Jacques Monsieur: geheim agent, ordinair crimineel of een combinatie van beide?

Jacques Monsieur, zoon van een notaris en zelf ook doctor in de rechten, groeide op in het Witse-dorp Halle en werd een van de meest beruchte wapenhandelaars van ons land. De man heeft al een groot stuk van de wereld gezien en zo ook nogal wat gevangenissen. Vandaag staat hij in Brussel opnieuw terecht, de aanklager vraagt een gevangenisstraf van twee jaar. Het verhaal van een man met een onwaarschijnlijk parcours dat, zo ziet het er naar uit, nog niet ten einde is gekomen.

In Brussel is vandaag het proces begonnen tegen Jacques Monsieur, een van de meest beruchte wapenhandelaars van België. De 64-jarige man staat terecht voor illegale wapenleveringen. Het federaal parket beschouwt hem als de leider van een criminele organisatie, maar zelf ontkent Monsieur alles. Hij verklaarde in de rechtszaal dat de wapenhandel een dekmantel en dat hij in opdracht van verschillende inlichtingendiensten informatie vergaarde bij verschillende regeringen. Zo zegt hij zelf dat hij 15 jaar voor de CIA gewerkt heeft.

Het Openbaar Ministerie vordert twee jaar cel voor Monsieur.

De “carrière” van le maréchal

Jacques Monsieur geniet de twijfelachtige eer op te duiken in verschillende dossiers van wapenhandel. Monsieur is een zoon van een notaris uit Halle, maar woont sinds begin jaren 90 officieel in Frankrijk. Zelf startte hij zijn loopbaan bij het Belgisch leger, vandaar zijn bijnaam le maréchal, maar echt “carrière” maakte hij pas nadat hij daar ontslag nam en begon te werken als wapenhandelaar. De man liet zich niet bepaald hinderen door internationale embargo’s en leverde o.a. aan Iran, Ecuador, Kroatië, Bosnië, Congo-Brazzaville, Tsjaad, India… en dan vergeten we wellicht nog een paar conflicthaarden.

Vooral de handel met Iran betekende voor Monsieur een zakelijke doorbraak. Onder het mom van “waterpompen voor de landbouw” leverde hij het Teheran van ayatollah Khomeini onder meer 6.000 TOW-raketten voor een totaalbedrag van 83.000.000 dollar.

Maar de ware politieke proporties van die deal werden pas helemaal duidelijk toen later het Iran-Contragate-schandaal losbarstte, waar bleek dat Amerika (onder het presidentschap van Ronald Reagan) de opbrengsten van de clandestiene wapenhandel gebruikte om de contrarevolutionairen die streden tegen het linkse regime in Nicaragua, te financieren.

“Niet de meest aangename periode uit mijn leven”

In 1996 deed het Belgische en Franse gerecht een inval in zijn toenmalige woning in Frankrijk, nabij Bourges, een stoeterij met de lieflijke benaming “Les Amourettes”. Monsieur werd dusdanig in het nauw gedreven dat hij de vlucht nam naar Teheran waar hij hoopte wegens bewezen diensten immuun te blijven voor vervolging. Helaas voor hem, de machtsverhoudingen lagen inmiddels anders in Teheran en de man werd er tot tien jaar veroordeeld wegens spionage. “Dat was niet de meest aangename periode uit mijn leven,” zo liet hij zich achteraf ontvallen.

Tijdens zijn Iraanse gevangenschap werd hij in België bij verstek veroordeeld tot vijf jaar cel door de correctionele rechtbank in Brussel, voor illegale wapenhandel naar onder meer Iran, China, Ecuador, Burundi en Kroatië, oplichting, misbruik van vertrouwen, valsheid in geschrifte en witwaspraktijken.

Monsieur kocht zich intussen in Teheran vrij voor welgeteld 437.573 euro, maar op weg naar België, bij een tussenlanding, werd hij in Turkije gearresteerd op basis van een internationaal arrestatiebevel. Na een paar maanden werd hij dan toch uitgeleverd aan ons land, ons land dat hem korte tijd later dan weer op haar beurt uitleverde aan Frankrijk.

Monsieur ging in België wel in verzet en zijn veroordeling werd eind 2002 afgezwakt tot een celstraf van 40 maanden met uitstel. Opmerkelijk, het proces vond op vraag van de verdediging gedeeltelijk achter gesloten deuren plaats met als motivatie “de goede diplomatieke relaties tussen meerdere landen niet in het gedrang te brengen”.

In Frankrijk speelde Monsieur een sleutelrol in het zogenoemde Elf-Aquitaineschandaal. Bleek dat “monsieur Monsieur” voor rekening van de Franse oliemaatschappij in 1997 massaal wapens had geleverd aan Pascal Lissouba, de toenmalige president van Congo-Brazzaville die in het nauw werd gedreven door de opstand rond huidig president Sassou Nguesso. In mei 2008 veroordeelde de rechtbank van de Franse stad Bourges hem onder meer voor zijn aandeel in het Elf-Aquitaineschandaal, tot 4 jaar cel met uitstel.

Een sluier van geheime diensten: voor welke rekening werkt Monsieur?

Een jaar later, in 2009, liep het voor Jacques Monsieur opnieuw grondig mis toen hij werd opgepakt op de luchthaven van New York. Via een Amerikaanse undercoveragent werd duidelijk dat Monsieur wapens leverde aan het Iran van ayatollah Khomeini. Monsieur werd in Amerika veroordeeld tot een straf van 23 maanden en die mag opvallend licht genoemd worden gegeven het feit dat hij 60 jaar cel riskeerde te krijgen. De straf was dan ook het resultaat van een schuldbekentenis én de informatie die Monsieur gaf aan de Amerikanen.

Rond de wapenhandelaar hangt een sluier van geheime diensten en het is niet altijd even duidelijk voor wiens rekening hij werkt. Zoals dat gaat met (zelfverklaarde?) geheime agenten schuwt hij de media. Maar in het enige interview dat hij gaf in 2004 aan de Franse radiozender RFI, verklaarde hij dat zijn criminele activiteiten eigenlijk slechts een dekmantel zijn voor zijn werk als spion voor de geheime diensten van België (militaire inlichtingendienst), Frankrijk (DGSE en DST), Amerika (CIA) en Israël (Mossad).

Maar of die uitlatingen daadwerkelijk kloppen dan wel een nieuw dwaalspoor zijn, is minder duidelijk. Al kan het ook zijn dat Monsieur een tijdlang voor inlichtingendiensten werkte om dan soloslim te beginnen, handig gebruikmakend van zijn vroegere dekmantel. Spionnen zijn soms moeilijk in de hand te houden en criminelen gebruiken niet zelden het argument dat ze als informant/infiltrant werken voor deze of gene politie- of inlichtingendienst. Het bewijs daarvoor is door de aard der dingen moeilijk te leveren en het tegenbewijs ook.

Het voorlopig einde van een merkwaardig parcours

In april 2011 kwam de man vrij uit zijn Amerikaanse gevangenis en sindsdien werd het ogenschijnlijk stil rond hem.

Maar in elk geval verloor het Belgisch federaal parket hem niet uit het oog want ze sleepten hem opnieuw voor de strafrechter. Vandaag staat hij dus terecht voor de correctionele rechtbank in Brussel op beschuldiging van illegale wapenhandel met Libië, Tsjaad, Pakistan en Iran in de periode tussen 2006 en 2009.

Het gaat onder andere om de levering van 100.000 automatische geweren aan Libië, 10 tanks en 5 helikopters aan Guinea-Bissau, 200.000 automatische geweren, de bijbehorende munitie, 4 gevechtshelikopters en 2 gevechtsvliegtuigen aan Tsjaad, raketlanceerders en mitrailleurs aan Pakistan en militair materiaal aan Iran.

Bron » VRT Nieuws

Kamer keurt uitbreiding bijzondere methoden inlichtingendiensten goed

De Staatsveiligheid zal binnenkort ook uitzonderlijke methodes, zoals hacking of telefoontaps, kunnen gebruiken voor het opvolgen van extremistische groeperingen of haatpredikers en voor contraspionage. De Kamer heeft vandaag het wetsontwerp goedgekeurd dat de bijzondere inlichtingenmethodes (BIM) uitbreidt. PS en cdH onthielden zich, terwijl de groenen en PVDA tegen stemden.

Het wetsontwerp van minister van Justitie Koen Geens (CD&V) en minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) geeft de inlichtingendiensten – de Staatsveiligheid en de ADIV, de militaire inlichtingendienst – meer slagkracht. ADIV krijgt daardoor een duidelijkere rol in de strijd tegen terreur.

Concreet zullen ze onder bepaalde voorwaarden ook bijzondere methodes kunnen gebruiken in het buitenland. Telefoontjes naar het buitenland zullen bijvoorbeeld ook afgeluisterd kunnen worden.

De inlichtingendiensten krijgen de mogelijkheid om gebruik te maken van fictieve identiteiten om hun agenten te beschermen. Er wordt een nieuwe specifieke methode ingevoerd om de inlichtingendiensten de mogelijkheid te bieden om vervoers- en reisgegevens te vorderen.

Voorts wordt het arrest van het Hof van Cassatie dat telecomproviders die in België actief zijn verplicht zijn mee te werken door het wetsontwerp wettelijk verankerd.

Kritiek

Bij de oppositie rezen vragen over de wetswijziging waardoor de inlichtingendiensten informatie pas na 50 jaar aan het Koninklijk Archief moeten overmaken. Die termijn lag al op 50 jaar voor ADIV, maar zal nu ook gelden voor de Staatsveiligheid. Momenteel geldt daar nog een periode van 30 jaar.

Stefaan Van Hecke (Groen) verwees naar het onderzoek naar de Bende van Nijvel. Door een wetswijziging verjaart dat onderzoek pas na veertig jaar. “Tel daar nog eens vijftig jaar bij en je zit aan negentig jaar. Dat is wel wat lang”, aldus Van Hecke.

Het belangrijkste probleem is voor Van Hecke dat geklassificeerde documenten al die tijd niet toegankelijk zijn voor onderzoekers. Minister van Defensie Steven Vandeput preciseerde dat dit wel het geval is, mits een veiligheidsmachtiging.

De groenen stellen daarom voor een nieuwe wet in het leven roepen die de deklassificatie regelt. Zo zou bijvoorbeeld op het moment van de opmaak van een document een termijn worden vastgelegd, afhankelijk van de graad van geheimhouding. Die zou bij het aflopen van de termijn eventueel kunnen worden verlengd.

De oppositie stelde zich ook vragen bij de mate waarin het Comité I, dat de inlichtingendiensten controleert, zijn controlefunctie met de huidige middelen zal kunnen waarmaken, eens de nieuwe methoden helemaal ingeburgerd zijn.

Bron » Het Laatste Nieuws

“Staatsveiligheid en politie werken wél samen”, zegt Geens

Dat er geen samenwerkingsakkoord gesloten is tussen de Staatsveiligheid en de politie, wil volgens minister van Justitie Koen Geens (CD&V) niet zeggen dat beide diensten niet met elkaar samenwerken.

In zijn nieuw jaarverslag waarschuwt het Comité I, het controleorgaan voor de inlichtingendiensten, dat zowel de Staatsveiligheid als de militaire inlichtingendienst nog altijd geen samenwerkingsakkoord met de politie heeft gesloten en dat een en ander ‘een grote tekortkoming in ons veiligheidssysteem is’. Dat meldt de krant De Tijd.

In een reactie wijst minister van Justitie Koen Geens (CD&V) erop dat de samenwerking tussen de politie en de Staatsveiligheid (de VSSE) in diverse rechtsnormen geregeld wordt.

Hij verwijst naar het Plan Radicalisme van de Nationale Veiligheidsraad, naar de omzendbrief die hij samen met minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) opstelde betreffende de informatie-uitwisseling rond en de opvolging van de foreign terrorist fighters afkomstig uit België, de creatie van een gemeenschappelijke databank foreign terrorist fighters en zijn eigen Actieplan Radicalisering in gevangenissen. ‘Al deze akten bepalen hoe de politie en de VSSE samenwerken en binnen welke domeinen’, luidt het op het kabinet-Geens.

De minister maakte naar eigen zeggen ook al heel wat werk van de vele aanbevelingen die het Comité I de voorbije jaren deed. Zo werd de samenwerking tussen de inlichtingendiensten en de buitenlandse zusterdiensten dit jaar nog via een richtlijn van de Nationale Veiligheidsraad geregeld.

Bovendien zitten in het BIM-wetsontwerp (bijzondere inlichtingenmethoden) heel wat zaken vervat die rekening houden met de aanbevelingen van het Comité I, aldus Geens. Hij somt onder meer de herinvoering van de notificatieplicht op – die personen informeert die het voorwerp hebben uitgemaakt van een BIM -, de verbetering van de regels voor observatie en doorzoeking, het invoeren van de procedure voor hoogdringendheid om bepaalde strafbare feiten toe te laten in het kader van BIM’s en het mogelijk maken van bepaalde BIM-methoden in het buitenland. Dat laatste geldt enkel voor de militaire inlichtingendienst ADIV.

Bron » Knack

Geheimen van Staatsveiligheid dreigen te vergaan

Wat kwam Staatsveiligheid te weten over de Bende van Nijvel? In de toekomst zullen onderzoekers en historici zulke vragen allicht niet of nauwelijks kunnen beantwoorden. Als het van de regering afhangt, mogen de inlichtingendiensten voortaan zelf bepalen welke informatie ze bewaren of vernietigen.

Een catastrofale impact op het geheugen van onze samenleving. Dat is de kritiek van Karel Velle, directeur van het Algemeen Rijksarchief, op het voornemen van de federale regering. Die is van plan om met een wetsontwerp de Belgische inlichtingendiensten veel meer zeggenschap te geven over hun eigen archieven.

Anders gesteld: Staatsveiligheid en de militaire inlichtingendienst ADIV zullen in de toekomst niet langer verplicht zijn om hun stukken over te brengen naar het Rijksarchief. Ze zullen ook alle eerder overgedragen geclassificeerde dossiers kunnen terugvragen en informatie naar eigen goeddunken kunnen vernietigen.

“Het stemt mij heel droevig”, zegt Velle. “Ik ben ontgoocheld dat goede voorbeelden uit het buitenland, zoals de VS of het VK, niet worden gevolgd. Het lijkt erop dat hier geclassificeerde documenten zullen terugkeren naar hun respectievelijke diensten om te vermijden dat ze ‘verloren’ zouden gaan, waardoor archieven uit elkaar gerukt kunnen worden. Ook zullen de diensten eigenhandig stukken mogen vernietigen.”

“Dreigend democratisch deficit”

Het advies van het Rijksarchief, waarover Knack eerder berichtte, liegt er niet om. Zo spreekt het archief van een “ernstig precedent” en een “dreigend democratisch deficit”. “Als dit ontwerp wet wordt, zal er geen ernstige controle meer mogelijk zijn op de werking van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, die naam waardig.”

De archieven vormen volgens de nota een noodzakelijke basis voor bijvoorbeeld historici en onderzoeksjournalisten om de werking van de inlichtingendiensten, de besluiten ervan en de impact op de maatschappij te reconstrueren.

“Historici zullen moeten analyseren op basis van zeer onvolledige dossiers. In het verleden werden zij reeds in een aantal symbooldossiers zoals de moord op Julien Lahaut (toenmalig voorzitter van de Kommunistische Partij, RA/AVDB) en de zaak rond de Bende van Nijvel geconfronteerd met problemen inzake volledigheid en toegankelijkheid van de archieven.”

Velle geeft aan dat hij “jarenlang” vergeefs heeft geprobeerd om in dialoog te treden met de regering en richt zijn hoop nu op de Kamercommissie Justitie. Die buigt zich na de herfstvakantie over het wetsontwerp. Commissielid Stefaan Van Hecke (Groen) maakt zich alvast ernstige zorgen.

“Er kunnen anders belangrijke dossiers verdwijnen, bijvoorbeeld over de Bende van Nijvel. We hebben geen enkele garantie dat zulke documenten in de toekomst er nog zullen zijn. Daarom dat wij voorstellen om de archiefkwestie uit het wetsontwerp te halen en er een apart debat over te voeren.”

Vandaag moeten Staatsveiligheid en ADIV de documenten na respectievelijk dertig en vijftig jaar overbrengen naar het Rijksarchief. Een periode die als “te kort” wordt beschouwd. Zij maken zich onder meer zorgen om de privacy van betrokken en de bescherming van hun bronnen.

Het kabinet van minister van Justitie Koen Geens (CD&V) geeft verder mee dat de rijksarchivaris toezicht blijft houden op de archieven. “Ook moet hij toestemming blijven geven over de vernietiging van archieven”, klinkt het. “Dat gebeurt niet zomaar. Het wetsontwerp waar sprake van is, gaat enkel over de plaats van bewaring. Het gaat hier om archieven die geclassificeerde documenten bevatten en die aan bepaalde veiligheidsmaatregelen moeten voldoen.”

Bron » De Morgen

Leger mag voluit spioneren

De Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid (ADIV), die onder Defensie valt, krijgt er een pak mogelijkheden bij. Zijn opdracht is in de eerste plaats in het buitenland informatie in te winnen. Dat schrijft De Standaard vandaag.

De legerspionnen kampen nu met het probleem dat ze buiten België weinig mogen doen. Zo mag de ADIV bijvoorbeeld niet zomaar de gsm van een zelfmoordterrorist doorzoeken als militairen op missie in het buitenland die vinden.

Evenknie van Brits MI6

Daar komt verandering in. De Staatsveiligheid en de ADIV hebben via de bevoegde ministers Geens en Vandeput een bijzonder gevarieerd verlanglijstje ingediend dat hun werking moet moderniseren. Dat zal in het parlement worden besproken.

Concreet zal de ADIV in het buitenland gebruik mogen maken van alle bijzondere inlichtingenmethoden. De ADIV vervelt zo van een wat ondergeschoven geheime dienst naar een centrale poot in de Belgische inlichtingenwereld. De ADIV zou kunnen worden beschouwd als de evenknie van het Britse MI6, zij het met een kleiner budget en minder opdrachten. Opvallend is wel dat ondanks al die uitbreidingen het toezicht op de inlichtingendiensten niet fundamenteel verandert.

Eigen interventieteam

In de nieuwe voorstellen van Geens en Vandeput staat ook dat de inlichtingendiensten een eigen interventieteam mogen oprichten. Dat is vooral voor de Staatsveiligheid bedoeld.

Bron » De Morgen