Nu de naam van een ex-rijkswachter wordt gekoppeld aan ‘de Reus’ van de Bende van Nijvel, treedt een specifieke onderzoeksspoor weer op de voorgrond: die van (extreemrechtse) rijkswachters die via brutale overvallen de bevolking gevoeliger wilden maken voor een rechts regime. ‘Al van in het begin waren aanwijzingen van betrokkenheid van rijkswachters’, zegt Tony Van Parys.
‘Heel belangrijk nieuws’, noemt Tony Van Parys de ontwikkelingen van de afgelopen dagen in het dossier van de Bende van Nijvel. De gewezen CD&V-politicus was in 1997 voorzitter van de tweede onderzoekscommissie naar de Bende. Hij volgde in het parlement jarenlang het gerecht op en werd in ‘98 minister van Justitie.
De afgelopen decennia werden verschillende theorieën voor de misdaden van de Bende van Nijvel overwogen en heroverwogen. Die gaan van zwaar banditisme over afpersing tot zelfs buitenlandse inmenging. Door de vermoedelijke betrokkenheid van de Aalsterse gewezen rijkswachter Christiaan B. (DS 23 oktober), die enkele weken voor zijn dood aan zijn broer opbiechtte dat hij deelnam aan overvallen van de Bende, komt de nadruk nu te liggen op het spoor van de rijkswachters.
‘Toen ik dit vernam, gingen er allerlei belletjes rinkelen’, zegt Van Parys. ‘In het onderzoeksrapport van de Bendecommissie hebben we er verschillende keren naar verwezen. U moet weten: pas bij die commissie is voor het eerst het onderzoek naar het onderzoek gevoerd. Cyrille Fijnaut (Nederlands criminoloog, red.) en Raf Verstraeten (professor strafrecht aan de KULeuven en strafpleiter, red.) hebben op basis van het gerechtelijk dossier een volledige analyse kunnen maken van wat wel en niet goed is onderzocht.’
Wat kwam daaruit naar voren in verband met de rijkswacht?
‘Een van de aspecten die nooit goed is onderzocht door de Bendespeurders, was de wapendiefstal bij de Groep Diane in 1982.’
Die inbraak bij de elite-afdeling van de rijkswacht werd op ongeloof onthaald. Er werden gesofisticeerde wapens buitgemaakt.
‘De informatie over die diefstal die de BOB (opsporingsbrigade, red.) van Brussel had, is nooit tot bij de Bendespeurders in Charleroi geraakt. Zij kregen gewoon geen toegang tot het dossier. Je kunt niet anders dan vragen stellen bij de rol die de Brusselse BOB heeft gespeeld. En als je over de BOB van die periode spreekt, moet je het hebben over Madani Bouhouche en Robert Beijer (twee BOB’ers die in verband worden gebracht met de Bende van Nijvel, red.). Bouhouche heeft ooit mee een huiszoeking uitgevoerd in het kader van de wapendiefstal bij de Groep Diane.’
Wat zou dan het grotere plaatje zijn van die mogelijke link tussen de rijkswacht en de Bende?
‘Het zou kunnen dat sommige rijkswachters via brutale overvallen een regime wilden uitlokken dat meer autoritair was: ze wilden een sfeer creëren waardoor de publieke opinie zou vragen om een rechtser beleid dan op dat ogenblik het geval was. Er waren al van in het begin aanwijzingen voor de mogelijke betrokkenheid van rijkswachters. In het gerechtelijk onderzoek is de hele historie rond de Groep G (een verzameling extreemrechtse rijkswachters, red.) aan bod gekomen. Maar dat heeft nooit resultaat opgeleverd.’
‘Het zou ook kunnen dat sommigen die door de rijkswacht aan de deur waren gezet, zich wilden wreken op het systeem. Beijer en Bouhouche zijn wegens wangedrag buitengezet bij de Brusselse BOB. Vanuit een mix van persoonlijke frustratie en extreemrechtse sympathieën zou het kunnen dat zo’n figuren het systeem voor schut wilden zetten, of zelfs belachelijk wilden maken. De daders van de Bende provoceerden enorm, bijvoorbeeld ook door de politie na een overval op te wachten en te beschieten.’
Uw Bendecommissie sloot het spoor van extreemrechts indertijd uit.
‘Dat spoor ging specifiek over mensen buiten de rijkswacht die de maatschappij wilden ontwrichten met de overvallen om zo een staatsgreep te plegen. Je moet een onderscheid maken tussen dat denkspoor en rijkswachters met extreemrechtse sympathieën die betrokken zouden zijn.’
De man die nu in beeld komt, bekende enkele weken voor zijn dood zijn betrokkenheid. U pleitte eind jaren negentig al voor een spijtoptantenregeling.
‘De speurders hadden ons gezegd dat zoiets de enige mogelijkheid was om het dossier nog op te helderen. Samen met de verlenging van de verjaring. Die regeling voor spijtoptanten is er nooit gekomen, vooral omdat de PS er tegen was gekant.’
De naam van ex-rijkswachter Christiaan B. staat sinds eind jaren negentig al in het dossier. Had het gerecht hem niet moeten opsporen?
‘Natuurlijk komt dat vreemd over. Maar dat is een interpretatie van de info die we nu hebben, en daar moet je mee oppassen. In het dossier staan honderden namen op basis van duizenden tips.’
Bron » De Standaard | Nikolas Vanhecke
