Tag archieven: Freddy Troch

Bende van Nijvel: oud-speurders Delta-cel ontkennen ‘manipulatie’ onderzoek

Geplaatst op door

Minister van Justitie Geens en procureur-generaal De Valkeneer zijn het eens: in het dossier van de Bende is gemanipuleerd. Ze verwijzen specifiek naar de zoektocht in Ronquières. De speurders van destijds zijn verbolgen.

“De voormalige speurders van de Delta-cel die ik bijsta en oud-onderzoeksrechter Freddy Troch betreuren de verschillende uitlatingen in de pers (…) omtrent de mogelijke manipulatie (…) door de onderzoekers van de Delta-cel”. Een persbericht van advocaat Walter Damen moet het beeld over de cel Delta, de speurders uit Dendermonde, corrigeren.

Voor het eerst in drie jaar tijd kregen de ex-speurders opnieuw te maken met beschuldigingen van manipulatie. Ministers Geens wierp het op in de Kamer en verduidelijkte in TerZake dat hij het had over de vondst in het kanaal bij Ronquières.

“We hebben altijd gedacht dat dat een vorm van manipulatie was”, bevestigde procureur-generaal De Valkeneer. “Niet een manipulatie van de onderzoekers van de Delta-cel zelf, maar misschien dat de onderzoekers werden gemanipuleerd. Door wie? Dat weten we niet.”

Zak vol bewijzen

De manipulatie zou gebeurd zijn in 1986, een jaar na de overval in Aalst, op het moment waarop de speurders van Dendermonde in het water bij Ronquières een zak vol bewijzen naar de Bende vinden. Een kassa van de overval op de Delhaize in Aalst, patronen en muntstukken. Even later komen de duikers opnieuw naar boven: opnieuw een zak, dit keer met kogelvrije vesten.

Er volgen nog zakken. Met daarin wapens van de Bende, nog meer kogelvrije vesten, verscheurde stukken militaire kledij. De vondst is op dat moment een opsteker voor het team in Dendermonde en een opdoffer voor de speurders in Nijvel, die een jaar eerder op juist dezelfde plaats hadden gezocht.

Lange tijd is de vondst in Ronquières beschouwd als een van de belangrijkste resultaten in het onderzoek naar de Bende van Nijvel. Tot in 2012. Vijfentwintig jaar na de vondst moeten de ex-speurders van Dendermonde een voor een naar Charleroi voor een verhoor.

“Plots werden we als verdachten opgepakt”, zegt een van hen. “Twee speurders van Charleroi zeiden letterlijk: ‘Jullie hebben het dossier gemanipuleerd’.”

Nieuwe testen bij het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie (NICC) hadden aangetoond dat het bewijsmateriaal vrij kort voor het opduiken was gedumpt.

Dat resultaat sprak getuigenverslagen tegen van omwonenden aan het kanaal in Ronquières, die bizarre activiteiten hadden opgemerkt in de nacht na de overval op de Delhaize in Aalst, een jaar voor de vondst. “Eén persoon zie ik aan de waterkant ter hoogte van de betonnen trap. Kort nadien zie ik in het licht een donkere zak drijven, ter grootte van een vuilniszak.”

Na de ondervraging van de Delta-cel verzachtte de beschuldiging, maar het vermoeden van manipulatie bij de speurders in Charleroi bleef: de tipgever van de Delta-cel heeft de onderzoekers gemanipuleerd. Misschien heeft die wel banden met de bende?

Nochtans is er zo geen tipgever. De speurders uit Dendermonde gingen op zoek in Ronquières nadat ze een pv doorgespeeld kregen uit Nijvel. Iemand uit dat team vond zelf dat er na de overval in Aalst onvoldoende doortastend gezocht was.

Dossier verbranden

In de ogen van het Delta-team en oud-onderzoeksrechter Freddy Troch was er geen manipulatie, maar waren er enkel speurders die hun job naar behoren deden. Dat wil niet zeggen dat er in het Bende-dossier nergens sprake is van manipulatie, al is het onduidelijk of het om geknoei gaat. Gaande van het verbranden van delen van het dossier tot speurders die wapens uit het Bende-onderzoek mee naar huis namen. En dat lijstje is schijnbaar eindeloos.

“Denk maar aan die procureur Deprêtre uit Nijvel die per se wou bewijzen dat de daders geen politiek motief hadden”, zegt oud-politicus en advocaat Hugo Coveliers. “Of aan Franz Balfroid, de eerste speurder die de daders bij de rijkswacht zocht en vervolgens aan de kant is geschoven. Of hoe Dendermonde van het dossier werd gehaald, op vraag van het kabinet van toenmalig minister Wathelet.”

Bron » De Morgen

Bendespeurders Dendermonde: “Wij hebben nooit gemanipuleerd”

Geplaatst op door

De Vlaamse speurders van het parket van Dendermonde die midden jaren tachtig het onderzoek naar de Bende van Nijvel voerden, pikken het niet dat minister van Justitie Koen Geens (CD&V) gisteren liet uitschijnen dat het onderzoek is gemanipuleerd. Ze vinden dat ze met de recente onthullingen vals beschuldigd worden, zegt hun advocaat Walter Damen in de journaals van VTM Nieuws en VRT.

Volgens de speurders insinueert Geens dat zij het hebben gemanipuleerd. Het gaat over de vondst van wapens en spullen van de Bende in het kanaal Brussel-Charleroi, in 1986.

Na de laatste Bende van Nijvel-overval in Aalst op 9 november 1985 zag een getuige hoe mannen zakken in het water gooiden nabij het Hellend Vlak van Ronquières. Dat was vlak bij het bos van Houssière (op de grens van Waals-Brabant en Henegouwen) waar een uitgebrande Golf GTI van de Bende was aangetroffen. Het parket van Nijvel zocht oppervlakkig in het kanaal, maar vond niets. De Dendermondse speurders van de Delta-cel deden dat in 1986 grondiger, met succes.

Er werden zakken wapens aangetroffen die Bende-feiten van 1982 en 1983 konden linken aan de overvallen van 1985. Toch brachten Franse experts in 2012 aan het licht dat de zakken pas enkele weken en geen jaar in het water lagen.

“Politici en andere mensen nemen standpunten in in het kader van een lopend gerechtelijk onderzoek en dat wordt verkocht als waarheid”, aldus Walter Damen. “Wij vragen om enige voorzichtigheid aan de dag te leggen. We vragen respect voor het geheim van het onderzoek.”

Bron » De Morgen

Procureur-generaal De Valkeneer: “Altijd al gedacht dat we gemanipuleerd werden”

Geplaatst op door

Procureur-generaal Christian De Valkeneer, die het onderzoek naar de Bende van Nijvel leidt, zegt dat de speurders in het verleden tegengewerkt werden. Zo klinkt het in De Ochtend op Radio 1. “Wij hebben altijd gedacht dat er pogingen waren tot manipulatie.”

“We moeten niettemin voorzichtig zijn met het woord ‘manipulatie'”, zei De Valkeneer nog. “Er is sprake van mogelijke manipulatie in het verleden, maar door wie? Dat weten we niet.”

Na de overval van de Bende van Nijvel op het Delhaize-warenhuis in Aalst, op 9 november 1985, werd de cel-Delta opgericht. Freddy Troch, toen onderzoeksrechter in Dendermonde, was als magistraat verantwoordelijk voor het onderzoek. Een jaar later, in 1986, vinden zijn speurders enkele wapens terug in het kanaal Brussel-Charleroi, ter hoogte van Ronquières.

In 2014 zei De Valkeneer al dat bijna dertig jaar verkeerdelijk gedacht werd dat de in 1986 uit het kanaal van Ronquières opgeviste wapens en buit van de Bende van Nijvel in de nacht van 10 op 11 november 1985, na de laatste overval van de Bende op de Delhaize in Aalst, in dat kanaal gedumpt werden. Dat zou ten vroegste op 27 oktober 1986 gebeurd zijn, of maximaal 8 à 10 dagen voor de vondst op 6 november van dat jaar gebeurde. Dat bleek immers uit onderzoek dat in 2012 is gevoerd en werd vanochtend nog eens herhaald door De Valkeneer.

De Valkeneer: “We hebben altijd gedacht dat dat een vorm van manipulatie was. Niet een manipulatie van de onderzoekers van de cel-Delta zelf (de speurders in Dendermonde), maar misschien dat de onderzoekers werden gemanipuleerd. Door wie? Dat weten we niet.”

Vlaamse rijkswacht

Ook minister van Justitie Koen Geens (CD&V) zei gisteren in de Kamercommissie dat het onderzoek gemanipuleerd is. “Het werd me duidelijk dat een aantal onderzoeksstrategieën geen bevredigend resultaat hadden opgeleverd, dat er pogingen gedaan waren om het onderzoek te manipuleren, terwijl de slachtoffers en hun nabestaanden me lieten verstaan dat ze onvoldoende gehoor hadden gekregen in het verleden.” Hij voegde daaraan toe dat manipulatie mogelijk in de richting van de Vlaamse gerechtelijke politie of Vlaamse rijkswacht wijst, “eerder dan naar de Franstalige”.

“In juni al versterking gevraagd”

Procureur De Valkeneer zelf liet ook weten dat in juni versterking gevraagd werd bij de federale politie. “Sinds september is de ploeg van drie politieambtenaren versterkt met twee Nederlandstalige onderzoekers”. En er is nog meer versterking op komst: “Mensen van het Comité P, wat interessant is want zij hebben al eerder op het dossier gewerkt en ze zijn dus meteen operationeel.” Voorts zal ook een misdaadanalist aan het dossier toegevoegd worden.

De versterking is een gevolg van de opnieuw gelanceerde piste rond ex-rijkswachter Christiaan B. die genoemd wordt als “De Reus” van de Bende. “Wij zijn al een halfjaar bezig met die piste, we hebben daar al heel wat onderzoek naar gevoerd. De broer van Chris B. (die in 2015 met de verklaring naar buiten kwam over de betrokkenheid van Chris B., nvdr) is drie keer verhoord. Maar er is nog steeds geen zekerheid, geen bewijs dat deze persoon aan de feiten heeft deelgenomen”.

De Valkeneer liet alvast weten niet opgezet te zijn met de media-aandacht: “Het is voor een onderzoek altijd makkelijker te werken in discretie”, zegt hij.

Bron » De Morgen

Wat bedoelde Geens met manipulatie in Ronquières?

Geplaatst op door

De stelling van Koen Geens (CD&V) over manipulatie van het Bende-onderzoek gaat terug op een zwaar conflict tussen twee groepen speurders.

‘Het werd me duidelijk dat een aantal onderzoeksstrategieën geen bevredigend resultaat hadden opgeleverd en dat er pogingen waren gedaan om het onderzoek te manipuleren.’ Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) wilde met een stand van zaken over het onderzoek naar de Bende van Nijvel in de Kamer klaarheid scheppen over wat er al dan niet is aangevangen met de tip(s) over de Aalsterse ex-rijkswachter Chris B.

Maar een passage aan het begin van zijn uitleg zoog veel aandacht weg van de onderzoeksdaden die de afgelopen maanden zijn gebeurd in verband met B. Het is ook vrij ongezien dat een minister van Justitie onomwonden spreekt van manipulatie in het zwaarste criminele dossier dat het land heeft geërfd uit de jaren tachtig.

Geens kwam tot dat inzicht over manipulatie naar eigen zeggen vrij snel na zijn aantreden op justitie, in het najaar van 2014. De Luikse procureur-generaal Christian De Valkeneer en een aantal slachtoffers hadden zijn aandacht gevestigd op het Bendedossier, ook omdat toen de verjaring dreigde. (Die werd voorkomen door een wetswijziging op voorstel van Geens, de termijn loopt nu tot 2025.)

De uitlating van de minister van Justitie geeft voeding aan de vele complottheorieën over de Bende van Nijvel, die er dikwijls op neerkomen dat de ware toedracht van de feiten is toegedekt door hooggeplaatsten. Tot nader order is daarvoor in 35 jaar gerechtelijk onderzoek en na twee parlementaire commissies nooit hard bewijs naar boven gekomen.

Wel staat vast dat het onderzoek, zacht uitgedrukt, niet altijd vakkundig is gevoerd, alleen al door de versnippering onder de speurdersteams.

Geens haalde voor zijn verwijzing naar die manipulatie de mosterd bij een diepgaande ruzie tussen twee onderzoeksteams die met het Bendedossier aan de slag gingen.

Daarbij draait alles rond de vondst van, naast andere zaken, wapens en kogelvrije vesten in het kanaal Brussel-Charleroi, meerbepaald in Ronquières.

Link tussen overvallen

In november 1986 haalde het onderzoeksteam van de Dendermondse onderzoeksrechter Freddy Troch daar enkele zakken uit het water. Met wat daarin zat, konden ze de eerste reeks overvallen van de Bende uit ‘82 en ‘83 sterk linken aan de tweede reeks uit 1985. Het was een van de weinige doorbraken in het onderzoek. De duikers waren naar die plek gestuurd, onder meer omdat minstens twee getuigen hadden gezien hoe vlak na de overval in Aalst (in november 1985) daar zakken in het water waren gegooid. De wapens en de kogelvrije vesten hadden daardoor ongeveer een jaar in het water gelegen.

In 1990 verhuisde het onderzoek naar de Bende van Dendermonde naar Charleroi. Daar zit het nog altijd. Die speurders schakelden een paar jaar geleden het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie (NICC) in voor een nieuwe analyse van de voorwerpen die in Ronquières waren gevonden. Het NICC stelde daarbij vast dat die onmogelijk een jaar lang in het water hadden kunnen liggen.

Voor onderzoeksrechter Martine Michel was dat de aanleiding om een onderzoek te openen tegen de speurders in Dendermonde. Volgens haar zat die ploeg halverwege de jaren tachtig al dan niet bewust haar tijd te verdoen met een dwaalspoor, dat hen was ingelepeld door een onbetrouwbare getuigenis. Onderzoeksrechter Michel, die op het dossier werkt sinds 2011, zei in 2013 publiek dat ze ervan was overtuig dat de ploeg van Dendermonde door ‘iemand’ op een dwaalspoor was gebracht.

Het conflict escaleerde zwaar, met wederzijdse beschuldigingen van nalatigheid en machtsmisbruik.

Meer speurders?

De vraag die ook Geens gisteren opperde is wat er vandaag moet gebeuren met het onderzoek. ‘Indien nodig, komen er meer speurders bij de onderzoekscel’, zei Geens. De ploeg telt nu vijf mensen. ‘Als dat, moet, komen er mensen van het Comité P bij, gelet op de mogelijke betrokkenheid van ex-politiemensen.’ Over een verhuizing van het dossier, weg uit Charleroi, liet hij zich niet uit.

Bron » De Standaard

Het onderzoek naar de Bende van Nijvel: veel fouten, veel theorieën, nooit iets concreet

Geplaatst op door

In de 35 jaar onderzoek naar de Bende van Nijvel zijn meerdere namen van mogelijke daders en verschillende theorieën opgedoken. Dat de overvallen vanuit de rijkswacht zelf werden gepleegd, was er één van. Om het land te destabiliseren en om meer geld en middelen te krijgen. Het verhaal dat nu opduikt, zou perfect in dat plaatje kunnen passen.

De Bende van Nijvel dankt haar naam aan haar optreden aan de Colruyt in Nijvel, in de vroege ochtend van 17 september 1983. Alvorens een toegesnelde rijkswachtpatrouille klem te rijden en onder vuur te nemen, worden zakenman Jacques Fourez en zijn maîtresse Elise Dewit van dichtbij doodgeschoten met oorlogswapens. Samen met het koppel sterft een rijkswachter en raken twee politiemensen zwaargewond. Onderzoek zal later uitwijzen dat de Bende op dat moment al minstens zes andere moorden heeft gepleegd. Maar het ergste moet dan nog komen.

In totaal 23 misdaden worden vandaag aan het moordcommando toegeschreven. Gepleegd tussen 1982 en 1983 en in 1985. In 1984 houdt de Bende een sabbatjaar. Waarom is niet duidelijk.

Het Bende-dossier is ondertussen zo dik dat wanneer je alle kartonnen dozen zou stapelen, de toren zo hoog is als een flatgebouw van 25 verdiepingen. Zoveel feiten, zoveel doden. Dan zou je toch verwachten dat de daders ooit wel eens een foutje maakten, wat vaak het werk van de speurders vergemakkelijkt. Niet dus. Dat de dader nooit gevonden zijn is overigens niet alleen hun ‘verdienste’. Dat het op professionelen ging, is vrij duidelijk. Maar ze kregen ook hulp van het gerecht dat een krakkemikkig onderzoek voerde.

Les Borains

Zo gaat de Nijvelse procureur Jean Deprêtre in 1983 met ooglappen achter ‘les Borains’ aan, een kleine Henegouwse gangsterbende rond ene Michel Cocu, een ex-politieman. Zelfs wanneer de Bende een nieuw feit pleegt, terwijl Cocu en zijn kompanen al achter de tralies zitten, wil Deprêtre van geen discussie weten. “Cocu en co. zijn de Bende van Nijvel. Gewone bandieten die snel rijk willen worden”, aldus Deprêtre. De Waalse magistraat denkt daarbij vooral aan zijn eigen carrière en dat zal hem later zuur opbreken. Zeker wanneer blijkt dat hij acht maanden lang een bewijsstuk dat de Borains zou vrijpleiten, heeft achtergehouden. Het Hof van Cassatie ontneemt hem het dossier wegens partijdigheid.

Cocu komt vrij, Deprêtre wordt weggepromoveerd. Het onderzoek staat nergens. Eén troost, hij is niet de enige die er een knoeiboel van maakt. Ook procureur-generaal Demanet van Bergen doet zijn duit in het zakje. En na hem volgen er nog een paar.

Onderzoeksrechter Troch van onderzoek gehaald

Speurders van de cel Delta in Dendermonde, onder leiding van onderzoeksrechter Freddy Troch, zijn wel goed op weg om het kluwen te ontrafelen. Door een wapenvondst nabij het hellend vlak van Ronquières, na een anonieme tip, kan de cel Delta een materieel verband leggen tussen de verschillende aanslagen.

Troch bezigt een simpele kosten-batenanalyse waar Deprêtre altijd doof voor blijft. “Een ordinaire crimineel pleegt geen vijf moorden voor 5.000 euro”, zegt Troch. Nochtans is het dat wat de Bende in september 1985 in Overijse doet. De daders moeten dus andere motieven hebben. Troch zoekt onder meer in het schimmige milieu rond enkele Brusselse schietclubs, de omgeving van ex-gevangenisdirecteur Jean Bultot, ex-BOB’ers Robert Beijer en Madani Bouhouche en hij laat gangster Philippe De Staerke arresteren. Die laatste wordt ook in beschuldiging gesteld omdat hij daags voor de aanslag in Aalst (acht doden) het terrein was komen verkennen. Dat heeft zijn ex-vriendin zelf aan de speurders verklaard. Begin 2000 wordt hij buiten vervolging gesteld.

Onderzoeksrechter Troch en zijn onderzoekscel Delta zijn dan al lang door justitieminister Melchior Wathelet (PSC) van het dossier gehaald. Niemand begrijpt waarom. Zat Troch misschien te dicht bij de waarheid, zoals in gerechtelijke kringen wordt gefluisterd?

“Het belangrijkste doel van het onderzoek was de bevolking te sussen en de daders vooral niet te pakken”, zei een ex-speurder daarover. “ Vergeet niet, het was een tijd waarin mensen nog niet zo mondig waren. Het hoorde niet om justitie in vraag te stellen. Het zou nu anders zijn. De media zouden de beerput onmiddellijk opengooien”, aldus de ex-rijkswachter.

Speurders verhoord

De speurders van de Dendermondse cel Delta worden jaren later zelf verhoord door de speurders omdat ze mogelijk bewijzen hebben laten verdwijnen. Freddy Toch, intussen met pensioen, is razend. Hij houdt vandaag nog altijd vast dat hij en zijn team de zaak hadden kunnen oplossen.

Het hele dossier verhuist van Dendermonde naar Charleroi. Daar wordt het onderzoek toevertrouwd aan een totaal onervaren magistraat die het eerst volledig laat vertalen. Veel verder dan dat geraakt hij niet. De eerste robotfoto’s van verdachten worden pas meer dan tien jaar na de laatste Bende-overval aan het grote publiek getoond. Ze worden verspreid op grote gele affiches. Robotfoto’s die onmiddellijk na de overval op de Delhaize van Aalst zijn gemaakt, worden nooit publiek gemaakt.

Honderden reacties

Op het opsporingsbericht dat jaren later wordt verspreid komen honderden reacties. Dat zorgt voor een lichte vorm van euforie bij de speurders die er vast van overtuigd zijn dat ze de daders nu snel gaan pakken. Het aantal mogelijke pistes volgt elkaar in de loop der jaren op. Zo gelooft men rotsvast in het spoor-Lekeu, een rijkswachter die in allerlei duistere affaires verwikkeld zit. Andere pistes leiden naar het agressieve milieu van extreemrechtse leden van het Front de la Jeunesse van Francis Dossogne en naar het Westland New Post van Paul Latinus.

Ook genoemd zijn de excentrieke baron Benoît de Bonvoisin en Patrick Haemers en zijn bende. Haemers zou dan de beruchte ‘reus’ zijn die door alle getuigen is gezien.

Orgieën

Bovendien blijft de vraag of het wel allemaal om toevallige slachtoffers gaat. Het koppel dat in Nijvel wordt vermoord zou bijvoorbeeld seksorgieën hebben georganiseerd voor invloedrijke personen. Ze zouden de aanwezigen achteraf gechanteerd hebben met videofilms en moesten daarom sterven. En er is nog een opvallend gegeven. Waarom viseerden de daders warenhuizen van Delhaize? Alleszins niet voor de grote buit.

Onvermijdelijk duikt hier de naam van Paul Vanden Boeynants op. “Het bedrijf van VDB leverde gekookte ham aan Delhaize. De minister van staat werd genoemd in het dossier van de ‘Roze Balletten’, wilde seksorgieën met vooraanstaanden, en in tal van andere duistere zaakjes. Harde bewijzen zijn er niet, maar het kan een link zijn. Een andere reden waarom de Bende precies die winkelketen viseerde is er niet”, zegt een speurder. Dat de de directie werd afgeperst, is altijd ontkend. Delhaize houdt tot op vandaag 250.000 euro opzij voor wie de gouden tip kan leveren die naar de daders leidt.

Nieuwe wapens en Golf GTI’s

De koelbloedigheid waarmee de Bende te werk ging, wijst er alleszins op dat het om professionelen ging. Rijkswachters of ex-rijkswachters is altijd gezegd. Of goed opgeleide militairen. Zo bestaat er een brief waarin de reus geïdentificeerd wordt als iemand van de vroegere groep Diane, de voorloper van de speciale eenheden van de federale politie.

Bij de overval op zeilmakerij Wittock-Van Landegem in Temse, in september 1983, worden zeven kogelwerende vesten gestolen. Enkel een aantal werknemers van het bedrijf en de rijkswacht is op de hoogte dat die zeer speciale vesten daar op dat moment worden gemaakt. Het gaat immers om een ultrageheime bestelling. Aangenomen wordt dat de daders vanuit de rijkswacht zijn getipt. Of dat er rijkswachters bij de overval betrokken waren.

Vanuit de rijkswachttop zouden er in die periode plannen geweest zijn om het land te destabiliseren, zeg maar een soort staatsgreep te plegen. Dat is niet gelukt. Waar de rijkswacht wel in slaagt, is dat ze door de angstpsychose die de Bende veroorzaakt, nieuwe wapens krijgt (riotguns, het wapen dat ook de Bende van Nijvel gebruikt), snelle Golf GTI’s en de modernste kogelwerende vesten.

Bron » Het Nieuwsblad | Thierry Goeman