Tag archieven: Spijtoptanten

Onderzoek Bende van Nijvel kan nooit meer verjaren

Geplaatst op door

Er is voortaan geen deadline meer voor het onderzoek naar de dodelijke overvallen van de Bende van Nijvel. Door een wetswijziging kan het nooit meer verjaren.

Op de valreep, vlak voor de verkiezingen, heeft het parlement vorige week nog een aantal belangrijke wetswijzigingen goedgekeurd op het gebied van misdaadbestrijding. De meest in het oog springende is dat bepaalde moordzaken voortaan niet meer kunnen verjaren. Die uitzondering bestond eerder al voor misdaden tegen de menselijkheid, genocide en seksuele misdrijven ten aanzien van minderjarigen. Maar voortaan geldt de regeling ook voor roofmoorden en moorden, op voorwaarde dat die zaken een grote impact hadden op de maatschappij.

De wetswijziging kwam er op initiatief van minister van Justitie Paul Van Tigchelt (Open VLD) en zijn voorganger Vincent Van Quickenborne (Open VLD) en is bedoeld om de dreigende verjaring van het onderzoek naar de Bende van Nijvel tegen te gaan.

Er vielen in totaal 28 doden bij de misdaden die aan de Bende van Nijvel worden toegeschreven. De laatste aanslag was die op de Delhaize van Aalst op 9 november 1985. Daarbij kwamen acht mensen om. De termijn van de verjaring werd normaal bereikt in november 2025, veertig jaar na de feiten. Maar door de nieuwe wet verjaart de aanslag in Aalst niet, evenmin als de vroegere overvallen die eraan gelinkt zijn, als er ooit een verband bewezen kan worden.

Onder de nabestaanden van de Bende-slachtoffers is de verlenging van de verjaringstermijn altijd zeer omstreden geweest. Een aantal slachtoffers vindt dat dergelijke misdaden nooit mogen verjaren. Maar anderen, zoals Peter Callebaut, de advocaat van een aantal nabestaanden van de overval in Aalst, hebben het altijd een slecht idee gevonden. Zij geloven niet dat een doorbraak er zo lang na de feiten nog langs gerechtelijke weg kan komen. Het onderzoek loopt nog altijd bij het parket van Charleroi, maar staat op een laag pitje bij gebrek aan sporen die nog onderzocht kunnen worden.

Spijtoptanten

Een andere opmerkelijke wetswijziging is dat het parket meer mogelijkheden krijgt om aan verdachten het statuut van spijtoptant toe te kennen. Sinds de wet op de spijtoptanten in 2018 van kracht is geworden, is ze nog maar twee keer toegepast.

De eerste keer gebeurde dat met Dejan Veljkovic in het onderzoek naar corruptie in het Belgisch voetbal, recent volgde Pier Antonio Panzeri in het Qatargate-onderzoek. Maar terwijl aan hen eerst het statuut van spijtoptant werd toegekend en ze pas daarna verklaringen moesten afleggen, krijgt het parket nu veel meer ruimte om vooraf te onderhandelen. Zo kan het beter inschatten wat de waarde van de verklaringen van de spijtoptant is.

Ook de ‘guilty plea’wordt hervormd. Die regeling voor misdrijven waar minder dan vijf jaar celstraf op stond, werd in 2016 afgesproken om de rechtsgang effi­ciënter te doen verlopen. De dader moest schuldig pleiten, schuldinzicht hebben en het slachtoffer vergoeden. Als aan die voorwaarden was voldaan, konden procureur en verdachte samen een straf afspreken zonder dat de verdachte voor de rechtbank moest komen.

Maar in de praktijk werd die mogelijkheid bijna nooit toegepast, omdat het slachtoffer zelf volgens de wet geen inspraak had. Dat is nu veranderd. Slachtoffers zullen nu betrokken worden bij de onderhandelingen, onder andere over schadevergoedingen.

Bron » De Standaard | Mark Eeckhaut

Ex-belastingdirecteur en voormalig spion richten mee vereniging op voor klokkenluiders

Geplaatst op door

Het ‘Huis voor de Klokkenluiders’ moet steun bieden aan wie wantoestanden wil aanklagen. Onder de stichters zitten enkele opvallende namen.

Verguisd door hun voormalige ­collega’s, opgesloten of verbannen en met een rechtszaak als een zwaard van Damocles boven het hoofd: veel klokkenluiders leven na het lekken van gevoelige informatie in penibele omstandig­heden. ‘In België bestaan er weliswaar verschillende statuten om hun bescherming te bieden, maar die werken onvoldoende’, vindt Claude Archer, die als Brussels ambtenaar zo’n beschermings­statuut kreeg. Hij klaagde aan dat 12.000 kwetsbare gezinnen niet de huurtoelage kregen waar ze recht op zouden hebben. ‘Ondanks mijn statuut als klokkenluider ben ik toch ontslagen’, zegt Archer. ‘Ik wil dat anderen die naar buiten willen komen met informatie, beter worden behandeld dan ik.’

Samen met vijf anderen sticht Archer daarom het ‘Huis van de Klokkenluiders’, dat vandaag officieel wordt voorgesteld. ‘Sinds de aankondiging hebben al twee ambtenaren ons gecontacteerd’, zegt Archer.

Van de medestichters is Karel Anthonissen in Vlaanderen wellicht de bekendste. Als gewezen ­gewestelijk directeur van de Bijzondere Belastinginspectie (BBI) raakte hij onder meer op ramkoers met Open VLD-boegbeeld Karel De Gucht. Anthonissen ging in de ­zomer van 2019 met pensioen en had toen de reputatie van een ­enfant terrible. De ex-fraudejager zegt nog geen duidelijk beeld te hebben van de doelstellingen van de organisatie, maar staat wel achter de algemene principes. ‘In mijn job zijn klokkenluiders altijd erg nuttig geweest. Denk aan Hervé ­Falciani, die de belastingontwijking bij de bank HSBC aan het licht bracht. Wat die mensen realiseren, komt de schatkist én de samen­leving in het algemeen ten goede.’

Een andere opvallende stichter is Nicolas Ullens. Hij was in dienst bij de Staatsveiligheid en was ­betrokken bij de onderzoeken naar Kazachgate en de Libische fondsen. Ullens diende na zijn vertrek bij de Staatsveiligheid een klacht wegens corruptie en witwassen in tegen MR-kopstuk Didier Reynders. Het Brusselse parket onderzocht de klacht en seponeerde uiteindelijk het dossier omdat er geen aanwijzingen van enig misdrijf werden gevonden. ‘Zelf heb ik Ullens nooit gesproken of gezien’, zegt Anthonissen. ‘Maar ik ben benieuwd om hem eens te ontmoeten.’

Amerikaan ondervoorzitter

Erevoorzitter van de nieuwe vereniging wordt de Amerikaan Bradley Birkenfeld. Als bankier bij de Amerikaanse tak van het Zwitserse UBS bracht hij in 2007 aan het licht hoe de bank cliënten hielp om belastingen te ontwijken. Dat leidde tot een onderzoek door het Amerikaanse gerecht, waarbij UBS uiteindelijk een boete van 780 miljoen dollar betaalde. Maar Birkenfeld belandde zelf in de gevangenis na een veroordeling wegens fraude.

Hij zat een gevangenisstraf van dertig maanden uit en betaalde een boete, waarna hij van de Amerikaanse ­fiscus een vergoeding van 104 miljoen kreeg voor zijn werk als klokkenluider. Birkenfeld klopte enkele jaren geleden met belastingdossiers aan bij de Belgische fiscus. Die wilde hij ruilen voor een Belgisch paspoort, maar de deal sprong af.

Bron » De Standaard

Topmagistratuur haalt uit naar politiek

Geplaatst op door

‘Demagogische’ en ‘onwetende’ politici, tekorten die leiden tot straffeloosheid en ‘onzekere’ wetgeving: de procureurs-generaal trekken aan de alarmbel.

De eerste september markeerde gisteren ook de opening van het gerechtelijk jaar. Daarbij kunnen de parketten bij de vijf hoven van beroep en het Hof van Cassatie (zie hiernaast) zich uitzonderlijk laten horen via hun mercuriale redes. De procureurs-generaal, de hoogste vervolgende magistraten, waren opvallend kritisch voor de politiek.

1. Onafhankelijkheid in gevaar

Het scherpst was Ignacio de la Serna, de procureur-generaal van Bergen. Hij verdedigde de stelling dat de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht in gevaar is, in de eerste plaats door publieke kritiek. ‘Beledigingen, laster, persoonlijke aanvallen, bedreigingen: vanaf een zeker punt moedigen ze ongehoorzaamheid en geweld tegenover de rechterlijke macht aan’, klonk het.

De la Serna viseerde specifiek politici, omdat hun uitspraken volgens hem door de klassieke media overgenomen worden, de bevolking beïnvloeden, magistraten in diskrediet brengen en het vertrouwen in justitie doen afnemen. De la Serna verwees onder meer naar de N-VA-campagne tegen ‘wereldvreemde’ en ‘activistische’ rechters.

Maar ook minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) kreeg de wind van voren, omdat ze beloofde zich altijd burgerlijke partij te stellen bij geweld tegen de politie. ‘Dat is in de praktijk onzin en het getuigt van een diepgaande onwetendheid over de strafprocedure’, klonk het. ‘Alsof het openbaar ministerie die dossiers zelf niet kan behandelen.’

Ook het parlement kreeg een veeg uit de pan, omdat het in de zaak-Chovanec magistraten uitnodigde tijdens een lopend gerechtelijk onderzoek. ‘Als die posities al geen populistische, opportunistische en demagogische wil weerspiegelen, zijn ze het resultaat van een volledige onwetendheid.’

2. Tekort aan middelen

Johan Delmulle, procureur-generaal in Brussel, hekelde het tekort aan middelen voor de aanpak van financiële en fiscale criminaliteit. ‘In 2002 waren er nog 131 gespecialiseerde speurders, vandaag 87.’ Om de grote achterstand bij het Brusselse hof van beroep weg te werken, kondigde Delmulle aan dat alleen nog prioritaire economische misdrijven zullen worden vervolgd. Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) belooft wel versterking.

Volgens De la Serna hebben de besparingen, ook nog onder de vorige regering, de onafhankelijkheid in gevaar gebracht. ‘Deze gedwongen besparingen, in combinatie met een decennialange afwezigheid van investeringen, hebben justitie op de rand van de afgrond gebracht, tot het punt dat er stakingen ontstonden en sommigen zich afvroegen of de gerechtelijke macht nog steeds een macht was.’

De Belgische justitie krijgt volgens De la Serna geen frontale aanvallen te verduren zoals in Polen of Hongarije. ‘Het is op een veel subtielere manier dat haar onafhankelijkheid is ondermijnd, door chronische onderfinanciering.’ De Bergense procureur-generaal voegde er wel aan toe dat hij verbetering zag. De regering-De Croo voorziet in een substantiële verhoging van het budget voor justitie.

3. Manke wetgeving

De Antwerpse procureur-generaal Patrick Vandenbruwaene en zijn eerste advocaat-generaal Yves ­Liégeois focusten in hun rede op de nieuwe wet op de spijtoptanten, die voor het eerst gebruikt werd door voetbalmakelaar Dejan Veljkovic in de operatie ‘Propere Handen’.

De wet bevat volgens Vandenbruwaene ‘knelpunten, lacunes en onzekerheden die dringend opgelost moeten worden’. Volgens het Antwerpse parket-generaal moet het ‘weinig leesbaar en verouderd’ wetboek van strafvordering dringend hervormd worden. Zo’n hervorming zit in de pijplijn.

Ook elders was kritiek op manke wetgeving vanwege de politiek. De Bergense procureur-generaal hekelde dat de wetgevende en uitvoerende macht verschillende heikele kwesties te zeer overlaten aan rechters om over te oordelen, wegens gebrek aan politieke consensus. Als voorbeeld geeft hij de hoofddoekenkwestie, waarover geen alomvattende regels bestaan en waarin dus vaak zaak per zaak moet worden geoordeeld. Andere zulke kwesties waar de politiek volgens De la Serna in gebreke bleef zijn de onzekere wettelijke basis voor de coronamaatregelen en de afwezigheid van een wettelijk kader voor draagmoederschap.

‘Journalisten beoefenen schaduwstrafrecht’

De kloof tussen justitie en de burger is voor een groot deel de fout van de media. Dat was de boodschap van de eerste advocaat-generaal bij het Hof van Cassatie, de hoogste rechtbank van het land. ‘We begeven ons op glad ijs wanneer de principes van de rechtsstaat onvoldoende geduid worden of wanneer de ­bevolking al te vaak met sloganeske taal wordt opgehitst tegen justitie’, zei Ria Mortier in haar mercuriale rede.

Zij hekelde de grote concurrentiestrijd. ‘Vele media zetten daarom niet in op grondige, goed onderbouwde en gestructureerde analyses van het rechtssysteem. Die vergen veel kennis en tijd van redacties. De beginselen van de rechtsstaat zijn moeilijk uit te leggen aan een breed publiek. Over een verwaarloosd gerechtelijk apparaat dat nog verrassend goed werkt dankzij de dagelijkse inzet van velen, wordt structureel weinig tot niet bericht wegens niet interessant.’

Media focussen volgens Mortier te veel op ‘fenomenologie’ en ‘faits divers’. Ze hekelde ook journalisten die nog voor een veroordeling op zoek gaan naar de waarheid. ‘Voordat een rechter heeft geoordeeld, is een zaak veel spectaculairder en sensationeler. Vaak gaan “onderzoeksjournalisten” op eigen onderzoek uit en beoefenen ze een soort schaduwstrafrecht dat niet formeel geregeld is. Zij drijven hierbij op de golven van veranderende gevoelens, houdingen of mentaliteiten en de journalist voelt zich, naar eigen zeggen, niet gebonden door beginselen als “het geheim van het onderzoek” of het “vermoeden van onschuld” die hij strikt formeel-juridisch enkel van toepassing acht op justitiefunctionarissen.’

‘Bovendien is er een duidelijke evolutie merkbaar van informeren naar opiniëren. Hierbij staan niet zozeer de feiten dan wel waardeoordelen centraal, die evenwel naar hun aard niet te bewijzen zijn. Ook het woordgebruik en de ­lichaamstaal van de journalist genereren een niet te onderschatten impact op de perceptie van het publiek.’

Bron » De Standaard

Spijtoptantenregeling blijft overeind voor Grondwettelijk Hof

Geplaatst op door

Het Grondwettelijk Hof heeft een reeks beroepen verworpen tegen de spijtoptantenregeling die tijdens de vorige legislatuur groen licht kreeg in de Kamer. Twee verdachten in het gerechtelijk onderzoek Operatie Zero over voetbalfraude waren naar het Hof gestapt, maar dat stelde hen in het ongelijk. Voetbalmakelaar Dejan Veljkovic is de eerste spijtoptant van ons land die met het federale parket een deal sloot. Het Grondwettelijk Hof gaf wel enkele voorwaarden mee over hoe een aantal bepalingen geïnterpreteerd moet worden.

De zogenaamde pentiti-regeling was een geesteskind van de regering-Michel. Spijtoptanten zijn mensen die in ruil voor strafvermindering uit de biecht klappen over andere verdachten of medeplichtigen bij een misdrijf. In verschillende andere landen bestond al zo’n regeling, die vruchten had afgeworpen tegen de georganiseerde misdaad en het terrorisme. De vraag om een procedure stak in ons land geregeld de kop op, bijvoorbeeld in de zoektocht naar de daders van de Bende van Nijvel.

Het was echter Dejan Veljkovic die de primeur wegkaapte. Hij legde verklaringen af bij de speurders van de federale gerechtelijke politie in ruil voor een gunstige sanctie. Hij zal vijf jaar cel met uitstel en een boete van 80.000 euro krijgen. Hij riskeert ook een reeks verbeurdverklaringen van gelden en goederen die op illegale wijze verkregen werden.

Huiszoekingen en arrestaties

De bom in het voetbalfraudedossier barstte in oktober 2018 met een reeks huiszoekingen en arrestaties van onder meer Veljkovic en Mogi Bayat. Veljkovic deed eigenaardige transacties met dertig rekeningen in een financiële instelling in Genk. Het federale parket startte eind 2017 een gerechtelijk onderzoek.

Al op 15 oktober 2018, nog voor de eerste verschijning voor de raadkamer in Tongeren, had de verdediging van Veljkovic tot het federale parket toenadering gezocht. Via zijn raadsman Kris Luyckx had Veljkovic zich ertoe verbonden om uitgebreide verklaringen af te leggen. Niet alleen over zijn eigen activiteiten als voetbalmakelaar in binnen- en buitenland, maar ook over de rol van de voetbalclubs, andere makelaars en spelers.

Indertijd kondigde hij aan dat ook de financiële constructies en geldstromen aan bod zouden komen. Tientallen uren werd Veljkovic door de speurders ondervraagd.

Van Holsbeeck

In het onderzoek rond Veljkovic waren de voorbije maanden een resem bekende zwaargewichten uit het voetbal verhoord. Denk maar aan Georges Leekens, Herman Van Holsbeeck, Peter Maes, Ivan Leko, scheidsrechters, clubbestuurders en voetballers.

Nadat bekend geraakt was dat Veljkovic gebruik maakte van de spijtoptantenregeling klonken er bezwaren bij de raadslieden van andere verdachten in het voetbalfraudedossier. Advocaten Joris Van Cauter en Frank Scheerlinck startten daarom bij het Grondwettelijk Hof een vernietigingsprocedure voor de wet inzake de spijtoptantenregeling, maar die blijft nu dus onveranderd.

Bron » Het Laatste Nieuws

Speurders Bende van Nijvel stellen aangehouden collega voor spijtoptant te worden

Geplaatst op door

‘Dit is om steil achterover van te vallen’, zeggen de advocaten van de aangehouden ex-Bendespeurder François A.. ‘Onze cliënt werd door twee speurders blijkbaar op eigen houtje uit de cel gehaald en naar een hotel gebracht. Daar stelden zij hem voor om hen de naam van de gouden tipgever in het Bendeonderzoek te geven in ruil voor het statuut van spijtoptant. Dit kan gewoon niet.’

De speurders die alsnog de Bende van Nijvel willen ontmaskeren, halen duidelijk alles uit de kast. Maar volgens de advocaten van ex-Bendespeurder François A. (65) die al twee weken in de cel zit op verdenking van het verzwijgen van cruciale informatie, gaan ze daarbij zonder meer uit de bocht.

‘Zij hebben onze cliënt op eigen initiatief uit de cel gehaald om hem tijdens een onderonsje te proberen overhalen om hen de zogenaamde gouden tipgever te geven. Zij legden hem uit dat hij in ruil meteen kon genieten van de nieuwe wet op de spijtoptanten om eventueel bescherming te krijgen, of zelfs van identiteit te veranderen om hem voor eventuele wraakacties af te schermen. Lang heeft dat gesprek niet geduurd. Ik heb geen gouden tipgever, legde onze cliënt hen uit. Een half uur later werd hij opnieuw naar de gevangenis gebracht.’

Cowboymethodes

Volgens meesters Pierre Chomé en Ruben Bomans is deze manier niet alleen hoogst ongewoon, maar ook onwettelijk. ‘Onderzoeksrechter Martine Michel beweert dat dit onderzoek nu gevoerd wordt met moderne middelen, maar wat haar speurders met onze cliënt hebben proberen te doen lijkt meer op cowboymethodes uit lang vervlogen tijden’, zegt meester Chomé.

‘Wij horen bij alle onderzoeksdaden aanwezig te zijn waar onze cliënt aan moet deelnemen. Niks daarvan in deze duistere episode. Twee speurders zijn meneer A. enkele dagen zonder enig mandaat uit de cel gaan halen. Zij hebben hem naar een hotel (in Waver, red.) gebracht, waar zij voor de gelegenheid een vergaderruimte hadden afgehuurd (prijskaartje 125 euro, red.). Dat heeft er toch alle schijn naar dat de speurders op zijn minst een wig willen drijven tussen François A. en zijn eveneens aan gehouden ex-collega Philippe V., die al een week langer in de cel zit. Of op z’n zachtst gezegd de druk op de twee oud-speurders maximaal opdrijven.’

Gouden tipgever

Tot dusver hebben de inspanningen van de Bende-speurders om de twee aangehouden oud-rijkswachters de naam te laten geven van een gouden tipgever niks opgeleverd. Deze onbekende persoon zou volgens de speurders Philippe V. en/of François A. hebben verteld waar ze in 1986 opnieuw moesten duiken om bewijsmateriaal van de Bende van Nijvel te vinden. Op dezelfde plaats waar in 1985 niets werd gevonden, maar de tweede keer vonden ze wel bewijsmateriaal.

Hij zou dus de sleutel zijn om op te klimmen tot bij de Bendeleden zelf. Maar zowel Philippe V. als François A. blijven erbij: zij hebben nooit een gouden tipgever gehad. Zelfs de urenlange confrontatie tussen de twee mannen die gisteren op het getouw werd gezet, leverde niets op. ‘Hun versies van wat zich in 1985-1986 in het Bendeonderzoek heeft afgespeeld, komen op enkele details na perfect met elkaar overeen’, zeggen meesters Walter Damen en Dimitri de Béco, de advocaten van Philippe V.

Verschillende tactiek

De verdediging van de twee oud-speurders koos gisteren voor de raadkamer wel voor een verschillende tactiek. De advocaten van Philippe V. wachten tot volgende week op een vollediger dossier alvorens de vrijlating van hun cliënt te pleiten. De verdedigers van François A. vroegen dat gisteren al.

‘Het gaat tenslotte om een nevendossier van de Bende-bundel, eventuele fouten in het dossier die meer dan 30 jaar geleden zouden gepleegd zijn en dus verjaard zijn. En wat de duur van het verblijf van het bewijsmateriaal in het kanaal betreft, kan men zich afvragen of de zakken, waarin ze staken, het niet gewoon een jaar hebben uitgehouden en pas kort voor hun ontdekking in 1986 gescheurd zijn. Dan is er van manipulatie van het onderzoek geen sprake. Maar deze veronderstelling werd klaarblijkelijk nooit geopperd’, aldus meester Chomé.

Bron » De Standaard