CVP-Kamerlid Tony van Parys stelde gisteren het tijdschema en de werkwijze voor van de speciale parlementaire commissie die moet nagaan wat er is fout gelopen in het onderzoek naar de Bende van Nijvel. Vier juridische experts zullen de commissie begeleiden. In februari 1997 moeten de definitieve conclusies op tafel liggen.

De nieuwe Bende-commissie vat haar werkzaamheden aan na de parlementaire vakantie. Vanaf september zullen de commissieleden iedere week vergaderen. Met dit hoge vergadertempo hopen de volksvertegenwoordigers in zes maanden klaar te zijn met hun ‘onderzoek van het onderzoek’. Eind februari ’97 willen ze tot definitieve conclusies komen.

Tony van Parys, die de Bendecommissie ‘bis’ voorzit, onderscheidt drie fasen in de onderzoeksactivitieiten van de commisssie. In eerste instantie zullen experts een inventaris opmaken van alle publiek bekende klachten over de manier waarop het gerechtelijk onderzoek naar de Bende is gevoerd. De experts zullen hun opdracht in augustus aanvatten, zodat de commissie eind september al een algemene evaluatie van alle verzamelde problemen kan maken.

Van Parys deelde gisteren de namen van de aangestelde experts mee. Aan Nederlandstalige zijde gaat het zoals verwacht om de Leuvense professoren Cyriel Fijnaut en Raf Verstraeten, die samen op vraag van minister van Justitie De Clerck eerder een (mislukte) poging ondernamen tot onderzoek van het onderzoek. De Franstalige experts zijn professor Franchimont uit Luik, voorzitter van de werkgroep belast met de herziening van het strafwetboek, en professor Uyttendaele, grondwetspecialist aan de ULB. Deze laatste moet nog wel bevestigen dat hij de opdracht aanvaardt.

Reconstructie

Van oktober tot december buigt de commissie zich over het gevoeligste deel van haar werk: de reconstructie van de gevolgde procedures in het onderzoek, op basis van het strafdossier en alle bijbehorende documenten. ‘Niet zozeer de talrijke processen verbaal die zijn opgemaakt, als wel de verslagen over het overleg dat is gepleegd bijvoorbeeld wanneer een belangrijke optie werd afgesloten, interesseren ons’, aldus commissielid Renaat Landuyt (SP).

In diezelfde periode zal de commissie ook nagaan wat er is gebeurd met de conclusies van de eerste Bendecommissie, die op het einde van de jaren tachtig het Bendedossier heeft proberen uit te spitten. Zijn er conclusies waaraan geen gevolg werd gegeven? Welke wetgevende initiatieven zijn intussen genomen?

Via hoorzittingen met de betrokkenen bij het gerechtelijk onderzoek, wil de commissie achterhalen waarom gerecht en politie niet behoorlijk hebben kunnen functioneren. Van Parys riep de media op de commissie in deze maanden de kans te geven in stilte te werken. ‘Het is essentieel dat er een sfeer van vertrouwen wordt opgebouwd, zodat de ondervraagden durven praten’, zei hij.

Waarheid

In januari en februari 1997 komt dan ‘het moment van de waarheid’, zoals Van Parys het uitdrukte. Dan zal de commissie de actoren van het onderzoek confronteren met de fouten die in het onderzoek zijn vastgesteld.

Vastgestelde tekortkomingen zullen worden gerapporteerd aan de bevoegde instanties. De analyse van wat misliep in het Bende-dossier zal ten slotte ook leiden tot een evaluatie van het strafprocesrecht en meer algemeen van het functioneren van justitie en politie.

Bron » De Tijd

De Kamer richtte donderdag een parlementaire onderzoekscommissie op, die het dossier over de Bende van Nijvel moet uitpluizen. Voorzitter wordt CVP-Kamerlid Tony van Parys. Om de commissie genoeg armslag te geven, is tegelijk ook de wet op het parlementair onderzoek gewijzigd. Daardoor krijgen de kamerleden inzage in de documenten van het gerechtelijk onderzoek.

Het idee om een tweede parlementaire onderzoekscommissie over de Bende van Nijvel op poten te zetten, kwam er toen het onderzoek van de professoren Cyriel Fijnaut en Raf Verstraeten, in opdracht van minister van Justitie Stefaan de Clerck, begin april op de klippen liep. De academici, die ‘het onderzoek naar het onderzoek’ moesten voeren, waren niet ver geraakt in de inventarisatie van de knelpunten, omdat de magistratuur hun de toegang weigerde tot het gerechtelijk dossier.

De nieuwe Bendecommissie krijgt uitdrukkelijk de opdracht om ‘het onderzoek van het onderzoek’ te voeren. Dat is een andere taak dan de parlementaire onderzoekscommissie die zich eind de jaren tachtig over het Bendedossier boog. Die kwam toen meermaals in aanvaring met de magistratuur. De magistraten beschuldigden er de parlementsleden van hun neus te veel in het gerechtelijk onderzoek te steken.

Om te vermijden dat het nu net zo loopt, en om te voorkomen dat de Bendecommissie hetzelfde lot beschoren is als met de twee professoren strafrecht, heeft de Kamer ook de wet op het parlementair onderzoek gewijzigd. Daardoor kan tegelijk een gerechtelijk en een parlementair onderzoek lopen en krijgt de onderzoekscommissie inzagerecht in het dossier van het gerechtelijk onderzoek.

De magistraten moeten een stukje van hun beroepsgeheim prijsgeven, getuigen zijn verplicht voor de commissie te verschijnen als de kamerleden daarom vragen.
De parlementaire commissie krijgt ook de bevoegdheid om enkele onderzoeksdaden te plegen. Ze kan de opdracht geven om huiszoekingen te verrichten of een telefoon af te tappen. Maar de uitvoering van de onderzoeksdaden blijft wel een taak voor het gerecht.

De professoren Fijnaut en Verstraeten worden via het achterpoortje van de onderzoekscommissie opnieuw betrokken bij het Bende-onderzoek. Naar alle waarschijnlijkheid komt daar nog een derde, Franstalige expert bij. Volgens Tony van Parys, die de nieuwe Bendecommissie zal voorzitten, is dat nodig ‘om redenen van hoffelijkheid’.

Het CVP-Kamerlid waarschuwt er echter voor om van het Bende-onderzoek een communautaire zaak te maken. Hij reageert daarmee op een uitspraak van de PS, die liet weten dat het ‘onderzoek van het onderzoek’ niet de bedoeling mag hebben om aan te tonen dat de Franstalige magistraten minder efficiënt werken.

Bron » De Tijd

De kamercommissie Justitie schaarde zich dinsdag zo goed als unaniem achter het voorstel om een parlementaire onderzoekscommissie op te richten, die belast wordt met een onderzoek naar het gerechtelijk dossier rond de Bende van Nijvel.

De bevoegdheden van deze commissie verschillen sterk van die van de eerste Bendecommissie. Daarvoor wordt onder meer de wet op het parlementaire onderzoek gewijzigd.

Dat laatste wetsontwerp bepaalt dat een gerechtelijk en een parlementair onderzoek gelijktijdig kunnen lopen. Voorts wordt een aantal bepalingen inzake onderzoeksdaden van een commissie opgenomen. De commissie kan onderzoeksdaden zoals het aftappen van telefoons en huiszoekingen bevelen, maar die moeten door een magistraat worden uitgevoerd.

De commissie krijgt ook inzagerecht in documenten van het onderzoek en getuigen moeten voortaan verplicht voor de commissie verschijnen en (bv.) magistraten moeten een deel van hun beroepsgeheim prijsgeven. De Kamer stemt donderdag over dit wetsontwerp en over de oprichting van de nieuwe bendecommissie.

Bron » De Tijd

Er komt een nieuwe parlementaire onderzoekscommissie over de Bende van Nijvel. De meerderheidspartijen hebben daar gisteren een akkoord over bereikt in de Kamercommissie voor Justitie. Tegelijkertijd heeft de commissie ook het wetsontwerp ter aanpassing van de wet op het parlementair onderzoek goedgekeurd. De onduidelijkheden in deze wet waren in het verleden herhaaldelijk aanleiding tot wrijving tussen parlementaire onderzoekscommissies en het gerecht.

Het initiatief om een tweede parlementaire onderzoekscommissie over de Bende van Nijvel op te richten was het gevolg van de ‘boycot’ door bepaalde magistraten van het onderzoek dat de professoren Fijnaut en Verstraeten in opdracht van minister van Justitie De Clerck zouden voeren naar de fouten in het gerechtelijk onderzoek over de Bende. Aanvankelijk leken alle meerderheidspartijen het snel eens dat een nieuwe parlementaire onderzoekscommissie dan maar het ‘onderzoek naar het onderzoek’ moest voeren.

Maar vorige week ging de PS tijdens de besprekingen in de Kamercommissie voor Justitie plotseling op de rem staan. De Franstalige socialisten wilden garanties dat de onderzoekscommissie geen ‘lege doos’ zou zijn die enkel een wettelijk kader zou geven aan een onderzoek dat vooralsnog door de twee (Nederlandstalige) professoren zou worden uitgevoerd. Bovendien diende de PS ook amendementen in op het wetsvoorstel ter aanpassing van de wet van 1880 over het parlementair onderzoek, dat op vraag van de CVP tegelijkertijd wordt behandeld.

Dit voorstel bakent onder meer de bevoegdheden van een parlementaire onderzoekscommissie ten aanzien van het gerecht nauwkeuriger af. De PS maakte vooral problemen over de regeling die in het ontwerp is bepaald wanneer een magistraat inzage weigert in gerechtelijke documenten – precies wat de professoren Fijnaut en Verstraeten in het Bendedossier meemaakten.

Gisteren werden in de Kamercommissie voor Justitie echter alle plooien glad gestreken. De PS-fractie trok de amendementen op het wetsvoorstel over het parlementair onderzoek in, zodat hierover kon worden gestemd. Tenslotte was het voorstel eerder al goedgekeurd in de Senaat, ook door de PS-senatoren.

PS-amendementen

In het ontwerp over de oprichting van een Bendecommissie-bis werden twee PS-amendementen opgenomen die de commissie verbieden haar bevoegdheden aan experten te delegeren; alleen specifieke opdrachten kunnen aan experten worden toevertrouwd.

Voorts is het zo goed als zeker dat een derde Franstalige professor aan het team van experten zal worden toegevoegd. De kamercommissie kon gisteren nog geen eindstemming houden omdat de PRL een tweede lezing inriep. Verwacht wordt dat het ontwerp vandaag zonder problemen wordt goedgekeurd, waarna het naar de plenaire vergadering gaat.

Bron » De Tijd