Bende van Nijvel onlosmakelijk verbonden met woelig sociale en economische klimaat jaren ’80

In veel terugblikken op de ‘loden jaren’ 80 ontbreekt de specifieke politieke, sociale en economische context. Hoe zag de maatschappij er toen uit en heeft de ‘strategie van de spanning’ iets uitgehaald? Een overzicht.

Met de mogelijke ontmaskering van één van de leden van de Bende van Nijvel komt de piste van de ‘strategie van de spanning’ weer op de voorgrond. Achter de bloederige raids uit de jaren 80 zat geen criminele bende die louter uit was op geldgewin, maar een extreemrechts netwerk met vertakkingen bij de toenmalige rijkswacht, justitie en de politiek. Een netwerk dat de instellingen wou destabiliseren en een angstklimaat creëren.

Dat klimaat zou het dan makkelijker moeten maken om de samenleving in een rechtse richting te duwen. Het is een piste die door een eerste generatie onderzoeksjournalisten als Walter De Bock en Herwig Lerouge naar voor werd geschoven.

Op 6 april 1981 viel de vierde regering van Wilfried Martens (CVP, zoals de CD&V toen heette). Martens IV had nauwelijks een half jaar aangemodderd. Een verrassing was dat niet. Sinds 1977 had geen enkele regering het langer dan een jaar uitgehouden. Maar er is wel een verschil. De eerste twee regeringen van Martens en de regeringen daarvoor van Tindemans struikelden over communautaire kwesties.

Martens III en IV vielen uit elkaar na strubbelingen over het herstelbeleid. De crisis van de jaren 70 had ook in België zwaar toegeslagen. Lange rijen voor de stempellokalen (werklozen moesten toen nog elke dag een stempeltje gaan ophalen), oude industrieën in grote moeilijkheden en de economische groei die een duik nam.

Wilfried Martens zag maar één oplossing: de bevolking moest ‘zware en pijnlijke offers’ brengen. En dat lukte niet met een regering waar de socialistische partijen deel van uitmaakten. “Een saneringsbeleid kon je toen met de socialisten niet voeren, en ik was de enige die de moed had gehad daaruit lessen te trekken”, zei hij daarover ooit in Humo.

Martens leunde even enkele maanden achterover en keek van aan de zijlijn hoe zijn partijgenoot Mark Eyskens begon aan de laatste kwakkelregering van die jaren. De regering gleed acht maanden later uit op een conflict over de financiering van de noodlijdende Waalse staalindustrie.

Verraad

De CVP kreeg een klap in de nieuwe verkiezingen maar op 14 december 1981 kon Martens toch een nieuwe regering voorstellen. De socialisten werden aan de kant geschoven. De christendemocraten gingen in zee met de liberalen en de regering zou met volmachten regeren. Martens V werd aangekondigd op een woelige persconferentie. De BRT-journalist Daniël Buyle vroeg toen aan Martens “of hij geen verraad pleegde aan zijn jeugdidealen”. Het was een verwijzing naar de jonge Martens die in 68 geijverd had voor progressieve frontvorming, een samenvloeiing van de linkse krachten binnen de socialistische en christelijke bewegingen. Het leverde Buyle een degradatie op en later – na een nieuwe aanvaring met de CVP – zelfs een definitief ontslag.

In Humo blikte Martens later terug op die persconferentie. “Ze begrepen al niet dat ik meewerkte aan een regering met liberalen, mét volmachten – toen kon ik nog niet zeggen dat ik die nodig had om een devaluatie te kunnen doordrukken – en dan was ik ook nog eens de verrader die het omroepmonopolie zou doorbreken”, zei hij.

De devaluatie van de Belgische frank met 8,5 procent kwam er begin 82. Later volgden ook nog drie indexsprongen. Tussen 81 en 85 zagen de Belgische werknemers daardoor 8,7 procent van hun koopkracht in rook opgaan. Martens V verdubbelde ook het inschrijvingsgeld aan de universiteiten en verlaagde de uitkeringen. Maar naast een besparingsoperatie op de rug van werknemers en mensen die leven van een uitkering was het ook een herverdeling van arm naar rijk. In diezelfde periode steeg het aandeel van de 1 procent rijksten in de inkomens met 15 procent.

Racisme

De vijfde regering van Martens was om nog een andere reden revolutionair. Voor het eerst maakte er een partij deel van uit die een anti-migratiecampagne had gevoerd. In de communicatie van de PRL, de Franstalige liberalen, waren de arbeidsmigranten en hun kinderen een ‘probleem’ geworden. In 1974 was er al een migratiestop afgekondigd, maar Martens voegde daar enkele racistische maatregelen aan toe. Zo mochten burgemeesters weigeren om niet-Belgen in te schrijven en werden de mogelijkheden tot gezinshereniging beperkt.

Daarboven op kwam nog één dossier dat al aansleepte sinds het einde van de jaren 70. De Amerikaanse overheid wou kernraketten plaatsen in België. In december 1979 had VAKA (Vlaams Aktiekomitee tegen Atoomwapens) daar een eerste keer tegen betoogd. Die aanvankelijke kleine beweging zou uitgroeien tot één van de grootste protesten ooit in België. Op 23 oktober 1983 stapten 400.000 mensen door Brussel. Het was al lang donker toen de laatste betogers aan het traject konden beginnen.

Bijna een half miljoen mensen die op een zondag naar de hoofdstad komen om te betogen tegen een Navo-engagement. Er zal in die tijd wel voor minder zenuwachtigheid ontstaan zijn binnen de cirkels van de Amerikaanse veiligheidsdiensten die toen nog verwikkeld waren in een Koude – maar heel verbeten – Oorlog met de Sovjet-Unie. Op 7 november 1990 gaf toenmalig minister van Defensie Guy Coëme (PS) toe dat er ook in België een geheim “Gladio-leger” actief was geweest. Als er ooit Russisch-gezinde (of anti-Amerikaanse) regeringen aan de macht zouden komen in Europese landen moesten die stay behind-netwerken in het verzet gaan.

Op 17 maart 1985 betoogden nog eens 200.000 mensen tegen de plaatsing van de raketten. Ze wisten toen niet dat de raketten al onderweg waren naar België. Martens had de tegenstand van de arbeidersvleugel van zijn partij aan de kant geschoven. Zijn minister van Buitenlandse Zaken Le Tindemans zei daar later over dat ‘het niet aan de wijkmeesters van de KWB, de bodes van de mutualiteit of de getrouwde onderpastoors is om de wereldpolitiek te bepalen’.

Hindernissen

Dat aan de kant schuiven van het zogenaamde middenveld was een vast onderdeel van de strategie van Martens V. “Gelukkig was mijn regering ditmaal van heel wat hindernissen ontdaan. Al van bij het begin had ze zich formeel losgekoppeld van de sociale partners, die niet langer het sociaaleconomisch beleid zouden bepalen. ‘De regering zal regeren’ was ons devies”, schreef Martens in zijn memoires.

Hindernissen noemde Martens de vakbonden en andere sociale bewegingen en hij zette daarmee een punt achter de naoorlogse periode van sociaal overleg en pacificatie. Dat was trouwens pas het begin van een lang proces. Een proces dat verdergezet werd in de regeringen-Verhofstadt (met de nadruk op het primaat van de politiek) en in het huidige confrontatiemodel van de regering-Michel.

De rakettenbetogingen waren het niet het enige protest waar Martens V mee te kampen kreeg. De socialistische vakbond organiseerde in 1982 drie 24-urenstakingen. Maar vooral de herfst van 1983 werd woelig. Bij de openbare diensten werd toen meer dan 10 dagen gestaakt. De staking begon bij het spoor, maar verschillende privébedrijven sloten zich aan. In 1986 kreeg het ABVV in haar eentje zelfs 250.000 betogers op straat tegen het Sint-Annaplan, de grote besparingsronde van Martens VI (deze keer met de jonge Verhofstadt in een glansrol als minister van Begroting).

Om het ACV los te weken uit het vakbondsfront had Martens toen de toenmalige voorzitter Jef Houthuys opgenomen in het selecte gezelschap dat tussen 1982 en 1987 regelmatig samenkwam in Poupehan. De latere voorzitter van de Nationale Bank, Fons Verplaetse, had daar een vakantiehuisje. Martens logeerde er met Houthuys en Hubert Detremmerie, de voorzitter van de bank BAC (later Bacob en nog later opgegaan in Dexia).

Jongerenmarsen

Nog een opmerkelijk protestfenomeen uit die jaren waren de Jongerenmarsen. In 1982 en 1984 trokken tienduizenden jongeren de straat op om de stijgende werkloosheid aan te klagen. Het waren telkens woelige betogingen met stevige confrontaties met de ordediensten.

Zo zagen de jaren er uit tussen 1982 en 1985, tussen de eerste en de laatste aanslag van de Bende van Nijvel: veel historisch grote betogingen, veel sociale onrust en het begin van het neoliberale beleid in België. Ook een regering die enkel geobsedeerd was door de begroting en de winstcijfers van bedrijf en zich weinig aantrok van de rest van de samenleving en instellingen.

In die jaren konden massale betogingen niet beletten dat de raketten er kwamen, dat de uitkeringen daalden en de werkloosheid bleef stijgen, dat er gehakt werd in de openbare diensten en in de lonen. Wat toen nog experimenteel was – racistische politieke campagnes, neoliberale recepten, de commercialisering van de media met de beslissing om het monopolie van de openbare omroep af te breken – is nu gemeengoed. De trouw van België aan de Navo werd ook nooit meer zo algemeen en zo scherp in vraag gesteld als toen.

Als het de bedoeling was van de broodheren achter de Bende van Nijvel om België in een meer rechtse richting te sturen en om het protest een klap toe te dienen, dan kunnen zij – als ze nog leven – niet helemaal ontevreden terugkijken op de loden jaren.

Die hele gewelddadige periode leverde ook nog een andere duidelijke winnaar op. De Rijkswacht, in wier middens de daders gezocht moeten worden, kreeg in 1986 8 miljard Belgische frank extra toegewezen. Dat budget moest onder meer dienen om zware wapens aan te kopen zodat de agenten op zouden kunnen tegen het kaliber van de gangsters. Ook op dat vlak lijkt de strategie van de spanning perfect gewerkt te hebben.

Bron » De Wereld Morgen | Christophe Callewaert

Bende van Nijvel en rijkswacht: PVDA vraagt onderzoekscommissie

Na 32 jaar van fouten en mogelijk gemanipuleerd onderzoek naar een van de grootste politieke misdaden uit de geschiedenis van België moeten we nu tot op het bot doorgaan. “De slachtoffers willen eindelijk de waarheid kennen. De bevolking heeft het recht te weten of de politie, die ons moet beschermen, terreur heeft gezaaid. En met welk doel? De bevolking heeft het recht te weten hoe ze er al die jaren mee weg zijn gekomen. De bevolking heeft het recht te weten hoe dezelfde figuren die verdacht waren, deel uitmaakten van de onderzoekers en dus geacht werden hun eigen misdaden te onderzoeken.” Dat stelt PVDA-Kamerlid Marco Van Hees.

Al 32 jaar opperen journalisten, politieagenten, magistraten … dat achter de Bende van Nijvel mogelijk een of meerdere extreemrechtse cellen schuilgingen, die vooral actief waren bij de groep Diane, het elitekorps van de toenmalige rijkswacht. Allemaal vinden ze dat spoor het meest plausibele. Heel wat elementen, ook materiële, komen die stelling nu bevestigen. Maar Jean Gol, de liberale minister van Justitie van die tijd en Jean Deprêtre, de procureur van Nijvel, die met dit dossier belast was, deden dat spoor af als “fictie uit een politieroman”.

“Pas sinds een van de leden van de Bende op zijn doodsbed bekentenissen aflegde, wordt dit spoor opnieuw ernstig genomen”, zegt Marco Van Hees. Nochtans kwam de naam van de “Reus”, over wie vandaag zoveel te doen is, al in 1999 in het onderzoek voor. We hebben dus alle reden om ons af te vragen hoe het mogelijk is dat het onderzoek systematisch afgeleid werd van het enige geloofwaardige spoor en wie daarvoor verantwoordelijk is.

“Wie gaf de bevelen?”, vraagt Marco Van Hees zich ook af. “De bevolking en de families van de slachtoffers hebben het recht te weten wie de instructies gaf. En ook waarom gewone politieagenten vervolgens van het onderzoek werden weggehaald als ze te veel ijver aan de dag legden.”

De PVDA vindt het voorts belangrijk dat er een grondig onderzoek komt naar de band tussen de Bende van Nijvel en de strategie van de spanning die in die periode in Europa in praktijk werd gebracht. “Dat politiediensten in een democratische staat wetens en willens terroristische aanslagen plegen en tientallen onschuldige mensen vermoorden om politici beslissingen te doen nemen die gaan in de richting van een politiestaat, is amper te bevatten.”

“En toch gebeurt het. Het is bewezen dat deze strategie van de spanning in de jaren 1970 en 1980 in Italië werd toegepast door extreemrechts, in samenwerking met Italiaanse en Amerikaanse geheime diensten. Ook in Duitsland: volgens Andreas von Bülow, die toen minister van Defensie was “hadden Amerikaanse geheime diensten de hand in al het Europese terrorisme, als ze het al niet geheel of gedeeltelijk hebben geleid”. Italië, Duitsland, waarom niet ook in België”, zegt PVDA-Kamerlid Van Hees.

Als de onderzoeken resultaat opleveren, zullen we met heel andere ogen terugkijken op de beslissingen om de rijkswacht na de aanslagen van de Bende van Nijvel een grote plaats te geven in het politielandschap. We zullen moeten nagaan of de democratische controle op de politie wel voldoet, of zo’n ontsporingen nog mogelijk zijn en hoe we die kunnen voorkomen.

De PVDA vraagt dat er een onderzoekscommissie komt. Tegelijk waarschuwt Marco Van Hees: “We willen garanties dat het een echte ‘waarheidscommissie’ wordt en geen ‘doofpotcommissie’ zoals in de jaren 1990 en 1997.”

Ter herinnering, de tweede onderzoekscommissie kwam tot het besluit dat de aanslagen van de Bende van Nijvel niet politiek waren, dat ze niet het werk waren van een extreemrechtse organisatie en dat er zo goed als geen aanwijzingen voor waren dat rijkswacht of NAVO erbij betrokken waren. “We moeten voorkomen dat de partijen die toen aan de macht waren en die helemaal verantwoordelijk zijn voor het rampzalige beheer van het onderzoek, in de nieuwe commissie opnieuw een dominante rol gaan spelen.”

“De samenstelling van de onderzoekscommissie moet zodanig zijn dat ze garandeert dat ze niet op voorhand een onderzoek uitsluit naar sommige zwarte bladzijden uit onze geschiedenis, in naam van een zogenaamd hoger staatsbelang of van een respect voor onze bondgenoten in de NAVO, zoals dat in vorige commissies het geval was. Dat zou een slag in het gezicht zijn van de slachtoffers, van de verdedigers van een democratische politie en van de bevolking in het algemeen”, besluit Marco Van Hees.

Bron » PVDA Persdienst

Een ex-gevangenisdirecteur, een bodybuilder, een ingenieur,… Een overzicht van de namen die gelinkt worden aan de Bende van Nijvel

Was er één Reus? Of waren er meerdere Reuzen? En was rijkswachter Chris B., wiens speekseltest, vingerafdrukken en genetische analyse negatief blijken, één van hen? En wie zat mogelijk mee in het web achter de Bende van Nijvel? Een overzicht, met wat we vandaag weten.

1. De Reus

We schrijven 2015 en Christiaan B. (roepnaam Chris), Aalsterse rijkswachter en gewezen lid van Groep Diane, bekent in de laatste weken van zijn leven aan zijn broer dat hij de befaamde Reus was van de Bende van Nijvel. “Ik was betrokken bij de feiten in Waals-Brabant”, zegt hij. Het gerecht gaat voorzichtig uit van die piste. Ook jeugdvriend Marc Van Damme en twee exen, Denise Vandyck (57) en Nicole (56), komen met de onthulling dat ze de robotfoto van vermoedelijke Reus “honderd procent zeker” aan Chris B. linken.

Los eindje: Er zijn binnen het speurdersteam ook non-believers. Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) zei gisteren dat een speekseltest en DNA-match van Chris B. met feiten in Waals-Brabant negatief bleken. Hij is al twee jaar geleden overleden, dus heeft geen kans op wederwoord.

2. De Ouwe

Speurders denken dat de Bende uit een vaste kern van drie bestond. Maar: de bezetting was wisselend. Naast de Reus (of Reuzen, ndvr.) was er ‘de Ouwe’. Hij was vermoedelijk een stuk ouder dan de rest. Aangenomen wordt dat hij als chauffeur fungeerde.

Los eindje: we weten niet wie achter ‘de Ouwe’ schuilgaat en ook niet of Chris B. dus goed bevriend met hem was.

3. De Killer

Een meedogenloze doder, van wie speurders vermoeden dat hij zelf ook dood is. Zou neergeschoten zijn door een agent na de overval op de Aalsterse Delhaize. Zou begraven zijn in het bos van Houssière in Henegouwen.

Los eindje: Er plakt geen naam op de Killer. Of Chris B. dus de Killer kende? Onduidelijk.

4. Robert Beijer

De broer van rijkswachter Chris B. beweert dat ex-rijkswachter Beijer tot diens vriendenkring behoorde. Gewezen BOB’er en latere privédetective Beijer wordt al decennia aan de Bende gelinkt en onderhield goede contacten met leden van Groep Diane. Net als met leden van de Staatsveiligheid, dat andere overheidsapparaat dat aan de Bende wordt gelinkt. Ooit veroordeeld tot veertien jaar cel voor de moord op een Libanese diamantair. Ooit ook gelinkt aan moord op wapenhandelaar Juan Mendez-Blaya.

Los eindje: De naar Thailand uitgeweken Beijer ontkent formeel aan onze redactie dat hij de vermoedelijke Reus ooit heeft gekend. Speurders betwijfelen dat.

5. Madani Bouhouche

Partner in crime van Beijer en zo mogelijk nog extreemrechtser. Ook zijn naam valt al decennia. Werkten samen op de BOB en kwamen daar samen in opspraak. Ook veroordeeld voor de moord op Libanees. Hij loste het fatale schot. Volgens de broer van Chris B. ook een vriend met wie de Aalsterse rijkswachter af en toe afsprak. Had een vergunning om wapens te maken. Ooit gelinkt aan diefstal grote partij wapens.

Los eindje: Heeft zijn betrokkenheid altijd staalhard ontkend en kan het onderzoek nu niets meer bijbrengen. Kwam in 2000 vrij en trok zich terug in de Franse Pyreneeën, waar hij stierf na een bizar ongeval met een kettingzaag tijdens het kappen van hout. De speurders vonden een riot gun en legden een link met de Bende van Nijvel. Ballistisch onderzoek sluit die piste uit.

6. Andere leden Groep Diane

Zo was er een zekere Python, codenaam van een gewezen lid van Groep Diane en, ook op voorspraak van broer van Chris B., iemand uit de kennissenkring van de Reus. Zou ook Beijer en Bouhouche gekend hebben.

Los eindje: Destijds is Python, zoals veel leden van de elitegroep, uitgebreid verhoord. Zegt “in de verste verte” niets met de Bende te maken te hebben. Speurders traceren alle ex-leden uit die eerste lichting van vijftien elitetroepen.

7. Jean Bultot

Brusselse ex-gevangenisdirecteur die diep verstrikt geraakte in het misdaadmilieu. Kende Beijer en Bouhouche. Was een militant van de extreemrechtse groepering Forces Nouvelles. Daags voor de laatste overval van de Bende, op zaterdag 9 november 1985 in de Delhaize van Aalst, belde hij een informant van de Staatsveiligheid met de vraag of die hem dringend een machinegeweer kon bezorgen. Vluchtte naar Paraguay en Zuid-Afrika. Ging graag om met gangsters, onder wie Philippe De Staerke. Verklaarde vanuit het buitenland ooit dat sommige leden van de Bende tot de Staatsveiligheid behoorden.

8. Paul Latinus

Oprichter van Westland New Post, uiterst rechtse organisatie, volgens de speurders verwezen met de toenmalige Staatsveiligheid. In ‘84 werd de technisch ingenieur, die beweerde te infiltreren in communistische milieus, in verdachte omstandigheden dood teruggevonden.

9. Michel Libert

Een van de kaderleden van Westland New Post. Een van de laatste echte verdachten in het onderzoek. Sommige speurders zagen in de 1,91 meter grote Libert “De Reus”. Uitgebreid verhoord en jarenlang verdacht, maar uiteindelijk nooit vervolgd.

10. Christian Amory

Gewezen lid van de eerste lichting van Groep Diane en BOB’er in Bergen en later Brussel waar hij Beijer en Bouhouche leerde kennen. Vermoedde dat zijn twee ex-collega’s logistieke steun verleenden aan de Bende. Destijds een bodybuilder met imposant figuur. Schopte het ook tot de nationale judoselectie. Werd vanwege zijn specifiek tred ooit gelinkt aan de Bende, maar heeft elke betrokkenheid altijd ontkend.

11. Martial Lekeu

Kende Beijer en Bouhouche van bij de drugsbrigade van de Brusselse BOB. Door collega’s van toen als halve nazi omschreven. Was met veel louche zaken bezig, bleek al snel, waarna het gerecht van Dendermonde hem probeerde te linken aan de Bende. Vluchtte met vals paspoort naar de VS waar hij een privédetectivebureau runde. Stierf in ‘97.

12. Philippe De Staerke

Leider van de beruchte Bende van Baasrode, gespecialiseerd in gewapende overvallen. De enige die ooit bekende lid te zijn van de Bende van Nijvel. Werd dan ook – als enige – in verdenking gesteld, maar slikte zijn bekentenissen weer in. Kende Jean Bultot goed. Was de ochtend van de overval in Aalst “aan het winkelen” met zijn vrouw in de Delhaize. Allicht moest hij voor de Bende klussen als verkenner. Intussen een vrij man.

Bron » Het Nieuwsblad

“Onderzoeken in richting van rijkswachters waren vaak niet grondig, coherent en snel genoeg”

“Heel belangrijk nieuws.” Zo reageert professor Cyrille Fijnaut op de mogelijke identificering van “de Reus” van de Bende van Nijvel. Twee jaar lang nam Fijnaut het onderzoek naar de Bende van Nijvel onder de loep in de parlementaire onderzoekscommissie. “Daar heb ik moeten vaststellen dat de onderzoeken in de richting van de rijkswachters vaak niet grondig genoeg waren, niet coherent genoeg gebeurden en ook niet snel genoeg”, zegt hij in De Ochtend.

Een ex-rijkswachter, die ook lid was van de Groep Diane, zou twee jaar geleden op zijn sterfbed bekend hebben dat hij lid was van de groep die meer dan dertig jaar geleden een resem geweldadige overvallen pleegde. “In de jaren 1982 en verder zijn er allerlei onderzoeken geweest in de richting van rijkswachters en eenheden van de rijkswacht. Dan praat je over tientallen rijkswachters. Ik weet niet of de betrokkene waar het nu over gaat, behoort tot die groep van rijkswachters. Maar het zou me helemaal niet verbazen dat dat het geval is”, stelt professor Fijnaut.

Volgens Fijnaut is er al veel gezegd en geschreven over de mogelijke linken tussen de Bende van Nijvel en de rijkswacht. “Bij vlagen ook zekere onzin. Maar ik heb wel moeten vaststellen in mijn onderzoeken dat in het algemeen de onderzoeken in de richting van de rijkswachters – die 30-tal op zijn minst – vaak niet grondig genoeg waren, niet coherent genoeg gebeurden en ook niet snel genoeg.”

“Spijtig dat er destijds bij PS geen animo was voor regeling rond kroongetuigen”

Dat “de Reus” – of toch zeker een van “de Reuzen”- van de Bende van Nijvel na ruim 30 jaar mogelijk is geïdentificeerd, noemt professor Fijnaut “heel belangrijk nieuws”. “Of het een echte doorbraak is, zal moeten blijken uit het nadere onderzoek dat is ingesteld naar aanleiding van de verklaringen van de broer van die rijkswachter en of die betrouwbaar zijn. Dat is cruciaal.”

In het licht van mogelijke verdere doorbraken in het dossier, is een regeling voor kroongetuigen broodnodig, vindt Fijnaut. “Ik heb dat indertijd al voorgesteld, maar daar was geen animo voor. Met name niet aan de kant van de PS. Dat is heel spijtig. Als het nu zo zou zijn dat een ex-rijkswachter bereid is geweest op zijn sterfbed om verklaringen af te leggen, dan is het wel heel erg dat er tot op dit moment geen regeling bestaat voor kroongetuigen.” Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) is daar naar eigen zeggen nu mee bezig.”

“Breng het onderzoek naar het federaal parket”

Op dit moment klinkt opnieuw de vraag om het onderzoek naar de Bende van Nijvel weg te halen uit Wallonië en naar Vlaanderen te trekken. “Om het nu weer naar een ander parket te brengen op het niveau van een arrondissement, lijkt me geen goede zaak”, vindt professor Fijnaut daarover. “Misschien moet je het overdragen naar het federaal parket. Dat bestond niet in de jaren 94-45. Het bestaat nu wel en daar heb je veel ervaring in terrorismedossiers.”

Bron » VRT Nieuws

De Bende van Nijvel: wat weten we nu al?

Meer dan dertig jaar na de laatste dodelijke geweerschoten is er opnieuw schot gekomen in de zoektocht naar de Bende van Nijvel. Dit is wat we tot nu toe weten.

Tussen 1982 en 1985 werden 28 mensen genadeloos neergeschoten in een reeks van moordende overvallen, vooral gericht op warenhuizen. De Bende van Nijvel dankt haar naam aan een van haar eerste overvallen op een Colruyt-warenhuis in Nijvel, op 17 september 1983. Daarbij vielen drie doden. Hun laatste overval op het Delhaize-warenhuis in Aalst was met acht doden meteen ook de meest bloedige. Deze overvallen werden met zulke precisie en kennis uitgevoerd, dat er toen al richting toenmalige rijkswacht werd gekeken.

Wie zijn de mogelijke verdachten?

Het is tot op vandaag niet duidelijk hoeveel leden de Bende van Nijvel exact telt aangezien er bij de overvallen soms drie, soms meer mannen werden geteld. Het dossier telt verschillende mogelijke namen, maar voor geen enkele is er voldoende bewijs dat ze ook degelijk betrokken waren, klinkt het.

In 1986 werd gangster Philippe De Staerke als enige in verdenking gesteld wegens betrokkenheid bij de overvallen van de Bende, onder meer na gedeeltelijke bekentenissen van de gangster, maar De Staerke trok zijn verklaringen nadien weer in. In 2002 werd hij door de Kamer van Inbeschuldigingstelling (KI) van Bergen buiten vervolging gesteld voor zijn vermeende aandeel in de overval van Aalst.

In 1997 werden voor het eerst een reeks robotfoto’s verspreid op basis van de beschrijvingen van overlevenden en andere getuigen waardoor verschillende tips binnenliepen. Nadien doken nog verschillende verdachten op, maar bij geen enkele naam konden er ook harde bewijzen verzameld worden.

Afgelopen weekend lekte dan het nieuws dat er een nieuw spoor is in het onderzoek: de Aalsterse ex-rijkswachter Chris(tiaan) B. (een van de eerste leden van de Groep Diane, het eliteteam van de rijkswacht) zou de zogenaamde ‘Reus’ van de Bende zijn. Hij zou enige tijd voor zijn dood op 14 mei 2015, toen 61 jaar oud, de waarheid hebben verteld tegenover zijn broer.

In het dossier staan ook de namen van andere ex-rijkswachters vermeld, onder wie Madani Bouhouche en Robert Beijer, maar het is niet duidelijk of er links zijn tussen hen en Chris B. David Van de Steen, overlevende van de overval in Aalst, is er dan weer van overtuigd dat gangster Patrick Haemers bij de Bende zat. ‘Voor mij is hij de man die me heeft neergschoten.’

Wat is de Groep Diane?

De nieuwe verdachte Chris(tiaan) B. was in de jaren zeventig lid van de Groep Diane: een eliteteam binnen de rijkswacht, bemand met goedgetrainde, zwaarbewapende manschappen. Groep Diane was de voorloper van de huidige speciale een­heden van de federale politie en werd begin december 1972 opgericht, nadat de gijzeling van Israëlische atleten tijdens de Olympische Spelen in München was uitgedraaid op een bloedbad.

Hoe verliep het onderzoek?

Dat er na 32 jaar speurwerk en een beloofde geldsom van 250.000 euro voor de gouden tip nog steeds geen doorbraak is gekomen in het dossier naar de doders van de Bende van Nijvel, is voer voor verschillende complottheorieën.

Het dossier werd in 1986 uit handen werd genomen van de cel-Delta onder leiding van de Dendermondse onderzoeksrechter Freddy Troch, en naar Charleroi verhuisd. Dat ontketende vervolgens een speurdersoorlog. De ‘nieuwe’ speurders hebben openlijk hun twijfels geuit over de objectiviteit van de ondervragingen van de ‘oude’ speurders en beschuldigen hen zelf van manipulatie van het onderzoek. Volgens Troch werd het dossier destijds dan weer op een onwettige manier verhuisd. ‘De geijkte procedures werden toen niet gevolgd’, beweerde de ex-onderzoeksrechter vorige week nog.

Volgens professor Cyrille Fijnaut, die twee jaar lang het onderzoek naar de Bende van Nijvel onderzocht voor de parlementaire onderzoekscommissie, gebeurde het onderzoek naar de rijkswachters ‘niet grondig, coherent en snel genoeg’.

Bron » De Standaard