‘Staatsveiligheid moet politiek neutraal zijn’

Armand De Decker wil de Staatsveiligheid niet afschaffen, maar vindt niet dat leden van de geheime dienst politiek actief mogen zijn. Hij verwijst naar Robin Libert, de nummer twee van de Staatsveiligheid, die liberaal fractieleider in Mortsel is.

“Ik vind het abnormaal en onverstandig dat een lid van de Staatsveiligheid actief aan politiek doet”, zo stelt oud-Senaatsvoorzitter Armand De Decker, lid van de begeleidingscommissie die de geheime diensten controleert.

Hij heeft het over Robin Libert, die ook fractieleider is van Open Vld in Mortsel. Als sleutelfiguur bij de inlichtingendienst staat Libert aan het hoofd van de dienst Analyse. “Dat zo iemand aan politiek doet, lijkt me onhandig”, gaat De Decker verder. “Dat zit niet goed. Die mensen moeten hun neutraliteit kunnen behouden.”

Als de geheime dienst zelf het onderwerp van polemiek wordt, is er dan geen probleem?

“Kijk, een van de grote problemen is dat de Belgische politici geen traditie van een inlichtingendienst hebben. Ze zijn zich niet bewust van de manier waarop de dienst functioneert en van de belangrijke rol die hij heeft. Zelfs binnen de regering wordt er niet echt belang aan gehecht. Nochtans beschikken wij over een echt controlemechanisme over de Staatsveiligheid.”

Komaan, parlementsleden hebben geen machtiging om naar de geheime rapporten te kijken. Hoe kunnen jullie de spionnen echt controleren?

“Het systeem werkt goed. De leden van Comité I zijn magistraten die alles kunnen onderzoeken. Er is nochtans wel een grens: ik betreur het dat parlementsleden geen toegang kunnen krijgen tot de geheime documenten.”

“Tot nu toe hebben de verschillende politieke partijen geen toelating gekregen. Want mocht dat wel zo zijn, dan zouden de parlementsleden hun vrijheid van meningsuiting verliezen. Over geheime en geclassificeerde documenten kan men immers alleen zwijgen. Dat is inderdaad een beperking, maar dat is de wet.”

Pleit u voor een herbenoeming van de huidige baas Alain Winants aan het hoofd van de Staatsveiligheid?

“Zeker, volgens mij is hij de geschikte kandidaat om deze taak uit te oefenen. Hij is stabiel en serieus.”

U hebt veel lof voor de Staatsveiligheid. Nochtans kwam de dienst de laatste twee maanden regelmatig in opspraak, onder meer door de screening van politici. Dat blijkt uit een rapport, maar ook uit de getuigenis van ‘de mol’ Bart Debie.

“Ik hoor nu de mensen van de N-VA hoorzittingen eisen van de baas van de Staatsveiligheid en van de justitieminister. Weten die mensen niet dat wij dat vorige week al hebben gedaan met de begeleidingscommissie?”

Zowel N-VA als Groen vraagt publieke parlementaire hoorzittingen.

“Dat zullen we nooit doen. Er bestaan hier regels. Men controleert de inlichtingendienst niet tijdens een openbare zitting. Dat is uitgesloten. Ben Weyts van de N-VA kan met zijn collega Danny Pieters praten. Die heeft alle uitleg van Winants en minister Turtelboom gekregen. Ik herhaal, de parlementaire controle is al gebeurd. We gaan de baas van de geheime dienst niet voor een vergadering van 150 parlementsleden roepen.”

In een commissie zetelen minder dan 150 parlementsleden.

“Dat doet er niet toe. Een baas van de inlichtingendienst doet dat niet.”

Denkt u dat de Staatsveiligheid onze politici moet volgen?

“Zeker niet, maar als het over extreme partijen gaat, ligt dat iets anders. Een van de taken van de Staatsveiligheid is om over het extremisme te berichten. Dus lijkt het mij normaal dat de Staatsveiligheid zich bezighoudt met het Vlaams Belang.”

In het rapport van de Staatsveiligheid stonden nochtans ook namen te lezen van leden van andere partijen.

“Dat houdt dan bijvoorbeeld verband met de sekten. De Staatsveiligheid heeft Scientology in het vizier, niet de politici.”

Bron » De Morgen

Syndicaat vraagt aandacht voor reële werking veiligheidsdiensten

Sypol.be-vse, het onafhankelijk syndicaat van de Belgische politie- en veiligheidsdiensten, vraagt aan de politici, gezagsdragers en journalisten “eindelijk interesse te tonen voor het wettelijk kader van de staatsveiligheid, de reële werking van de dienst en de controlerapporten van het Comité I”. Enkel dan is een evenwichtig en constructief debat over de Veiligheid van de Staat mogelijk zonder hierbij het personeel nodeloos belachelijk te maken. Dat stelt de vakbond vandaag in een reactie op de losgebarsten discussie over de staatsveiligheid.

Sypol.be-vse zegt met “stijgende verbazing” en “verontwaardiging” de mediastorm over de staatsveiligheid te hebben gevolgd, en laakt daarbij het manifeste tekort aan kennis over de dienst zowel van politici als journalisten.

“De uitspraken komen van ex-ministers en justitiespecialisten die hiermee aantonen dat indien de situatie zo mank liep als ze beweren, zijzelf in gebreke gebleven zijn om een bijsturing van de Veiligheid van de Staat uit te voeren”, reageert Sypol.be-vse.

De staatsveiligheid moet de regering en/of gerechtelijke overheden inlichten over de bij wet omschreven dreigingen. “Dat er nu door leden van de regeringspartijen aangestuurd wordt op het afschaffen van de dienst is op zijn minst bevreemdend”, meent Sypol.be, dat er op wijst dat de bestaande wettelijke controlemogelijkheden van “ons het meest gecontroleerde ambtenarenkorps van België maakt”.

Bron » De Morgen

De Clerck verzet zich tegen afschaffen Staatsveiligheid

Voormalig minister van Justitie Stefaan De Clerck (CD&V) verzet zich uitdrukkelijk tegen de oproep van sp.a-Kamerlid Renaat Landuyt om de Staatsveiligheid af te schaffen. Hij benadrukt dat de dienst niet alleen “nuttig en nodig” is, maar de voorbije jaren ook versterkt en geprofessionaliseerd werd.

De Clerck benadrukt dat de Staatsveiligheid zich aan de regels moet houden. Als uit de lopende onderzoeken zou blijken dat er regels overtreden zijn, is een uitbreiding van de controlebevoegdheden van het Comité I voor hem dan ook bespreekbaar.

“Maar we mogen het kind niet met het badwater weggooien”, waarschuwt hij. “De Staatsveiligheid afschaffen zou een te simpele en foute conclusie zijn. Het gaat tenslotte om een instrument dat onze democratie en onze democratische instellingen moet beschermen.”

De voormalige justitieminister vindt niet dat politie en justitie de taken van de Staatsveiligheid kunnen overnemen. “Zij houden zich bezig met strafrecht, terwijl de Staatsveiligheid toch inlichtingen levert over veel bredere bedreigingen als terrorisme en radicalisme.” Dat zomaar aan de politie toevertrouwen, zou volgens hem naar een politiestaat neigen “waarin de politie permanent alles bijhoudt”.

Bovendien heeft de Staatsveiligheid voor De Clerck ook een rol te spelen op andere domeinen, zoals het verdedigen van onze economische belangen, rond economische spionage en cybercriminaliteit. “We hebben diensten nodig die ook daar zeer performant in zijn”, klinkt het.

Tot slot wijst De Clerck op onze “politiek en diplomatiek gevoelige hoofdstad”. Als we zelf geen inlichtingendiensten organiseren, zullen buitenlandse diensten hier zelf “komen doen wat ze menen te moeten doen”, waarschuwt hij nog. “Nu gebeurt dat via samenwerking in een netwerk, wat ons toch ook wat controle geeft.”

Bron » De Morgen

“Staatsveiligheid afschaffen is natte droom bepaalde partijen”

Alain Winants, de administrateur-generaal van de Staatsveiligheid, noemt de kritiek op Staatsveiligheid “onbegrijpelijk, fundamenteel onjuist en ongehoord”. Dat heeft hij gezegd in het Canvasprogramma ‘Terzake’. Hij kan er niet bij dat politici niet inzien dat er een fundamenteel verschil is tussen het werk van de Staatsveiligheid en dat van de politiediensten.

In het Comité I zetelen vijf senatoren: Sabine de Bethune (CD&V), Dirk Claes (CD&V), Armand De Decker (MR), Philippe Mahoux (PS) en Danny Pieters (N-VA). Als het van Winants afhangt, krijgen die een veiligheidsmachtiging om toegang te hebben tot geclassificeerde gegevens. “Op voorwaarde dat men zich houdt aan de geheimhouding”, voegde hij er wel aan toe. Beschikken over zo’n machtiging “wil niet zeggen dat men alles mag vertellen”.

“Fundamenteel onjuist”

De topman van de Staatsveiligheid reageerde in de studio op de storm van kritiek waar zijn dienst de voorbije twee weken aan blootgesteld werd. De uitspraken van sp.a-Kamerlid Renaat Landuyt, die pleit voor de afschaffing van de Staatsveiligheid, en oud-justitieminister Philippe Moureaux (PS), die zei dat de medewerkers van de dienst “vaak werken op basis van geruchten en altijd spelletjes aan het spelen zijn”, noemde Winants “onbegrijpelijk, fundamenteel onjuist en ongehoord”.

Hij kan er niet bij dat ze niet inzien dat er een fundamenteel verschil is tussen het werk van de Staatsveiligheid en dat van de politiediensten. “Wij speuren geen daders op. Wij doen totaal ander werk dan de politie.”

“Bijzonder gevaarlijk”

Dat het debat nu gaat over “de existentie” van de Staatsveiligheid verbaast Winants. “We hebben dit 25 à 30 jaar geleden al gehad.” Hij noemt het “de natte droom van bepaalde politieke partijen om de dienst af te schaffen” en vindt de discussies van de voorbije dagen “bijzonder gevaarlijk”. “Dit wordt en moet niet worden gezegd, maar wij lagen de voorbije 25 jaar aan de basis van het oprollen van heel wat netwerken”, verdedigde hij het werk van de Staatsveiligheid.

Winants kwam ook nog eens terug op de gelekte fenomeenanalyse van organisaties als Scientology. Hij herhaalde dat het niet de politici zijn die gevolgd worden, maar dat hun naam wel in rapporten voorkomt als ze gecontacteerd worden door die organisaties. “Ik geef toe, men kan erover discussiëren dat dat moest worden gemeld”, kwam hij enigszins aan de kritiek tegemoet.

“Zeer transparant”

De Staatsveiligheid is voor de rest zeer transparant, zei Winants. “Wij publiceren een jaarverslag waarin we uitleggen wat we doen, we nemen deel aan colloquia, we geven interviews. En als ik lees dat er onvoldoende controle is: we hebben een interne controle, het Comité I en de BIM-commissie (die toeziet op de toepassing van de wet op de Bijzondere Inlichtingenmethoden, red.).” Wel vindt Winants dus dat de vijf senatoren van het Comité I een veiligheidsmachtiging zouden moeten krijgen.

Bron » De Morgen

“Schaf de Staatsveiligheid af”

Sp.a-justitiespecialist Renaat Landuyt pleit voor een afschaffing van de Belgische inlichtingendienst. “Die harkt toch maar krantenknipsels en roddels bijeen.” PS-senator Philippe Moureaux ziet alvast geen graten in het voorstel van de Vlaamse socialist.

Landuyt is sinds begin dit jaar burgemeester van Brugge. Maar de advocaat staat vooral bekend als justitiespecialist van zijn partij. De Staatsveiligheid functioneert na enkele hervormingen volgens hem al iets beter dan vroeger. “Maar niet in die mate dat ik ervan onder de indruk ben”, klinkt het.

“Ik vraag mij echt af of we een instelling zoals de Staatsveiligheid nodig hebben. In een democratie is er nood aan transparantie. Geheime organisaties zoals onze inlichtingendienst zijn niet meer van deze tijd. De dienst dateert nog uit een tijd dat staten in de eerste plaats vijanden van elkaar waren. Concurreren met die paar inlichtingendiensten in de wereld die er wel toe doen, kunnen we niet.”

Het argument dat je een inlichtingendienst nodig hebt om gevaarlijke organisaties en potentiële terroristen op te volgen, houdt volgens de Vlaamse socialist geen steek. “Net alsof we een Staatsveiligheid nodig hebben om ons tegen terrorisme te beschermen. Dat is eigenlijk opsporingswerk. Het federale parket kan en moet dat doen.” Door de Staatsveiligheid af te schaffen, kunnen het federale parket en andere opsporingsdiensten worden versterkt. “Die zullen in elk geval nuttiger werk verrichten dan een dienst die toch maar krantenknipsels en roddels bijeenharkt.”

Moureaux, PS-senator en minister van Staat, zal naar eigen zeggen niet minder goed slapen als de Staatsveiligheid verdwijnt en het parket meer macht krijgt. “Ik ben destijds als minister van Justitie verantwoordelijk geweest voor de instelling. Veel respect heb ik nooit voor die mensen gehad”, klinkt het.

“Ze werken vaak op basis van geruchten en zijn altijd aan spelletjes te spelen. Ik heb dat eerlijk gezegd altijd een beetje miserabel gevonden.” Door een gebrek aan middelen zijn de agenten van de Staatsveiligheid eigenlijk niet meer dan veredelde scouts, stelt de Franstalige socialist. “Het beste voorbeeld daarvan is het rapport over politici die betrokken zouden zijn bij Scientology.”

Groen wil de bevoegdheden van het Comité I, dat toezicht houdt op de inlichtingendiensten, uitbreiden. “Het Comité I moet niet alleen automatisch inzage krijgen in alle rapporten van de Staatsveiligheid, maar ook onverwachte plaatsbezoeken kunnen verrichten”, benadrukt Kamerlid Stefaan Van Hecke. “Het parlement moet de Staatsveiligheid controleren en niet andersom.

Van Hecke sluit zich aan bij de vraag van N-VA om een openbare hoorzitting te organiseren met Alain Winants, de topman van de Staatsveiligheid en minister van Justitie Annemie Turtelboom (Open Vld). Volgens N-VA-Kamerlid Ben Weyts hebben “publiek en parlement het recht om minstens te weten welke regels en criteria de Staatsveiligheid hanteert bij de beslissing om politici en partijen te volgen.”

Bron » De Morgen