Het wetsontwerp dat slachtoffers van terreur een statuut verleent komt in februari voor het parlement. Dat zei Justitieminister Koen Geens (CD&V) in De Zevende Dag op Eén.

Als het wetsontwerp van minister van Volksgezondheid Maggie De Block wordt goedgekeurd, krijgen terreurslachtoffers een herstelpensioen en gratis levenslange medische hulpverlening, aldus Geens.

Afgelopen week werd in de parlementaire onderzoekscommissie naar de aanslagen felle kritiek geformuleerd door de slachtoffers. “Niemand heeft ons begeleid naar welke dienst dan ook, gezegd welke dossiers we moesten opstellen, waar we hulp konden krijgen. We moesten alles helemaal zelf uitzoeken. Dat is gewoon inhumaan, daar ben je fysiek en mentaal niet toe in staat”, was onder meer te horen.

De minister heeft begrip voor de kritiek, maar wijst erop dat al 1 miljoen euro is uitgekeerd. Hij somde de financiële bijstand voor slachtoffers ook op. Wat hem betreft, komt er bovendien een federale taskforce, waar de gemeenschappen en de verzekeringsmaatschappijen aan participeren. “Tien mensen zouden daar dag in dag uit alle dossiers afhandelen”, aldus Geens.

De minister wijst er ook op dat veel van de geformuleerde problemen met de aanpak van de verzekeringsmaatschappijen te maken hebben en niet die van de overheid.

“Ik begrijp dat de verzekeringen niet gemakkelijk zijn, want het gaat over grote sommen. Dat ondervindt echter elk slachtoffer van gelijk welk misdrijf of ongeval, hier wordt dat gecollectiviseerd. Dit is een gelegenheid voor mij om tegen de maatschappijen te zeggen: Een beetje minder formaliteit, een beetje meer snelheid, zoals de overheid.”

Donderdag liet premier Charles Michel weten snel een delegatie van de slachtoffers te willen ontvangen, samen met Koen Geens en Maggie De Block.

Bron » De Standaard

De radeloosheid van de terreurslachtoffers van 22/3 klinkt bekend in de oren. Leren we dan niets? Dat is overdreven, maar het kan nog een pak beter – vooral ná de eerste 48 uren na een drama. De federale regering belooft er werk van te maken.

Drie grieven beheersen de noodkreet van verschillende terreurslachtoffers van 22 maart. Eén: ze willen erkenning. Twee: ze missen begeleiding in hun moeizame zoektocht naar hulp. Drie: de kosten zijn voor velen zwaar om dragen. Opvallend is dat de slachtoffers van de rampen in Gellingen (2004) en Buizingen (2010) daarover al alarm sloegen.

Slachtofferzorg in België

Meteen na een ramp is het de politie die de eerste opvang verzorgt, zij doet aan slachtofferbejegening. De politie valt onder Binnenlandse Zaken. In een iets latere fase is het parket aan zet – op dat moment spreekt men van slachtofferonthaal. De psychosociale slachtofferhulp wordt verleend door de Centra voor Algemeen Welzijnswerk, een bevoegdheid van de Vlaamse Gemeenschap. Ook lokaal en provinciaal zijn er initiatieven om slachtoffers psychologisch, materieel, praktisch of juridisch bij te staan. Slachtofferhulp is gratis en indien gewenst anoniem.

Geld kunnen slachtoffers krijgen uit het ‘Fonds voor Financiële Hulp aan Slachtoffers van Opzettelijke Gewelddaden’, dat beheerd wordt door de FOD Justitie. Het medische luik resideert dan weer onder Volksgezondheid.

Maatregelen na 22/3

Na de terreuraanslagen in Zaventem en Maalbeek lanceerde Justitieminister Koen Geens (CD&V) een ‘uniek loket’, dat als aanspreekpunt diende voor alle slachtoffers. Het gsm-nummer 0471-123.124 en e-mailadres terrorvictims@just.fgov.be zijn beide nog steeds in werking. In juni werden plafonds van de financiële hulp verhoogd.

Uit de jongste cijfers van de FOD Justitie blijkt dat het uniek loket ongeveer 700 telefoontjes heeft verwerkt en 1.500 e-mails kreeg.

Ministers van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) en van Defensie Steven Vandeput (N-VA) zetten hun schouders onder een statuut van ‘nationale erkenning’, naar analogie met oorlogsslachtoffers. Een werkgroep kwam tot een voorstel – inclusief gegarandeerd pensioen, levenslange dekking van medische kosten en slachtofferkaart – maar het is wachten op het wetsontwerp.

Ruimte voor verbetering

De erkenning is er nog steeds niet en nochtans is die zowat hét belangrijkste voor dit soort slachtoffers. Dat zegt professor Ivo Aertsen (KU Leuven), een autoriteit op het vlak van victimologie en herstelrecht, al jaren. “Ze willen horen of lezen dat ze daadwerkelijk slachtoffer waren.”

De hulp moet gestroomlijnd of gecoördineerd worden. In een onderzoek uit 2012 naar de opvolging van slachtofferschap, uitgevoerd in opdracht van het federale crisiscentrum (FOD Binnenlandse Zaken), stellen zes victimologen vast dat er een “groot en divers aanbod aan diensten is, maar de moeilijkheid zich vooral bevindt in de versnippering van die diensten op verschillende niveaus. Lang niet overal is er samenwerking.” In de acute fase doet ons land het goed, in de nazorg-fase wat minder. “Iedereen zit als een kip op zijn eieren”, zegt een betrokkene.

In de nasleep van de gasramp in Gellingen beloofde toenmalig minister van Justitie Laurette Onkelinx (PS) een permanente cel ‘Slachtofferzorg’ op te richten voor alle toekomstige drama’s, maar opvolger Jo Vandeurzen (CD&V) voerde het plan af.

Wat verder opvalt: “Taaloverschrijdende rampen kunnen verwarring en onduidelijkheid veroorzaken bij de slachtoffers”, concluderen de onderzoekers. De taalkwestie is inderdaad een euvel dat terugkomt in meerdere verhalen van 22/3-slachtoffers, en waar ze heel gevoelig voor zijn. “Wie omgaat met slachtoffers moet de juiste taal hanteren, letterlijk en figuurlijk. Je moet hen respectvol en waardig behandelen”, zegt Levent Altan van koepelorganisatie Victims Support Europe (VSE).

En nu?

Minister Geens wil ‘samen met de privésector’ werk maken van een taskforce die probeert alle dossiers van slachtoffers zo snel mogelijk af te wikkelen, iets waar eerder al commissievoorzitter Patrick Dewael (Open VLD) voorstelde. Geens zal binnenkort, samen met de premier en zijn collega De Block, opnieuw slachtoffers ontvangen. Ook premier Michel zegt dat het beter kan. “We bevonden ons na de aanslagen in een ongeziene situatie en we moeten daar natuurlijk lessen uit trekken.”

Volgens VSE is er Europese regelgeving in de maak om de definities en rechten van slachtoffers te harmoniseren. Verschillende landen doen het beter op dat vlak. “Als je als land je terreurslachtoffers niét de juiste behandeling geeft, dan betaal je dat later dubbel en dik terug op andere vlakken”, meent Altan.

Bron » De Standaard

Ja, wij hebben nood aan een specifiek statuut en behandeling, vinden terreurslachtoffers. De parlementsleden van de commissie 22/3 blijven veeleer voorzichtig.

Vijf slachtoffers van de aanslagen in Brussel en Zaventem lieten gisteren in de onderzoekscommissie 22/3 een diepe indruk na. Hun smeekbede sloot aan bij de noodkreet die Maalbeek-slachtoffers John en Rosine ’s morgens in deze krant hadden geuit (De Standaard, 18 januari) : “Erken ons. Help ons. We voelen ons alleen.”

Volgens Philippe Vansteenkiste, die zijn zus Fabienne verloor, moet de staat meer dan één tandje bijsteken. Hij verzamelde tot nu toe een 70-tal slachtoffers in de vzw V-Europe.

“Een slachtoffer van terrorisme is níét hetzelfde als het slachtoffer van een ongeval of ramp”, aldus de vijf slachtoffers. Ze werden daarin bijgetreden door koepelorganisatie Victim Support Europe (VSE). De organisaties claimen dat het voor terreurslachtoffers des te zwaarder is omdat ze via de media voortdurend geconfronteerd worden met terrorisme. Het extreme geweld, het voortdurend moeten herhalen van hun verhaal, het gevoel van onveiligheid, de psychologische trauma’s… Terreur is geen gewone ramp, aldus VSE.

De meeste parlementsleden hoedden zich gisteren om al op te reageren. Eerder vond de Raad van State het voornemen van de Vlaamse regering om de erfbelasting kwijt te schelden voor nabestaanden van terreurslachtoffers al in strijd met het gelijkheids- en legaliteitsprincipe. Opvallend: in Wallonië bestaat zo’n uitzondering wel.

Christoph D’Haese (N-VA) ging wel mee in het onderscheid. “Ja, zij zijn anders dan andere slachtoffers. Ik ga er eerstdaags de premier over aanspreken, ik vind niet dat terreurslachtoffers thuishoren in de gewone schadetabellen van de verzekeraars.”

Herdenkingscircus

Intussen vrezen de slachtoffers dat ze opnieuw over het hoofd worden gezien nu de herdenkingen dichterbij komen. ‘Wij zijn niet geconsulteerd’, zei Vansteenkiste. “We hebben de indruk dat de herdenking een circus gaat worden waarin met ons geen rekening gehouden wordt. Waarschijnlijk is het goed bedoeld, maar omdat niemand ons iets vraagt, lijkt het soms alsof we gebruikt worden voor commerciële of politieke doeleinden. Daarom zouden we dus graag gehoord worden.”

Bron » De Standaard