72 nieuwe tips over onderzoek Bende van Nijvel

Na de aflevering van ‘Faroek’ over de Bende van Nijvel, afgelopen dinsdag, zijn er al 72 nieuwe tips binnengelopen. Het federaal parket liet in de uitzending verstaan dat er geknoeid is met het onderzoek. Oud-speurder Freddy Troch voelt zich geviseerd. “Er ís gemanipuleerd, maar niet door mijn team.”

In ‘Faroek’ deed Eric Van der Sijpt van het parket een oproep naar informatie over een rode VW Golf GTI met nummerplaat FGK-991. De auto werd op 2 oktober 1983 gestolen in Ohain, nadat de eigenaar vermoord was. Vier dagen later werd de Golf opnieuw opgemerkt, al was hij intussen zwart gespoten. Vraag is welke carrossier die klus geklaard heeft.

Verder zoeken de speurders een lid van de Bende met een opvallende wijn- of geboortevlek in de nek. Een getuige merkte die vlek op tijdens de overval in Beersel, op 7 oktober 1983. Tot slot hoopt het parket op extra informatie over een duikactie op 6 november 1986 in het kanaal in Ronquières. Daar werd toen een zware zak bovengehaald. Een duiker gaf die mee aan drie personen van wie hij vermoedde dat het BOB’ers waren. Pas daarna arriveerde de cel-Delta – het team dat de aanslagen van de Bende onderzocht – die op háár beurt twee zakken en de inhoud van een derde uit het kanaal viste.

Terwijl de tips sinds de uitzending binnenstromen, is Freddy Troch – hoofd van de cel-Delta tot 1990 – niet onder de indruk. “Oude wijn in nieuwe zakken”, schampert hij. “Die moedervlek: dat is geen nieuw element. Dat van die Golf zit ook al jaren in het dossier. En de getuigenis van de assistent-duiker dateert van een viertal jaar geleden.”

Trochs speurders werden de voorbije jaren regelmatig ondervraagd over het verloop van het onderzoek. Het parket zegt nu dat er sprake is van manipulatie en verwijst daarbij naar de ‘kanaalvondsten’ van de cel-Delta. De zakken zouden nog maar 24 à 48 uur in het water gelegen hebben. “Als er mensen waren die wisten dat we gingen duiken – en zo waren er – en die beslisten om er snel wat spullen te dumpen: ja, dan hebben wij die bovengehaald. Moesten we ze dan laten liggen? Dat zou alvast makkelijker geweest zijn.”

Troch is ervan overtuigd dát er geknoeid is, maar niet door zijn team. “Het onderzoek is van in het begin gemanipuleerd en dat zal vandaag niet anders zijn.”

Bron » Het Laatste Nieuws

Hebben we te maken met verschillende ‘Bendes van Nijvel’?

Het Bende-dossier is uitgegroeid tot een litteken op ons collectief geheugen. De feiten werden zowat 35 jaar geleden gepleegd, en toch steekt het monster opnieuw de kop op. Dit keer is dat naar aanleiding van het opsporingsprogramma Faroek. Daarin bevestigde het federaal parket dat ernstig rekening wordt gehouden met een mogelijke manipulatie van het gerechtelijk onderzoek. Waarover gaat het?

De Bende overvalt de Delhaize van Aalst op 9 november 1985. In de nacht van 10 op 11 november 1985 ziet een getuige onbekenden een zak in het kanaal in Ronquières gooien. Hij meldt dat aan de politie. Op basis van deze getuigenis laat onderzoeksrechter Schlicker uit Nijvel een lokale duiker zoeken in het kanaal, evenwel zonder resultaat.

Een jaar later vindt er een tweede duikactie plaats op vraag van onderzoeksrechter Troch uit Dendermonde. Hij laat vanaf 6 november 1986 militaire duikers het kanaal in Ronquières uitkammen. Er worden voorwerpen gevonden die aantoonbaar verband houden met de gepleegde Bende-feiten uit 1982 en 1983 en die uit 1985. De Delta-cel, die de zaak onderzoekt, gaat ervan uit dat deze zaken een jaar in het kanaal hebben gelegen. De vondst wordt beschouwd als een van de weinige doorbraken in het dossier.

In 1990 worden de Bende-dossiers uit zowel Dendermonde als Nijvel gecentraliseerd in Charleroi bij de cel-Waals-Brabant. Dendermonde en Nijvel zijn hun Bende-dossiers kwijt. In 1997 worden er voor het eerst vragen gesteld in de schoot van de Bende-commissie II over de vondst van Delta. Toen al kwam de vraag naar voren of die zakken in het kanaal waren gegooid nadat Schlicker had gezocht. Waar was het pv uit het Dendermondse dossier dat aanleiding gaf tot de duikactie? Nader onderzoek zal uitwijzen dat een kopie van het pv over de getuigenis aantoonbaar door een lid van de cel in Nijvel werd doorgegeven aan Delta.

In 2017 schakelt onderzoeksrechter Michel uit Charleroi het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie (NICC) in voor een nieuwe analyse van de voorwerpen. Het NICC stelt vast dat die hooguit zes à zeven dagen voor de vondst in het water werden gegooid. De onderzoeksrechter convoceert de voormalige speurders van de Delta-cel voor verhoor. Ze wil weten of er sprake was van een tipgever, lees ‘manipulator’, die wist dat Dendermonde opnieuw zou gaan zoeken en de voorwerpen kort voordien dus dropte. De leden van de cel maken een uitgebreid verweer op. De zaak lijkt van de baan.

Wat later komt het onderzoek onder de leiding van het federaal parket. Nu blijkt, na Faroek, dat het federaal parket nog steeds dezelfde manipulatiethese volgt. Overigens is er een nieuwe getuige (de assistent van de lokale duiker), die volhoudt dat op de morgen van 6 november 1986 (kort voor de duik op verzoek van Delta) een juten zak ‘met metalen buizen’ (wapens?) naar boven werd gehaald en dat die werd meegenomen door drie onbekende ‘rijkswachters’. Wat kwamen die zoeken op de plek waar in de namiddag door Delta zou worden gezocht?

Deze aangelegenheid grijpt naar het hart van het dossier. Waarom?

Bendes van Nijvel

Elk Bende-feit werd middels de vondst in Ronquières door de Bende zelf gesigneerd en verbonden. Verbanden waren er al dankzij de wapens en wagens die op verschillende plaatsen werden gebruikt. Niettemin was de vondst in Ronquières te beschouwen als het ultieme bewijs van de onderlinge verbondenheid. Heeft de Bende hiermee de indruk willen wekken dat het gaat om eenheid van dadergroep en opzet, terwijl dat in de feiten niet zo is?

Stel dat in werkelijkheid verschillende dadergroepen met erg diverse doelen en intenties aan het werk waren. De Bende vestigde haar reputatie immers door een reeks van bloedige warenhuisovervallen, maar pleegde de facto heel verschillende feiten. De meest waarschijnlijke hypothese lijkt dan ook dat we te maken hebben met verschillende ‘Bendes van Nijvel’. Hoe is dat mogelijk met een gemeenschappelijke logistiek? Op een of andere manier impliceert dit immers een bepaalde soort van organisatie. In een antwoord op deze vraag ligt mijns inziens de sleutel tot de oplossing van het Bende-dossier.

Heeft de Bende precies dát willen verhullen door de zakken in Ronquières te grabbel te gooien voor de speurders? Of Bende-betrokkenen nu al dan niet een duwtje in de rug gaven om die zakken te vinden is van secundaire orde, de uiteindelijke manipulatie van het onderzoek ligt bij de Bende(s) zelf.

Bron » De Morgen | Paul Ponsaers

Ex-speurder Freddy Troch: “Het onderzoek naar de Bende wordt al van in het begin gemanipuleerd… en het gebeurt nog altijd.”

Oud-onderzoeksrechter Freddy Troch voelt zich geviseerd door uitlatingen van het federaal parket dat de aanslagen van de Bende van Nijvel onderzoekt. Het federaal parket suggereert dat de speurders van de cel Delta in de val zijn gelokt toen ze in 1986 een authentieke verzameling gebruikte Bende-wapens uit het kanaal Brussel-Charleroi in Ronquières haalden. “Diegenen die hun werk doen, worden met de vinger gewezen”, zegt Troch.

Op 6 november 1986, goed een jaar na de laatste aanslag van de Bende in Aalst, haalt een duiker in opdracht van de cel Delta twee zakken en de restanten van een derde zak boven. Inhoud: onderdelen van wapens gebruikt door de Bende bij diverse feiten, munitie, een babykoffer, cheques gestolen uit de Delhaize van Aalst, stukken gestolen kogelvrije vesten. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt nu dat de voorwerpen maximum een week vroeger in het kanaal zijn gedropt. Het federaal parket gaat er zelfs van uit dat de voorwerpen er maar 48 tot 24 uur op voorhand zijn achtergelaten.

“Er zijn volgens ons voldoende redenen om aan te nemen dat deze drie vondsten een poging tot manipulatie van het onderzoek geweest zijn”, aldus Eric Van der Sypt van het federaal parket in een uitzending van Farouk. Oud-onderzoeksrechter Freddy Troch, tot 1990 aan het hoofd van de cel Delta die het onderzoek naar de Bende voerde, voelt zich aangevallen. “Diegenen die hun werk doen, worden nu dus met de vinger gewezen”, zegt hij in een interview aan TV Oost. “Ja dan hadden we moeten doen zoals velen hebben gedaan: ons werk niét doen.”

“Hadden we alles in het water moeten laten liggen?”

“Wat we uit het water hebben gehaald was een bevestiging van wat we allang wisten. Als er nu mensen zijn die wisten dat we gingen duiken — en zo waren er — en die hebben er nog zaken bijgegooid, ja, dan hebben wij ze er wel uitgehaald”, zegt hij verontwaardigd. “Moesten we die voorwerpen dan in het water laten liggen? Dat had voor ons alvast veel makkelijker geweest.” Toch is ook hij ervan overtuigd dat er gemanipuleerd is. “Het onderzoek is van in het begin gemanipuleerd en dat zal vandaag de dag niet anders zijn.”

Hij trekt ook de nieuwe getuigenis in twijfel van een duikersassistent. Die zegt dat hij een duiker assisteerde op 6 november 1986 aan het kanaal in Ronquières en dat er voor de komst van de cel Delta een zware zak werd bovengehaald. Hij deed dat in opdracht van BOB’ers, althans dat vermoedden de duiker en hij indertijd toch. Tot op heden is niet duidelijk wie de drie mannen waren aan wie de duiker en zijn assistent de vondst hebben toevertrouwd. Het federaal parket is op zoek naar informatie over één forsgebouwde Nederlandstalige man en twee Franstaligen, die met de zak in een beige Renault R4’tje stapten en wegreden. Kort daarna kwam volgens de getuige de cel Delta om verder te zoeken in het kanaal.

Freddy Troch vraagt zich af of de getuigenis kan kloppen. “Om hoe laat was dat dan? Wij waren daar aanwezig om 8 uur. Het was in november. Zijn ze om 7 uur het water ingegaan in het donker?”, vraagt Freddy Troch zich af.

Bron » Het Laatste Nieuws

Oud-onderzoeksrechter: “Hele Bende-dossier gemanipuleerd, maar niet door cel-Delta”

Freddy Troch, de voormalige Dendermondse onderzoeksrechter die aan het hoofd stond van de Delta-cel die de Bende van Nijvel onderzocht, stelt zich vragen bij de uitzending van Faroek gisteravond. “Waar zit de manipulatie van de Delta-cel?”, vraagt hij zich af. “Heel dat dossier is gemanipuleerd, van in het begin, zowel bij ons als in Charleroi en Nijvel.”

Op 6 november 1986 werden er in het kanaal in Ronquières zakken ontdekt met bewijsmateriaal dat de feiten van de Bende van Nijvel aan elkaar linkt. De vondst werd gedaan door de Delta-cel. Er werden onder meer een kogelwerend vest, een pistool dat van een politieagent werd gestolen en munitie aangetroffen, samen met eenzelfde munitieverpakking die men een jaar eerder had aangetroffen.

Een onderzoek van de bewijsstukken in 2009 toonde echter aan dat de gevonden voorwerpen pas kort voor de vondst in het water waren gegooid. Het parket komt dan ook tot de conclusie dat er geknoeid is. “Iemand had die voorwerpen in zijn bezit, heeft ze in zakken gestoken en in het kanaal gegooid, met de wetenschap dat die zakken een paar dagen later zouden opgevist worden”, aldus het parket in Faroek.

“In drie dagen alles bovengehaald”

“Waar zit de manipulatie van de Delta-cel? Men spreekt ook wel van een poging, is dat dan een mislukte manipulatie?”, zegt Freddy Troch, die in 1990 zijn dossier naar Charleroi zag verhuizen.

“We horen al vijf jaar dat verhaal. Dat is oude wijn in nieuwe zakken. Het is echter heel simpel. In 1985, na de feiten van Aalst, zagen getuigen dat er zaken in de zwaaikom van Ronquières geworpen werden. Die pv’s hebben we nooit gekregen, maar in 1986 kwamen ze wel in ons bezit. Uit die pv’s kon ik afleiden dat er tijdens het eerdere onderzoek in 1985 niet goed gezocht werd.”

“Zo staat er op papier dat men niet langer dan twee uur heeft gezocht en kon ik afleiden dat men vooral met een bootje de zwaaikom heeft afgevaren. Wij hebben een beroep gedaan op professionele duikers van de genie van Burcht. Na vier uur zoeken haalden zij de eerste zak boven en in drie dagen haalden we alles boven wat er gedumpt was.”

“Uit het bovengehaalde bleek wat we al wisten, namelijk de verbanden tussen al die feiten. Als men zegt dat men ons gemanipuleerd heeft, waarom? De vondst bracht ons toen niets nieuws bij. Men mag nu content zijn dat ik die opdracht gegeven heb, want dankzij ons hebben ze een DNA-spoor (op de kraag van het kogelvrije vest, red.) waarmee ze verder kunnen werken. Wij hebben eruit gehaald wat er toen in november 1986 in lag, zo simpel is het. Of alles er nu van in het begin in lag of later zaken werden bijgeworpen is ons probleem niet. Wij hebben ons werk gedaan.”

“Vol manipulaties”

De speurders stelden eerst dat de stukken gevonden door de cel Delta volgens een expertenrapport van het NICC (Nationaal instituut voor Criminalistiek en Criminologie) “niet langer dan één à twee maanden in het water gelegen hebben bij de ontdekking”, maar nu spreekt het federaal parket van een veel kortere periode. “Op basis van wetenschappelijk onderzoek kunnen we zelfs stellen dat die zakken niet langer dan 24 of 48 uur in het water hebben gelegen, tot ze in november 1986 werden bovengehaald”, zei woordvoerder Van Der Sypt in het opsporingsprogramma.

“Vreemd, want de babykoffer van Aalst (een geldkoffer afkomstig uit de Delhaize, red.) zat vol corrosie, dat kan toch niet op 24 uur”, reageert Troch. “Wij hebben ook heel wat voorwerpen uit het slijk gegraven en bepaalde foto’s van wapens spreken boekdelen. Als men er achteraf nog voorwerpen heeft gedumpt, tot zelfs ongeveer 24 à 48 uur voor onze zoektocht, dan is dat zo. We hebben er alles uitgehaald wat er in lag. Dat kan ons toch niet verweten worden.”

“Heel dat dossier zit vol manipulaties of pogingen daartoe en dit van in het begin, zowel bij ons als in Charleroi en Nijvel. In 1990 is het dossier op een onwettige manier naar Charleroi vertrokken. Nu doet men een oproep voor getuigen van feiten van 35 jaar geleden. Welke correcte verklaringen van getuigen ga je nu nog krijgen?”

Bron » De Morgen

“Spreek en gij zult beschermd worden”

Het gerecht wil spijtoptanten inzetten in het onderzoek naar de Bende van Nijvel. Dat maakte het federaal parket bekend in het VTM-op­sporingsprogramma Faroek.

Zij hebben er lang om gesmeekt en eindelijk hebben de speurders, die de Bende van Nijvel nog altijd hopen te ontmaskeren, wat ze willen: de wet die spijtoptanten strafvermindering biedt, tot zelfs een statuut van beschermde getuige toe, indien hun verklaringen het mysterie rond de Bende helpen oplossen.

Tot dusver mochten de pentiti geen gunstmaatregel van het gerecht verwachten indien zij uit de biecht klapten over feiten waar zij zelf aan hadden deelgenomen. Dat is sinds 17 augustus van dit jaar anders. Een nieuw wetsartikel maakt toegevingen mogelijk, zoals strafvermindering voor personen die ‘substantiële, onthullende, oprechte en volledige verklaringen afleggen over de betrokkenheid van derden of zichzelf in zeer ernstige misdrijven, maar dan wel op voorwaarde dat andere onderzoeksmiddelen niet volstaan om de waarheid aan het licht te brengen’.

Dat is nu precies wat het geval lijkt te zijn in het onderzoek naar de Bende van Nijvel. ‘Hopelijk kan deze nieuwe wet personen, die van ver of van dichtbij betrokken zijn geweest bij feiten van de Bende, overtuigen om toch nog hun verhaal te komen doen’, zegt Eric Van der Sypt, woordvoerder van het federaal parket.

Onderzoek gemanipuleerd

Het was een van de meest opvallende onderwerpen dinsdagavond in het VTM-opsporingsprogramma Faroek, dat helemaal aan het onderzoek naar de Bende van Nijvel was gewijd. Dat onderzoek kreeg vorig jaar een nieuw elan na de onthullingen over de mogelijke betrokkenheid van ex-rijkswachter Christian Bonkoffsky.

Het dossier verhuisde naar het federaal parket en een dertigtal speurders werkt voltijds op het dossier. Nog een opvallende vaststelling: de speurders blijven ervan overtuigd dat de duikwerken in 1986 in het kanaal bij Ronquières gemanipuleerd werden. Daarbij haalden duikers van het Geniekorps in Burcht twee zakken naar boven met daarin onder meer de mini-brandkast afkomstig van de overval op de Delhaize in Aalst, een kogelvrije vest gestolen in Temse (1983) en wapens die gediend hadden bij verschillende overvallen.

Maar uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat zeker enkele zakken er pas de dagen voor de duikwerken kunnen gedumpt zijn.

Jutezak

Joseph Goossens, een duiker die in 1986 betrokken was bij de zoektocht, legde een bevreemdend getuigenis af in Faroek. Hij vertelde hoe hij in november 1986 werd opgeroepen om te duiken in Ronquières. Hij en zijn collega doken een zware jutezak op met voorwerpen waarvan hij zegt ‘dat ze aanvoelden als stokken’. Ze overhandigden ze aan politiemensen die zaten te wachten in een Renault 4. De jutezak en de inhoud ervan werden nooit meer teruggevonden. Als even later de officiële duikploeg van de Genie in Burcht aankomt, vissen zij nog twee zakken op.

De speurders zijn ervan overtuigd dat ze dicht bij de opheldering van het Bendedossier kunnen komen als ze weten wie de zakken in het kanaal heeft gegooid en wie de gouden tip heeft gegeven dat er op die plek zakken lagen.

De discussie over de zakken in het kanaal van Ronquières woedt al jaren. De cel-Delta van de onderzoeksrechter Freddy Troch houdt vol dat de duikwerken er zijn gekomen na klassiek politiewerk op basis van getuigenissen. Maar de huidige speurderscel is ervan overtuigd dat minstens één zak in het kanaal werd gegooid door iemand die wist dat er in de dagen erna op die plaats zou worden gezocht.

Bron » De Standaard