Het voorontwerp van de wet op de inlichtingendiensten, waarbij de erkenning van beroepsjournalisten kan ingetrokken worden, is een serieuze vermindering van de bescherming van beroepsjournalisten. Pol Deltour, nationaal secretaris VVJ/AVVB, vindt het voorstel heel gevaarlijk omdat het bronnengeheim bedreigd wordt.

Als justitie huiszoekingen bij journalisten willen uitvoeren, of bijvoorbeeld telefoons- of e-mails wil onderscheppen, dan voorziet de huidige wet op de inlichtingendiensten een toestemming van de BIM-commissie (BIM staat voor Bijzondere Inlichtingenmethoden).

“Wat men nu van plan is in dat ontwerp, is dat inlichtingendiensten zelf zouden kunnen beoordelen wanneer ze die waarborgen ten aanzien van journalisten kunnen overslaan, wanneer ze zelf vinden dat het niet om een echte beroepsjournalist zou gaan”, verduidelijkt nationaal-secretaris Pol Deltour.

“Daar hebben wij toch serieuze bedenkingen bij. Met dit voorstel beoordelen inlichtingendiensten soeverein op wie de journalistieke bescherming van toepassing is. Dit is een serieuze vermindering van de bescherming van journalisten. We vrezen voor willekeur, bij mijn weten wordt ook geen onderscheid gemaakt tussen Belgische en buitenlandse journalisten.”

‘Geen inzage, geen ernstig overleg’

Dat er een controle achteraf wordt ingebouwd, is voor Deltour geen oplossing. “Ondertussen hebben ze journalisten kunnen screenen, afluisteren en hun bronnen in kaart brengen. Dat is heel gevaarlijk.” Pol Deltour merkt op dat het voorontwerp in dezelfde sfeer baadt als het voorstel van afgelopen weekend om lekken zwaarder te bestraffen.

“Dat baadt in dezelfde sfeer van informatie willen controleren, dat is heel verontrustend.” De nationaal-secretaris merkt op dat hij de allerlaatste versie van de tekst nog niet te zien kreeg, en dat blijkt ook symptomatisch, want het voorontwerp is zonder ernstig overleg met de journalistenvereniging tot stand gekomen.

Hij verduidelijkt dat zowel politie als justitie en inlichtingendiensten de afgelopen jaren lieten weten dat het bronnengeheim van journalisten te ver gaat. “Dat weten we, in die zin komen we niet uit de lucht gevallen. Wat wel verontrustend is, is dat de politieke verantwoordelijken dat overnemen en aan die onvrede nu een wettelijk gevolg gaan geven. Van politici zou je kunnen verwachten dat ze een evenwicht zoeken tussen staatsbelangen van politie en justitie enerzijds en de persvrijheid anderzijds. Ik heb de indruk dat het evenwicht zoek is en zwaar begint door te hellen in de richting van het veiligheidsdiscours van politie, justitie en inlichtingendiensten.”

Deltour merkt op dat ook in de buurlanden, zelfs Frankrijk, een eenzelfde beweging merkbaar is.

Bron » Knack

Een voorontwerp van de wet op de inlichtingen- en veiligheidsdienst van minister van Justitie Koen Geens en minister van Defensie Steven Vandeput voorziet de mogelijkheid om de erkenning van een beroepsjournalist in te trekken, indien de inlichtingendienst oordeelt dat zijn activiteiten verband houden met de dreigingen voorzien in de wet. Dat blijkt uit een advies van de Privacycommissie, die het voorstel ongunstig adviseerde.

Het gaat om het “voorontwerp van wet tot wijziging van de wet van 30 november 1998 houdende regeling van de inlichtingen- en veiligheidsdienst”. Geens en Vandeput willen daarmee de methoden voor het verzamelen van gegevens door de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, de zogenaamde BIM-wet, actualiseren.

“Het beoogt de correctie van procedureproblemen die soms een snel en doeltreffend gebruik van de methoden in de weg staan, het verduidelijken van bepalingen die niet helemaal duidelijk zijn, het regelen van sommige situaties die buiten beschouwing zijn gelaten en wil rekening houden met de technologische evoluties en mogelijkheden”, zegt de Privacycommissie, die op 18 mei een gunstig advies uitbracht over de meeste punten van het voorontwerp.

Het voorontwerp besteedt ook aandacht aan “de beoordeling door de inlichtingendiensten van de hoedanigheid van journalist”, zo blijkt uit het advies. “Zo wordt voorzien dat het diensthoofd van de inlichtingendienst aan de BIM-commissie (Bijzondere Inlichtingenmethoden, nvdr) kan voorstellen om deze bijzondere bescherming in te trekken indien hij ernstige aanwijzingen kan aangeven die rechtvaardigen dat het doelwit deze niet verdient gezien zijn activiteiten die verband houden met de dreigingen bedoeld in de WIV (wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, nvdr).”

“Dekmantel”

In de memorie van toelichting wordt gemeld dat “sommige personen de titel van journalist gewoonweg als dekmantel gebruiken voor hun spionage- of inmengingsactiviteiten op ons grondgebied, zonder dat zij werkelijk de functie van journalist uitoefenen en zonder ook maar één nieuw artikel te publiceren”. De bescherming die ze dan krijgen, is niet of niet meer te rechtvaardigen, vinden Geens en Vandeput.

Ongunstig advies van Privacycommissie

De Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer gaf echter een ongunstig advies over dat punt van het voorontwerp. “De Commissie stelt zich fundamentele vragen bij de verenigbaarheid van de maatregel met de bepalingen van de wet van 30 december 1963 betreffende de erkenning en de bescherming van de titel van beroepsjournalist en de democratische bescherming die voortvloeit uit dit statuut”, stelt de Privacycommissie.

Het voorontwerp dateert van maart en staat los van het voornemen van minister Geens om de straffen op het lekken van geheime informatie te verdubbelen tot maximum een jaar.

Bron » Het Nieuwsblad