‘Te weinig controle op Staatsveiligheid’

Walter De Smedt, ex-lid van het Comité I dat de inlichtingendiensten controleert, gelooft niet dat een audit van de Staatsveiligheid veel zal oplossen. ‘Er is gewoon onvoldoende controle op de dienst.’

De gepensioneerde Antwerpse strafrechter Walter De Smedt is een buitenbeentje. De vrijzinnige liberaal is niet alleen een notoir dwarsligger met uitgesproken meningen. Hij is ook de enige Belg die zowel zetelde in het Comité P dat de politiediensten controleert, als in het Comité I dat de inlichtingsdiensten onder de loep neemt.

“De Staatsveiligheid is bevoegd om organisaties als Scientology en Sahaja Yoga te volgen”, benadrukt De Smedt. “Net zoals ze bevoegd is om na te gaan of deze bewegingen in hun contacten met politici niet op ongeoorloofde wijze overheidsbeslissingen of wetgeving proberen te beïnvloeden. De vraag is wat de Staatsveiligheid vervolgens doet met informatie die ze bij het volgen van sekten verkrijgt over Belgische politici? Misbruikt de Staatsveiligheid die gevoelige informatie zelf om invloed of dwang uit te oefenen op politici?”

Dat is een analyse met een vrij hoog complotgehalte?

Walter De Smedt: “Er zijn de voorbije decennia wel meer vreemde zaken gebeurd. Over heel wat zaken bestaan geen bewijzen. Er zijn echter ook dossiers die grondig onderzocht zijn. Neem het dossier over baron Benoît de Bonvoisin. Die had in de jaren tachtig bij het Comité I een klacht neergelegd tegen de toenmalige topman van de Staatsveiligheid.”

“Reden: enkele nota’s waarin hij als ‘zwarte baron’ werd weggezet en zelfs achter de Bende van Nijvel zou zitten. Die nota’s hebben politieke gevolgen gehad. De Bonvoisin was immers een naaste medewerker van cdH-politicus Paul Vanden Boeynants en had met zijn rechtse beweging CEPIC groot succes bij de Brusselse middenstand. Door de nota’s van de staatsveiligheid werd De Bonvoisin politiek dood gemaakt. Wie zegt dat dit vandaag niet meer gebeurd?”

De Bonvoisin was toch niet echt koosjer?

“Ik denk dat de Staatsveiligheid terecht een oog op De Bonvoisin hield. Maar dat is iets helemaal anders dan fictieve rapporten fabriceren. Toen ik deel uitmaakte van het Comité I bleek uit ons onderzoek, net als uit de gerechtelijke onderzoeken trouwens, dat er geen enkel ernstig element aan de basis lag van de aantijgingen tegen de man. Geen enkel.”

“Vorige maand is de Belgische staat dan eindelijk veroordeeld om hem 100.000 euro morele schadevergoeding te betalen. Ik heb in dit dossier als lid van het Comité I een huiszoeking uitgevoerd bij de Staatsveiligheid. Daarbij zijn zogenaamde gereserveerde dossiers gevonden. Dossiers waarin vertrouwelijke informatie over politici en belangrijke beleidsmensen werd bijgehouden.”

Zijn die dossiers ooit gebruikt tegen iemand?

“Het Comité is nooit aan de weet gekomen of daar onbehoorlijk gebruik van is gemaakt. De politiek zat er wel verveeld mee. Om wat druk van de ketel te halen werd dan een audit gevraagd. Maar dat heeft nooit iets opgeleverd. Tegelijk werd de geheimhouding nog wat verhoogd.”

Is het niet normaal dat er na lekken gekeken wordt of de geheimhouding niet moet worden verhoogd?

“Op het moment dat de Staatsveiligheid zaken als geheim classificeert, kan niemand er iets mee doen. Want niemand mag die info uitbrengen. Ook niet als eruit blijkt dat er disfuncties zijn. Op de vraag van het Comité I wat de richtlijnen zijn om iets als geheim te kwalificeren, is nooit een antwoord gekomen. Het is dus handig om een geheel rapport als geheim te classificeren terwijl de wet voorschrijft dat het enkel voor gevoelige passages moet gebeuren.”

Waarom is het rapport over de sekten bijvoorbeeld geheim?

“Het stramien is altijd hetzelfde. Er komt een dossier in de pers dat vragen oproept, en meteen verschuift alle aandacht van de inhoud naar de vraag wie gelekt heeft. Ik vraag mij af wanneer politici eindelijk eens iets aan dit systeem gaan veranderen. Op dit moment is niemand daarin geïnteresseerd, terwijl men erin zou moeten geïnteresseerd zijn. Er is immers gewoon onvoldoende controle op de Staatsveiligheid.”

Bron » De Morgen

Turtelboom vraagt audit van Staatsveiligheid

De Wetstraat reageert verontwaardigd op het uitgelekte rapport van de Staatsveiligheid. Na de Senaat vraagt ook justitieminister Turtelboom (Open Vld) een audit over de zaak aan het Comité I, dat de inlichtingendiensten controleert.

Heel wat politici, van meerderheid én oppositie, stellen zich vragen bij het geheime document dat in deze krant uitlekte. Het rapport, waarin een waslijst politici wordt vermeld, gaat na op welke manier organisaties als Scientology en Sahaja Yoga politici benaderen om beslissingsprocessen te beïnvloeden.

“Kamerleden en senatoren kunnen tijdens hun activiteiten niet gecontroleerd worden, ik ben daar zeer duidelijk over”, benadrukt minister van Justitie Annemie Turtelboom. “Een parlementslid moet kunnen voelen wat in de maatschappij leeft en heeft contacten nodig.” De Open Vld-minister gaat het Comité I, dat de inlichtingendiensten controleert, vragen een audit van de zaak te doen.

Turtelboom vindt het belangrijk dat de Staatsveiligheid zich over het fenomeen sekten kan blijven buigen. “Maar dat een parlementslid contact heeft met iemand van een sekte, betekent niet dat hij of zij die sekte steunt.” Staatssecretaris Maggie De Block (Open Vld) is tevreden dat de zaak onderzocht wordt. Ze is naar eigen zeggen zeer verbaasd dat haar naam in zo’n rapport opduikt.

Minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet (cdH) vroeg zich op de RTBF af of de Staatsveiligheid geen andere prioriteiten moet krijgen. Volgens Milquet moet het aantal mensen die geheime rapporten krijgen misschien beperkt worden, iets waar ook Turtelboom voorstander van is.

Senaatsvoorzitter Sabine de Bethune (CD&V) vroeg eerder al een onderzoek aan het Comité I, zowel over de inhoud van het rapport als over lekken in de pers. De Bethune vindt het “op zijn minst” vreemd dat de Staatsveiligheid in haar rapport over de contacten van de parlementsleden schrijft.

Gewezen minister van Justitie Tony Van Parys (CD&V) vindt het ronduit onaanvaardbaar dat parlementsleden tijdens hun activiteiten worden gevolgd. “Laat mij duidelijk zijn: het volgen van sekten is de corebusiness van de Staatsveiligheid. Maar het bekijken van de contacten van parlementsleden is iets heel anders.”

De N-VA vraagt hoorzittingen met Milquet, Turtelboom en de top van de Staatsveiligheid. “Niet achter gesloten deuren, maar open en bloot. Het gaat hier immers over de basisregels van onze parlementaire democratie”, aldus Kamerlid Ben Weyts. “Ik vraag mij af of de Staatsveiligheid niet het echte gevaar voor dit land is geworden”, stelt Vlaams Parlementslid Kris Van Dijck, die ook in het rapport wordt genoemd.

CD&V-senator Rik Torfs ten slotte reageert zeer scherp. Volgens hem komen we in ons land bij momenten gevaarlijk dicht bij een politiestaat. “Laten we ons niet neerleggen bij deze ontsporingen. Internationale mensenrechtenorganisaties kunnen een zuiverende rol spelen, ons ‘systeem’ blijkt er uit zichzelf niet toe in staat.”

Bron » De Morgen

De vreemde verklaringen van de Staatsveiligheid

Analyse – De argumenten van topman Alain Winants gewikt en gewogen. Alain Winants toonde zich zaterdag niet alleen verbolgen over het uitlekken van geheime informatie, maar ook over de berichtgeving. Hopelijk zijn de rapporten van zijn dienst iets accurater dan zijn persconferenties.

In het niet meer zo geheime document ‘Fenomeenanalyse van niet-staatsgestuurde inmengingsactiviteiten’ ging de Staatsveiligheid na op welke manier organisaties als Scientology en Sahaja Yoga politici benaderen om beslissingsprocessen te beïnvloeden.

Volgens de topman van de Staatsveiligheid observeert en volgt zijn dienst in geen geval politici. “Wij volgen sektarische organisaties”, klonk het. Tegelijk toonde hij zich “verbolgen” over de berichtgeving in deze krant. We toetsen een aantal beweringen van Winants aan de realiteit.

Winants: ‘Mag ik eraan herinneren dat de sektarische organisaties die wij opvolgen, gebaseerd zijn op een lijst die opgesteld is door een parlementaire commissie.’

Realiteit: De parlementaire onderzoekscommissie Sekten uit 1997 stelde een eindverslag op. Als addendum bij het verslag werd een lijst met 189 organisaties gevoegd. Het ging om alle groepen of organisaties die tijdens de werkzaamheden aan bod waren gekomen, maar dat hield geen waardeoordeel in. De lijst werd nooit goedgekeurd door het parlement.

Winants: ‘Men vermeldt (in De Morgen, STS/BUX) namen van politici zonder de context te geven… Mevrouw De Block is bijvoorbeeld arts en werd in haar hoedanigheid als arts gecontacteerd door de organisatie omdat die artsen en psychiaters hun voorschrijfgedrag wilde laten aanpassen. Ik geloof dat het over rilatine ging.’

Realiteit: In zijn rapport meldt de Staatsveiligheid dat Myriam Zonnekeyn, de voorzitster van Scientology België, in 2003 Kamerlid Maggie De Block heeft ontmoet. Onmiddelijk wordt opgemerkt dat De Block sinds december 2011 staatssecretaris is bevoegd voor Asiel, Immigratie en Sociale Integratie. Dat ze arts is, wordt niet vermeld. Het woord ‘rilatine’ valt nergens.

Wat wel in het document staat, is de reden van het contact: “De ontmoeting past in het kader van een programma van de OSA (Office of Special Affairs, een departement van Scientology, STS) gericht op het ‘doen passeren van onze eigen wetten’ (sic) in het domein van de geestelijke gezondheid.”

Winants: ‘Als het over Rik Torfs gaat, citeert men enkel de naam zonder erbij te citeren dat hij in zijn hoedanigheid van professor theologie de organisator was van een colloquium gewijd aan godsdienst in de 21ste eeuw.’

Realiteit: Rik Torfs is geen theoloog, maar een jurist die hoogleraar kerkelijk recht is. Het rapport vermeldt: “Op 10 juni 2008 nam Sahaja Yoga deel aan een colloquium in de Senaat. De uitnodigingen werden verstuurd door senator en burgemeester van Lokeren Filip Anthuenis en professor Rik Torfs.”

Het is echter niet de enige keer dat de CD&V-senator wordt vermeld. Dat gebeurt onder meer ook in deel 1.2.5 ‘Infiltratie in politieke en mediatieke sferen, in autoriteiten en openbare diensten’, waar een aantal politici worden opgelijst. “De Scientologykerk onderhoudt, onderhield, heeft onderhouden of zou onderhouden hebben, contacten met vertegenwoordigers of sympathisanten.

Bij Vlaams Belang: senator Hugo Coveliers, Brussels parlementslid Johan Demol en twee van zijn vertrouwelingen Eddy Goldenberg en Christian Marot. Bij Open Vld: gemeenschapssenator, Vlaams Parlementslid en burgemeester van Lokeren Filip Anthuenis en zijn gewezen parlementaire medewerker Raymond Elsen.

Bij cdH: de Brusselse parlementsleden Bertin Mampaka en Pierre Migisha. Bij FDF: Brussel parlementslid Gisèle Mandaila. Bij CD&V: senator en hoogleraar theologie aan de KUL Rik Torfs. Bij sp.a: Jan De Zutter.”

Winants: ‘Wanneer politici worden vermeld in de fenomeen-analyse is dat omdat zij benaderd of gecontacteerd zijn vanuit hun activiteiten of lidmaatschap van een parlementaire commissie of hun sociale activiteiten.’

Realiteit: Een politicus die uitgebreid aan bod komt in het rapport is Hugo Coveliers. “Terwijl hij voorzitter was van de parlementaire onderzoekscommissie rond de Bende Van Nijvel zou hij in 1990 over die Bende gesproken hebben met rijkswachter scientoloog Christian Pattijn, twee vertegenwoordigers van de OSA en een Vlaamse journalist”, staat in het rapport.

De gewezen Open Vld’ er, die met zijn beweging VLOTT aansluiting zocht bij Vlaams Belang, is ook advocaat. Blijkbaar is de Staatsveiligheid ook geïnteresseerd in die activiteit. “Coveliers is advocaat van Roger Van Loocke, directeur-generaal van de vennootschap U-man, die gelinkt is aan het netwerk van scientologische bedrijven WISA.”

“Hij is ook de advocaat van Dominique Vandenneucker. Een klacht van zijn voormalige echtgenote ligt aan de basis van het juridisch onderzoek tegen Scientology in België. In 2005 zouden Vandenneucker en Coveliers haar een som geld aangeboden hebben om haar klacht te laten intrekken.”

Winants: ‘Als men de namen van Elio Di Rupo of Inge Vervotte vermeldt, vergeet de krant erbij te vermelden dat men getracht heeft hen te contacteren. Getracht.’

Realiteit: In het artikel op de voorpagina van deze krant stond zaterdag: “De Staatsveiligheid merkt ook op dat de sekte contact probeerde te leggen met politici als Elio Di Rupo (PS), Inge Vervotte (CD&V) en Vera Dua (Groen).” De letterlijke bewoordingen in het rapport zijn: “Er werd ook geprobeerd een onderhoud te verkrijgen met Staf Nimmegeers (sp.a), Inge Vervotte (CD&V), Vera Dua (Groen) en Elio Di Rupo (PS).”

Bron » De Morgen

Paleis krijgt geheime rapporten van Staatsveiligheid

Alain Winants, sinds 2006 administrateur-generaal van de Staatsveiligheid, liet zaterdag op zijn persconferentie weten wie het geheime rapport in zijn bezit heeft.

In de eerste plaats gaat het om een aantal federale toppolitici: premier Elio Di Rupo (PS), de vicepremiers Johan Vande Lanotte (sp.a), Didier Reynders (MR) en Joëlle Milquet (cdH), toenmalig minister van Overheidsbedrijven Paul Magnette (PS), minister van Defensie Pieter De Crem (CD&V) en zijn collega bevoegd voor Justitie Annemie Turtelboom (Open Vld). Ook de Vlaamse minister-president Kris Peeters (CD&V) en zijn Brusselse tegenhanger Charles Picqué (PS) kregen het in handen.

Daarnaast ging het rapport naar “een aantal correspondenten van onze dienst, met name de federale procureur, Buitenlandse Zaken, en het koninklijk paleis.” Vooral de aanwezigheid van het paleis roept vragen op. Zeker als politici in die documenten figureren.

Bruno Nève de Mevergnies, de woordvoerder van het paleis, erkent dat de diensten van de koning het omstreden rapport ontvangen hebben. “Het paleis ontvangt de rapporten van de Staatsveiligheid. De analyses worden gelezen om te zien of er implicaties zijn voor de koning en de leden van de koninklijke familie. Als uit een rapport blijkt dat aanpassingen moeten worden gedaan voor de veiligheid, dan doen we dat.”

Bron » De Morgen

Winants: ‘Dit is een afrekening’

De topman van de Staatsveiligheid voelt zich persoonlijk geviseerd door het uitlekken van het geheime rapport. “Dit is een afrekening”, luidt het. Zo vindt Winants het vreemd dat een analyse “die vier maanden geleden naar een aantal personen is gestuurd” nu uitlekt.

“Ik heb aanleiding om mij ietwat persoonlijk geviseerd te voelen. Ik onthul geen geheim als ik zeg dat ik kandidaat ben om mezelf op te volgen. Ik weet niet of ik stoor, wie ik stoor en waarom ik stoor. Maar ik blijf erbij dat wij ons werk gedaan hebben. Het is niet de taak van het hoofd van de Staatsveiligheid om te behagen. Als dat mijn bedoeling was, dan was ik wel cinema-acteur geworden.”

De Staatsveiligheid gaat klacht indienen tegen onbekenden vanwege het lek. “Ik versta niet dat sommigen op een lichtzinnige manier deze geheime informatie braderen”, klonk het zaterdag. “Lekken over een geheim rapport is een misdrijf waarop correctionele straffen staan.”

Winants gaat iedereen die geheime informatie krijgt er “eerstdaags nogmaals op wijzen hoe ze met die documenten moeten omgaan”. Winants benadrukte bevoegd te zijn om inlichtingen in te winnen over activiteiten van schadelijke sektarische organisaties.

“We hebben deze zaak vanuit dit standpunt benaderd. We baseren ons bovendien op de lijst die samengesteld werd door de parlementaire onderzoekscommissie over sekten. Het is daarom verwonderlijk dat ons nu verweten wordt wat we volgens de wet moeten doen. Wij doen gewoon ons werk.”

De administrateur-generaal is naar eigen zeggen niet bang voor het onderzoek dat het Vast Comité van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten, het Comité I, geopend heeft.

Bron » De Morgen