Oud-Bende-speurder Freddy Troch: “Ze waren bang dat we andere potjes zouden opentrekken”

Oud-onderzoeksrechter Freddy Troch die jarenlang belast was met het onderzoek naar de overval van de Bende van Nijvel in Aalst, heeft na meer dan twintig jaar het stilzwijgen doorbroken. De gepensioneerde magistraat was te gast in Van Gils & Gasten op Eén. Bij de hold-up op de Delhaize van Aalst kwamen op zaterdagavond 9 november 1985 acht mensen om het leven.

Ook overlevende David Van de Steen die als 9-jarige bij de aanslag zwaargewond geraakte en zijn zus en ouders verloor, sprak in de uitzending. Niet schieten, de verfilming van het gelijknamige boek van Van De Steen door regisseur Stijn Coninx, gaat volgende maand in première.

Troch, die met zijn Delta-cel vanuit Dendermonde ook de Bende-moord op de conciërge van de zeilmakerij Wittock-Van Landeghem in 1982 in Temse onderzocht, liet in november 1986 nabij het Hellend Vlak van Ronquières (Waals-Brabant) militaire duikers zoeken naar wapens van de Bende. Na vier uur leidde dit al tot resultaten. De wapenvondst legde een link tussen de Bende-overvallenreeks 1982-1983 en de latere feiten van najaar 1985. Een jaar eerder was al kort gezocht, toen zonder resultaat en zonder medeweten van Troch. “Een zeer slechte zoektocht”, aldus de gepensioneerde onderzoeksrechter in Van Gils & Gasten.

“Het einde van het onderzoek”

De samenwerking tussen de Cel-Jumet (Charleroi) en de Delta-cel verliep verre van optimaal. Troch en de in 1994 overleden substituut Willy Acke hadden rond 1990 het plan opgevat om de twee onderzoekscellen te bundelen tot een gezamenlijke cel in Brussel. De continuïteit zou zo worden verzekerd. Daar steeds dezelfde namen bleven opduiken, wou de Delta-cel rond 1990 het onderzoek opentrekken.

Troch wou vijf nieuwe onderzoeken opstarten, maar zover kwam het nooit. De onderzoeksrechter werd nog hetzelfde jaar het Bende-onderzoek (onwettig) ontnomen. Deze beslissing werd goedgekeurd door toenmalig minister van Justitie Melchior Wathelet senior. “Het einde van het Bende-onderzoek”, verklaarde Troch toen en die mening is hij 28 jaar later nog steeds toegedaan. “In de jaren tachtig was er een enorme normvervaging bij de verschillende geledingen in Brussel, ze waren bang dat we andere potjes zouden opentrekken.”

Advocaat Jef Vermassen deed in de uitzending een oproep naar rijkswachters die tijdens hun carrière op het werkveld misschien niet vrijuit konden praten, maar dat nu als gepensioneerden wel kunnen. “Zij moeten vrijuit kunnen praten, enkel zo kan een aanknopingspunt naar de waarheid worden gevonden.”

Vermassen twijfelt of de vernieuwde onderzoekscel tot een doorbraak in het Bende-onderzoek zal leiden. “De cel wordt momenteel niet door (de beloofde) dertig, maar door twintig speurders bemand. Een profiler zit er niet bij”, besluit hij.

Bron » De Morgen

Zelfs de laatste voorvechter in het Bende-dossier geeft het op: “Ik ben uitgeput”

Nadat de Bende van Nijvel meer dan dertig jaar zijn leven beheerste, staakt David Van de Steen “zijn dagelijkse gevecht om de waarheid”, net op het moment dat zowel zijn tweede boek als een film over de gruwel uit de jaren tachtig uitkomt. “Ik besef dat ik niet veel meer moet hopen. Ik ben uitgeput.”

Morgen stelt Van de Steen zijn tweede Bende van Nijvel-boek voor in zijn thuisstad Aalst. Anderhalve week later verschijnt de film Niet schieten van Stijn Coninx, over de aanslag op de Delhaize in 1985 waar Van de Steen zwaargewond raakte en zijn ouders en zus verloor. Twee belangrijke momenten voor de man die na de ogenschijnlijke doorbraak rond de Reus in oktober vorig jaar het onderzoek een tweede adem zag krijgen en de hoop koesterde dat de waarheid eindelijk zou bovenkomen. “Maar na het boek en de film is het voor mij gedaan”, zegt de Aalstenaar.

“Al meer dan 30 jaar beheerst die avond vrijwel elke seconde van mijn leven, maar dat kan ik niet meer. Ik ben uitgeput door elke dag weer te vechten voor de waarheid. Net als heel België, geloof ook ik niet meer dat Justitie nog iets concreets zal ophelderen. Als ik zie dat je voor het kapotmaken van een politieagent slechts 10 jaar moet zitten, zoals bij Kitty Van Nieuwenhuysen, dan besef ik dat ik niet te veel moet hopen op gerechtigheid of een proces zoals justitieminister Geens beloofde.”

Non-stop tips

Van de Steen laakt het gebrek aan communicatie vanuit het vernieuwde speurdersteam dat onder leiding van het federaal parket al meer dan een halfjaar het dossier in handen heeft. “Het blijft inderdaad al heel lang weer stil. Als er door het nieuwe boek of de film nog tips of getuigenissen naar boven komen, zullen we die ook aan Brussel bezorgen. Maar zelf steek ik er mijn tijd niet meer in om zaken uit te pluizen. Ze mogen het nu zelf uitzoeken”, klinkt het gelaten.

Samen met strafpleiter Jef Vermassen gaf Van de Steen het afgelopen jaar al heel wat info door. “Sinds de Reus zijn we eigenlijk non-stop benaderd door mensen die politie en Justitie niet meer vertrouwden”, vertelt Vermassen. “We proberen nog altijd een aantal mogelijke puzzelstukjes aan te brengen die het onderzoek misschien kunnen helpen.”

Altijd de rijkswacht

“Telkens was er één constante”, zegt Van de Steen. “Op de één of andere manier was er altijd een link met de rijkswacht. Meer bepaald, een groep rijkswachters en officieren met een bepaalde agenda die bepaalde dingen lijken te hebben toegedekt.”

Zo zou een ex-rijkswachter aan de nieuwe speurderscel willen bevestigen dat een hogere officier hem en zijn collega’s voorafgaand aan de aanslagen op de Delhaizes in Eigenbrakel en Overijse opgedragen had “niet in te grijpen bij een incident of iemand te achtervolgen”, net als eerder al verklaard werd over de raid in Aalst. Daarnaast zijn er de afgelopen maanden getuigenissen opgedoken over afgelegen garageboxen in Ninove die na de raid in Aalst afgeschermd werden door een hoge rijkswachtofficier met chauffeur. En eentje over bijeenkomsten van rijkswachters bij een “beschermde” pedofiele priester uit de Denderstreek waar “luidop gediscussieerd werd over hoe een staatsgreep georganiseerd kon worden”.

Boek en filmpremière

Het federaal parket geeft voorlopig geen commentaar over de stand van het onderzoek. “Natuurlijk is de vraag van de slachtoffers en het brede publiek om vaker te communiceren begrijpelijk”, zegt woordvoerder Eric Van Der Sypt. “Zeker nu deze zaak opnieuw aandacht krijgt door het boek en de film. Maar wij zullen pas info vrijgeven als de speurderscel dat opportuun vindt en niet naar aanleiding van bijvoorbeeld een première.”

“Ik verzeker wel dat elk teamlid zijn uiterste best doet om zo snel mogelijk vooruitgang te boeken. Alle pistes – oude en nieuwe – worden herbekeken met behulp van de modernste technieken rond bijvoorbeeld de analyse van DNA en vingerafdrukken.”

Bron » De Morgen

Bende-slachtoffer David Van de Steen: “Opnieuw stilstand in onderzoek”

Slachtoffer David Van De Steen stelt vast dat het onderzoek naar de Bende van Nijvel opnieuw in het slop zit. Dat verklaarde hij aan TV Oost. Nabestaanden hebben al maanden niets meer van het gerecht of de overheid vernomen.

Ook de financiële steun die justitieminister Koen Geens (CD&V) de nabestaanden in maart had toegezegd, is nog niet gerealiseerd. In april verklaarde Geens nog dat er binnen drie jaar een strafproces zou volgen. Hij maakte toen echter niet bekend wie er terecht zou staan.

Van De Steen verloor zijn beide ouders en zus bij de laatste Bende-overval op de Delhaize van Aalst op zaterdag 9 november 1985. In totaal vielen die avond acht doden. De toen 9-jarige David raakte zwaargewond en lag maanden in het ziekenhuis.

‘Niet schieten’, de verfilming van het gelijknamige boek van Van De Steen gaat volgende maand in première. De film van Stijn Coninx wordt op 4 oktober voor het eerst vertoond in de lokale bioscoop Cine-Aalst.

Coninx en hoofdrolspeler Jan Decleir zullen aanwezig zijn. Er zijn duizend plaatsen beschikbaar, waar nu al voor gereserveerd kan worden. De opbrengst van de filmavond gaat naar de Deaf Devils, de nationale voetbalploeg voor doven en slechthorenden.

Bron » Het Laatste Nieuws

Avant-première ‘Niet Schieten’ in Cine-Aalst

Op donderdag 4 oktober gaat ‘Niet Schieten’, de film van Stijn Coninx over de aanslag van de Bende van Nijvel, in Cine-Aalst in avant-première. Jan Decleir en andere sterren van het witte doek zullen aanwezig zijn.

De film vertelt het verhaal van David Van De Steen, die de aanslag in 1985 als kind overleefde. Zijn ouders en zus werden koelbloedig vermoord aan de Delhaize in Aalst. Van De Steen was er ook zelf bij toen de film gedraaid werd. “Het is echt hoe ik het in mijn hoofd had”, vertelt hij. “Verwacht geen actiefilm of een documentaire over alle mogelijke vluchtroutes van de daders. Het verhaal wordt verteld vanuit mijn perspectief en dat van mijn familie. Hoe mijn grootvader, grootmoeder en ik dit beleefd hebben, en hoe we ermee omgingen.”

Jan Decleir vertolkt de rol van Albert Van den Abiel, de grootvader van David. “Hij was 65 jaar toen hij opnieuw voor mij – ik was toen 9 jaar – moest zorgen”, aldus David. “Hij woonde tegenover de Delhaize en is die dag nog met een pistool in de hand naar de winkel gelopen. Ik heb dat pistool nog, en in de film zal Jan Decleir het wapen van mijn grootvader vasthouden. Ook zijn oude lederen aktetas, waar al zijn documenten over de Bende in zaten, doet mee in de film.”

Een documentaire is het niet, maar de daders van de aanslag zullen er wel exact uitzien zoals David ze beschreven heeft. “De enige actiescène – de overval – zal verteld worden vanuit mijn standpunt. De Reus zal eruitzien zoals ik hem in de ogen gekeken heb. Van kop tot teen, met alle kleine details. Mét pukkel.”

Zusje

David is enorm onder de indruk van de acteerprestaties. “Wanneer ik Jan Decleir zie spelen, dan zie ik mijn grootvader. De moeilijkste scène was niet de aanslag. Die heb ik al honderden keren in mijn hoofd afgespeeld – en in het echt was het nog veel erger dan wat er in de film getoond wordt. Toen Zita Wauters als mijn zusje door onze vroegere wijk liep, dan kwam mijn zus weer tot leven. Zo goed lijkt ze op haar. Dat was het moeilijkste moment.”

De avant-première op 4 oktober begint om 20 uur. Er zijn duizend plaatsen. Regisseur Stijn Coninx en enkele leden van de cast zullen present tekenen. Een kaartje kost 15 euro, de opbrengst gaat naar Deaf Devils, de dove en slechthorende Rode Duivels. Kaarten kan je bestellen via www.cine-aalst.be.

Bron » Het Laatste Nieuws

Henri Van Nieuwenborgh verdiept zich voor zijn zesde boek in de Bende van Nijvel: “Op vraag van de weduwe van één van de slachtoffers”

Henri Van Nieuwenborgh heeft zijn zesde boek klaar. Deze keer geen fictie, maar een overzichtswerk over de Bende van Nijvel. “Ik haal zeker geen nieuwe dingen aan, maar bundel eens alles wat reeds gezegd en geschreven werd over de Bende van Nijvel.”

Hekelgemnaar Henri Van Nieuwenborgh (66) heeft een creatieve pen, zoveel is zeker. Sinds zijn pensioen zes jaar geleden brengt hij nu met Littekens – Het spoor Nijvel-Aalst van de Bende al zijn zesde boek uit. Het is zijn tweede non-fictie boek na een eerder boek over de familie De Vis. Dit keer komt het verhaal van de Bende van Nijvel aan bod, een verhaal dat in de regio rond Aalst bij veel mensen nog littekens heeft nagelaten.

Toch kwam het idee voor een boek over de Bende maar eerder toevallig. “Tot eind 2016 was ik helemaal geen kenner van het dossier. Ik las wel wat erover verscheen in de media, maar ik was er zeker niet speciaal in geïnteresseerd”, vertelt Van Nieuwenborgh. “Maar na de voorstelling van mijn vorige boek kwam er een vrouw bij me langs. Haar echtgenoot werd op 9 november 1985 doodgeschoten op de Delhaizeparking van Aalst tijdens een raid van de Bende. Ze had archiefdozen vol krantenknipsels en andere dingen bewaard over de Bende van Nijvel en ze vroeg me of ik dit niet kon gebruiken voor een boek over de Bende.”

De maanden daarop dook Van Nieuwenborgh in de archiefdozen en las hij heel veel over de Bende. “Ik wou een boek schrijven over de Bende omdat het onderzoek begin 2017 volledig stil lag en er nog amper speurders mee bezig waren. Met dit boek wil ik ervoor zorgen dat de aandacht op dit dossier gehouden wordt. Deze belangrijke passage uit de Belgische geschiedenis mag niet zomaar vergeten worden. Het is niet mijn bedoeling om nieuwe dingen te onthullen of een complottheorie op te rakelen. Ik wil juist een vlot toegankelijk overzichtswerk maken over de Bende van Nijvel. In het boek schets ik de tijdsgeest van de aanslagen, onderzoek ik enkele complottheorieën en keerde ik terug naar belangrijke locaties om deze opnieuw op foto vast te leggen. In het boek bestudeer ik ook andere misdaadbendes die actief waren tot vijf jaar na de laatste raid van de Bende.”

Littekens

Het had niet veel gescheeld of het zesde boek van Henri was nooit verschenen. “In maart 2017 begon ik aan het boek te schrijven en toen was alles stil rond het onderzoek. Maar eind vorig jaar kwam alles plots opnieuw in een stroomversnelling. Ik was eigenlijk van plan om te stoppen met schrijven, omdat er opnieuw veel aandacht was voor het dossier. Maar getuigen met wie ik sprak, onder meer de vrouw van de vermoorde man, zeiden me dat in het dossier de periodes van euforie niet lang duren. Op dat vlak is het goed dat het boek nu verschijnt, vlak na een periode van grote aandacht. Zeker hier in de regio rond Aalst zijn er bij heel wat mensen nog littekens en trauma’s over de gewelddadige raids van de Bende.”

Van Nieuwenborgh zelf gelooft dat de volledige waarheid nog moeilijk achterhaald kan worden. “Mocht de verjaringstermijn verlopen zullen er misschien mensen willen praten. Maar dat moeten de slachtoffers, speurders en nabestaanden zelf beslissen.”

Voor Henri is het Bendeverhaal nu wel afgelopen. “Ik was eigenlijk al aan een roman bezig toen de vraag voor dit boek kwam. Het was zeer leerrijk, maar ik schrijf toch liever fictie.”

Op vrijdag 15 juni om 19 uur wordt het boek in het bijzijn van enkele gastsprekers voorgesteld in de Feestzaal van het Stadhuis aan de Grote Markt in Aalst. Littekens – Het spoor Nijvel-Aalst van de Bende is vanaf nu te koop via Uitgeverij The Flying Pencil.

Bron » Het Nieuwsblad