‘Geen inkijk in geheime documenten’

Gewezen senator Hugo Vandenberghe (CD&V) merkt op dat het parlement machteloos is tegenover de Staatsveiligheid. “Ik heb jarenlang gezeteld in de commissie die de controle op de inlichtingendiensten moet opvolgen. Alleen hebben de leden van die parlementaire commissie geen ‘veiligheidsmachtiging’. Ze mogen met andere woorden geen geheime documenten inkijken. Ze kunnen dus niet eens oordelen of de Staatsveiligheid al dan niet terecht inroept dat bepaalde info geheim is.”

“Ik begrijp dat niet alles publiek gemaakt kan worden. Een inlichtingendienst moet vertrouwelijk kunnen werken. Maar er moet wel een of andere vorm van democratische controle mogelijk zijn. Wat het parlement vandaag kan controleren, hangt alleen van de goodwill van de Staatsveiligheid af. Want het is degene die gecontroleerd wordt, die beslist wat gecontroleerd kan worden. Dat is de wereld op zijn kop.”

Daarnaast is er nog een pervers neveneffect volgens Vandenberghe. “De Staatsveiligheid stuurt in haar geheime rapporten info over bepaalde politici naar een aantal toppolitici. Die mogen daar niets mee doen, maar ondertussen circuleert die info wel zonder dat enige tegenspraak mogelijk is. Zo discrediteer je mensen.”

Bron » De Morgen

‘Te weinig controle op Staatsveiligheid’

Walter De Smedt, ex-lid van het Comité I dat de inlichtingendiensten controleert, gelooft niet dat een audit van de Staatsveiligheid veel zal oplossen. ‘Er is gewoon onvoldoende controle op de dienst.’

De gepensioneerde Antwerpse strafrechter Walter De Smedt is een buitenbeentje. De vrijzinnige liberaal is niet alleen een notoir dwarsligger met uitgesproken meningen. Hij is ook de enige Belg die zowel zetelde in het Comité P dat de politiediensten controleert, als in het Comité I dat de inlichtingsdiensten onder de loep neemt.

“De Staatsveiligheid is bevoegd om organisaties als Scientology en Sahaja Yoga te volgen”, benadrukt De Smedt. “Net zoals ze bevoegd is om na te gaan of deze bewegingen in hun contacten met politici niet op ongeoorloofde wijze overheidsbeslissingen of wetgeving proberen te beïnvloeden. De vraag is wat de Staatsveiligheid vervolgens doet met informatie die ze bij het volgen van sekten verkrijgt over Belgische politici? Misbruikt de Staatsveiligheid die gevoelige informatie zelf om invloed of dwang uit te oefenen op politici?”

Dat is een analyse met een vrij hoog complotgehalte?

Walter De Smedt: “Er zijn de voorbije decennia wel meer vreemde zaken gebeurd. Over heel wat zaken bestaan geen bewijzen. Er zijn echter ook dossiers die grondig onderzocht zijn. Neem het dossier over baron Benoît de Bonvoisin. Die had in de jaren tachtig bij het Comité I een klacht neergelegd tegen de toenmalige topman van de Staatsveiligheid.”

“Reden: enkele nota’s waarin hij als ‘zwarte baron’ werd weggezet en zelfs achter de Bende van Nijvel zou zitten. Die nota’s hebben politieke gevolgen gehad. De Bonvoisin was immers een naaste medewerker van cdH-politicus Paul Vanden Boeynants en had met zijn rechtse beweging CEPIC groot succes bij de Brusselse middenstand. Door de nota’s van de staatsveiligheid werd De Bonvoisin politiek dood gemaakt. Wie zegt dat dit vandaag niet meer gebeurd?”

De Bonvoisin was toch niet echt koosjer?

“Ik denk dat de Staatsveiligheid terecht een oog op De Bonvoisin hield. Maar dat is iets helemaal anders dan fictieve rapporten fabriceren. Toen ik deel uitmaakte van het Comité I bleek uit ons onderzoek, net als uit de gerechtelijke onderzoeken trouwens, dat er geen enkel ernstig element aan de basis lag van de aantijgingen tegen de man. Geen enkel.”

“Vorige maand is de Belgische staat dan eindelijk veroordeeld om hem 100.000 euro morele schadevergoeding te betalen. Ik heb in dit dossier als lid van het Comité I een huiszoeking uitgevoerd bij de Staatsveiligheid. Daarbij zijn zogenaamde gereserveerde dossiers gevonden. Dossiers waarin vertrouwelijke informatie over politici en belangrijke beleidsmensen werd bijgehouden.”

Zijn die dossiers ooit gebruikt tegen iemand?

“Het Comité is nooit aan de weet gekomen of daar onbehoorlijk gebruik van is gemaakt. De politiek zat er wel verveeld mee. Om wat druk van de ketel te halen werd dan een audit gevraagd. Maar dat heeft nooit iets opgeleverd. Tegelijk werd de geheimhouding nog wat verhoogd.”

Is het niet normaal dat er na lekken gekeken wordt of de geheimhouding niet moet worden verhoogd?

“Op het moment dat de Staatsveiligheid zaken als geheim classificeert, kan niemand er iets mee doen. Want niemand mag die info uitbrengen. Ook niet als eruit blijkt dat er disfuncties zijn. Op de vraag van het Comité I wat de richtlijnen zijn om iets als geheim te kwalificeren, is nooit een antwoord gekomen. Het is dus handig om een geheel rapport als geheim te classificeren terwijl de wet voorschrijft dat het enkel voor gevoelige passages moet gebeuren.”

Waarom is het rapport over de sekten bijvoorbeeld geheim?

“Het stramien is altijd hetzelfde. Er komt een dossier in de pers dat vragen oproept, en meteen verschuift alle aandacht van de inhoud naar de vraag wie gelekt heeft. Ik vraag mij af wanneer politici eindelijk eens iets aan dit systeem gaan veranderen. Op dit moment is niemand daarin geïnteresseerd, terwijl men erin zou moeten geïnteresseerd zijn. Er is immers gewoon onvoldoende controle op de Staatsveiligheid.”

Bron » De Morgen

Turtelboom vraagt audit van Staatsveiligheid

De Wetstraat reageert verontwaardigd op het uitgelekte rapport van de Staatsveiligheid. Na de Senaat vraagt ook justitieminister Turtelboom (Open Vld) een audit over de zaak aan het Comité I, dat de inlichtingendiensten controleert.

Heel wat politici, van meerderheid én oppositie, stellen zich vragen bij het geheime document dat in deze krant uitlekte. Het rapport, waarin een waslijst politici wordt vermeld, gaat na op welke manier organisaties als Scientology en Sahaja Yoga politici benaderen om beslissingsprocessen te beïnvloeden.

“Kamerleden en senatoren kunnen tijdens hun activiteiten niet gecontroleerd worden, ik ben daar zeer duidelijk over”, benadrukt minister van Justitie Annemie Turtelboom. “Een parlementslid moet kunnen voelen wat in de maatschappij leeft en heeft contacten nodig.” De Open Vld-minister gaat het Comité I, dat de inlichtingendiensten controleert, vragen een audit van de zaak te doen.

Turtelboom vindt het belangrijk dat de Staatsveiligheid zich over het fenomeen sekten kan blijven buigen. “Maar dat een parlementslid contact heeft met iemand van een sekte, betekent niet dat hij of zij die sekte steunt.” Staatssecretaris Maggie De Block (Open Vld) is tevreden dat de zaak onderzocht wordt. Ze is naar eigen zeggen zeer verbaasd dat haar naam in zo’n rapport opduikt.

Minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet (cdH) vroeg zich op de RTBF af of de Staatsveiligheid geen andere prioriteiten moet krijgen. Volgens Milquet moet het aantal mensen die geheime rapporten krijgen misschien beperkt worden, iets waar ook Turtelboom voorstander van is.

Senaatsvoorzitter Sabine de Bethune (CD&V) vroeg eerder al een onderzoek aan het Comité I, zowel over de inhoud van het rapport als over lekken in de pers. De Bethune vindt het “op zijn minst” vreemd dat de Staatsveiligheid in haar rapport over de contacten van de parlementsleden schrijft.

Gewezen minister van Justitie Tony Van Parys (CD&V) vindt het ronduit onaanvaardbaar dat parlementsleden tijdens hun activiteiten worden gevolgd. “Laat mij duidelijk zijn: het volgen van sekten is de corebusiness van de Staatsveiligheid. Maar het bekijken van de contacten van parlementsleden is iets heel anders.”

De N-VA vraagt hoorzittingen met Milquet, Turtelboom en de top van de Staatsveiligheid. “Niet achter gesloten deuren, maar open en bloot. Het gaat hier immers over de basisregels van onze parlementaire democratie”, aldus Kamerlid Ben Weyts. “Ik vraag mij af of de Staatsveiligheid niet het echte gevaar voor dit land is geworden”, stelt Vlaams Parlementslid Kris Van Dijck, die ook in het rapport wordt genoemd.

CD&V-senator Rik Torfs ten slotte reageert zeer scherp. Volgens hem komen we in ons land bij momenten gevaarlijk dicht bij een politiestaat. “Laten we ons niet neerleggen bij deze ontsporingen. Internationale mensenrechtenorganisaties kunnen een zuiverende rol spelen, ons ‘systeem’ blijkt er uit zichzelf niet toe in staat.”

Bron » De Morgen

N-VA: “Welke criteria hanteert Staatsveiligheid om parlementsleden te bespioneren?”

De N-VA vraagt een hoorzitting met de ministers van Binnenlandse Zaken en van Justitie en met het hoofd van de Staatsveiligheid in verband met het confidentieel rapport waaruit blijkt dat de Staatsveiligheid al jaren politici screent en nagaat of en wanneer ze contact hebben met organisaties zoals Scientology. Zo luidt het in een communiqué. N-VA wil weten welke criteria de Staatsveiligheid hanteert wanneer ze beslist om parlementsleden te bespioneren.

“De Staatsveiligheid verantwoordt het bespioneren van parlementsleden met de stelling dat de onderzochte organisaties probeerden ‘beslissingsprocessen te beïnvloeden, wetten aan te passen of invloed uit te oefenen'”, zegt volksvertegenwoordiger Ben Weyts in het communiqué.

“Als de Staatsveiligheid deze vermeende intenties beschouwt als een vrijgeleide om parlementsleden te mogen schaduwen en bespioneren, dan vrees ik dat wij in verschillende domeinen gevolgd worden of gevolgd kunnen worden.”

“In een parlementaire democratie controleert het parlement de regering en de overheidsinstellingen zoals de Staatsveiligheid. Niet andersom”, benadrukt Weyts nog. Daarom wil N-VA weten “welke criteria worden gehanteerd om parlementsleden te bespioneren”.

N-VA vraagt dan ook een hoorzitting met de ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie en met het hoofd van de Staatsveiligheid. “Niet achter gesloten deuren, maar open en bloot. Het gaat hier immers niet over details in een dossier, maar over de basisregels van onze parlementaire democratie.”

Bron » De Morgen

Staatsveiligheid dient klacht in na lekken geheim rapport

De Staatsveiligheid dient klacht in tegen onbekenden nadat een geheim rapport gelekt werd in de media. Dat zegt Alain Winants, de administrateur-generaal van de Staatsveiligheid. Het veroorzaakt ophef omdat er namen van verschillende politici in vermeld staan.

Het rapport, een ‘fenomeenanalyse van niet-staatsgestuurde inmengingsactiviteiten’, richt zich op organisaties als Scientology en Sahaja Yoga. Zij zouden politici benaderen om beslissingsprocessen te beïnvloeden. In het rapport komen de namen van onder andere Rik Torfs, Maggie De Block en Tony Van Parys voor.

Volgens Winants stuurde de Staatsveiligheid het rapport in oktober 2012 door naar verschillende politici, onder wie premier Elio Di Rupo, vicepremiers Didier Reynders, Johan Vande Lanotte en Joëlle Milquet, justitieminister Annemie Turtelboom en Vlaams minister-president Kris Peeters. Ook het federaal parket, Buitenlandse Zaken en het koninklijk paleis kregen een versie. Het rapport stond niettemin als ‘geheim’ gekwalificeerd – een van de hoogste kwalificaties.

Winants zei op een persconferentie verbaasd en “bijzonder verontwaardigd” te zijn over het uitlekken ervan, vier maanden nadat het verspreid werd. Temeer omdat enkele weken eerder al een ander rapport uitlekte, een dat in december 2012 overgemaakt werd aan een beperkter aantal politici en ambtenaren van Buitenlandse Zaken.

“Lekken over een geheim rapport is een misdrijf”, zei Winants. “De Staatsveiligheid zal gepaste juridische stappen ondernemen.” Winants voegde daar later aan toe dat klacht zal ingediend worden tegen onbekenden. Als de bron van het lek gevonden wordt, riskeert die een correctionele straf.

“De Staatsveiligheid kan zich niet van de indruk ontdoen dat men zich van debat vergist en schiet op de boodschapper”, zei Winants. “We zijn bevoegd om inlichtingen in te winnen over activiteiten die een bedreiging zijn voor de veiligheid van de staat, de democratische rechtsorde en de internationale relaties.”

“Schadelijke sektarische organisaties zijn daar deel van. We hebben deze zaak vanuit dit standpunt benaderd. We baseren ons bovendien op de lijst die samengesteld werd door de parlementaire onderzoekscommissie over sekten. Het is daarom verwonderlijk dat ons nu verweten wordt wat we volgens de wet moeten doen. Wij doen gewoon ons werk.”

Winants ontkende met klem dat politici zouden gescreend worden. “Als inlichtingendienst volgen we sekten op basis van hun activiteiten. Die organisaties benaderen onder andere politici. Zij zijn belangrijk voor hen vanwege hun functie: professor, arts of parlementair. Het is dus evident dat politici niet ten kwade mogen geduid worden als ze benaderd worden door Scientology. (…) Als ze vermeld worden in ons rapport, is dat omdat ze benaderd zijn. Ze zijn dus eerder lijdend voorwerp dan ’target’.”

Winants betreurde dat de Staatsveiligheid in een slecht daglicht wordt gesteld, ondanks de pogingen tot meer openheid van de jongste jaren, zoals het geven van interviews en publiceren van jaarverslagen. Winants sprak van een “interne afrekening”.

Het hoofd van de Staatsveiligheid, die kandidaat is om zichzelf binnenkort op te volgen, antwoordde later bevestigend op de vraag of hij zich persoonlijk geviseerd voelde. “De hele Staatsveiligheid wordt hier geviseerd. Ik kan niet zeggen dat dit iets te maken heeft met mijn kandidatuur. Maar ik weet wel dat ik er niet ben om mij populair te maken, wel om de wet toe te passen.”

Ten slotte zei de administrateur-generaal dat hij niet bang is voor het onderzoek dat het Vast Comité van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten, het Comité I, geopend heeft op vraag van de bevoegde Senaatscommissie. “Ik heb niet de minste vrees dat we iets fout deden. Het onderzoek zal zich trouwens ook toespitsen op de twee lekken.”

Bron » De Morgen