Moord op PS-kopstuk Cools blijft na 20 jaar een mysterie

Maandag 20 jaar geleden werd België opgeschrikt door de moord op PS-kopstuk André Cools, die in Luik onaantastbaar leek. Hoewel de schutters en organisatoren werden veroordeeld, blijven het motief en de opdrachtgever(s) een mysterie. De Belgische veroordeelden zijn overigens intussen allen (voorwaardelijk) vrij.

Op 18 juli werd de PS-minister van staat met twee kogels gedood op de parking van een appartementsgebouw in de Luikse gemeente Cointe, waar zijn vriendin, die zwaargewond raakte, woonde.

Onderzoeksrechter Véronique Ancia leek in het ijle te speuren tot in 1996 een anonieme getuige voor een bedrag van 200.000 euro de speurders leidde naar de Waalse minister van Lokale Besturen, Alain Van der Biest, en zijn secretaris Richard Taxquet. Beiden wezen elkaar aan als hoofdschuldige tot Van der Biest een jaar voor het proces zelfmoord pleegde. In zijn afscheidsbrief bleef hij zijn onschuld uitschreeuwen.

In januari 2004 werd Taxquet na een proces van 12 weken veroordeeld tot 20 jaar cel als brein voor de moord, terwijl zijn kompanen gevangenisstraffen van 5 tot 20 jaar kregen. De Tunesische doders werden in Tunesië tot 25 jaar veroordeeld.

Het proces slaagde er evenwel niet in een motief of de opdrachtgevers te bepalen. Was het wraak van Van der Biest tegenover zijn mentor die zijn politieke carrière wilde vernietigen vanwege de anarchie op zijn kabinet? Moest Cools het zwijgen opgelegd worden omdat hij dreigde het smeergeld in de Agusta-affaire bekend te maken, of fraude bij Omob, het huidige Ethias? De cel-Cools is er nooit in geslaagd een duidelijk motief te bepalen. Intussen kreeg Taxquet gelijk voor het Europees Hof van de Rechten van de Mens, waardoor een nieuw assisenproces dreigt.

Bron » Het Laatste Nieuws

Willy Claes en Guy Coëme kregen eerlijk Agusta-proces

Ministers van Staat Willy Claes en Guy Coëme kregen een eerlijk proces in de smeergeldzaak Agusta-Dassault. De medeveroordeelden van Claes en Coëme – Alfons Puelinckx, Luc Wallyn, Auguste Merry Hermanus, Johan Delanghe en de Fransman Serge Dassault – kregen dat niet. Zo stelt het arrest van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg donderdag.

Volgens het Hof is het feit dat ook deze laatste vijf – die geen voorrang van rechtsmacht hadden zoals Coëme en Claes – voor het Hof van Cassatie werden berecht een schending van het Europees Verdrag voor de Mensenrechten.

Bron » Gazet van Antwerpen

Bende-commissie beveelt inbeslagname dossiers

De parlementaire commissie die het onderzoek naar de Bende van Nijvel uitkamt, gaf afgelopen vrijdag het Brusselse gerecht de opdracht ’twee dossiers’ in beslag te nemen. De commissie nam deze beslissing om er een aantal verklaringen van de speurders Jean-Paul Peelos en Alain Etienne mee te kunnen documenteren. Door de verklaringen die beide politiemannen achter gesloten deuren aflegden, rijzen er onder andere sterke vermoedens dat er manipulaties gebeurden in het onderzoek naar het smeergeld dat eind de jaren 80 bij de aankoop van de Agusta-helikopters van het Belgische leger werd betaald.

Jean-Paul Peelos en Alain Etienne werden afgelopen vrijdag door de Bende-commissie gehoord over het onderzoek dat ze in 1989 en 1990 naar de Roze Balletten voerden. De commissie is in dit onderzoek geïnteresseerd omdat er mogelijk een verband bestaat tussen deze seksfuiven en de moorden en aanslagen die aan de Bende van Nijvel worden toegeschreven. Peelos vertelde de commissie dat er eventueel nog andere verbanden te leggen vallen. ‘In 1990 al stootte ik in het kader van mijn zedenonderzoek op het bestaan van smeergeld in verband met Agusta.’

Peelos en Etienne wilden hierover alleen verder praten achter gesloten deuren. Door een lek van een van de commissieleden tijdens het weekend, stond maandag in de krant De Standaard een aantal van de besproken zaken te lezen. Kern van het verhaal is dat de Bende-commissie een aantal documenten in beslag wil laten nemen die een duidelijk licht moeten werpen op de zaken die Peelos en Etienne ten gehore brachten. Enkele commissieleden reageerden gisteren nogal ontstemd omdat ze vonden dat het lek de inbeslagname van de beoogde documenten zou kunnen bemoeilijken.

Volgens de bron van De Standaard vertelde Peelos achter gesloten deuren dat de Italiaanse zakenman Carlo de Benedetti in het Brusselse Hilton-hotel een som geld, afgehaald bij de Indosuez Bank, overhandigde aan een ‘voormalig Waals kamerlid’. Peelos had dit verhaal gehoord van een man die in voorlopige hechtenis zat voor een drugsaffaire. Peelos legde de informatie in maart 1990 vast in een proces-verbaal, maar de toenmalige Brusselse onderzoeksrechter Vlogaert ving met de gegevens niets aan. Volgens Peelos zou de cel-Cools in Luik pas enkele jaren later van het bestaan van dit document op de hoogte geraken.

Peelos heeft de indruk dat hij met de gegevens uit het proces-verbaal te dicht in de buurt was gekomen van een aantal hooggeplaatste personen. Toeval of niet, Peelos werd kort na het opstellen van dat PV op grond van vrij duistere gronden voor een periode van 17 maanden geschorst.

De man die de informatie over het Agusta-smeergeld verstrekte, was opgepakt in het kader van Peelos’ onderzoek naar seksfuiven, al of niet in aanwezigheid van minderjarigen. De man in kwestie was een schakel in een netwerk van amfetamineleveranciers voor de feestjes. Hij beweerde dat een deel van de grondstoffen om de amfetamines aan te maken, afkomstig was van drugs die door het Brusselse parket in beslag genomen waren. Peelos moest inderdaad vaststellen dat 600 gram cocaïne ontbrak uit een partij die in beslag was genomen en die zich op de Brusselse griffie bevond.

Peelos vernam van de praatgrage arrestant ook dat Guy Jadot, die in dezelfde zaak samen met hem was gearresteerd, in feite een tipgever van de Luikse gerechtelijke politie was. Jadot kwam overigens veel sneller vrij dan de tipgever van Peelos. Peelos zou ook over aanwijzingen beschikken dat Jadot er een erg nauwe relatie op nahield met wijlen Jean Gol.

Naast de documenten waarin over het Agusta-dossier wordt gewag gemaakt, is de Bende-commissie ook geïnteresseerd in het dossier aangaande een intern onderzoek naar het optreden van Georges Marnette, commissaris bij de gerechtelijke politie, in een moordzaak die van 1986 dateert. Normaal gezien had dit intern onderzoek moeten toekomen aan Jean-Paul Peelos aangezien hij tot maart 1990 tuchtofficier was bij de gerechtelijke politie van Brussel. Het was echter Benoît Octaaf, de persoonlijke secretaris van de toenmalige hoofdcommissaris Frans Reyniers die de opdracht moest uitvoeren.

Bron » De Tijd

Velu was symbool voor ‘ivoren toren’-justitie

Vandaag vertrekt Jacques Velu, procureur-generaal bij het Hof van Cassatie met pensioen. De hoogste parketmagistraat van het land was een eminent jurist, maar ook het symbool van een bijzonder gesloten en verouderd juridisch apparaat.

De aanklacht van NAVO-secretaris-generaal Willy Claes in de Agusta-affaire, het Uniop-proces tegen ex-minister Coëme, huiszoekingen bij toppolitici, journalisten en een collega procureur-generaal, sterke uitspraken over pers en gerecht en een paar striemende openingsredes – Jacques Velu heeft in de drie jaar dat hij procureur-generaal bij het Hof van Cassatie was, van zich doen spreken.

Zijn faam als eminent jurist en grondwetspecialist dateerde al van veel vroeger. Van 1965 tot 1991 was hij professor aan de Brusselse ULB- universiteit. De syllabussen van zijn cursus worden door collega’s professoren nog steeds als waardevolle naslagwerken bestempeld. Ook de talloze werken die hij publiceerde, onder meer over de rechten van de mens, genieten aanzien. Maar hoe hoog men zijn intellectuele capaciteiten inschat, een onbesproken figuur is de hoogste parketmagistraat niet geweest.

Velen zien hem als het symbool bij uitstek van een verouderde en arrogante magistratuur, die recht spreekt in een ivoren toren en op basis van het principe van de scheiding der machten iedere inmenging van buitenaf weigert. ‘Velu leeft nog in de boeken en de maatschappijstructuren van de negentiende eeuw’, zegt een parlementslid. ‘De stellingen die hij inneemt zijn niet meer van deze tijd’, stelt een collega.

Externe controle

Die ‘oubollige’ mentaliteit spreidde Velu onlangs nog tentoon tijdens zijn laatste openingsrede voor het Hof van Cassatie. De magistraat liet er duidelijk blijken dat voor hem de controle op het gerecht een zaak van het gerecht zelf moest blijven.

Naar aanleiding van de zaak-Dutroux en de nieuwe onthullingen in het onderzoek naar de moord op André Cools heeft minister van Justitie Stefaan de Clerck het plan opgevat om een toezicht van buiten uit op het gerecht te organiseren. In politieke kringen en bij de publieke opinie was de roep om zo’n externe controle de voorbije weken steeds luider gaan klinken. Maar volgens Velu kan alleen ‘een intern toezicht door het gerecht zelf de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht volledig vrijwaren’.

Ook op andere vlakken is Velu altijd resoluut opgetreden tegen alles wat hij als een bedreiging voor de onafhankelijkheid van het gerecht interpreteerde. Zo was hij vierkant tegen het initiatief van De Clerck om twee professoren te belasten met het ‘onderzoek naar het onderzoek’ van de Bende van Nijvel. En tijdens het debat over de hervorming van de wetgeving op het parlementair onderzoek, verzette hij er zich, tevergeefs, tegen dat een parlementair onderzoek voortaan gelijktijdig zou kunnen lopen met een gerechtelijk onderzoek.

Ook in zijn opvattingen over de interne structuren van het juridisch apparaat toonde hij zich weinig soepel. Hij hield mordicus vast aan de hiërarchische opbouw van de parketten, met aan het hoofd de procureur-generaal van Cassatie en zijn vijf collega’s bij de Hoven van Beroep. Zij alleen kunnen als vertegenwoordigers van de magistratuur optreden en bijvoorbeeld met de minister onderhandelen over de hervormingen die zich opdringen. Van een (veel democratischer samengestelde) Federale Raad van de Magistratuur die de Clerck wilde oprichten, kan volgens Velu geen sprake zijn.

Onkreukbaarheid is een woord dat velen in de mond nemen wanneer ze over Velu praten. Zoals alle procureurs-generaal had ook Velu een politieke kleur: hij werd met PS-steun benoemd. Zijn ‘progressieve’ benoeming belette hem echter geenszins om in de Agusta-affaire tot op het bot te gaan en om tijdens het Uniop-proces zwaar uit te halen naar voormalig PS-vice-premier Guy Coëme.

‘Misschien was hij wel de enige die bereid was om zonder enige politieke overtuiging waarheid aan het licht te brengen’, zegt een christen-democraat. Maar in socialistische kringen ligt onder meer de beslissing van Velu om in volle verkiezingsperiode een huiszoeking te laten uitvoeren bij SP-voorzitter Tobback nog zwaar op de maag. Wilde Velu met deze actie soms zijn absolute onafhankelijkheid tegenover de politiek in de verf zetten?

Met de media had Velu ten slotte een zeer slechte verstandhouding. Dat bleek nog tijdens het grote colloquium over pers en gerecht dat de Senaat eind vorig jaar hield. Velu kreeg er zware kritiek op zijn voorstellen voor het aan banden leggen van de media. De procureur-generaal pleitte er onder meer voor nog veel spaarzamer te zijn met informatie aan de pers tijdens de loop van een gerechtelijk onderzoek, terwijl het bronnengeheim van de journalist maar in beperkte mate mocht gelden.
De nieuwe procureur-generaal bij Cassatie wordt Eliane Liekendael, van natuur en tot nu advocaat-generaal bij hetzelfde Hof.

Bron » De Tijd

Parti Socialiste opnieuw in dubieus daglicht

Met de arrestatie van ex-minister Alain van der Biest krijgt de Parti Socialiste, opnieuw flinke klappen. Dat een politieke afrekening in de partij tot moord kan leiden en dat PS-figuren bij het Luikse gerecht het onderzoek naar de moord geblokkeerd lijken te hebben, betekent een nieuwe deuk in het imago van de partij dat al zo beschadigd werd door de Agusta- en Uniop-affaires.

De jongste maanden was eindelijk de rust enigszins teruggekeerd in de PS, na de storm die het Agusta-smeergeldschandaal door de partij deed razen (met onder meer het ontslag van de ‘drie Guy’s’: Spitaels, Mathot, en Coëme) en na de strenge straf voor ex-minister Coëme in het historische Uniop-proces. Maar met de arrestatie en de in beschuldigingstelling van Alain van der Biest komt de partij opnieuw in een dubieus daglicht te staan.

De PS blijkt een partij te zijn waar partijleden elkaar desnoods vermoorden, zoals een commentator gisteren schreef. Bovendien wijzen steeds meer elementen er ook op dat PS-figuren in het Luikse gerecht de ‘politieke piste’ in het onderzoek naar de moord op Cools bewust hebben geblokkeerd om Van der Biest en eventueel ook andere PS-prominenten af te schermen.

Waarom Alain van der Biest de opdracht zou gegeven hebben om de man te vermoorden aan wie hij zijn hele politieke carrière te danken had? De onderzoekers zien twee mogelijke verklaringen. Ofwel wist Cools te veel over de duistere praktijken van Van der Biest en/of zijn kabinetsmedewerkers Richard Taxquet en Pino di Mauro – alle drie zijn ze genoemd in het schandaal over gestolen aandelen dat in de marge van het onderzoek naar de moord op de PS-topman naar boven kwam. Ofwel wilde Van der Biest zich wreken op Cools, die van plan was hem van het politieke voorplan te laten verdwijnen omdat hij maffiose types in zijn kabinet had opgenomen.

Het is een algemeen gegeven dat de ergste politieke vijandschappen, die tussen mensen van eenzelfde partij zijn. Maar of een figuur als Van der Biest, die bekend stond als een zwakke, aan de drank verslaafd figuur, alleen met dat motief zo ver zou gaan om een moord te beramen, kan betwijfeld worden. In gerechtelijke kringen menen sommigen dan ook dat Van der Biest eerder zelf volledig gemanipuleerd is geworden door zijn maffiose omgeving. Verhalen als zou de ex-minister herhaaldelijk door zijn kabinetsmedewerkers in zijn bureau zijn opgesloten, zodat ze ongestoord hun gang konden gaan, voeden deze denkoefening.

Maar er is ook nog de andere, voor de PS veel nefastere hypothese, dat ook ander partijkopstukken bij de zaak betrokken zouden zijn. Spijtoptant Carlos Todarello noemde eerder als medeaanstichter al Guy Mathot, net als Van der Biest aanvankelijk een ‘wonderboy’ in de PS die later door Cools van zijn voetstuk werd gehaald. Ook PS-prominent Philippe Moureaux, een goede vriend van de vermoorde Luikenaar, liet deze naam al vallen.

En dan is er nog de hypothese dat Cools ten tijde van de aanslag een ‘coup’ voorbereidde tegen Guy Spitaels om opnieuw de opperste macht over de partij te krijgen. Als zou blijken dat Spitaels, die na de Agusta-affaire gerehabiliteerd werd en nu de Waalse regering voorzit, ook maar iets met de zaak-Cools te maken heeft, wordt de PS opnieuw tot in het hart getroffen. De gevolgen zullen dan tot op het federale regeringsniveau te voelen zijn. In PS-kringen wordt deze hypothese weggelachen. ‘Wie dat zegt, hallucineert. Waarom zou het de paus niet geweest zijn, Cools was tenslotte een vrijmetselaar?’, aldus een PS-parlementslid.

Van der Biest wordt momenteel door het Luikse gerecht zwaar onder druk gezet om te praten. Als hij besluit zijn boekje open te doen, kan dat in ieder geval erg onprettig worden voor de PS. ‘Ik ben een wandelend gevaar voor de partij, want ik heb veel te veel smerige zaakjes gezien’, zei hij ooit zelf.

Ondertussen lijkt het steeds meer vast te staan dat de moordenaar van André Cools de afgelopen vijf jaar niet opgespoord werd omdat PS-figuren in het Luikse gerecht bewust het spoor Taxquet-Van der Biest niet verder hebben willen onderzoeken. Raymond Brose, hoofd van de cel-Cools en van PS-signatuur, moest zondag zijn ontslag indienen omdat journalisten én onderzoekers zijn objectiviteit in twijfel trokken.

Zo wordt er gezegd dat Brose al in de eerste week na de moord op Cools een anonieme brief kreeg waarin Taxquet als mededader werd aangewezen. De brief kwam nooit bij de onderzoekers terecht maar wel bij Taxquet zelf, die onmiddellijk aan Van der Biest bescherming vroeg. Van der Biest zou daarop gesproken hebben met Léon Giet, tot voor kort procureur-generaal in Luik. Dat er precies nu een doorbraak in het dossier is, is volgens waarnemers vooral te danken aan de personeelswissel op het Luikse parket: de nieuwe procureur-generaal is in tegenstelling tot haar ger geen ‘Coolsiste’, maar behoort tot de lijn van José Happart, traditioneel tegenstander van de Cools-clan.

Net zoals in het dossier van de Bende van Nijvel en de zaak-Dutroux dringt zich ook in deze affaire een grondig onderzoek naar het gevoerde gerechtelijk onderzoek op.

Bron » De Tijd