Overvallen Eigenbrakel en Overijse gaven gerecht voor het eerst inzicht in profiel van de Reus – Waarom de Reus er wel bij was in Overijse en niet in Aalst

Een kassierster, zes klanten en een kind van veertien. Bij de 16de en 17de overval van de Bende van Nijvel, op warenhuizen in Eigenbrakel en Overijse, vallen op 27 september 1985 acht doden. Getuigen zeggen die avond een Reus te hebben gezien die hinkte. Toeval of niet: de dag voordien had Aalsters rijkswachter Chris B. (61) zich ziek gemeld met een blessure aan de voet.

27 september 1985. Eigenbrakel, de Rue de la Graignette. Het is zeven minuten over acht ’s avonds en buiten al donker als een grijze Golf GTI de parking van de Delhaize oprijdt. Drie met riotguns gewapende inzittenden, verscholen achter een carnavalsmasker, stappen uit. Een twaalfjarig kind dat in afwachting van zijn winkelende ouders rondjes fietst op de parking, wordt meteen gegijzeld. Het kind moet dienen als menselijk schild.

Een eerste klant, Ghislain Platane, krijgt meteen enkele kogels van een riotgun in het lijf. “Ouvre ta caisse ou tu vas crever”, roepen de drie Bendeleden in het Frans tegen de kassierster.

Roger Engelbienne, die “te laat” op de grond gaat liggen, wordt van dichtbij afgemaakt. Buiten op de parking schiet de bende ook voorbijganger Bozidar Djuroski dood. De buit: 388.000 frank, oftewel zo’n 10.000 euro.

22 kilometer verder, op de parking van de Delhaize in Overijse, staan drie vrienden in het donker verkiezingsposters te plakken voor de toenmalige CVP. Luc Bennekens is een van hen en fungeert voor hij het goed en wel beseft als tweede levend schild. Opnieuw slaat de Bende van Nijvel toe, allicht in dezelfde driekoppige constellatie met de Reus als regelaar, de Ouwe als chauffeur en de Killer als afwerker. Klaar voor overval nummer zeventien, de voorlaatste die de Bende zal plegen. Nadien zal alleen nog de overval op de Delhaize in Aalst volgen.

Bennekens overleeft het niet, net als twee klanten (Jean-Marc Busiau en Leon Finné), een caissière (Rosa van Kildonck) en een kind van veertien (Stephan Notté). Lucs boezemvriend Mark meent in de blik van de schutter een jeugdvriend te herkennen, maar durft tot op vandaag met die naam niet naar het gerecht te stappen.

Onder hypnose

Een andere kroongetuige is formeel: de Reus hinkte die dag. Voor het eerst wordt een realistische robotfoto opgesteld, op basis van de getuigenis van minstens één klant, die onder hypnose wordt gebracht. Dat bevestigt minister van Justitie Koen Geens (CD&V). “De robotfoto is gemaakt volgend op een getuigenis van de aanslag in Overijse op 27 september 1985.” Het was de eerste keer dat de Reus, of althans een van de Reuzen, een gezicht kreeg. Hij werd nummer 19 op de affiche met robotfoto’s. En dan wordt, jaren na de feiten, in de richting gekeken van een intussen overleden rijkswachter.

Chris B., de vermoedelijke Reus bij die twee overvallen, zat bij de Groep Diane van ‘77 tot ‘79, waarna hij na een schietincident moest beschikken. “In ‘85 was hij nog steeds toegewezen aan de brigade in Aalst”, bevestigt Geens, de Luikse procureur-generaal Christian De Valkeneer citerend.

Volgens een getuige, aldus Geens, sprak een van de daders bij de overval in Eigenbrakel Frans met een Vlaams accent. “De rijkswachter is Nederlandstalig, maar spreekt correct Frans.” Dat bevestigt ook zijn ex-vrouw aan onze redactie.

Afwezig door ziekte

Jarenlang werden foute namen op de Reus van Eigenbrakel en Overijse geplakt. De voorbije week kwam aan het licht dat verschillende elementen naar de Aalsterse rijkswachter Chris B. – alias Bonno – wijzen. Geens behoedt iedereen voor voorbarige conclusies, maar sprak in de commissie Justitie van een “interessante piste”.

Het uitpluizen van het medisch dossier van Chris B. wijst immers op een bijzondere toevalligheid. Zo meldde hij zich op 26 september 1985, een dag voor de overvallen in Overijse en Eigenbrakel, ziek. Hij zou zich geblesseerd hebben aan de enkel. Zijn broer zegt dat B. in die periode op krukken liep. De precieze dagen herinnert hij zich niet. Zeker is dat een dag na het indienen van het ziektebriefje de dubbele aanslag plaatsvindt. En zien getuigen een Reus die van de plaats van de misdaad weg hinkt omdat hij geblesseerd is. Toeval?

Maar wie verloor dan vissershoedje?

“Chris B. heeft niet deelgenomen aan de bloedige raid in Aalst.” Daar zijn verschillende ex-speurders zeker van. Een vissershoedje kan dit wellicht uitklaren.

Dat B. bij de Bende van Nijvel behoorde, biechtte hij zelf op. Al minstens drie mensen herkenden hem als de Reus op robotfoto nr. 19, gemaakt na de aanslag in Overijse. Maar er kunnen verschillende reuzen bij de Bende geweest zijn. “We houden er rekening mee dat er verschillende teams waren”, zegt het parket-generaal van Luik.

De bloedigste aanslag was de laatste: op de Delhaize van Aalst, op 9 november 1985. Drie gewapende mannen stapten de winkel binnen en schoten acht mensen dood. Een van hen was minstens 1 meter 90 groot, een Reus, net zoals bij de andere overvallen.

“Maar als je alles bekijkt, kan Chris B. niet bij de overval in Aalst geweest zijn”, zo zeggen ex-speurders nu. Via de verklaringen van ooggetuigen van toen hebben ze duidelijke profielen opgemaakt van de drie daders. “En B. past in geen enkel.”

Op 11 oktober 1985, één maand voor de overval – en enkele weken nadat hij een eerste voetblessure had opgelopen (zie grote stuk) – brak hij zijn voet. Dat blijkt uit zijn medisch dossier. “Maar de Reus in Aalst hinkte niet.”

In het dossier zit één element dat wellicht kan uitklaren of B. in Aalst was. Bij die overval verloor een Reus zijn kaki vissershoedje. De federale politie heeft er ooit een foto van verspreid.

Volgens de advocaat van de familie van Chris B. droeg de man vaak zo’n hoedje. Zo ook op een beeld dat de familie eergisteren verspreidde. “Hij had er verschillende. Hij was er bijzonder tuk op”, zegt advocaat Geert Lenssens. Aan de hand van het zweet in het Aalsterse hoedje kon lang geleden achterhaald worden dat de drager bloedgroep O positief had. Of B. ook O positief heeft, is niet duidelijk.

Bron » Het Nieuwsblad

Getuigen van overval Bende van Nijvel spreken na 32 jaar voor het eerst: “Ik had het gevoel dat ik schutter herkende”

Al vier dagen lang staat het land in rep en roer over de onthullingen over de Bende van Nijvel. Ook in Overijse spreken getuigen nu voor het eerst. Op 27 september 1985 sloeg de Bende toe in de Delhaize. Mark (63) en Theo (64) verloren hun beste vriend bij de aanslag. De ontmaskering van De Reus haalt oude wonden open.

Mark herinnert zich de aanslag nog als gisteren. “We waren lid van de jeugdafdeling van het CVP en gingen met drie anderen verkiezingsposters ophangen. Wij stonden onderaan, terwijl Luc Bennekens, een van onze beste vrienden, bovenop een ladder posters aan de muur kleefde. Er liep een man op ons af, en hij riep in het Frans dat Luc van de ladder moest komen. Hij was gewapend. Luc gehoorzaamde. De man greep hem als levend schild en sleurde hem de Delhaize binnen. Een veertienjarig jongetje op de fiets zag wat er gebeurde. Stijf van angst belemmerde hij de weg, en werd als een hond neergeschoten.”

“We namen zo snel mogelijk de benen en schuilden achter de carwash”, herinnert Theo zich. “Daar belden we de politie, maar ze zouden pas over dertig minuten komen opdagen.”

“Pas toen de gangsters gevlucht waren in hun Golf GTI zijn we teruggelopen, op zoek naar Luc”, zegt Marc. “We vonden hem. Hij was neergeschoten. Ik ben de hele tijd bij hem gebleven en zei hem dat alles goed zou komen, maar blijkbaar was hij al lang dood. Ik had nog nooit een lijk gezien.”

“Wat die avond gebeurd is zal ons blijven achtervolgen. Onze vriend Rudy was die dag de grootste held. Hij heeft een klein meisje bij de arm gegrepen en helpen schuilen”, zegt Theo.

Schuldgevoel

Mark heeft dertig jaar niet gepraat over wat er gebeurd is. Nu doet hij dat wel, maar het kost hem nog steeds moeite. “Wanneer ik de schutter zag, had ik het gevoel dat hij me herkende, en ik hem. Hij leek op iemand uit mijn jeugdkringen. Ik durfde geen namen noemen omdat ik niet 100 procent zeker was, maar net als De Reus was hij lid van Brigade Diane. Ik heb hem nog gezocht op Facebook en Google, maar hij is spoorloos verdwenen. Niemand in zijn oude vriendenkring weet wat er van hem geworden is.”

“Volgens mij hoorden er wel meer leden bij Brigade Diane. Dit was geen gewone overval. Een crimineel pleegt geen moord voor zo’n kleine buit. Volgens mij is er erg veel bewijsmateriaal in de doofpot gestopt”, vervolgt Theo. “Ik ben blij dat de waarheid langzaam maar zeker komt bovendrijven. Al zijn er veel machtige mensen die het liever anders zien.”

Mark ziet het somber in: “De waarheid gaan we volgens mij nooit weten. Al van in het begin vermoedde ik dat de rijkswacht er voor iets tussenzat, maar die piste werd nooit onderzocht. Ik ben ook niet te spreken van hoe ik als getuige ondervraagd werd. Ze behandelden me als een crimineel.”

Voor Mark en Theo blijft deze dag een trauma, net als voor zoveel van zijn medebewoners. “Hoe verwerk je dit? Bij een aanslag weet je normaal hoe of waarom iets gebeurd is. Maar voor ons blijven die vragen open.”

Bron » Het Nieuwsblad

Bende-aanvallen waren altijd bloedig, soms ook zeer bizar

Dat er zoveel hypotheses over de Bende van Nijvel circuleren, heeft onder andere te maken met het feit dat de aanslagen sterk van elkaar verschillen. Ook de uiteenlopende profielen van de slachtoffers verklaren waarom onderzoekers en journalisten zoveel pistes bewandelen.

De Bende van Nijvel is vooral bekend van de bloedige aanvallen op een aantal Delhaize-supermarkten. Zo was er op 27 september 1985 de dubbele aanslag op warenhuizen in Eigenbrakel en Overijse, waarbij respectievelijk drie en vijf doden vielen en waarbij in totaal 27.000 euro werd buitgemaakt. Ruim een maand later was er de moordpartij bij de Delhaize in Aalst; de daders schoten toen acht mensen dood.

Twee jaar daarvoor voerde de bende een gelijkaardige serie van zes raids uit op supermarkten. Daarbij vielen vijf doden.

Het zijn vooral deze aanslagen die voeding geven aan de hypothese dat de Bende van Nijvel een groep misdadigers was waarvan de leden vooral geïnteresseerd waren in geld. Hoewel de gezamenlijke buit van 150.000 à 175.000 euro relatief laag was, gaat het volgens bepaalde experts wel degelijk om een bedrag waarvoor criminelen bereid zijn om aanzienlijke risico’s te nemen, zeker als het over weinig bemiddelde daders zou gaan.

Groep Diane

Maar wie ook de minder bekende aanslagen van de Bende bekijkt, komt tot een veel ingewikkelder daderbeeld en zal onvermijdelijk ook een aantal andere hypotheses tegen het licht moeten houden. Zo was er op 31 december 1981 de allereerste aan de Bende gelinkte inbraak in de rijkswachtkazerne van Etterbeek. Daarbij gingen de daders met de modernste vuurwapens aan de haal die behoorden tot het arsenaal van de Groep Diane, de speciale interventie-eenheid van de rijkswacht. Nu bekend raakte dat de zogenaamde ‘reus’ van de Bende tot de Groep Diane behoorde, is het zo goed als zeker dat deze inbraak een inside job was en werd uitgevoerd door daders die de gebouwen en de strenge beveiligingsmaatregelen van de rijkswachtkazerne goed kenden.

Op basis van die allereerste aanslag werd ook de theorie geopperd dat de Bende vooral uit extreemrechtse rijkswachters bestond die een angstklimaat wilden creëren zodat vele miljoenen geïnvesteerd zouden worden in modern rijkswachtmateriaal.

En dan was er ook de overval op wapenhandelaar Dekaise in Waver op 30 september 1982. Bij die hold-up doodden de Bende-leden een toegesnelde agent en werden een vijftiental wapens buitgemaakt, waaronder machinepistolen. Op 10 september 1983 was er de inbraak bij textielbedrijf Wittock-Van Landeghem in Temse, waarbij zeven prototypes van kogelvrije vesten werden buitgemaakt en een dode viel. Deze inbraken bevestigden de theorie dat de Bende uit wapenfreaks bestond die een professionele training hadden gevolgd: hetzij bij de rijkswacht, hetzij bij een schietclub.

Foltermoord

Ten slotte pleegde de Bende nog een vijftal geïsoleerde en bizarre inbraken en/of moorden die tot een eindeloze geruchtenstroom zouden leiden en die het aantal hypotheses nog zou doen toenemen. Op 23 december 1982 was er een foltermoord in een restaurant nabij het kasteel van Beersel, op 2 oktober 1983 was er een roofmoord op een restauranthouder in Ohain. En dan is er nog de moord op FN-wapenhandelaar Juan Mendez, die regelmatig in het kader van de Bende genoemd wordt.

Ook het feit dat bij een supermarktaanslag bankier Leon Finné gericht werd vermoord, was volgens een aantal onderzoekers en journalisten betekenisvol. Volgens sommigen zat Finné in de wapenhandel, anderen legden een verband met extreemrechtse kringen. Zijn dood was geen toeval, luidde het, waarna de theorieën over illegale wapenhandel, drugstrafieken en roze balletten een hoge vlucht namen.

Bron » De Morgen

Belgiës meest hardnekkige criminele mythe: al 34 jaar in de ban van de Reus

Figurant in cafémoppen, personage in een Nero-strip. Maar voor alles de meest gezochte man van de jaren 80.

De mythe van de ‘reus’ ontstaat op 5 oktober 1983. Twee dagen eerder heeft de Bende van Nijvel toegeslagen in de Delhaize in Beersel. Filiaalhouder Freddy Vermaelen is zonder pardon van dichtbij doodgeschoten, nog voor hij de kans kreeg de kassa’s te openen. De Bende van Nijvel is tegen die tijd al aan z’n elfde overval toe. Freddy Vermaelen is het twaalfde dodelijke slachtoffer.

Nu stuurt de Brusselse onderzoeksrechter Guido Bellemans voor het eerst een opsporingsbericht de wereld in, op basis van getuigenissen van overlevenden in Beersel. Er staat: “Een van de daders meet ongeveer 1,90 meter.”

De reus wordt van hieraf een mythe, doet shoppers in warenhuizen bezorgd achterom kijken naar elke man met een zekere gestalte. De reus wordt zelfs een personage in een Nero-strip. Voor de modale Belg is het onbegrijpelijk dat het de politie maar niet wil lukken een crimineel met een zo uitgesproken lichaamskenmerk geïdentificeerd te krijgen.

Na de overval in Beersel vermoordt de Bende op 1 december 1983 nog een Pools juwelierskoppel in Anderlues. Het blijft daarna bijna twee jaar stil.

Lukraak

Op 27 september 1985 is de Bende van Nijvel terug, moorddadiger dan ooit tevoren. Bij een dubbele raid op de Delhaize-grootwarenhuizen in eerst Eigenbrakel en een halfuur later Overijse worden net voor sluitingsuur op vrijdagavond drie en daarna nog eens vijf mensen geëxecuteerd.

De modus operandi is identiek aan de vorige overvallen. De drie daders schieten in de supermarkt lukraak mensen dood. Ze dragen carnavalsmaskers, een met het gelaat van de latere Franse president Jacques Chirac. Ze verplaatsen zich met een snelle Golf GTI, met opengesperde achterruit van waaruit een van de drie daders tijdens de vlucht.

Een vertrouwelijk opsporingsbericht aan alle politiediensten vermeldt een dag later: “Eén dader is zeker 1,90 meter. De dader van 1,90 meter zou de ‘chef’ zijn.”

Rijkswachtsnorretje

Wat later staart hij je overal in het land aan in post- en politiekantoren. De robotfoto toont een atletisch gezicht achter een volumineuze bril en een hoedje. Met een rijkswachtsnorretje ook, merken veel mensen in die tijd al op. België is collectief in de ban van de “reus”.

Op 9 november 1985, met het bloedbad in Aalst, is hij er weer. In een opsporingsbericht wordt enkele dagen later de getuigenis van een kind van 10 weergegeven: “Gestalte 1,90 meter, type bodybuilder, sprak Nederlands en Frans.”

Opnieuw de Reus. Om na Aalst te verdwijnen in de anonimiteit en langzaam ook uit de collectieve geheugens.

Bron » De Morgen | Douglas De Coninck

30 jaar na Bende van Nijvel wil Geens verjaring voorkomen

Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) wil de verjaringstermijn van het onderzoek naar de Bende van Nijvel met tien jaar verlengen. Het was gisteren precies dertig jaar geleden dat de overvallen gepleegd werden op de vestigingen van Delhaize.

Bij de overvallen in Eigenbrakel vielen er drie doden, in Overijse vijf. Normaal gezien verjaart de zaak op 9 november, maar in oktober wordt de ‘containerwet’ van minister Geens gestemd in de plenaire Kamer, waardoor de verjaringstermijn met tien jaar wordt verlengd.

30 jaar geleden schoten drie gemaskerde en gewapende mannen op de Delhaize-parking in Eigenbrakel een klant dood, daarna in de winkel nog één. Bij het vluchten schoten ze een man in een bestelwagen dood. Vervolgens reden de daders naar de Delhaize van Overijse. Volgens ooggetuigen was ‘een reus’ de leider van de bende.

De laatste en meest bloedige overval van de Bende van Nijvel gebeurde op 9 november 1985 op de Delhaize in Aalst. Daarbij vielen acht doden.

Bron » Het Laatste Nieuws