Honderden Belgen moeten DNA afstaan in onderzoek naar Bende van Nijvel

34 jaar na de laatste overval van de Bende van Nijvel, in 1985 in de Delhaize van Aalst, gaat het gerecht DNA afnemen bij honderden mensen. Hun erfelijk materiaal zal vergeleken worden met DNA uit het dossier. ‘We halen alles uit de kast’, zegt Eric Van der Sypt van het federaal parket.

De woordvoerder van het federaal parket wil eerst een misverstand de wereld uit: het is niet omdat er lange tijd niet wordt gecommuniceerd over een lopend dossier dat het onderzoek op apegapen ligt. “Dat is een misvatting bij veel mensen. Het onderzoek naar de Bende van Nijvel ligt niet stil. Integendeel! Achter de schermen worden er bergen werk verzet”, zegt Eric Van der Sypt. De grote klopjacht op DNA van honderden mensen is daarvan het sprekende bewijs. Van der Sypt wil niet horen van een zoveelste wanhoopspoging in een onderzoek dat veel nabestaanden van Bende-slachtoffers al lang wantrouwen. “Dit is net een weloverwogen onder­zoeks­trategie. We willen het verkregen DNA-materiaal vergelijken met DNA uit het onderzoek.”

Met welk DNA wil Van der Sypt niet zeggen. Mag hij ook niet. Geheim van het onderzoek. Voor zover bekend zitten in de miljoenen bladzijden van het gerechtelijk onderzoek slechts twee volledige DNA-profielen. Het eerste is afkomstig van een sigarettenpeuk die gevonden werd in de auto van de vermoorde taxichauffeur Constantin Angelou. Het DNA op de peuk zou van een van de daders zijn. En dan is er ook nog het DNA dat teruggevonden werd op een stukgesneden kogelvrije vest die in 1986 opgevist werd in Ronquières.

“Zoals iedereen weet, is er niet heel veel vergelijkingsmateriaal beschikbaar”, vervolgt Van der Sypt. “Maar het moet en zal gebeuren – wat het ook kost. Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) heeft daar een bijkomende inspanning gedaan. Als het goed is, mag het ook worden gezegd.”

Gigantisch onderzoeksdossier

De eerste afnames gebeurden al de voorbije weken. Het gaat om zowel mannen als vrouwen wier naam opduikt in het gigantische onderzoeksdossier. “Sommigen stonden destijds ook al DNA af, zonder dat er een match was”, zegt Van der Sypt. “Maar ook van hen vragen we een nieuw staal. Omdat we met een goede basis willen werken. Want wie zegt dat die oude DNA-stalen al die jaren goed zijn bewaard? En de DNA-technologie van vandaag biedt ook veel meer mogelijkheden. Om maar één voorbeeld te geven: vroeger kon een gemengd profiel niet uit elkaar worden gehaald. Vandaag wel.”

Ook mensen die destijds geen DNA moesten geven, zullen de komende weken of maanden dus moeten dulden dat de politie met een wattenstaafje in hun mond speurt naar wangslijm. De swab, zoals dat officieel heet, wordt vervolgens verzegeld en bezorgd aan een laboratorium. De analyse daar kost 60 euro. Per staal.

Volgens Bieke Vanhooydonck, gerechtelijk deskundige DNA-databanken van het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie, is het technisch mogelijk om een DNA-profiel op te stellen in twee dagen. “Dat is dan wel bij hoogdringendheid en dat kost dat meer. De wettelijke termijn tussen afname van het staal en het opstellen van een profiel bedraagt sowieso 30 dagen.”

“Eigenlijk vertrekt deze hele operatie op vrijwillige basis”, zegt Van der Sypt. “Maar het spreekt voor zich dat wie weigert in zo’n dossier zich verdacht maakt. Dan kan de onderzoeksrechter zo’n staal afdwingen.” Het gerecht hoopt met dit huzarenwerk minstens pistes te sluiten. “Maar natuurlijk hopen we op veel meer. Op een doorbraak, ja.”

Nicky Verstappen

Die doorbraak dankzij een DNA-jacht forceerden de Nederlandse speurders al in 2018 in het vastgelopen moordonderzoek naar Nicky Verstappen. De 11-jarige jongen was twintig jaar eerder verdwenen van een zomerkamp op de Brunssummerheide. Een dag later werd het kind dood teruggevonden. Er zat DNA van een onbekende in Nicky’s onderbroek, pyjama en lichaam. Jarenlang zat het onderzoek muurvast. Tot de politie begin 2018 bekendmaakte dat ze een grootschalig DNA-verwantschapsonderzoek zou uitvoeren.

De politie riep 21.500 mannen op die in 1998 in de omgeving woonden waar het lichaam van Nicky Verstappen werd gevonden. Of daar in de buurt waren. Uiteindelijk gaven 14.049 mannen vrijwillig een staal af. De politie wilde ook het DNA van een zekere Jos Brech, maar die reageerde niet op de oproep. Jos Brech was de nacht na de moord op Nicky Verstappen langs de plaats delict gefietst. De politie noteerde die nacht zijn gegevens, zonder meer. Via familie van Jos Brech kreeg de politie uiteindelijk zijn DNA. Het matchte. De spoorloze Jos Brech – hij was kort na de DNA-oproep snel vertrokken voor een wandeling in de Vogezen – werd uiteindelijk in augustus 2018 in Spanje in de buurt van Barcelona opgepakt.

De Bende van Nijvel maakte tussen 1982 en 1985 liefst 28 doden bij een hele reeks diefstallen, inbraken en overvallen. Aanvankelijk zouden de misdaden van de Bende op 9 november 2015 verjaren. Maar de verjaringstermijn werd vlak voor de verjaring verlengd met tien jaar – tot 9 november 2025 dus. Het federaal parket durft niet te gissen tegen wanneer het DNA van alle honderden mannen en vrouwen vergeleken zal zijn met die uit het dossier. “Maar we halen écht alles uit de kast.”

Bron » De Morgen

Slachtoffer David Van de Steen: “Nu écht nood aan antwoorden, we zijn moe”

David Van de Steen, die zijn ouders en zus verloor tijdens de overval van de Bende van Nijvel op de Delhaize van Aalst en zelf zwaargewond raakte, reageert voorzichtig op het DNA-onderzoek. “Ik geloof heel erg in Marianne Capelle die sinds anderhalf jaar het onderzoek leidt, maar we hebben nu écht nood aan antwoorden. Geloof me, we zijn moe.”

“Ik had gehoord dat ze DNA-stalen aan het verzamelen waren van figuren die met de Bende in verband zijn gebracht. Ik wil in de eerste plaats zeggen dat het voor de slachtoffers en nabestaanden al een heel lange en vermoeiende strijd is geweest. Wij hebben echt nood aan antwoorden nu. Op korte termijn, zodat we tenminste het luik van het onderzoek kunnen afsluiten. Dit op persoonlijk vlak afsluiten, kunnen we uiteraard nooit”, aldus Van de Steen.

“Een doorgewinterde crimineel zal allicht niet al te veel DNA hebben achtergelaten, behalve dan die vest met bloedsporen en die sigarettenpeuk. Over die tien nieuwe DNA-sporen, waarvan nu sprake, heb ik nog niets gehoord. In elk geval, in die auberge in Beersel hebben die gangsters na de aanslag in Aalst gegeten en gedronken. Op die glazen zijn uiteraard vingerafdrukken en DNA achtergebleven, maar in die tijd is daar niets mee gedaan. In de Verenigde Staten was men al bezig met DNA-analyses, maar bij ons was daar op dat moment nog geen sprake van.”

Gewiekst

(Ex-)gangster Philippe De Staerke kreeg inmiddels al de vraag om DNA af te staan en liet zich daar intussen nogal laconiek over uit. “Hij heeft in het verleden nochtans toegegeven dat hij er bij was; als je die brief uit 1992 herleest en naast de feiten legt die de voorbije jaren naar boven zijn gekomen, dan kun je moeilijk zeggen dat er leugens in die brief stonden. Er zijn getuigen geweest en zelfs vrienden hebben hem verlinkt. Het is natuurlijk het type waarvan je geen DNA gaat vinden wanneer hij iets heeft uitgestoken, zo gewiekst is hij wel.”

“Of er uiteindelijk wel iets naar boven komt? Als je in het dossier duikt, vind je connecties naar politieke kringen, naar adellijke middens. Dan vraag je je af: is dàt de reden waarom het niet mag uitkomen? Dus ja (zucht), voor de buitenwereld is het een totaal mysterie, maar er zijn er die precies weten hoe de vork in de steel zit. Zelf geloof ik nog steeds heel erg in de piste van de afpersing van de grootwarenhuizen, al blijft de vraag waarom dat werd gedaan.”

“Laat ons hopen dat dit grootschalige onderzoek resultaten oplevert, ook al omdat we zo moe zijn. Ik heb de indruk dat Marianne Capelle die sinds anderhalf jaar het onderzoek leidt, vastberaden is. Ik heb haar op de man af gevraagd dat ze me zou inlichten wanneer ze bepaalde onderzoeksdaden niet mag verrichten of wordt geboycot. Ze antwoordde dat niemand haar kan tegenhouden en dat ze anders er niet mee zou voortdoen. Ik heb mijn hoop in haar gesteld.”

Bron » Het Laatste Nieuws

Dochter van slachtoffer Bende Van Nijvel: “Jammer dat we info over het onderzoek via de media te weten moeten komen”

Nele Palsterman, die op 9 november 1985 haar vader Jan Palsterman verloor bij de aanslag van de Bende Van Nijvel in Aalst, vindt het jammer dat ze het nieuws over het DNA-onderzoek via de media moet vernemen.

Honderden Belgen moeten hun DNA afstaan in het kader van het onderzoek naar de aanslagen van de Bende Van Nijvel. Hun erfelijk materiaal zal vergeleken worden met DNA uit het dossier. “We halen alles uit de kast”, zegt Eric Van der Sypt van het federaal parket.

Nele Palsterman, dochter van een van de Aalsterse slachtoffers van de aanslag op de Delhaize in 1985, betreurt de gang van zaken bij Justitie. “Ik vind het jammer dat we dit in de pers moeten lezen en zo moeten vernemen. Het is lang geleden dat we nog eens een stand van zaken hebben gekregen over het onderzoek. Ik moet mij haast een krant of een online abonnement kopen van de media om info te kunnen krijgen over de zaak”, zegt ze.

Bron » Het Laatste Nieuws

Advocaten van nabestaanden hebben veel vertrouwen in DNA-onderzoek in Bende-dossier: “Stille getuigen die niet kunnen liegen”

Honderden mannen en vrouwen worden verzocht om DNA te laten afnemen in het kader van het onderzoek naar de Bende van Nijvel. “Een erg goede zaak, want DNA, dat zijn de stille getuigen die niet kunnen liegen”, zegt strafpleiter Jef Vermassen die enkele nabestaanden van de slachtoffers vertegenwoordigt. Ook Walter Vansteenbrugge reageert positief op het nieuws en gelooft in een mogelijke doorbraak.

“Het is de eerste keer in mijn carrière dat ik meemaak dat het gerecht op zo’n grote schaal DNA-stalen afneemt, al heb ik natuurlijk ook nooit eerder een dossier als dat van de Bende van Nijvel meegemaakt”, zegt Vermassen. “Dit is erg uitzonderlijk. Ik ben een groot believer als het over DNA-onderzoek gaat. Vroeger had men alleen vingerafdrukken, maar DNA gaat veel verder. Het is niet honderd procent sluitend, maar het scheelt niet veel. Bovendien evolueert de techniek, wordt het steeds fijner. Je kan op de duur zelfs de kleur van de ogen van iemand bepalen, wat vroeger helemaal niet mogelijk was.”

“Als ik pleit heb ik het over ‘de stille getuigen die niet kunnen liegen’. Dat zijn de sporen van daders die men terugvindt op bijvoorbeeld de kleren van het slachtoffer, op een glas waarvan gedronken is enzovoort. Denk aan Annick Van Uytsel, waar men ook één haartje heeft gevonden. Daar is toen spijtig genoeg een tijdje niets mee gedaan, maar DNA en sporen zijn ontzettend belangrijk. De kans dat men zich vergist is heel klein en de kans dat ze de dader verraden is bijzonder groot.”

“De kostprijs van 60 euro per staal is peanuts vergeleken met de kostprijs van de onderzoeken die al zijn gebeurd, tel gewoon de bladzijden op en de duurtijd om ze te typen en je zult uitkomen op een extreem veelvoud. Dit is een middel in de hoop dat er iets uitkomt. Je moet echt op geen euro kijken nu. Ik heb hier veel vertrouwen in, maar het is wachten op de resultaten, natuurlijk.”

“Toch wil ik nog dit opmerken: Naast het feit dat dit grootschalige DNA-onderzoek wel iets eerder had mogen gebeuren, hebben verschillende mensen getuigd dat ze bij de aanslag van de Bende in Aalst één bepaald persoon hebben herkend. In het kader van het onderzoek kan ik zijn identiteit hier niet prijs geven, maar ik vraag toch pertinent: is dat niet evenwaardig aan DNA-onderzoek?”

Advocaat Van Steenbrugge: “Geloof in mogelijke doorbraak”

Ook advocaat Walter Van Steenbrugge reageert positief. “Het DNA-onderzoek is in elk geval een uitstekende methode om een aantal zaken te elimineren. Dit is écht goed werk. Er zit weer vaart in het onderzoek. Er is bij mij en mijn cliënten geloof op verdere ontwikkelingen en een eventuele doorbraak.”

“Ik heb de indruk dat het federaal parket de zaken effectief goed in handen heeft genomen; dat heb ik gemerkt toen er de switch is gekomen (Marianne Capelle kreeg in februari 2018 de leiding in het onderzoek naar de Bende van Nijvel, red) en er weer heel serieus op het dossier wordt gewerkt. Dat is alleen maar toe te juichen. Maar ook van onze kant zijn we met een aantal zaken bezig die ook evolueren. Daardoor zitten we in een andere modus: het dossier zit bij mij niet ergens onderaan de schuif, maar helemaal bovenaan.”

“Ook mijn cliënten, de familie Palsterman, volgen de zaken van heel nabij op en we komen zeer regelmatig samen. De intensiteit is in ieder geval verhoogd en ik voel dat dat ook bij het federaal parket zo is. Er is een geloof op positieve ontwikkelingen en een mogelijke doorbraak.”

Bron » Het Laatste Nieuws