Afbraak pro deo: Turtelboom bespaart op de kwetsbaarsten

Sinds Annemie Turtelboom haar hervormingsplannen voor de rechtsbijstand bekend maakte, rommelt het in de juridische wereld en binnen het middenveld. De besparingsplannen die nu vrijdag op de ministerraad zullen komen, worden zelfs door de anders eerder voorzichtige Orde van Vlaamse Balies met de grond gelijk gemaakt. “De kwaliteit van de juridische bijstand is blijkbaar geen bekommernis meer.”

Om je vandaag te laten bijstaan door een pro deo-advocaat (een advocaat die door de staat betaald wordt zodat ook de armsten er beroep op kunnen doen) moet je aan strenge voorwaarden voldoen.

Zo mag een alleenstaande bijvoorbeeld maximaal 928 euro per maand verdienen. Volgens Minister van Justitie Annemie Turtelboom (Open VLD) lopen de kosten desondanks te hoog op. Er zouden teveel mensen beroep doen op gratis rechtsbijstand, en het gaat volgens haar te vaak om overbodige zaken. Er zou dan ook sprake zijn van misbruik en ‘overconsumptie’.

Vandaar dat haar plan onder meer extra controle behelst op advocaten, maar ook strengere voorwaarden inhoudt voor de rechtzoekende, net als het invoeren van remgeld – wat met andere woorden maakt dat het systeem niet langer volledig gratis is voor de rechtzoekende.

Bovendien zouden stagiaires volgens het plan 5 van hun 15 verplichte pro deo-zaken onbetaald moeten pleiten. ‘Dit is geen hervorming maar een platte besparing,’ klinkt de eensluidende reactie uit het veld.

Het gebeurt niet vaak dat protest tegen regeringsmaatregelen zo unisono klinkt vanuit zoveel verschillende betrokken instanties. Zowel het brede middenveld als de Orde benadrukken dat een hervorming van het pro deo-systeem in se geen dag te vroeg komt. Alleen zijn alle partijen ervan overtuigd dat Turtelboom de bal volledig misslaat.

In plaats van te besparen zou er immers fors geïnvesteerd moeten worden. Het huidige systeem kampt volgens hen al met onderfinanciering. Door te besparen komt het recht op gratis rechtsbijstand voor de minst begoeden in de samenleving helemaal onder druk te staan, zo luidt de kritiek.

“Dit gaat regelrecht in tegen een grondrecht,” zegt Ivo Flachet (Progress Lawyers Network). Hij is de woordvoerder van het Platform Recht voor Iedereen dat afgelopen vrijdag een petitie lanceerde die oproept tot een betere toegang tot rechtsbijstand.

Het platform herbergt meer dan dertig organisaties: vakbonden, sociale bewegingen, advocaten en organisaties actief tegen armoede en voor fundamentele rechten. Hoewel ze de bui al zagen hangen moest Flachet dit weekend tot zijn verbazing in de krant lezen dat de plannen van Minister Turtelboom al in zo’n ver gevorderd stadium zitten.

“Het wetsvoorstel is tot stand gekomen zonder inspraak van het middenveld. Het perkt het recht op juridische bijstand in via een aantal kleine en grote maatregelen. Ze willen op die manier enerzijds de instroom van rechtzoekenden beperken en anderzijds advocaten responsabiliseren. Nochtans moet je het systeem net au sérieux nemen en het uitbouwen in plaats van het te beperken.”

Uit documenten die de Orde van Vlaamse Balies gisteren naar alle advocaten stuurde blijkt dat zij er net zo over denken. “Het gaat om een aantal budgettaire maatregelen met het oog op besparingen ten koste van de zwakste rechtzoekenden en de advocaten, die zich bekommeren om hun juridische bijstand. Daarom zijn de gedane voorstellen onaanvaardbaar.”

In weinig omfloerste termen waarschuwt de Orde er daarnaast onder meer voor dat de kwaliteit van pro deo-rechtsbijstand onder druk komt te staan als de staat beknibbelt op de vergoeding van advocaten. Bovendien blijkt uit de teksten dat ook met hun adviezen weinig of geen rekening werd gehouden.

Het heeft er dan ook alle schijn naar dat de Minister liever niet teveel inspraak en debat wil over haar wetsvoorstel. Ivo Flachet: “Zoals ik het begrijp zou Minister Turtelboom haar voorstel in de programmawet van juni willen gieten. Programmawetten zijn nu precies de wetten waarover er weinig discussie is in het parlement.”

Ook in de rest van Europa doen er zich overigens gelijkaardige evoluties voor. In Nederland is de sociale rechtsbijstand traditioneel veel sterker uitgebouwd dan bij ons. Om een idee te geven: België voorziet nu een budget van ongeveer 75 miljoen euro.

Bij onze noorderburen gaat het om meer dan 400 miljoen euro. Alleen is er daar nu sprake van een besparing van om en bij de 150 miljoen euro, en dat op basis van precies dezelfde argumenten als in België.

Bron » De Wereld Morgen

Vrijspraak voor 4 beschuldigden van roofmoord Kaster

Het hof van assisen in Henegouwen heeft de vier mensen vrijgesproken die beschuldigd werden van de roofmoord op André Maroy in mei 1991 in Kaster bij Anzegem. De juryleden baseerden zich voor die beslissing vooral op de tijdsbesteding van de beschuldigden en op de onbetrouwbaarheid van het DNA, dat op de plaats van de misdaad op colaflesjes werd aangetroffen. Ook hield de jury rekening met het verstrijken van de redelijke termijn.

De vier beschuldigden, Daniel (63), Laurent (43) en Johnny (41) Becker, en René Claus (48), stonden in Bergen terecht voor feiten die zich in de nacht van zaterdag 4 op zondag 5 mei 1991 voordeden. Elza Desmet (72), eigenares van het café “Het Oud Gemeentehuis”, werd toen overvallen door drie of vier gemaskerde mannen. Ze werd vastgebonden op een stoel. De daders doorzochten haar huis en gingen er vandoor met 175.000 oude Belgische frank (ruim 4.300 euro), kasbons ter waarde van 1,8 miljoen frank (zo’n 450.000 euro) en juwelen.

Pas toen ze erin slaagde zich los te maken, vond ze in een stal naast de zaak het lichaam van haar man André Maroy (69). Die werd geslagen en daarna gewurgd. Al snel leidde het onderzoek naar gelijkaardige feiten van overvallen op bejaarden de jaren daarvoor. Een speciale politiecel die werd opgericht om het fenomeen te bestrijden, kwam uit bij verschillende leden van de familie Becker. Maar die hebben de assisenzaal maandag dus als vrije mensen kunnen verlaten.

Bron » Knack

Nog steeds geen schuldigen voor moord op cafébaas Kaster

Voor het hof van assisen in Bergen zijn Daniël Becker, zijn twee zonen en een neef vrijgesproken voor de roofmoord op cafébaas André Maroyin Kaster. De kans dat de daders – intussen 22 jaar na datum – ooit nog worden gevonden, lijkt zo weer een pak kleiner.

Daniël Becker (63), Laurent Becker (43), Johnny Becker (41) en René Claus (48) mochten gisteren als vrije mannen het hof van assisen in Bergen verlaten. Een volksjury vindt dat er onvoldoende bewijzen zijn voor de schuld van de vier leden van de zigeunerclan en oordeelde dat ‘de redelijke termijn’ was overschreden.

De vier werden verdacht van de moord op André Maroy in mei 1991 in Kaster. Ze werden pas in 2010 opgepakt, bij een spectaculaire inval in hun zigeunerkamp in de buurt van Bergen. Een tijdlang zaten vier andere leden van deze familie in de cel, maar ook zij gingen bij gebrek aan bewijzen vrijuit.

Het parket baseerde zich vooral op het DNA dat ze na onderzoek vonden op enkele flesjes cola en bier die achterbleven in het café van Maroy. Specialisten vonden daarop sporen van Daniël Becker, zijn twee zonen en hun neef. Genoeg om de vier na 22 jaar alsnog voor de assisenjury te krgiejn op beschuldiging van roofmoord op de 69-jarige baas van café ’t Oud Gemeentehuis.

Toen André Maroy in de nacht van 4 op 5 mei 1991 niet terugkeerde nadat hij zijn pony op stal had gezet, vond zijn vrouw Elza Desmet hem vastgebonden in de stal. Er zat een jas rond zijn hoofd en André was gestikt. De daders knevelden ook Elza, voor ze verdwenen met 175.000 Belgische frank cash geld, 1,8 miljoen frank aan kasbons en een rits juwelen.

Al van bij de start van het assisenproces werd duidelijk hoe moeilijk het zou worden om na 22 jaar nog de waarheid te achterhalen. Er waren heel wat twijfels bij de resultaten van het DNA-onderzoek en veel getuigen zijn intussen overleden of kunnen zich nog maar weinig van de gebeurtenissen in 1991 herinneren.

Ook de jury bleek gisteravond laat van oordeel dat de redelijke termijn om nog in eer en geweten te oordelen, is overschreden én dat de bewijslast rammelde. Dat een ander lid van de familie de vier op zijn sterfbed zou genoemd hebben als daders, woog evenmin zwaar genoeg om de verdachten te veroordelen.

De verdachten hadden al bij de start van het proces om de vrijspraak gevraagd. Christian Vandenbogaerde uit Kortrijk, advocaat van de jongste betichte, reageerde gisteravond dan ook opgelucht. “Van Johnny waren zelfs geen DNA-sporen gevonden”, aldus Vandenbogaerde.

Vader Laurent zei tevreden te zijn “als mens en niet als lid van een zogezegd beruchte familie te zijn beoordeeld”. “Telkens er iets gebeurt, denken ze meteen aan de familie Becker”, zei hij bij het verlaten van de zaal. “Maar het gerecht heeft het bij het rechte eind: wij waren het niet.”

Ook vorig jaar werden twee broers van de familie Becker, Samson en Steve, vrijgesproken voor het hof van assisen in Bergen, toen voor de doodslag op Laurette Derudder (40). Zij was in december 2009 gevonden in het water van een rivier aan de Frans-Belgische grens, met meer dan zestig messteken. Ook toen kwamen de Beckers in het vizier.

Het parket van Kortrijk, dat in 2010 uitpakte met de hoopgevende resultaten van het DNA-onderzoek wenste gisteravond niet te reageren op de vrijspraak van de vier.

Bron » Het Nieuwsblad

Walter Damen: “Nieuw pro-Deosysteem enkel om begroting op te vullen”

Strafpleiter Walter Damen loopt niet zo hoog op met de plannen van minister van Justitie Annemie Turtelboom (Open VLD) voor de hervorming van de gratis rechtsbijstand. “Het huidige systeem is absoluut houdbaar”, reageerde hij maandag in De Ochtend op Radio 1. Vrijdag legt minister van Justitie Annemie Turtelboom, na bijna een jaar onderhandelen, een blauwdruk neer met negen maatregelen.

De Standaard vernam afgelopen weekend de belangrijkste krachtlijnen. Zo zal iedereen die een pro-Deoadvocaat krijgt toegewezen een klein bedrag moeten betalen, het zogenoemde remgeld. Het zou om een bedrag van 10 tot 30 euro gaan.

Volgens strafpleiter Walter Damen, die naar eigen zeggen zelf “vrij dikwijls” pro-Deozaken aanneemt, kijkt men vandaag al nauwlettend toe of er geen misbruik van het systeem wordt gemaakt, “bijvoorbeeld via het bureau van juridische bijstand”.

Hij wijst er op dat er bij die pro-Deozaken ook dikwijls dringende procedures zijn en 10 of 30 euro voor veel kansarme mensen soms onoverkomelijk is. “Je ziet dat ook bij de geneeskundige verstrekking, dat is het derdebetalerssysteeem, waar men ook vaak niet op ingaat”, zei hij.

Volgens Damen is de maatregel, die bedoeld zou zijn om de overconsumptie tegen te gaan, enkel bedoeld “om een begroting op te vullen”. Hij vreest dat deze maatregel uiteindelijk op de nek van de advocatuur zal vallen, “zoals bij de gratis bijstand bij de Salduz-wet”, “en we het zelf zullen moeten oplossen”, waarmee hij onder meer doelt op het uitgesteld laten betalen van het remgeld.

Damen vindt dat men het basisprincipe van het systeem opgeeft. “Ofwel organiseert men een kosteloze rechtsbijstand ofwel organiseert men het niet. Als we vandaag toelaten dat er 10 of 30 euro wordt betaald, dan krijgen we volgend jaar bij de begroting opnieuw een ander voorstel om het pro-Deosysteem verder en verder af te kalven”, meent hij.

Bron » De Standaard

Pro-Deoadvocaat niet langer gratis

Minister van Justitie Annemie Turtelboom wil een pro-Deoadvocaat gedeeltelijk betalend maken. Dat meldt onder meer De Morgen. Volgens de nieuwsberichten dient de minister volgende week vrijdag een wetsontwerp in over de hervorming van de gratis rechtsbijstand. De meest opvallende maatregel is de invoering van remgeld. Het precieze bedrag per bijstand zou wel nog niet vastliggen.

De maatregel moet het pro-Deosysteem betaalbaar houden. “Het invoeren van remgeld is een van de manieren om rechtszoekenden te responsabiliseren”, zegt het kabinet-Turtelboom. “Net zoals dat bij Volksgezondheid gebeurd is. Zo werd de overconsumptie afgeremd.”

Het middenveld is bezorgd over de maatregel. Meer dan dertig organisaties scharen zich achter een petitie om een gratis en kwaliteitsvolle juridische bijstand voor iedereen te behouden. Bij de deelnemers zitten onder meer het ABVV en ACV, de Gezinsbond, Pax Christi en Vluchtelingenwerk Vlaanderen.

Bron » De Morgen