Hoofd onderzoek over piste ‘De Reus’: “Als niemand wil praten, stopt het voor ons”

Het hoofd van het onderzoek naar de Bende van Nijvel waarschuwt: “We moeten dat durven te zeggen: misschien zullen we nooit kunnen bewijzen dat Christiaan B. écht De Reus was. Daarom is het belangrijk dat sommige mensen nu met ons praten. Zonder hen stopt het voor ons.”

Deze krant onthulde vorig weekend dat de speurders met de overleden ex-rijkswachter Christiaan B. (61) uit Dendermonde eindelijk een naam hebben geplakt op De Reus van de Bende van Nijvel. Sindsdien krijgt de speciale speurderscel elke dag weer tips. “Da’s goed”, zegt Christian De Valkeneer, procureur-generaal van Luik én het hoofd van het onderzoek naar de Bende van Nijvel. “Want met de naam van Christiaan B. zitten we op een interessante piste. De verklaring van zijn broer is voor ons erg belangrijke info. Maar we moeten dat ook eerlijk durven te zeggen: we hebben nog altijd geen enkel bewijs dat B. bij de overvallen in Overijse, Aalst en Eigenbrakel was.”

Realistisch zijn

Waarmee De Valkeneer niet wil zeggen dat hij een non-believer is. “We vermoeden dat hij bij de Bende was en deelnam aan de raids. Dat zegt niet alleen zijn broer, andere elementen uit het onderzoek spreken dat niet tegen. Alleen: in het strafrecht zijn er bewijzen nodig. Da’s de reden waarom ik zeg dat we voorzichtig moeten zijn.” De Valkeneer vindt het dan ook te vroeg voor hoeraberichten. “Ik zou liegen, mocht ik zeggen dat we binnen twee maanden de namen zullen kennen van de andere daders en hen tegen volgend jaar voor assisen zouden kunnen brengen.”

De hoge magistraat spreekt vlakaf van een moeilijk onderzoek. “We zijn 32 jaar na de feiten en de man in kwestie is helaas overleden. Hij kan ons niets meer duidelijk maken. We moeten daarin realistisch zijn.” De Valkeneer zegt dat hij en de speurders zich optrekken aan het feit dat ook de tip van de broer uiteindelijk in het dossier geraakte.

“In mei 2015 vertelde Christiaan B. over zijn verleden aan zijn broer. Die vertelde het aan een kennis die het uiteindelijk op zijn beurt ging vertellen aan slachtoffer David Van De Steen. Hij stapte ermee naar de vroegere speurder Eddy Vos die het uiteindelijk aan mij meldde. Wij wisten het dus pas op 22 februari 2017 – of anderhalf jaar na de initiële info. Da’s onze hoop nu: dat andere personen het ook tijd zullen vinden om te praten. Maar als morgen niemand meer wil praten, dan is het gedaan. We zijn momenteel zeer afhankelijk van wat mensen ons vertellen.”

Interessant, maar…

De Valkeneer is nu ongeveer acht jaar het hoofd van het onderzoek naar de Bende. Hij wil voorlopig niet spreken over de meest interessante piste die hij tegenkwam. “Voor mij is het één van de meest interessante pistes die ik al tegenkwam. Maar dat hebben we al eerder gedacht.”

De Valkeneer verwijst daarmee naar onder anderen Jean-Marie Tinck, die in 2014 meer dan twee maanden in de cel zat op verdenking van medeplichtigheid aan de misdaden van de Bende van Nijvel. Iemand had hem herkend op de robottekening én Tinck had in een zatte bui tegen een kennis gezegd dat hij een lid was geweest van de Bende. “Bij hem hadden we het probleem dat zijn leven tussen 1982 en 1985 één groot vacuüm was. Bij Christiaan B. hebben we dankzij de archieven van de rijkswacht en de politie veel gegevens. Maar da’s nog altijd geen bewijs. Daarom, alstublieft: wie iets weet, vertel het.”

Bron » Het Laatste Nieuws

Bonkoffsky werd nooit ondervraagd

Christiaan Bonkoffsky is in 2000 wel opgeroepen voor een speekseltest en vingerafdrukken, maar is nooit ondervraagd over zijn betrokkenheid bij de Bende van Nijvel. Toenmalige speurders noemen dat “hoogst ongebruikelijk”.

Uit de toelichting die justitieminister Koen Geens gaf in de Kamer valt op te maken dat de cel Waals-Brabant (CWB) wel iets deed met het telefoontje van Bonkoffsky’s jeugdvriend Marc Van Damme, eind 1998. Bonkoffsky werd in 2000 – de exacte datum is onbekend – opgeroepen voor een speekseltest en het afstaan van vingerafdrukken. Ondervraagd is hij die dag niet. Dat vertelde Koen Geens in Terzake en bevestigde hij gisteren.

Wattenstaafje

Bonkoffsky stond er, hoewel hij opgroeide in Dendermonde, tijdens zijn ontmoeting bij het CWB op dat zijn zaak in het Frans zou worden behandeld. Zo staat het in het verslag van de speekselafname. Meer dan zijn mond openen voor een wattenstaafje en met zijn vingers op een inktkussentje drukken is er niet gebeurd. Hij is nooit ondervraagd over zijn tijdsgebruik ten tijde van de Bende van Nijvel, en ook niet achteraf.

Ex-speurders bij de CWB noemen dat ongebruikelijk, zeker voor iemand met een verleden bij de Groep Diane van 1977 tot 1979, de periode dat figuren als Christian Amory en Martial Lekeu er actief waren met hun extreemrechtse Groep G, en (al of niet ingebeelde) plannen voor een staatsgreep. In 2000, het tijdstip van de speekseltest, werkte een team van 40 speurders onder Eddy Vos op onder meer “politieke sporen”, zoals de Groep G. “Normaal, als iemand uit die tijd van bij de Groep Diane was herkend, had dat tot bij ons moeten komen”, zegt een ex-speurder.

Los van Bonkoffsky’s achtergrond noemen ex-speurders de niet-ondervraging zeer ongebruikelijk: “Meer dan 300 mannen zijn opgeroepen voor een speekseltest. Die mensen kregen tot hun ontzetting te horen dat ze waren herkend op de robotfoto’s van de Bende. Ze reageerden verontwaardigd en waren in de regel vragende partij voor een ondervraging. Ze wensten heel graag de puntjes op de i te zetten.”

De resultaten van de testen bij Bonkoffsky waren negatief, al betekent dat weinig. Er bestaan slechts twee DNA-stalen van Bende-daders en daarvan is zelfs niet zeker of die wel echt afkomstig zijn van hen. Justitie onderscheidde trouwens minstens vier verschillende “uitvoerders”, en mogelijk meer. Er zitten ook vijf vingerafdrukken in het dossier, maar die zijn onvolledig.

Vermoedens

In de periode na de speekseltest, het enige moment in zijn leven waarin Bonkoffsky werd geconfronteerd met vermoedens tegen hem, gebeurde nog iets vreemds. Hij bezat samen met zijn toenmalige partner N. een caravan in het Waalse Cerfontaine. Bonkoffsky had daar een lapje privégrond.

“Deze caravan is in brand gestoken”, zegt Geert Lenssens, de advocaat van de broer van Bonkoffsky, die in 2015 kort voor diens dood zijn bekentenis aanhoorde. “Het was een grote caravan, het plan was dat ze daar op termijn een rustige oude dag zouden beleven. De caravan is helemaal afgebrand, de brand was overduidelijk aangestoken. Er is een strafklacht geformuleerd met burgerlijke partijstelling. Voor zo ver wij weten, is de dader nooit gevonden.”

Bonkoffsky leerde N. in 2000 kennen. Dit was de periode waarin hij harder ging drinken, om zich in mei 2015 volgens zijn broer “letterlijk dood te drinken”. De brandstichting zou dateren van “ergens in 2001”. De CWB doorzocht inmiddels wat rest van de caravan, maar vond geen bruikbaar spoor. Lenssens: “Mijn cliënt brengt dit naar voor omdat hij wil dat de waarheid boven komt, wat die ook is. Voor hem was zijn broer geen fantast.”

In het onderzoek zijn gisteren nog nieuwe voorwerpen aan het gerecht overgemaakt afkomstig uit het kanaal Brussel-Charleroi. Het gaat om informatie en voorwerpen die volgens procureur-generaal Christian De Valkeneer al een tijd geleden uit het kanaal gehaald werden.

Bron » De Morgen

Overvallen Eigenbrakel en Overijse gaven gerecht voor het eerst inzicht in profiel van de Reus – Waarom de Reus er wel bij was in Overijse en niet in Aalst

Een kassierster, zes klanten en een kind van veertien. Bij de 16de en 17de overval van de Bende van Nijvel, op warenhuizen in Eigenbrakel en Overijse, vallen op 27 september 1985 acht doden. Getuigen zeggen die avond een Reus te hebben gezien die hinkte. Toeval of niet: de dag voordien had Aalsters rijkswachter Chris B. (61) zich ziek gemeld met een blessure aan de voet.

27 september 1985. Eigenbrakel, de Rue de la Graignette. Het is zeven minuten over acht ’s avonds en buiten al donker als een grijze Golf GTI de parking van de Delhaize oprijdt. Drie met riotguns gewapende inzittenden, verscholen achter een carnavalsmasker, stappen uit. Een twaalfjarig kind dat in afwachting van zijn winkelende ouders rondjes fietst op de parking, wordt meteen gegijzeld. Het kind moet dienen als menselijk schild.

Een eerste klant, Ghislain Platane, krijgt meteen enkele kogels van een riotgun in het lijf. “Ouvre ta caisse ou tu vas crever”, roepen de drie Bendeleden in het Frans tegen de kassierster.

Roger Engelbienne, die “te laat” op de grond gaat liggen, wordt van dichtbij afgemaakt. Buiten op de parking schiet de bende ook voorbijganger Bozidar Djuroski dood. De buit: 388.000 frank, oftewel zo’n 10.000 euro.

22 kilometer verder, op de parking van de Delhaize in Overijse, staan drie vrienden in het donker verkiezingsposters te plakken voor de toenmalige CVP. Luc Bennekens is een van hen en fungeert voor hij het goed en wel beseft als tweede levend schild. Opnieuw slaat de Bende van Nijvel toe, allicht in dezelfde driekoppige constellatie met de Reus als regelaar, de Ouwe als chauffeur en de Killer als afwerker. Klaar voor overval nummer zeventien, de voorlaatste die de Bende zal plegen. Nadien zal alleen nog de overval op de Delhaize in Aalst volgen.

Bennekens overleeft het niet, net als twee klanten (Jean-Marc Busiau en Leon Finné), een caissière (Rosa van Kildonck) en een kind van veertien (Stephan Notté). Lucs boezemvriend Mark meent in de blik van de schutter een jeugdvriend te herkennen, maar durft tot op vandaag met die naam niet naar het gerecht te stappen.

Onder hypnose

Een andere kroongetuige is formeel: de Reus hinkte die dag. Voor het eerst wordt een realistische robotfoto opgesteld, op basis van de getuigenis van minstens één klant, die onder hypnose wordt gebracht. Dat bevestigt minister van Justitie Koen Geens (CD&V). “De robotfoto is gemaakt volgend op een getuigenis van de aanslag in Overijse op 27 september 1985.” Het was de eerste keer dat de Reus, of althans een van de Reuzen, een gezicht kreeg. Hij werd nummer 19 op de affiche met robotfoto’s. En dan wordt, jaren na de feiten, in de richting gekeken van een intussen overleden rijkswachter.

Chris B., de vermoedelijke Reus bij die twee overvallen, zat bij de Groep Diane van ‘77 tot ‘79, waarna hij na een schietincident moest beschikken. “In ‘85 was hij nog steeds toegewezen aan de brigade in Aalst”, bevestigt Geens, de Luikse procureur-generaal Christian De Valkeneer citerend.

Volgens een getuige, aldus Geens, sprak een van de daders bij de overval in Eigenbrakel Frans met een Vlaams accent. “De rijkswachter is Nederlandstalig, maar spreekt correct Frans.” Dat bevestigt ook zijn ex-vrouw aan onze redactie.

Afwezig door ziekte

Jarenlang werden foute namen op de Reus van Eigenbrakel en Overijse geplakt. De voorbije week kwam aan het licht dat verschillende elementen naar de Aalsterse rijkswachter Chris B. – alias Bonno – wijzen. Geens behoedt iedereen voor voorbarige conclusies, maar sprak in de commissie Justitie van een “interessante piste”.

Het uitpluizen van het medisch dossier van Chris B. wijst immers op een bijzondere toevalligheid. Zo meldde hij zich op 26 september 1985, een dag voor de overvallen in Overijse en Eigenbrakel, ziek. Hij zou zich geblesseerd hebben aan de enkel. Zijn broer zegt dat B. in die periode op krukken liep. De precieze dagen herinnert hij zich niet. Zeker is dat een dag na het indienen van het ziektebriefje de dubbele aanslag plaatsvindt. En zien getuigen een Reus die van de plaats van de misdaad weg hinkt omdat hij geblesseerd is. Toeval?

Maar wie verloor dan vissershoedje?

“Chris B. heeft niet deelgenomen aan de bloedige raid in Aalst.” Daar zijn verschillende ex-speurders zeker van. Een vissershoedje kan dit wellicht uitklaren.

Dat B. bij de Bende van Nijvel behoorde, biechtte hij zelf op. Al minstens drie mensen herkenden hem als de Reus op robotfoto nr. 19, gemaakt na de aanslag in Overijse. Maar er kunnen verschillende reuzen bij de Bende geweest zijn. “We houden er rekening mee dat er verschillende teams waren”, zegt het parket-generaal van Luik.

De bloedigste aanslag was de laatste: op de Delhaize van Aalst, op 9 november 1985. Drie gewapende mannen stapten de winkel binnen en schoten acht mensen dood. Een van hen was minstens 1 meter 90 groot, een Reus, net zoals bij de andere overvallen.

“Maar als je alles bekijkt, kan Chris B. niet bij de overval in Aalst geweest zijn”, zo zeggen ex-speurders nu. Via de verklaringen van ooggetuigen van toen hebben ze duidelijke profielen opgemaakt van de drie daders. “En B. past in geen enkel.”

Op 11 oktober 1985, één maand voor de overval – en enkele weken nadat hij een eerste voetblessure had opgelopen (zie grote stuk) – brak hij zijn voet. Dat blijkt uit zijn medisch dossier. “Maar de Reus in Aalst hinkte niet.”

In het dossier zit één element dat wellicht kan uitklaren of B. in Aalst was. Bij die overval verloor een Reus zijn kaki vissershoedje. De federale politie heeft er ooit een foto van verspreid.

Volgens de advocaat van de familie van Chris B. droeg de man vaak zo’n hoedje. Zo ook op een beeld dat de familie eergisteren verspreidde. “Hij had er verschillende. Hij was er bijzonder tuk op”, zegt advocaat Geert Lenssens. Aan de hand van het zweet in het Aalsterse hoedje kon lang geleden achterhaald worden dat de drager bloedgroep O positief had. Of B. ook O positief heeft, is niet duidelijk.

Bron » Het Nieuwsblad

Bende van Nijvel: CD&V wil voorstel spijtoptanten opnieuw op tafel

Nu het parket zich volop richt op de rol van de Rijkswacht en Groep Diane in het dossier van de Bende van Nijvel, wil CD&V het voorstel voor spijtoptanten opnieuw op tafel leggen. Ook SP.A vindt de tijd gekomen om een regeling voor spijtoptanten uit te werken. ‘Op die manier kan de waarheid in de toekomst gemakkelijker aan het licht komen’, zegt CD&V-kamerlid Servais Verherstraeten.

Het onderzoek naar de Bende van Nijvel zit opnieuw in een stroomversnelling nu de puzzelstukken over Christaan Bonkoffsky, de zogenaamde ‘Reus’ van de Bende van Nijvel, in elkaar lijken te vallen. Bonkoffsky was tevens lid van de rijkswacht en Groep Diane, de elite-eenheid van de rijkswacht die na de aanslag tijdens de Olympische Spelen van 1972 werd opgericht. Het parket richt nu haar pijlen op de eventuele betrokkenheid van andere leden van de rijkswacht of groep Diane.

Volgens criminoloog Paul Bonsaers is het nu vooral van cruciaal belang om hen aan het praten te krijgen. ‘Hoewel alles erop wijst dat Bonkoffsky inderdaad de “Reus” is, weten we maar amper iets over de relatie die hij met de andere rijkswachters of leden van de voormalige Groep Diane onderhield. Waren zij bij de overvallen betrokken of knepen ze een oogje toe? Men moet hen er in ieder geval proberen te overtuigen dat praten met de onderzoekers niet gelijkstaat aan verraad plegen. Meewerken aan een onderzoek hoeft niet noodzakelijk een schaduw te werpen op de organisatie waar ze deel van hebben uitgemaakt’, aldus Bonsaers.

Om onder meer het omerta binnen de Rijkswacht en Groep Diane te doorbreken acht Servais Verherstraeten (CD&V) de tijd gekomen voor een regeling voor spijtoptanten. ‘Zowel de publieke opinie als de slachtoffers hebben recht op de waarheid. Met een nieuwe regeling voor spijtoptanten kunnen we de weg naar de waarheid plaveien. Dat geldt overigens niet enkel voor dit dossier’, aldus het kamerlid. De onderzoeksrechters proberen intussen alle voormalige collega’s van Bonkoffsky in Groep Diane te contacteren.

Het is niet de eerste keer dat de partij met een gelijkaardig idee op de proppen komt. Vorig jaar in maart stelde kamerlid Raf Terwingen (CD&V) al een regeling voor die spijtoptanten moest aanzetten om bruikbare informatie aan het gerecht te geven. ‘Sommige criminelen willen wel met bruikbare informatie naar buiten treden, maar durven dat uiteindelijk niet omdat ze dan zelf vervolging riskeren’, zei hij toen. De timing van het voorstel kwam echter ongelukkig, aangezien twee weken later de terroristische aanslagen in Zaventem en Maalbeek plaatsvonden.

Het voorstel is echter geen gratuite vrijgeleide voor spijtoptanten. ‘De regeling blijft een uitzonderlijke gunst, een laatste redmiddel. Informatie die de verdachte in kwestie verschaft moet natuurlijk in verhouding staan met het misdrijf dat hij pleegde’, zei Terwingen.

Verherstraeten, die zelf ook in de laatste onderzoekscommissie naar de Bende van Nijvel zetelde, ziet in de recentelijke onthullingen over de ‘Reus’ een nieuwe kans om te onderzoeken wat er meer dan dertig jaar geleden écht is gebeurd. ‘We moeten nu bekijken op welke manier en hoeveel manschappen er nodig zijn om deze nieuwe piste grondig te onderzoeken. De procureurs-generaal moeten bepalen op welke manier dat moet gebeuren’, zegt Verherstraeten.

Ook SP.A is alvast voorstander voor een regeling voor spijtoptanten. ‘Al in november 2016 stelden onderzoekers de vraag om een regeling voor spijtoptanten uit te werken”, zegt Kamerlid en lid van de commissie Justitie Annick Lambrecht. ‘Er is geen reden om nog langer te wachten nu er nieuwe ontwikkelingen zijn in het dossier van de Bende van Nijvel. De huidige omstandigheden nopen dat het parlement zijn volledige medewerking verleent om zich de volgende dagen grondig te buigen over het wetsontwerp dat het wettelijk kader invoert voor de spijtoptanten’, klinkt het.

‘Er leven wellicht nog mensen die nog belangrijke informatie hebben en zij kunnen nuttige tips voor het onderzoek leveren. Enkel mensen die op een of andere manier betrokken waren bij de feiten, kunnen nuttige tips geven’, aldus Lambrecht.

Bron » Knack

Eerste bewegende beelden van ‘de Reus’-verdachte opgedoken

VTM NIEUWS heeft voor het eerst bewegende beelden gevonden van ‘De Reus’. De beelden komen uit ons eigen archief. Ze gaan over een politieactie uit het jaar 2000, in Aalst en Liedekerke. Verschillende kennissen en zijn familie bevestigen aan onze redactie dat het wel degelijk over ‘De Reus’ gaat.

Op de beelden is ‘De Reus’ te zien als rijkswachter. Op dat moment houdt de rijkswacht een klopjacht op een gangster die kon ontsnappen bij een overplaatsing. Een jaar later zal Christiaan B. overstappen naar de politie van Aalst, na de politiehervorming. Hij zal er werken tot 2010.

Tot nog toe waren er enkel foto’s opgedoken van ‘De Reus’. Zo gaf de familie zelf foto’s vrij in de hoop zo het onderzoek vooruit te helpen. Dit zijn nu de eerste bewegende beelden van de man.

De bal rond een van de spilfiguren van de Bende van Nijvel ging aan het rollen toen uitlekte dat de man alles opgebiecht had aan zijn familie op zijn sterfbed in 2015. Dat bevestigde de broer van Christiaan B. aan VTM NIEUWS.

Bron » VTM Nieuws