Voorontwerp Geens ‘vermindert bescherming journalisten en is heel gevaarlijk’

Het voorontwerp van de wet op de inlichtingendiensten, waarbij de erkenning van beroepsjournalisten kan ingetrokken worden, is een serieuze vermindering van de bescherming van beroepsjournalisten. Pol Deltour, nationaal secretaris VVJ/AVVB, vindt het voorstel heel gevaarlijk omdat het bronnengeheim bedreigd wordt.

Als justitie huiszoekingen bij journalisten willen uitvoeren, of bijvoorbeeld telefoons- of e-mails wil onderscheppen, dan voorziet de huidige wet op de inlichtingendiensten een toestemming van de BIM-commissie (BIM staat voor Bijzondere Inlichtingenmethoden).

“Wat men nu van plan is in dat ontwerp, is dat inlichtingendiensten zelf zouden kunnen beoordelen wanneer ze die waarborgen ten aanzien van journalisten kunnen overslaan, wanneer ze zelf vinden dat het niet om een echte beroepsjournalist zou gaan”, verduidelijkt nationaal-secretaris Pol Deltour.

“Daar hebben wij toch serieuze bedenkingen bij. Met dit voorstel beoordelen inlichtingendiensten soeverein op wie de journalistieke bescherming van toepassing is. Dit is een serieuze vermindering van de bescherming van journalisten. We vrezen voor willekeur, bij mijn weten wordt ook geen onderscheid gemaakt tussen Belgische en buitenlandse journalisten.”

‘Geen inzage, geen ernstig overleg’

Dat er een controle achteraf wordt ingebouwd, is voor Deltour geen oplossing. “Ondertussen hebben ze journalisten kunnen screenen, afluisteren en hun bronnen in kaart brengen. Dat is heel gevaarlijk.” Pol Deltour merkt op dat het voorontwerp in dezelfde sfeer baadt als het voorstel van afgelopen weekend om lekken zwaarder te bestraffen.

“Dat baadt in dezelfde sfeer van informatie willen controleren, dat is heel verontrustend.” De nationaal-secretaris merkt op dat hij de allerlaatste versie van de tekst nog niet te zien kreeg, en dat blijkt ook symptomatisch, want het voorontwerp is zonder ernstig overleg met de journalistenvereniging tot stand gekomen.

Hij verduidelijkt dat zowel politie als justitie en inlichtingendiensten de afgelopen jaren lieten weten dat het bronnengeheim van journalisten te ver gaat. “Dat weten we, in die zin komen we niet uit de lucht gevallen. Wat wel verontrustend is, is dat de politieke verantwoordelijken dat overnemen en aan die onvrede nu een wettelijk gevolg gaan geven. Van politici zou je kunnen verwachten dat ze een evenwicht zoeken tussen staatsbelangen van politie en justitie enerzijds en de persvrijheid anderzijds. Ik heb de indruk dat het evenwicht zoek is en zwaar begint door te hellen in de richting van het veiligheidsdiscours van politie, justitie en inlichtingendiensten.”

Deltour merkt op dat ook in de buurlanden, zelfs Frankrijk, een eenzelfde beweging merkbaar is.

Bron » Knack

Geens wil mogelijkheid om erkenning beroepsjournalist in te trekken

Een voorontwerp van de wet op de inlichtingen- en veiligheidsdienst van minister van Justitie Koen Geens en minister van Defensie Steven Vandeput voorziet de mogelijkheid om de erkenning van een beroepsjournalist in te trekken, indien de inlichtingendienst oordeelt dat zijn activiteiten verband houden met de dreigingen voorzien in de wet. Dat blijkt uit een advies van de Privacycommissie, die het voorstel ongunstig adviseerde.

Het gaat om het “voorontwerp van wet tot wijziging van de wet van 30 november 1998 houdende regeling van de inlichtingen- en veiligheidsdienst”. Geens en Vandeput willen daarmee de methoden voor het verzamelen van gegevens door de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, de zogenaamde BIM-wet, actualiseren.

“Het beoogt de correctie van procedureproblemen die soms een snel en doeltreffend gebruik van de methoden in de weg staan, het verduidelijken van bepalingen die niet helemaal duidelijk zijn, het regelen van sommige situaties die buiten beschouwing zijn gelaten en wil rekening houden met de technologische evoluties en mogelijkheden”, zegt de Privacycommissie, die op 18 mei een gunstig advies uitbracht over de meeste punten van het voorontwerp.

Het voorontwerp besteedt ook aandacht aan “de beoordeling door de inlichtingendiensten van de hoedanigheid van journalist”, zo blijkt uit het advies. “Zo wordt voorzien dat het diensthoofd van de inlichtingendienst aan de BIM-commissie (Bijzondere Inlichtingenmethoden, nvdr) kan voorstellen om deze bijzondere bescherming in te trekken indien hij ernstige aanwijzingen kan aangeven die rechtvaardigen dat het doelwit deze niet verdient gezien zijn activiteiten die verband houden met de dreigingen bedoeld in de WIV (wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, nvdr).”

“Dekmantel”

In de memorie van toelichting wordt gemeld dat “sommige personen de titel van journalist gewoonweg als dekmantel gebruiken voor hun spionage- of inmengingsactiviteiten op ons grondgebied, zonder dat zij werkelijk de functie van journalist uitoefenen en zonder ook maar één nieuw artikel te publiceren”. De bescherming die ze dan krijgen, is niet of niet meer te rechtvaardigen, vinden Geens en Vandeput.

Ongunstig advies van Privacycommissie

De Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer gaf echter een ongunstig advies over dat punt van het voorontwerp. “De Commissie stelt zich fundamentele vragen bij de verenigbaarheid van de maatregel met de bepalingen van de wet van 30 december 1963 betreffende de erkenning en de bescherming van de titel van beroepsjournalist en de democratische bescherming die voortvloeit uit dit statuut”, stelt de Privacycommissie.

Het voorontwerp dateert van maart en staat los van het voornemen van minister Geens om de straffen op het lekken van geheime informatie te verdubbelen tot maximum een jaar.

Bron » Het Nieuwsblad

Politievakbonden: “Laat ons werken en blijf van ons statuut af”

Politievakbonden VSOA en NSPV vragen de politieke wereld niet te raken aan het statuut van de politiemensen. “Men moet ons met rust laten, ons werk laten doen en van ons statuut blijven”, stelde Carlo Medo van het NSPV vandaag in De Zevende Dag. “Als men beweert dat men de politie apprecieert, dan vragen we geen woorden maar daden”, vulde zijn VSOA-collega Vincent Houssin aan.

Medo wees er in het Eén-programma op dat de politiemensen al maanden in de weer zijn en “heel erg moe” zijn. “We zitten krap. Het zijn ook telkens dezelfde mensen die worden ingezet voor verschillende opdrachten.” Houssin gaf toe dat het aantal politiemensen per inwoner erg hoog ligt in ons land, maar nuanceerde dat België ook een draaischijf is voor criminele bendes.

Hij gaf bovendien aan dat de federale politie met een tekort van 22 procent op haar personeel zit, ofwel zowat 3.000 mensen, en dat de regering nu pas meer aanwervingen gaat doen. “Deze regering beweert te investeren in veiligheid, maar dat heeft ze pas gedaan na de operatie in Verviers. Deze regering heeft vorig jaar 600 minder effectieven aangeworven dan vertrekkenden.”

Houssin merkt daarnaast op dat er initiatieven ter sprake komen waarbij wordt geraakt aan het statuut, zoals over de medische bescherming en de functionele verloning. “Onze mensen willen meer appreciatie”, aldus de VSOA’er.

Beide vakbondsmannen vragen ook “eenheid van gezag”. Ze verwijzen daarbij naar de vraag of agenten hun wapen mee naar huis mogen nemen. Het huidige koninklijk besluit schrijft voor dat de politiechef daarover beslist, waardoor de ene chef daar net om vraagt terwijl zijn collega’s elders dat kunnen weigeren. “Wij vragen eenheid van gezag zodat de minister kan beslissen hoe de zaak in mekaar zit voor de hele politie”, aldus Houssin.

Medo ziet er ook geen graten in dat politiemensen hun wapen ook gewoon zouden meedragen buiten hun dienst. “Je moet alles in de juiste context zien”, zei de NSPV’er. “In de jaren tachtig, ten tijde van de CCC en de Bende van Nijvel, werd agenten zelfs opgedragen hun wapen mee te nemen tijdens het winkelen”, legt Medo uit. “Het wapen op tafel is niet gevaarlijk, het is wie het hanteert die gevaarlijk is.”

Houssin beklaagt er zich tot slot over dat de toelating voor de ongeveer 1.600 agenten van politie, de vroegere hulpagenten, om een wapen te dragen, “tergend traag” tot stand komt. “Het is not done nu mensen in uniform op de baan te sturen zonder wapen”, luidt het.

De teksten daarover zijn al maanden onderhandeld, maar er is nog steeds niets gepubliceerd, gaat Houssin voort. Dat coalitiepartner MR nu zelf een wetsvoorstel heeft ingediend, ziet hij als een vingerwijzing richting minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon om een tandje bij te steken.

Bron » De Morgen

“Evenwicht grondwettelijke machten en rechtsstaat komt in gevaar”

Het evenwicht tussen de drie grondwettelijke machten en de rechtsstaat komt in gevaar door de aanhoudende onderfinanciering van justitie. Dat is de boodschap die de Brusselse magistraten en advocaten dinsdag hebben voor minister van Justitie Koen Geens (CD&V).

Zonder bijkomende middelen voor personeel, gebouwen en informatisering dreigt de Belgische justitie de rechtszoekende in de kou te moeten laten staan en dreigen de mensenrechten in ons land niet langer gerespecteerd te worden.

Enkele honderden Brusselse magistraten en advocaten verzamelden dinsdag om 08.30 uur op de trappen van het justitiepaleis op het Poelaertplein om te protesteren tegen de penibele situatie van de Belgische en Brusselse justitie. Ze stellen dat de besparingen de werklast verhogen en geloven dat dit de dienstverlening niet ten goede komt. Bovendien geloven ze dat justitie dringend moet moderniseren.

“Onafhankelijke justitie noodzakelijk”

“België heeft nood aan een sterke, onafhankelijke justitie”, zei Françoise Tulkens, voormalig rechter in het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). “De toegang tot een onafhankelijke justitie is één van de fundamentele mensenrechten die door het EHRM beschermd worden en het Europees Hof heeft al herhaaldelijk gezegd dat de lidstaten daarvoor geen excuses kunnen inroepen, zij moeten voldoende middelen voor justitie voorzien.”

“Justitie in dit land is al decennia ondergefinancierd en is quasi failliet”, aldus Stéphane Boonen, stafhouder van de Franstalige orde van advocaten bij de balie Brussel. “Hervormingen zijn onontbeerlijk maar de wetgevende en uitvoerende macht moeten de derde grondwettelijke macht voldoende middelen geven om haar taak naar behoren uit te voeren.”

“Om werk te maken van een moderne justitie is er dringend nood aan voldoende en voldoende gekwalificeerd personeel, en een verregaande informatisering”, zegt Kathleen Vercraeyen, stafhouder van de Nederlandstalige orde van advocaten bij de balie Brussel.

Kortrijk

Ook in Kortrijk verzamelden een zestigtal rechters, griffiers en medewerkers van het parket aan de trappen voor het gerechtsgebouw.

“In Kortrijk hebben we maar 76% van de aantallen die normaal gezien voor onze afdeling voorzien zijn. Op het einde van het jaar verdwijnen er nog een aantal personeelsleden. Ik vermoed dat de situatie in andere rechtbanken vergelijkbaar is”, zegt voorzitster Tine Buyse.

“Daarnaast zijn de deskundigen gedurende jaren niet of veel te laat betaald. Het aantal mensen dat nog voor de rechtbank wil werken, is dan ook gedaald. Dat leidt tot veel vertragingen”, aldus Buyse. Zij meent dat een volledige digitalisering binnen de rechtbank zich opdringt De actie werd in alle rust gevoerd. De zittingen gingen allemaal door en konden stipt starten.

In Brussel zouden de zittingen zeker met een halfuur vertraging beginnen.

Gent

Aan het gerechtsgebouw aan de Opgeëistenlaan in Gent heeft dinsdagmorgen een honderdtal magistraten en personeelsleden van de griffie en het parket kort geprotesteerd in het kader van de nationale actie bij de magistratuur. Met een korte manifestatie van 08.45 tot 9 uur wilde de magistratuur “haar ongenoegen over de verregaande besparingen binnen justitie kenbaar maken”.

Arbeidsauditeur Danny Meirsschaut benadrukte dat de burger niet mag lijden onder het signaal van de magistratuur en de medewerkers van justitie. “Een staking heeft niet het minste baat voor justitie in haar geheel en we willen niet in de weg staan van de rechtsbedeling van de burger. Wat vandaag gebeurt, moet niet beschouwd worden als een protest tegen de huidige regering en zeker niet tegen minister van Justitie Geens. Onder de vorige regeringen zijn de besparingen aangevangen en werd er een stop gezet op de vacatures.”

Bron » De Standaard

Opinie: Naar moderne justitie in drie etappes, maar wel samen

Vandaag voeren de magistraten actie om hun onvrede over de hervormingen en besparingen binnen justitie kenbaar te maken. Koen Geens zet op een rijtje waar hij naartoe wil met zijn departement, hoe hij dat wil doen en wat de noodzakelijke do’s en don’ts zijn.

  • Wie? Minister van Justitie (CD&V).
  • Wat? Door van justitie een betrouwbare betaler te maken, de nodeloze werklast weg te nemen en het basisrecht en de gebouwen op te frissen, kunnen we de stap zetten naar een 21ste-eeuwse rechtsbedeling.

Het is geen eenvoudige taak om onze justitie modern te maken. Er is inderdaad een relatieve stilstand van het Belgisch rechtswezen sinds de Tweede Wereldoorlog. Was rechtsbedeling dé openbare dienst van de 19de eeuw, dan is dat nu volksgezondheid. Vergelijk het Poelaertpaleis in Brussel met Gasthuisberg in Leuven.

De budgetten van justitie en ziekteverzekering verhouden zich vandaag ongeveer zoals 1 tot 12. Een betere verhouding dan 1 tot 8 zit er op lange termijn niet in: de drang naar eeuwig leven is kennelijk sterker dan de honger en dorst naar gerechtigheid. Maar met een verhouding van 1 op 8 zouden we nog heel wat meer realiseren dan vandaag.

Een goede jurist worden vraagt een heel leven. Recht is een ervaringswetenschap. Sprekend is dat ere-advocaat-generaal bij het Hof van Cassatie, Raoul Declercq, onlangs op 95-jarige leeftijd stierf terwijl hij de laatste hand legde aan de zevende editie van zijn magistraal handboek over strafvordering. Het is paradoxaal genoeg die passie voor het vak op zich die, naast structurele onderfinanciering en gebrek aan langetermijnvisie, vernieuwing van binnenuit soms moeilijk maakt. Er is gewoon geen tijd voor. De vernieuwing moet ook van buiten komen.

Recht en geneeskunde hebben gemeen dat er van beide nooit genoeg kan zijn: hoe meer gezondheid en hoe meer recht, hoe meer welzijn. Maar de kosten van recht en gezondheid groeien ook met de welvaart. Voor elke procent economische groei komen er bijna evenveel geschillen bij. Maken de ingenieur- en informaticawetenschappers in ons land al decennialang integrerend deel uit van de biomedische vooruitgang, dan is dat te weinig het geval in de juridische sfeer. Die externe hulp is nochtans dringend noodzakelijk.

Driestappenplan

In maart 2015 heb ik in het Justitieplan uitgelegd hoe ik de nabije toekomst van Justitie zag en samen met alle actoren van Justitie onmiddellijk de hand aan de ploeg geslagen.

Hink.

De eerste stap maakte van justitie opnieuw een geloofwaardige en marktconforme betaler. In enkele maanden tijd werden, met de hulp van de regering, voor 175 miljoen euro achterstallen aangezuiverd. In mei 2016 werd Justitie door Graydon uitgeroepen tot betrouwbare debiteur. De tarieven die de betaling van gerechtskosten in strafzaken beheersen, werden aangepast aan de markt, soms opwaarts, dikwijls neerwaarts.

Stap.

Het tweede luik neemt nodeloze werklast weg: België heeft zeer veel procedures en zeer veel gevangenen. In een jaar tijd werden met het oog daarop drie grote potpourri-wetten door het parlement aangenomen, nog twee doorlopen het wetgevend proces. Slechts enkele voorbeelden: verstek en opschortend hoger beroep worden ontmoedigd, assisen werd voorbehouden voor gevallen waarin de volksjury een meerwaarde betekent, buitengerechtelijke bemiddeling wordt gestimuleerd.

In de penitentiaire sfeer gaat repatriëring van gevangenen sneller, alternatief straffen wordt makkelijker en binnenkort wordt voorlopig hechten moeilijker. De rechter moet niet meer tussenbeide komen voor de snelle invordering van onbetwiste schulden en het betalingsbevel in verkeerszaken.

Geen ontmenselijking evenwel: de nieuwe interneringsreglementering wordt van kracht op 1 oktober 2016, bijna 500 geïnterneerden gaan eindelijk van de gevangenis naar gespecialiseerde instellingen. De rechtstoegang wordt niet bemoeilijkt: een eigentijdse pro-Deo- en Salduz-wetgeving kwam tot stand na overleg met de advocaten en er wordt in datzelfde overleg hard gewerkt aan een fiscaal aantrekkelijke rechtsbijstandsverzekering.

De resultaten hiervan worden zichtbaar: sinds 2014 zijn er bijna 1.500 gevangenen minder en hoger beroep en verzet worden niet meer aangetekend om tijd te winnen.

Sprong.

De derde stap is tweeledig: vernieuwing van de basiswetgeving én van de technologische en gebouweninfrastructuur.

Het 19de-eeuwse basisrecht wordt naar de 21ste eeuw gebracht: dit geldt voor het burgerlijk recht, het straf-, het strafproces- en het strafuitvoeringsrecht alsook het vennootschaps- en het ondernemingsrecht. Wetteksten zullen niet alleen leesbaar, maar ook begrijpelijk worden voor een hedendaagse burger.

Veel juridische begrippen van gisteren, zijn niet meer die van vandaag, laat staan van morgen. Insiders weten dat het ernst is: de vergaderingen met de beste experts volgen mekaar op, en het eerste deel van het nieuwe Strafwetboek werd al besproken in het parlement.

Zoals een voorsprong remmend kan zijn, kan een achterstand stuwend zijn.

Naast een nieuwe toepassingen zoals e-box en e-deposit of het elektronisch betekeningsplatform, zal een kwantumsprong mogelijk worden door het gebruik van digitale intelligentie bij administratieve taken: als een computer Gary Kasparov kan kloppen bij het schaken, is de computer tot nog meer in staat. Zelfs in Straatsburg worden routine-arresten over mensenrechten voorbereid door ‘de computer’.

In die zin moet ook de gebouwenpolitiek met 315 justitieplaatsen grondig herdacht worden. (Nederland heeft er 35.) De justitie van morgen zal online zijn, of niet zijn. Geen haar op het hoofd van onze kleinkinderen zal er nog aan denken in de file te staan om rond 9 uur in een justitiepaleis te gaan pleiten. We beperken het aantal vredegerechten en stelden een masterplan justitiegebouwen op dat binnenkort aan de regering wordt voorgelegd.

De kroon op het werk zal de creatie zijn van een moderne penitentiaire en gerechtelijke omgeving waarin, naast rechtvaardigheid, ook reclassering en efficiëntie prioritair zijn. Dit kan enkel door overleg en samenwerking.

Over het gevangenisbeleid met het personeel, hun syndicaten en de gemeenschappen. Over een volwaardige beheersautonomie voor het gerecht met de magistraten en het gerechtspersoneel. Er wordt hard gewerkt aan een volwaardig sociaal statuut en dito pensioen voor elk van die ambten. Laten we allemaal samen van onze achterstand een voorsprong maken. Onze burgers, al wie werkt voor justitie en onze gevangenen verdienen dat.

Bron » De Standaard | Koen Geens