plaats te geven en terug zin te geven aan het leven.”

Een formele bevestiging wil het parket nog niet geven, daarvoor wil het eerst de nabestaanden informeren. Maar het wil ook niet ontkennen dat dat de reden is waarom het volgende maand de nabestaanden bijeenroept, die een brief in de bus kregen met een uitnodiging van het parket. Alles lijkt erop dat er na bijna veertig jaar onderzoek een einde komt naar de zoektocht naar de Bende van Nijvel, zonder enig resultaat.

Rampenfonds

Kan zo’n formeel einde van een onderzoek dan ook niet helend werken en helpen de hele zaak af te sluiten en achter zich te laten? “Dat klopt, maar zoiets is zonder enige vorm van bewijs wel heel erg lastig”, zegt Verelst. “Nu kunnen slachtoffers enkel theoretisch afsluiten, zonder enig materieel gegeven.”

Die moeilijkheid benadrukt ook klinisch psycholoog en rouwexpert Manu Keirse. “Nabestaanden hebben nu de zekerheid dat er niks meer kan komen, dat kan inderdaad helend werken. Je wordt gedwongen er een punt achter te zetten. Maar eigenlijk kán je er als nabestaande nooit definitief een punt achter zetten als er geen veroordelingen zijn.” Keirse vertelt hoe rouwen start bij het onder ogen komen van de werkelijkheid. En die is er volgens Keirse bij een vruchteloos, afgesloten onderzoek niet. “In deze zaak is er niks om te begrijpen, niks om onder ogen te zien.”

Keirse legt uit hoe het voor slachtoffers en nabestaanden cruciaal is om te begrijpen waarom feiten gepleegd zijn. “In de zaak-Dutroux zitten zoveel jaar na de feiten de ouders in de rechtszaal omdat ze willen begrijpen waarom iemand zoiets gruwelijks met hun kind heeft gedaan. In de zaak van de Bende van Nijvel vragen de nabestaande zich dat ook af: waarom hebben ze dit met onze familie gedaan? Die antwoorden zullen nooit meer komen.”

Is het dan niet zo dat slachtoffers en nabestaanden in zo’n rechtszaak vaak van een kale reis terug komen, in hun zoektocht naar antwoorden? Als beschuldigden in een moordzaak überhaupt spreken in de rechtbank, geven ze zelden een eerlijke inkijk in hun psyche of motief. “Maar je hebt op zijn minst wel een uitspraak van een rechter en een veroordeling. Zoiets heb je nodig om er een punt achter te zetten.”

Keirse pleit ervoor om het einde van het onderzoek naar de Bende van Nijvel gepaard te laten gaan met een financiële ondersteuning voor de nabestaanden. “Als de overheid het niet kan oplossen en de daders niet vindt, dan moet het de slachtoffers maar vergoeden”, zegt Keirse. “Deze zaak moet je zien als een nationale ramp waarvoor een rampenfonds moet instaan.”

In 2012 kregen de nabestaanden en slachtoffers van de Bende van Nijvel in totaal zo’n 2,1 miljoen euro uit het fonds voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden. Na een nieuwe wet in 2018 voor “extra financiële tegemoetkoming aan slachtoffers van cold case”, gingen er extra centen naar de slachtoffers van de Bende van Nijvel. De redenering luidde toen dat de slachtoffers geconfronteerd blijven worden met gerechtelijke onderzoeken, en dus blijvende kosten hebben. Dat het onderzoek – en dus de kosten – nu stopt, is voor Keirse net de reden voor een nieuwe financiële tegemoetkoming.

Bron » Gazet van Antwerpen

“Dit is de ideale doofpot”: ook Bende-slachtoffer David Van de Steen kreeg brief van het parket voor infomoment

Geplaatst op door

Moegestreden en verbitterd. Zo reageert David Van de Steen op de oproep van het parket aan de nabestaanden en slachtoffers van de Bende van Nijvel om eind volgende maand samen te komen voor een infomoment. Verwacht wordt dat ze daar te horen zullen krijgen dat het onderzoek wordt afgesloten zonder resultaat. “De ideale doofpot”, vindt Van de Steen.

David Van de Steen verloor zijn ouders en zus bij de overval van de Bende van Nijvel op de Delhaize-supermarkt in Aalst, op 9 november 1985. Zelf raakte hij zwaargewond. Het was de laatste en bloedigste overval van de Bende.

Vorige week kreeg Van de Steen een brief van het gerecht, net als andere nabestaanden en slachtoffers. “We dachten onmiddellijk dat het over de zaak zou gaan. Ze vragen om naar Brussel te komen voor een vergadering. Meer staat er niet in. Waarover het zal gaan, weten we niet. Maar ondertussen hebben ook andere mensen die brief gekregen, zijn beginnen vragen te stellen en hebben onderhands gehoord dat het zou gaan over het sluiten van het dossier.”

Het federaal parket laat weten dat ze tijdens het infomoment op 28 juni zullen meegeven wat er de laatste maanden en jaren is gebeurd in het onderzoek. “De slachtoffers moeten als eerste ingelicht worden”, klinkt het. Maar de onderzoeksrechter heeft het dossier inderdaad afgerond en overgemaakt aan het parket.

“Het dossier is onverjaarbaar, maar ik vermoed dat men er geen onderzoekers meer zal op zetten, dat men het zal laten uitdoven en dat de onderzoeksrechter die er al 30 jaar op zit met pensioen zal gaan”, zegt David Van de Steen. “En dan heb je de ideale doofpot. Je moet het zeggen zoals het is: het is al 44 jaar een doofpot.”

“Ik kan niet meer”

Het dossier rond de Bende van Nijvel kan sinds een recente wetswijziging niet meer verjaren. Als er nieuwe elementen of verklaringen zouden opduiken, kan het dossier sowieso heropend worden. Maar veel vertrouwen heeft David Van de Steen daar duidelijk niet meer in.

“Ik weet ongeveer wat in die dossiers staat, welke namen erin zitten en politieke beweringen. Je weet dat het een heel moeilijke zaak is om nog te gaan ophelderen. Het komt allemaal samen in de jaren 80 in zeer vuile zaken waar onze overheid en de rijkswacht van indertijd in verwikkeld zaten. Het doet je vooral nadenken over in welk land je leeft. En maar hopen dat je zelf nooit iets met justitie te maken krijgt. Het is oneerlijk, een vuile smerige boel.”

“Ik heb heel mijn leven gevochten voor die doorbraak. Ik heb alles gedaan wat in mijn macht lag om een doorbraak te forceren. Het is mij nooit gelukt. Ik ben altijd op een muur gebotst. Ik heb het intussen al een paar jaar opgegeven. Ik kan niet meer. Dat wil niet zeggen dat je het vergeten bent of dat je er niet van afziet, maar je stopt met vechten.”

Bron » VRT Nieuws