Meer dan duizend mensen en bedrijven hebben hun vervolging de voorbije zes jaar kunnen afkopen. Dat leverde de staat bijna een half miljard euro op. Dat schrijft De Tijd vrijdag, op basis van een rondvraag die de procureurs-generaal voor de Kazachgate-commissie hebben uitgevoerd bij de openbare aanklagers.

Tussen 14 april 2011 en 31 december 2016 werden 1.006 schikkingen getroffen met mensen en bedrijven die verdacht werden van misdrijven. In 952 gevallen hebben de verdachten alle overeengekomen bedragen betaald.

De schikkingen brachten de Belgische staatskas ruim 464 miljoen euro op. De openbaar aanklagers kregen 102,5 miljoen euro, de fiscus 323 miljoen euro. In sociale fraudezaken ging amper 137.000 euro naar de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid. Er werd 4,1 miljoen euro betaald aan andere benadeelden en er werd ruim 37 miljoen euro aan vermogensvoordelen teruggegeven.

Tussen 2 juni en 31 december 2016, nadat het Grondwettelijk Hof besliste dat de wet ongrondwettelijk was, gebeurden er 38 schikkingen. Nochtans hadden de procureurs-generaal aan alle openbare aanklagers gevraagd te wachten tot minister van Justitie Koen Geens (CD&V) de wet had aangepast. De procureurs-generaal stellen dat die schikkingen al waren onderhandeld voor de uitspraak van het Grondwettelijk Hof en dat alle schikkingen aan een rechter zijn voorgelegd.

Ook in de “verdachte periode” tussen 14 april en 11 augustus 2011 hebben elf schikkingen plaatsgevonden, toen de wet nog bijgeschaafd moest worden, maar onder andere de miljardair Chodiev zijn vervolging mocht afkopen.

De cijfers werden zopas overgemaakt aan de onderzoekscommissie Kazachgate en minister Geens.

Bron » De Morgen

Tot twee keer toe heeft minister van Justitie Koen Geens (CD&V) aangegeven dat hij zou wachten om de ‘afkoopwet’ nieuw leven in te blazen. Eerst moest de onderzoekscommissie Kazakhgate zijn aanbevelingen klaar hebben. Nu neemt hij toch initiatief. “Er was te veel onzekerheid op het terrein.”

Justitieminister Geens heeft zijn wetsontwerp klaar om de ‘afkoopwet’ weer in ere te herstellen. Nog voor de zomerreces legt hij het op tafel binnen de regering, daarna gaat hij ermee naar het parlement.

Via de wet op de minnelijke schikking (in de volksmond: ‘afkoopwet’) kunnen fraudeurs in bepaalde gevallen een boete betalen in plaats van een veroordeling te ondergaan. Een jaar geleden werd de wet ‘on hold’ gezet na een arrest van het Grondwettelijk Hof. De rechter had onvoldoende controle, luidde het oordeel.

Dat Geens nu al met een initiatief komt, is opvallend, want de werkzaamheden van de parlementaire onderzoekscommissie naar Kazakhgate zijn nog volop aan de gang. Tot twee keer toe heeft hij gezegd dat hij daarop zou wachten.

Koelere kast

Op 19 januari antwoordt Geens in het parlement op een vraag van sp.a-Kamerlid Peter Vanvelthoven dat hij zijn voorstel voor de reparatie van de afkoopwet “in een koelere kast” heeft gestoken. Hij wil eerst de aanbevelingen van de onderzoekscommissie afwachten, zegt hij.

Binnen die commissie wil de oppositie het over de afkoopwet zelf hebben, maar dat wordt afgeblokt door de meerderheid. Na het antwoord van Geens heropent voorzitter Dirk Van der Maelen (sp.a) de discussie, maar stuit weer op een njet van de meerderheid. De focus moet liggen op de mogelijke politieke beïnvloeding door de miljardair Patokh Chodiev, is het besluit.

Van der Maelen schrijft een brief aan Kamervoorzitter Siegfried Bracke (N-VA) en minister Geens om dat te melden. Toch antwoordt Geens op 9 februari per brief dat hij bij zijn standpunt blijft en zal wachten. Er kunnen immers aanbevelingen komen van de commissie, “bijvoorbeeld aangaande de transparantie bij de toepassing van dit wettelijk instrument”.

De socialisten zijn verbaasd dat de minister nu het heft in handen neemt. “Wat heeft de minister van gedacht doen veranderen?”, vraagt Van der Maelen zich af. “Liggen er misschien zaken te wachten die dringend afgekocht moeten worden?”

Effeciëntie

Geens zelf verwijst nu naar de brief die hij kreeg van Van der Maelen. Daaruit blijkt inderdaad dat zijn initiatief om de wet nu al te reanimeren de commissie-Kazakgate niet doorkruist. Maar waarom drukt hij net nu door?

“Er was grote ongerustheid op het terrein”, legde hij vanmiddag uit in de Kamer. “De wet werd op sommige plaatsen nog toegepast. Dat wordt nu veralgemeend. Ik wil ervoor zorgen dat dit op een uniforme manier gebeurt.”

Gisteren raakte bekend dat de procureurs-generaal via een omzendbrief de afkoopwet weer toepasbaar maken. De wet is in de feiten met andere woorden de facto al ‘alive and kicking’. Voorwaarde is dat het arrest van het Grondwettelijke Hof wordt gerespecteerd, en de rechter dus een grotere rol krijgt. De magistraten hadden lang genoeg hadden gewacht op de politiek, te veel zaken lagen daardoor stil.

De oplossing van Geens ligt in de lijn met wat magistraten hebben aanbevolen: meer rechterlijke controle. Het is niet dat er nu een omzendbrief is, dat de wet zelf niet op orde worden gezet. Hij benadrukte in de Kamer dat hij op geen enkele manier de procureurs-generaal heeft aangestuurd.

Over de timing wil de minister niet te hard van stapel lopen. Binnen enkele weken komt de reparatiewet op de ministerraad, in een pakket met een aantal andere reparatiewetten. “Daarna moet de Raad van State zijn fiat geven. De bespreking in het parlement zal voor na de zomer zijn.”

Bron » De Morgen

Justitieminister Koen Geens (CD&V) duwt door om de ‘afkoopwet’ nieuw leven in te blazen. Nog voor de zomer brengt hij de nieuwe wet naar de regering.

De wet op de minnelijke schikking stond bijna een jaar on hold na een arrest van het Grondwettelijk Hof. Gisteren raakte bekend dat de procureurs-generaal het via een omzendbrief mogelijk maakten om haar weer toe te passen. Nu heeft Geens een wetsontwerp klaar om haar definitief in ere te herstellen.

De ‘afkoopwet’ maakt het mogelijk dat verdachten in fraudezaken een boete krijgen in plaats van een veroordeling.

De timing is opmerkelijk. De onderzoekscommissie Kazakhgate, die zich ook buigt over de wet, loopt nog. Begin dit jaar verklaarde Geens dat hij zou wachten tot die ten einde zou zijn, zodat hij rekening kon houden met de aanbevelingen.

Even later kreeg hij van voorzitter Dirk Van der Maelen (sp.a) een brief waarin stond dat de commissie zich enkel zou bezighouden met hoe de wet tot stand kwam. De focus ligt bij de mogelijke politieke beïnvloeding door de Oezbeekse miljardair Patokh Chodiev, niet bij de werking van de wet zelf.

Geens zag geen belemmering meer. Nog voor de zomervakantie zal hij een reparatiewet voorleggen aan regering en parlement. Daarbij zullen rechters de minnelijke schikkingen echt afwegen. Ze moeten bijvoorbeeld nagaan of de boete in verhouding staat tot de feiten.

Pingpongspel

Van der Maelen erkent dat hij Geens een brief stuurde. “De meerderheid blokkeerde de vraag van de oppositie om het over de wet zelf te hebben, dus moest ik wel.” Sp.a heeft het over een “eigenaardig pingpongspel” van CD&V. “Ze willen het eigenlijk nooit over de wet hebben, en plots komen ze hier mee aanzetten.”

Dat de wet weer toepasbaar is, veroorzaakte kritiek. Sp.a-voorzitter John Crombez stelde dat de regering de “rode loper uitrolt voor fraudeurs”. Oud-vrederechter Jan Nolf heeft het over “klassenjustitie”.

Bron » De Morgen

De afkoopwet wordt gereanimeerd. Mensen kunnen hun proces opnieuw afkopen, zo blijkt uit een omzendbrief van de procureurs-generaal. Die formuleren nieuwe richtlijnen, afgestemd op de eerdere bezwaren van het Grondwettelijk Hof. “We verglijden naar klassenjustitie”, vindt oud-vrederechter Jan Nolf.

Een jaar geleden protesteerde het Grondwettelijk Hof tegen de intussen veelbesproken afkoopwet, onder meer bekend van Kazachgate. De wet ging even in de kast, minister van Justitie Koen Geens (CD&V) werkte intussen aan een reparatiewet. En nu roepen de parketten de wet weer tot leven. In een omzendbrief formuleren ze nieuwe richtlijnen. Zo moet een rechter nu ook oordelen over de wettigheid van de schikking en de precieze afkoopsom.

U bent geen fan van de gereanimeerde afkoopwet?

“Absoluut niet. De rechter mag oordelen of het bedrag van de schikking wel in proportie is. Hij wordt dus gereduceerd tot boekhouder, terwijl er zoveel andere belangrijke elementen zijn. De machtspositie die de verdachte bekleedt, de eventuele voorgaande feiten, de aard van de zaak. De rechters mogen dus niets zeggen over het allerbelangrijkste: is het rechtvaardig? Dat is blijkbaar niet belangrijk.”

Kleine zaken schikken om zo tijd te winnen voor grote zaken. Dat is de geest van de afkoopwet. Leeft dat idee nog?

“Ik ben een groot voorstander van het idee. Kleinere misdrijven als winkeldiefstallen, moet je kunnen schikken. Zo kun je meer tijd aan grote zaken spenderen. Maar de parketten schieten hun doel totaal voorbij. In de praktijk zie je net het omgekeerde. Grote fraudezaken zoals die van Omega Diamonds worden afgekocht, maar de muffinman kreeg een paar maanden cel (en werd uiteindelijk in beroep vrijgesproken, BVS). Niet de geest van de wet, maar de uitvoering is het probleem. We laten de vette vissen schieten.”

Waarom willen de parketten die afkoopwet reanimeren, terwijl minister van Justitie Koen Geens (CD&V) aan een reparatiewet werkt?

“Justitie is ontzettend bang om gezichtsverlies te lijden, bijvoorbeeld als verdachten worden vrijgesproken wegens procedurefouten. Ik vermoed dat het parket enkele van die rechtszaken, die om proceduretechnische redenen vervelend zijn, snel wil schikken. Bovendien komt de reparatiewet er pas na een breed debat. Dat willen de parketten liever niet voeren, terwijl we dringend lessen moeten trekken uit bijvoorbeeld Kazachgate.”

Wat als politiek en justitie niet de juiste lessen trekken?

“Dan verglijden we naar klassenjustitie: de rijken kunnen véél misdrijven afkopen, gewone mensen komen met niets meer weg.”

Bron » De Morgen

Bijna een jaar na het arrest van het Grondwettelijk Hof, dat de wet op de verruimde schikking – de zogenaamde afkoopwet – als ‘discriminerend’ beoordeelt, gaan de parketten opnieuw fiscale deals sluiten. Opvallend, want de aangekondigde reparatiewet is er nog niet.

Op 23 juni 2016 vernietigde het Grondwettelijk Hof de zogenaamde afkoopwet, waarmee verdachten van belastingfraude hun straf kunnen afkopen. De reden? Een gebrek aan rechterlijke toetsing of controle. Door dat gebrek schond de wet het gelijkheidsbeginsel en het recht op een eerlijk proces, luidde het. Een reparatiewet drong zich op.

De parketten van ons land besloten daarop om geen minnelijke schikkingen meer af te sluiten tot de wet zou hervormd zijn. Dat is nog altijd niet gebeurd, maar toch zal de wet opnieuw toegepast worden. Volgens advocaat Joris Van Cauter toont dat aan dat de parketten niet willen wachten op de politiek, zo zegt hij op deredactie.be.

Voor de goede orde: ook het voorbije jaar zijn er schikkingen getroffen door het openbaar ministerie, in de fase vóór er een onderzoeksrechter aan te pas komt of het strafproces begonnen is. In die fase stelt zich immers nog geen probleem van rechterlijke toetsing.

Kazachgate

Hoe zit het dan met die reparatiewet? Dat is de vraag. De hervorming blijft allicht uit omdat geen enkele politicus door de zaak-Chodiev, lees: de Kazachgate, zijn vingers nog lijkt te willen verbranden aan het redden van de omstreden afkoopwet. Ook is de parlementaire onderzoekscommissie onder leiding van Dirk Van der Maelen (SP.A) volop bezig met het bekijken van de totstandkoming van de wet.

Een reactie van minister van Justitie Koen Geens (CD&V) wordt later vandaag verwacht.

Beaulieu

De schorsing van de toepassing van de afkoopwet had belangrijke gevolgen, onder meer voor de zaak-Beaulieu. Een aantal leden van de familie sloot een tijd geleden een dading met de fiscus na jarenlange gerechtelijke problemen. Maar een definitieve schikking met het parket die de schatkist nog bijkomende miljoenen kan opleveren, bleef uit.

Het is nog onduidelijk of ze er nu wel kan of zal komen.

Bron » De Standaard