“Laat dossier Bende van Nijvel alstublieft niet verjaren”

David Van de Steen (39), die zijn ouders en zus verloor bij de aanval van de Bende van Nijvel op de Delhaize in Aalst, is geen vragende partij om de verjaringstermijn van het onderzoek naar de bloedige terreur die ons land teisterde met nog tien jaar te verlengen.

“Het onderzoek mag stoppen, maar straffeloosheid mag er niet komen”, verduidelijkt David. David, toen negen jaar, liep op 9 november 1985 op de parking van de Delhaize met zijn zus en ouders toen de Bende toesloeg. Hij overleefde als enige van het gezin het bloedbad, maar raakte zelf ook zwaargewond. Het onderzoek naar de Bende volgt hij dan ook op de voet. “Maar we staan wel in het donker”, zegt hij.

“Het laatste officiële bericht ontving ik twee jaar geleden. Verder krijgen we geen nieuws.” Nochtans is een team van negen politiemensen in Charleroi nog dagelijks bezig met het onderzoek. Advocaat Peter Callebaut, die verschillende families uit Aalst, Halle en Temse vertegenwoordigt, komt 25 dagen voor de verjaring van het dossier met een krasse uitspraak. “Stop het onderzoek en laat de verlenging van de verjaringstermijn ook maar achterwege”, verwoordt hij het gevoel van de betrokken families.

“Straf dat hij zich in naam van drie persoon uitspreekt voor alle andere slachtoffers”, zegt David. “Het onderzoek is inderdaad al dertig jaar geklungel geweest met zaken die niet mogen uitkomen. Dat onderzoek mag van mij ook stoppen. Maar als er nu binnen enkele maanden toch bewijzen naar boven komen of de betrokken biechten hun daden op, worden ze niet bestraft. Stel die verjaringstermijn dus alstublieft niet uit zodat er van straffeloosheid in dit dossier geen sprake kan zijn.”

Bron » Het Laatste Nieuws

Opinie: Laat het los

Dertig jaar na de laatste feiten houden nog steeds negen speurders uit Charleroi zich onledig met het onderzoek naar de Bende van Nijvel. Voltijds nog wel. Het duizelde me even toen ik het hoorde, en ik moest onwillekeurig denken aan de processen van Neurenberg na de Tweede Wereldoorlog.

Het laatste Neurenburgproces werd afgerond in 1948, drie jaar na de oorlog. Er waren ook andere onderzoeken en processen, die langer duurden of later begonnen. Het tweede Auschwitzproces liep van 1963 tot 1965. Twintig jaar na de feiten, maar gezien de omvang van de nazimisdaden – duizenden daders en minstens zes miljoen directe slachtoffers, en dan zwijgen we nog over het leed van de overlevers – is het aannemelijk dat de onderzoeken zoveel tijd in beslag namen.

De Bende van Nijvel, die wellicht uit vier tot zes mannen bestond, maakte tijdens een reeks overvallen tussen 1982 en 1985 28 doden en 40 gewonden. Dat is geen zes miljoen, maar het blijft voor de betrokkenen een groot, niet te minimaliseren leed. De Bende is altijd het voorwerp geweest van wilde speculaties en complottheorieën, maar wie ze zijn of waren, zijn we nooit te weten gekomen.

Intussen zijn enkele nabestaanden van slachtoffers het moe. De strafwet die herschreven wordt zodat de verjaringstermijn weer eens wordt verlengd. De ondoorzichtigheid van het onderzoek. De gedachte dat de daders misschien intussen stokoud zijn, als ze nog leven.

Peter Callebaut, de advocaat van die nabestaanden, voegt daar nog de bedenking aan toe dat getuigenverhoren zoveel jaren na de feite weinig geloofwaardig zijn. Wetenschappelijk onderzoek geeft hem gelijk. Misschien herkent u het: iemand vertelt een verhaal in geuren en kleuren, waarna het zo echt gaat lijken dat u op de duur niet meer weet of u het zelf meegemaakt of alleen maar horen vertellen hebt.

Of u was met twee personen tegelijk getuige van eenzelfde gebeurtenis, en toch hebt u er een verschillende herinnering aan, terwijl u er beiden van overtuigd bent dat de eigen versie de enige juiste is. We doen het voortdurend onbewust: telkens als we aan een gebeurtenis terugdenken, verankert die zich steviger in ons geheugen. Maar elke keer voegen we ook informatie toe, en laten we andere informatie weg, waardoor de werkelijkheid in ons hoofd zich geleidelijk aan losmaakt van de werkelijkheid zoals ze was.

Maar minstens even belangrijk in dit geval is de draagkracht van de achterblijvers. Dertig jaar lang vruchteloos wachten op de resultaten van een uitzichtloos onderzoek en op een proces dat er nooit zal komen. Nooit helemaal kunnen afsluiten en verdergaan, omdat er altijd nog iets hangende is.

Politici, gebruik uw verstand en toon uw hart. Speurders, laat het los en erken uw beperkingen. Justitie, geef toe dat u gefaald hebt. En geef die mensen hun toekomst terug.

Bron » De Standaard | Kathleen Vereecken

Di Rupo wil gesprek met Bende Van Nijvel-slachtoffers

PS-voorzitter Elio Di Rupo stelt voor om de nabestaanden van de slachtoffers van de Bende van Nijvel te horen, alvorens te stemmen over een eventuele verlenging van de verjaringstermijn in de Kamer. Bij CDH reageert men verbaasd.

Enkele nabestaanden lieten verstaan dat er voor hen een punt mag komen achter het onderzoek naar de Bende van Nijvel. “Dit heeft geen enkele zin meer. De zaak is verjaard en snel snel de wet op de verjaring aanpassen zal er niets meer aan verhelpen”, klonk het.

De verlenging van de verjaringstermijn maakt deel uit van het eerste pakket hervormingsvoorstellen dat minister van Justitie Koen Geens (CD&V) uitwerkte. Het kreeg al groen licht in commissie.

Di Rupo is echter niet akkoord met die gang van zaken. “Een particulier geval regelen vanuit een algemene wet is niet de goede weg”, vindt hij. De PS’er onderstreept ook dat het niet evident is te oordelen over feiten van tientallen jaren geleden.

Het CDH reageert verbaasd. Fractieleidster Catherine Fonck is wel voor een verlenging van de verjaringstermijn, verwijzend naar de uitspraken van de gerechtelijke autoriteiten in die zin. Bovendien bieden verbeterde DNA-technieken misschien nieuwe kansen, luidt het. Het CDH stemde dan ook voor de bewuste passage in de commissie.

De zaak is bovendien dringend, merkt Fonck nog op. Op 9 november verjaart de hele zaak.

Bron » VRT Nieuws

“We moeten verder gaan tot het laatste moment”

Advocaat Peter Callebaut zegt in De Morgen dat hij niet wil dat de verjaringstermijn van het dossier van de Bende van Nijvel wordt verlengd. Procureur-generaal Christian De Valkeneer, bevoegd voor het dossier, denkt daar anders over. “Er zijn nog sporen om te onderzoeken.”

Peter Callebaut, de advocaat van een groep families uit Temse, Aalst en Halle, vindt dat de verjaringstermijn van het dossier van de Bende van Nijvel niet met tien jaar moet worden verlengd. “Jongens, stop met dit gezever. De zaak is verjaard. Snel de wet op de verjaring aanpassen, zal niet helpen. Het is afgelopen”, zegt hij aan De Morgen.

Op Radio 1 gaf hij vanmorgen meer uitleg: “Welke sporen zijn er nog na dertig jaar? Wat is daar nog geloofwaardig aan? (…) Je moet maar eens proberen je iets te herinneren van een jaar geleden, laat staan van dertig jaar geleden.”

Negen personen zijn nog met het onderzoek bezig in Charleroi. Ze onderzoeken volgens La Dernière Heure twee sporen: de bendeleden waren roofmoordenaars, of het waren mannen die door destabilisatie extreemrechts aan de macht wilden helpen. Maar de onderzoekers hebben last van interne strubbelingen, onder andere door een paar onnodige arrestaties, meldt de krant.

Bovendien hebben ze het onderzoek in een reisbureau veranderd, zegt Callebaut nog in De Morgen. “Ze zijn ongeveer in de hele wereld al gaan speuren: in Australië, de Verenigde Staten, Zuid-Afrika, Argentinië en natuurlijk ook de archieven van de Oost-Duitse Stasi.”

Klopt niet helemaal, zegt Christian De Valkeneer, de procureur-generaal van Luik en bevoegd voor het dossier van de Bende van Nijvel, aan dS Avond.

Hoezo?

“Er hebben inderdaad enkele opdrachten plaatsgevonden in het buitenland. Maar dat is zeker niet naar Zuid-Afrika of naar Australië. De opdrachten vinden plaats in onze buurlanden, en dan vooral in Frankrijk. Dat zijn korte trips van 3 tot 4 dagen. Vroeger, in de jaren negentig, werd er wel eens naar de Verenigde Staten of naar Canada gegaan, maar dat was volgens mij ook nodig. Ik kan mij daar wel niet echt over uitspreken. Ik ben nog maar een jaar of zeven bezig met het dossier van de Bende Van Nijvel.”

U was zelf vragende partij om de verjaringstermijn van het dossier van de Bende op te trekken van 30 naar 40 jaar. Waarom?

“Inderdaad, en ik ben blij met de beslissing om de verjaringstermijn te verlengen, al moet er nog wel over gestemd worden in de plenaire Kamer. Maar ik ben blij. We moeten verder gaan tot het laatste moment. We kunnen nog vorderingen maken. We hebben DNA-sporen gevonden en we werken nu met een DNA-databank voor heel Europa.”

“Er zijn nog sporen om te onderzoeken. Zoals de zakken die in 1986 in het kanaal van Ronquières werden opgevist. Eerst dachten ze dat de zakken er een jaar lagen, maar ze lagen er slechts twee weken. Er is manipulatie in het onderzoek gebeurd. Ik zeg niet dat die van de onderzoekers zelf kwam, maar de ontdekking van die zakken was geen toeval.”

Zal het onderzoek anders worden aangepakt?

“Er zijn op dit moment negen onderzoekers met het dossier van de Bende van Nijvel bezig. We houden de evoluties van hun onderzoek in het oog en zullen misschien, indien nodig, het aantal mensen dat met het dossier bezig is, verminderen. Maar dat hangt af van de evolutie van het onderzoek.”

“Ook zijn wij vragende partij voor een nieuwe wet die strafvermindering of -kwijtschelding kan geven aan mededaders die bij sommige feiten een tweederangsrol speelden en ons belangrijke informatie over de Bende van Nijvel kunnen geven. Na dertig jaar is de context anders en is de vrees om te spreken misschien verdwenen. Op dit moment is het grootste obstakel om een getuigenis af te leggen het feit dat je daardoor zelf in de problemen kan komen.”

Maar snapt u dat het genoeg is geweest voor de families die advocaat Callebaut vertegenwoordigt?

“Ik weet niet of de meerderheid van de slachtoffers en nabestaanden er zo over denkt. Ik weet bijvoorbeeld dat de dochter van een van de slachtoffers wel voorstander is van een verlenging van de verjaring. Het zal natuurlijk altijd een zeer diepe wonde blijven. Mensen reageren daar anders op: sommigen reageren geschokt en willen het laten rusten, andere mensen kunnen dat niet. Na dertig jaar is er nog veel pijn.”

Bron » De Standaard

Advocaat nabestaanden Bende van Nijvel: “Jongens, stop er nu mee”

“Jongens, stop met dit gezever. De zaak is verjaard en snel de wet op de verjaring aanpassen, zal niet helpen. Het is afgelopen.” Peter Callebaut, advocaat van een groep families van slachtoffers van de Bende van Nijvel, heeft het helemaal gehad met het onderzoek.

Vijfentwintig werkdagen, en mocht u deze krant pas in de vooravond onder ogen krijgen, zijn het er inmiddels 24. Dat is de tijd die minister van Justitie Koen Geens (CD&V) nog rest om de verjaringstermijn voor zware misdrijven in de strafwet te verlengen van dertig naar veertig jaar. Hij doet dat met het oog op de dertigste verjaardag van de laatste aanslag van de Bende van Nijvel, op 9 november 1985 op de Delhaize in Aalst. De bende vermoordde die avond acht lukraak gekozen klanten. Het totale aantal doden kwam op 28. De Bende van Nijvel is Belgiës allergrootste criminele enigma.

Het is al de tweede keer dat de strafwet in allerijl wordt herschreven. Het gebeurde ook al in de weken voor 9 november 2005, toen de verjaringstermijn nog op twintig jaar lag. Deze maand wordt in de plenaire Kamer gestemd over de ‘containerwet’ van Geens, met een nieuwe verjaringstermijn als deel van het pakket.

“Voor mijn cliënten hoeft het niet meer”, zegt de Aalsterse advocaat Peter Callebaut. “Iedere keer gebeurt hetzelfde. De speurders hebben plots, toevallig, een nieuw spoor en de minister komt onder druk te staan. Of hij de wet wil aanpassen. Wij zeggen: stop ermee de mensen iets wijs te maken. De families die ik vertegenwoordig hebben er een streep onder getrokken. Het hóéft niet meer. Als de daders destijds vooraan in de veertig waren, en dat waren ze volgens ooggetuigen, dan zijn ze nu minstens 75. Laat ons ernstig blijven.”

Callebaut is de raadsman van Marie-Jeanne Callebaut (geen familie), die in Aalst haar man verloor, de familie van de vermoorde Colruyt-filiaalhouder Walter Verstappen (Halle, 3 maart 1983), zijn collega Jules Knockaert en Linda Van Huffelen. Zij verloor haar man bij de roofoverval op textielbedrijf Wittock-Van Landeghem in Temse (10 september 1983). Het werkte in het geheim aan prototypes van nieuwe kogelvrije vesten voor de speciale eenheden. De Bende van Nijvel stal ze en gebruikte ze een week later bij een overval op de Colruyt in Nijvel, waar de mythe ontstond: een misdaadbende die niet echt uit was op geld, maar op zoveel mogelijk doden en het liefst ook gewapende confrontaties met de politie.

De meest geloofwaardig lijkende these blijft dat de bende een verschijnsel was dat tijdens de Koude Oorlog in de jaren zeventig en tachtig door heel Europa spookte: met door de CIA gepleegde aanslagen in Italië en een mysterieuze bommencampagne in Luxemburg.

In Charleroi zijn nog negen speurders voltijds aan het speuren naar de Bende. Volgens de krant La Dernière Heure zijn ze nog maar eens verwikkeld in een interne oorlog, met deze keer de gedwongen exit van de Brusselse speurder Pierre-Yves Fiévez. “Het kan de families niet meer boeien”, zegt Callebaut. “Voor die laatste negen politiemensen waarborgt het onderzoek in de eerste plaats een leuk leven. Dit onderzoek is hun reisbureau. Ze zijn ongeveer in de hele wereld al gaan speuren: in Australië, de Verenigde Staten, Zuid-Afrika, Argentinië en natuurlijk ook de archieven van de Oost-Duitse Stasi. Als er één vraag is waar de nabestaanden weleens een antwoord op zouden willen, is het eerder: wat heeft dat allemaal gekost? Hoe lang denkt men nog door te gaan met het verspillen van de budgetten van justitie?”

Volgens Callebaut is het dossier van de Bende van Nijvel allang verjaard. “De strafwet werkt met dubbele termijnen”, legt hij uit. “Vroeger was het tien jaar, en dat kon dan worden verdubbeld tot twintig. Maar dan moest het parket na exact tien jaar tijdig een ‘daad van stuiting’ stellen. Idem voor een termijn van vijftien en twintig jaar, zoals de wet-Geens nu voorziet.”

Een ‘stuiting’ is niet meer dan een brief die aan het dossier moet worden toegevoegd, maar doordat het Bende-onderzoek in 1990 werd overgeheveld van Dendermonde naar Charleroi moesten honderdduizenden dossierstukken worden vertaald. Daar was geen personeel voor en zo viel het dossier in de jaren 1994 en 1995 in Charleroi ten prooi aan stof en schimmel. “Neem maar van mij aan dat er niet tijdig is gestuit”, zegt Callebaut. “De zaak is dus allang verjaard. De oproep van de families is helder: jongens, stop met dit gezever.”

Bron » De Morgen