“Wat is erger: niets weten of zeker weten dat je kind gefolterd en misbruikt is?”

Zonder de zaak-Dutroux had Child Focus wellicht nooit bestaan. Na de opgraving van Julie en Mélissa in de tuin van Marc Dutroux, kreeg Jean-Denis Lejeune het idee om een centrum voor vermiste kinderen op te richten. “Tijdens de Witte Mars stapte ik af op premier Dehaene, die er meteen zijn politieke redding in zag,” zegt de vader van Julie. Niet iedereen was even enthousiast. “Ik was in het begin niet zo blij met Child Focus,” zegt Eric Geijsbregts, vader van Nathalie, die al 27 jaar naar zijn dochter zoekt.

Jean-Denis Leujeune: “Ik herinner me die zondag 17 augustus 1996 nog alsof het gisteren was. Het was een snikhete dag, graafmachines waren al de hele dag in de weer op het terrein achter het huis van Dutroux. We zaten samen met de ouders van Mélissa bij adjudant Jean Lesage van de rijkswacht van Seraing te wachten op nieuws. Lesage kreeg geregeld telefonische oproepen over wat er in Sars-la-Buissière gebeurde. In de namiddag ging de telefoon opnieuw, en Lesage nam op. ‘Ze hebben een arm gevonden, en een been,’ zei hij tegen ons. ‘Maar ze weten niet van wie het is.’ (stil) Het was de toon waarop hij het meedeelde, alsof hij vertelde dat hij een kilo appelen op de markt had gekocht. Een kwartier later kregen we het nieuws dat het de lichamen van Julie en Mélissa waren. Ik ben in elkaar gestort. Er was niets meer om voor te leven.

“Kort nadat de kinderen waren gevonden, besloot ik dat ik iets moest ondernemen. Ik moest een andere zin geven aan mijn leven, anders zou ik zelf in een afgrond verdwijnen. Toen is het idee bij mij beginnen te groeien om Child Focus op te richten. In Washington bestond al zo’n centrum. Ik was vastbesloten om ook in België een professionele, onafhankelijke organisatie op te zetten om vermiste kinderen op te sporen. Het was een manier om voor anderen te doen wat ik voor mijn eigen dochter niet had kunnen doen.”

Jean-Denis Lejeune is 22 jaar later nog steeds heel breekbaar als hij over zijn vermoorde dochter Julie praat. We ontmoeten hem op het kabinet van de Waalse CDH-minister Alda Greoli in Namen, waar hij bij de administratie werkt. Aan de muur hangen foto’s van zijn twee dochtertjes, 5 en 10 jaar oud. Lejeune is hertrouwd, zijn huwelijk met de moeder van Julie heeft het drama van hun dochter niet overleefd.

Lejeune: “Je moet verder, maar je blijft de littekens meedragen. Dat heeft de tijd niet kunnen verhelpen. Het heeft meer dan zeven jaar geduurd voor ik na de verdwijning van Julie haar slaapkamer kon binnengaan. Nu probeer ik te denken aan de mooie momenten met haar, maar ik vind dat ik er niet genoeg heb gehad. Dat is één van de moeilijkste dingen voor mij: dat ik niet genoeg tijd met Julie heb doorgebracht toen ze er nog was. Het voelt als een enorme mislukking, want die verloren tijd kan ik nooit meer inhalen. Daarom wil ik niet meer dezelfde fout maken met mijn twee andere dochtertjes. Ik wil geen kostbare momenten meer verliezen en breng heel veel tijd met hen door.”

Contact met de andere ouders uit de zaak-Dutroux is er niet meer, ook niet als de advocaat van Dutroux met veel poeha aankondigt dat hij zijn cliënt over drie jaar vrij wil krijgen.

Lejeune: “We zijn allemaal onze eigen weg gegaan. Dat is heel natuurlijk gegroeid. Ik denk dat het een vorm van bescherming is. Praten over onze kinderen is het mes in de wonde draaien.”

Maar als Lejeune het over het prille begin van Child Focus heeft, lichten zijn ogen op. Hij was het die tijdens de Witte Mars, toen de ouders van de slachtoffers van Dutroux bij Jean-Luc Dehaene werden ontvangen, op de premier afstapte met een dossiertje over de oprichting van een nieuw centrum dat verdwenen kinderen moest helpen terugvinden.

Lejeune: “Ik was al een paar keer gaan kijken naar het centrum in Washington dat daar was opgericht door een vader, John Walsh, na de verdwijning van zijn zoontje Adam. Ook hij botste tijdens het onderzoek naar de verdwijning overal tegen muren aan, net zoals wij hier in België.

“Hier stond het land na het spaghetti-arrest op zijn kop. De ontreddering was totaal. De mensen waren woedend toen bleek dat de politie en het gerecht zoveel fouten hadden gemaakt. Er braken overal spontane stakingen uit, de regering was bang voor de volkswoede en vreesde dat het op de Witte Mars uit de hand zou lopen. We kregen de vraag van minister Johan Vande Lanotte om de bevolking op te roepen tot kalmte. Hadden we toen gewild, dan hadden we de regering kunnen doen vallen. Maar dat was onze bedoeling niet. We wilden oplossingen voor wat er fout liep bij justitie.”

“Toen ik Dehaene dat dossiertje in de handen duwde, zag ik dat hij er onmiddellijk een oplossing in zag. Hij zag het als een manier om te tonen dat de politiek bereid was om naar de klachten van de bevolking te luisteren en er iets aan te doen. De premier heeft het die dag slim gespeeld, en meteen de oprichting van zo’n centrum aangekondigd.”

U hebt hem gered.

Lejeune: “Waarschijnlijk. Maar Child Focus heeft later het leven van verschillende kinderen gered. Daar ben ik heel trots op.”

Tip van 1 miljoen

‘Ik was in het begin helemaal niet zo blij met Child Focus,’ geeft Eric Geijsbregts toe. Zijn dochter Nathalie, 10 jaar, verdween op 26 februari 1991 toen ze ’s ochtends op de schoolbus stond te wachten.

Geijsbregts: “Toen de zaak-Dutroux losbarstte, was ik al vijf jaar op zoek naar mijn dochter. Ik had zelf een vzw opgericht om ouders van vermiste kinderen te ondersteunen en we deden dat goed, vond ik. Ineens kwam daar een organisatie als een vliegende schotel uit het niets neergedaald en mochten wij niets meer doen. Later ben ik bijgedraaid, toen ik zag dat Child Focus goed werk leverde en met nieuwe ideeën kwam. Ze zijn het onderzoek naar Nathalie altijd blijven steunen, met verouderingsfoto’s en bewegende beelden van haar gezicht in 3D, met knipperende ogen. Op Facebook zijn die 262.248 keer bekeken en zijn er duizenden reacties op gekomen. Die heb ik allemaal gelezen.”

Hebt u nog altijd hoop om Nathalie terug te vinden, na 27 jaar?

Geijsbregts: “Ik denk dat ze dood is. Maar ik wil graag weten waar ze is, om afscheid van haar te kunnen nemen. We wisten al vanaf dag één dat het om een misdaad ging, en de politie nam het gelukkig ernstig. Getuigen hadden gezien dat een man Nathalie had meegenomen in een grijze auto. Ik had haar ’s ochtends afgezet aan de bushalte om naar school te gaan.”

“Onze buurvrouw passeerde daar een paar minuten later en zag haar op de achterbank van die wagen zitten. Nathalie zwaaide nog naar haar. Ze is argeloos met die man meegegaan. We wisten dus dat het een ontvoering was, maar er kwam geen eis voor losgeld. Logisch: als het hun daar om te doen was geweest, hadden de ontvoerders wel een kind uit een rijke familie gekozen, geen kind uit een sociale woonwijk.”

“Die eerste weken organiseerde ik grote zoekacties met vrijwilligers in de bossen rond Leefdaal. Toen een journalist me vroeg of we op zoek waren naar een lijk, drong het plots tot me door dat Nathalie waarschijnlijk dood was. Ik besefte toen dat het misschien beter was om die vrijwilligers niet meer te vragen om mee te helpen zoeken. Ik kon het die mensen niet aandoen dat ze plots een lijk van een jong kind zouden vinden. Ik heb de zoekacties toen stopgezet.”

Eric Geijsbregts viel altijd al op met zijn speciale acties. Toen zijn dochter Nathalie in 1991 verdween, lang voor er sprake was van Child Focus, organiseerde hij in Vlaanderen de eerste grote affichecampagne rond een vermist kind. Hij liet vrachtwagens rondrijden met gigantische opsporingsberichten en liet reclameborden langs de weg volhangen met haar beeltenis en de oproep: ‘Help ons Nathalie te vinden.’ Hij loofde een beloning van 1 miljoen frank uit voor de gouden tip die naar Nathalie zou leiden – geld dat hij niet had en probeerde in te zamelen met allerlei benefietacties. Hij plantte de eerste bomen van het Witte Kinderbos langs de snelweg tussen Antwerpen en Brussel. Hij ging op de Eroticabeurs in Antwerpen staan en verkocht er honderden schaapjes ten voordele van zijn Hulpfonds voor Vermiste en Ontvoerde Kinderen onder de slogan: ‘Kinderen spelen in een speeltuin, niet in een pornofilm.’

Twee weken geleden, op de verjaardag van de verdwijning van Nathalie, bent u aan haar gedenksteen gaan staan om de ontvoerder van uw dochter op te wachten. Had u verwacht dat er werkelijk iemand zou opdagen?

Geijsbregts: “Niet echt, maar ik vond wel dat ik er moest zijn. Ik had een oproep op Facebook geplaatst, gericht aan de dader: ‘Kom die dag, op dat uur, naar de plek waar je haar hebt meegenomen.’ Ik wilde er geen precieze plaats en uur bij zetten, want ik wilde niet dat er een massa mensen op zou afkomen. Ik ben die ochtend een paar uur in mijn eentje gaan wachten aan haar gedenksteen, in de auto onder een dekentje, en heb een paar theelichtjes aangestoken. Hij is niet gekomen.”

“Om de zoveel jaar organiseer ik een actie om de herinnering aan Nathalie levend te houden. Ik wil niet het gevoel hebben dat ik niet alles heb gedaan om haar terug te vinden.”

Toen Nathalie verdween, kon u als ouder nergens terecht voor hulp.

Geijsbregts: “Nee, we hebben alles zelf moeten uitzoeken. Ik had het grote geluk dat het leger me steunde. Ik was beroepsmilitair en mijn collega’s waren zeer betrokken. Het leger heeft de affiches gedrukt, want zelf konden we dat niet betalen. In Kortenberg stond een huis langs een drukke weg, waar een foto van Nathalie de hele zijgevel bedekte. De collega’s hielpen ons ook in het gewone leven.”

“We kwamen in die hectische dagen niet meer toe aan eten, laat staan aan koken. Mijn vrouw Anita was helemaal van de kaart. Een collega had dat gezien en heeft ervoor gezorgd dat er elke dag vanuit de keuken van het leger warm eten werd gebracht, zolang dat nodig was. We kregen dus wel hulp, maar allemaal toevallig, omdat mensen spontaan naar ons toe kwamen.”

Van een pax media was nog lang geen sprake. Jullie kregen alleen een opsporingsbericht op de VRT, niet op VTM.

Geijsbregts: “Nee, dat mocht niet. VTM bestond nog maar twee jaar en mocht als commerciële zender geen officiële opsporingsberichten uitzenden. Maar dan mis je natuurlijk wel veel kijkers die misschien iets hadden gezien. Dus ging ik naar VTM-nieuwsanker Dany Verstraeten, die bij ons in de wijk woonde. Hij heeft me toen in het nieuws geïnterviewd, en zo kwamen we toch op VTM. Onmiddellijk daarna hing de VRT aan de lijn: waarom krijgt VTM een interview en wij niet? De twee zenders leefden toen nog op voet van oorlog. Een dag later al zat ik in het praatprogramma van Jan Van Rompaey.”

“Intussen kwamen er bij ons thuis tips en anonieme brieven binnen. Van de politie moesten we die met handschoenen openmaken en met hen meegeven. Achteraf hebben we daar niets meer van gehoord, heel frustrerend was dat. We kregen geen feedback over het onderzoek. Er was niemand die ons een beetje de weg kon wijzen, terwijl je leven wel overhoop wordt gehaald. Daarom heb ik toen zelf een organisatie opgericht om mensen te helpen die in dezelfde situatie verkeerden als wij. Dat waren er nogal wat. In datzelfde jaar verdween ook Katrien De Cuyper, en kort daarop Inge Breugelmans, Ines Van Muylder, Liam Vanden Branden en Kim en Ken.”

Prutswerk

Toen Julie en Mélissa op 24 juni 1995 verdwenen, wist de politie helemaal niet hoe ze zo’n zoektocht moesten aanpakken.

Lejeune: “Oh, mon Dieu, het amateurisme was verpletterend! Het begon al op de allereerste dag. Jean Lesage, adjudant bij de rijkswacht van Seraing, beantwoordde de telefoonoproepen die bij ons binnenkwamen. Hij sliep elke nacht in ons huis. Die telefoongesprekken moesten opgenomen worden, want er kon een belangrijke tip tussen zitten, maar op het politiekantoor hadden ze geen materiaal.”

“Een politieman is toen op de rommelmarkt een oude cassetterecorder gaan kopen. Die zat onder het stof, en dus moest hij eerst de binnenkant schoonmaken. Toen pas werkte die. Als de telefoon ging, moest de politieman eerst de rec-knop en de play-knop indrukken om op te nemen, en vervolgens met de hoorn voorovergebogen boven de microfoon hangen om de gesprekken op te nemen… Ik kijk graag naar politieseries als ‘CSI Miami’, maar bij ons ging het er anders aan toe, hoor! (krijgt de slappe lach, en wordt dan stil) Het was prutswerk.”

“De rijkswacht had ook maar één gsm. Voor het hele arrondissement! Die hadden ze nodig voor de jaarmarkt van Libramont. Wij zijn toen zelf een gsm gaan kopen voor die agenten om onze meisjes te zoeken. Dat kan toch niet, hè.”

Om ouders te steunen was er in Wallonië de vzw Marc et Corinne, een privé-initiatief van de ouders van twee vermoorde jongeren. Waren jullie daar tevreden over?

Lejeune: “We waren blij dat de vzw er was, want het was de enige plek waar we hulp konden krijgen om affiches te laten drukken. We voelden van het begin af dat de politie weinig initiatief nam – ze dachten dat de meisjes wel weer boven water zouden komen – en dus moesten we zelf iets ondernemen. Maar een kleine vzw heeft weinig middelen, en een verdwijning proberen op te lossen kost veel geld. Ze hadden bijvoorbeeld wel een fotokopieerapparaat, maar geen papier en inkt voor de affiches, dat moesten we zelf betalen.”

“De telefoonpermanentie van de vzw, waar mensen tips konden geven, werd bemand door vrijwilligers. Achteraf is gebleken dat we een belangrijke tip hebben gemist. Een vrouw zag in een winkel de affiche van de meisjes hangen. Op de terugweg passeerde ze het huis van Marc Dutroux, waar de deur halfopen stond, en ze herkende Mélissa in de deuropening. Ze is nog teruggegaan naar de winkel om de foto’s van de meisjes opnieuw te bekijken, en jawel, het was Mélissa. Die avond belde ze naar de vzw Marc et Corinne, maar aan de telefoon zat een bejaarde vrouw, die de tip niet heeft doorgegeven. Niet aan de anderen in de vzw, en niet aan de politie. Had die vrouw het goed gezien? Was het echt Mélissa? Daar mag je niet aan dénken.”

“Op het moment zelf erger je je niet aan het amateurisme, je probeert oplossingen te zoeken. Maar zodra de meisjes gevonden waren, begonnen die lacunes wel door te dringen. Dáárom wilde ik een professionele organisatie oprichten. Omdat ouders zich niet moesten bezighouden met het organiseren van spaghetti-avonden om hun affiches te kunnen betalen. Een verdwijning kost veel geld. En afgrijselijk veel energie. Tijdens de Witte Mars heb ik mijn kans gegrepen.”

Pauselijke zegening

Wat blijft u het meest bij van de Witte Mars?

Lejeune: “Hoe het volk ons leek op te tillen. Je had de indruk dat je voeten de grond niet meer raakten. En hoe de mensen ons bijna als heiligen behandelden. Ze kwamen ons aanraken en duwden hun kinderen in onze armen. Die moesten we kussen om hen te zegenen, alsof we de paus waren. Terwijl we gewoon ouders waren die voor hun kinderen hadden gevochten. Je doet mee, je zit in een golf en je laat je meedrijven. Nu, het deed wel deugd om al die warmte en erkenning van de mensen voor ons verdriet te voelen. We hadden echt niet zoveel volk verwacht.”

Geijsbregts: “Ik heb ervoor gezorgd dat de treinen die dag gratis naar Brussel reden. We werden als ouders van verdwenen kinderen voortdurend voor de camera’s gehaald om commentaar te geven. Ik heb toen live op televisie in een interview gezegd dat ik het wel kon waarderen dat de NMBS had beslist om de treinen op 20 oktober gratis te laten rijden. De NMBS had dat helemaal niet beloofd, dat wist ik heel goed.”

“Maar soms moet je iets forceren. Mijn woorden hadden het gewenste effect, want direct belden journalisten naar politici en naar de spoordiensten. En die durfden niet te zeggen dat er niets van aan was. Dus reden de treinen die dag gratis. Ik heb gehoord dat de mensen op de laatste treinen in het Brusselse Noordstation niet eens konden uitstappen omdat het station en het plein boven bomvol mensen stonden.”

De zaak-Dutroux rakelde ook voor u alles op.

Geijsbregts: “Ja, want tussen de autowrakken op het terrein van Dutroux stond een grijze wagen zoals die waar Nathalie mee was ontvoerd. Het was de pers die de link legde en het verscheen ook zo op de voorpagina van de kranten: die grijze weggetakelde wagen met een foto van Nathalie ernaast. We wisten vrij vlug dat Dutroux op de dag van haar verdwijning in de gevangenis zat, maar er was natuurlijk ook Michel Nihoul, een man van rond de 50 die aan het signalement van de getuigen beantwoordde.”

“Het was een slopende periode omdat het gonsde van geruchten dat Nathalie gevonden zou worden, en we van het gerecht geen enkele informatie kregen. Die spanning was bijna ondraaglijk. En uiteindelijk bleek het niet om de grijze wagen te gaan waarmee Nathalie is ontvoerd.”

Twee jaar na de Witte Mars werd Child Focus opgericht en werd u gekozen om in de directie te gaan zitten, meneer Lejeune. Dat stuitte op jaloezie bij andere ouders. Paul Marchal vond dat het centrum er niet mocht komen als hij er zelf niet in zat.

Lejeune: “Ik heb dat niet zelf beslist. Ze hebben het mij gevraagd en ik heb ja gezegd. Ik wilde aan boord gaan, want ik wilde zien of alles wel goed verliep. Ik begrijp die jaloezie wel. Er waren ouders die zelf kleine vzw’s hadden opgericht, maar ik vond dat er een professionele structuur moest komen, met genoeg middelen. Er staat te veel op het spel bij een verdwijning. Je kunt je niet permitteren om ergens informatie te missen omdat iemand niet goed heeft opgelet.”

Van u werd gezegd dat u politiek werd gerecupereerd.

Lejeune: “Ik ben door niemand gerecupereerd. Ik heb altijd mijn weg gevolgd, ik zeg altijd wat ik denk. Ik had een doel, en ik wilde daar het liefst in een rechte lijn naartoe.”

Child Focus bestond drie weken, en toen ontsnapte Dutroux. Waar was u?

Lejeune: “Het bericht liep binnen terwijl we bij Child Focus in een vergadering zaten. De directrice heeft me toen meteen ondergebracht in een hotel in de buurt. Ik heb mijn kamer geen seconde verlaten. Het waren penibele momenten. Dutroux wist heel goed waar ik werkte. Dus als hij me wilde doden, wist hij me te vinden.”

Was u bang?

Lejeune: “De kans bestond dat hij achter me aan zou komen. Dutroux had een hekel aan Julie, dat weet ik uit het dossier. Ik denk dat Julie het hem niet makkelijk heeft gemaakt. Het was een kind vol leven dat zich niet liet doen. Als hij wraak wilde nemen, dan was ik één van de mogelijke doelwitten, ook al door het werk dat ik deed. Toen hij een paar uur later werd opgepakt, was ik heel opgelucht.”

In 2005 bent u opgestapt bij Child Focus na een conflict met de directie.

Lejeune: “Ik kon me niet vinden in de manier waarop de nieuwe directrice, Kristine Kloeck, het centrum wilde leiden. Te veel managerstaal, te weinig echte waarden. In dat jaar zijn bijna dertig van de vijftig mensen bij Child Focus opgestapt. De organisatie zat toen in een crisis. Ik heb er heel lang niets meer over willen horen, het interesseerde me niet meer. Maar intussen is er een nieuwe directrice, Heidi De Pauw, die ik zelf nog gekend heb als case manager bij Child Focus. Toen ik hoorde dat zij het centrum zou leiden, was ik opgelucht. Ik heb het volste vertrouwen in haar.”

“Ik beschouw mezelf ergens toch als de papa van Child Focus en ik ben er trots op dat het vandaag een goed draaiende machine is, die nog altijd levens van kinderen redt. Alles is in die twintig jaar geëvolueerd, door het internet zijn er andere vormen van seksueel misbruik. En Child Focus is mee geëvolueerd.”

Geijsbregts: “Er is net een mooie actie begonnen met de lichtbruine cassonadesuiker van Tienen. Er staat al 65 jaar een kindje op de verpakking, en nu heeft Child Focus een reeks laten maken zónder het kindje. Je ziet alleen een lege stoel.”

De voorbije maanden kwam de zaak-Dutroux weer vaak in het nieuws: de nieuwe advocaat van Marc Dutroux wil zijn cliënt binnen de drie jaar vrij krijgen, en Michel Lelièvre komt in 2021 zeker vrij.

Lejeune: “Ik heb op Facebook in een open brief aan Julie geschreven dat ik het niet meer over Dutroux wil hebben. Ik wil afstand nemen, het is te veel geweest. De voorbije maanden ben ik onophoudelijk met de zaak bezig geweest. Het was alsof ik met een trechter in mijn mond zat en alsmaar meer moest slikken. Eerst was er oud-rechter Christian Panier, die Michelle Martin onderdak geeft en die nu ook Dutroux in huis wil nemen. Hij vindt dat wij, de ouders, Dutroux moeten kunnen vergeven. Die man weet niet waar hij over praat.”

“Daarna pleitte Bruno Dayez, de advocaat van Dutroux, in een boek voor de vrijlating van Dutroux. Ik reageer dan, omdat ik niet wil dat anderen in mijn plaats zeggen wat ik moet denken. Toen RTL me uitnodigde, heb ik een debat met Bruno Dayez voorgesteld, maar hij heeft dat geweigerd. Hij durfde niet omdat zijn familie en zijn kinderen worden bedreigd. Hij krijgt nu politiebescherming. Maar wat zal er gebeuren als Dutroux écht vrijkomt? Dan zullen ze niet alleen de advocaat moeten beschermen, maar ook Dutroux, de slachtoffers, de families van de slachtoffers… Zullen we dan overal politie zetten, zoals na de aanslagen?”

“Ik was enorm ontgoocheld dat er vanuit de politiek geen enkele reactie kwam op de discussie over de vrijlating van Dutroux, alsof ze hun vingers niet willen verbranden. Je kunt je afvragen of we mensen beter maken met ons gevangenissysteem. Maar ik vind dat er gevallen zijn waarin er geen discussie over mag zijn, zoals in het geval van Dutroux. Soms dient de gevangenis ook om de maatschappij te beschermen tegen bepaalde individuen. Maar de politici zwijgen. Ze vinden vleesschandalen interessanter. Ik ben echt moe om in het donker te roepen terwijl niemand luistert.”

“Binnenkort gaat de pers weer een nummer brengen over de twintigste verjaardag van de ontsnapping van Dutroux, alsof we dat moeten vieren. Vorige week was het 21 maart, de dag waarop Julie en Mélissa gestorven zijn – volgens het verhaal van Dutroux. Is het waar? Dat weten we niet, we hebben alleen zijn versie, maar het blijft een dag die aan je kleeft. En zo is het altijd wat: 24 juni, de dag van de ontvoering, de verjaardag van Julie… Het kost zoveel energie en tijd die ik niet met mijn familie kan doorbrengen. Daarom heb ik beslist om te zwijgen over Dutroux. Ik leg de wapens neer.”

27 jaar zoeken

Nathalie is nooit gevonden, jullie weten niet wie de dader is.

Geijsbregts: “Dat is wel een verschil. Andere ouders kunnen iets afsluiten, ik kan dat niet. Ik weet niet wat erger is: niets weten, of de zekerheid hebben dat je kind gefolterd en misbruikt is. Toch zou ik graag willen weten hoe Nathalie aan haar einde is gekomen, wat ze heeft meegemaakt en waar ze begraven ligt, zodat ik afscheid van haar kan nemen.”

De politie was ervan overtuigd dat de dader een Nederlandse vrachtwagenchauffeur was, Michel Stokx, maar ze heeft dat nooit hard kunnen maken.

Geijsbregts: “Helaas is hij in 2001 gestorven en zullen we het nooit weten. Michel Stokx zat al in de gevangenis omdat hij drie andere kinderen in Nederland en in Duitsland had ontvoerd, misbruikt en vermoord. Er waren veel aanwijzingen dat hij ook Nathalie had meegenomen. De politie van Leuven heeft hem maandenlang ondervraagd. Wat me opviel, is dat hij nooit heeft gezegd dat hij het níét had gedaan. Hij zei alleen: ‘Jullie kunnen niks bewijzen.’ En toen heeft hij een ongeluk in de gevangenis gehad en is hij gestorven aan zware brandwonden.”

“Er stond een computer in zijn cel, maar de politie heeft daar geen inzage in gekregen. Als een verdachte sterft, stopt het onderzoek. Wat stond er op die computer? Dat soort dingen blijft in je hoofd malen. Ik dénk dat Stokx het heeft gedaan, maar ik ben niet zeker. Ergens hoop ik nog altijd dat hij het niet was. Dat iemand anders haar heeft meegenomen, iemand die wél nog kan vertellen waar ze is en wat er met haar is gebeurd.”

“Je wilt altijd maar doorgaan, voortgedreven door een soort kwaadheid. Nathalie was prematuur geboren. Ze woog 750 gram bij haar geboorte. Ze heeft vijf maanden in het ziekenhuis moeten vechten voor haar leven, tot ze sterk genoeg was om met ons naar huis te gaan. Dat ze er wás, op deze wereld, heeft ze echt moeten bewijzen. En dan beslist iemand anders om dat leven af te nemen.”

27 jaar zoeken moet een mens wel veranderen.

Geijsbregts: “Het verandert alles. Een jaar na de verdwijning zijn de moeder van Nathalie en ik uit elkaar gegaan. Anita en ik verwerkten het op een heel andere manier. Anita was heel gesloten en trok zich terug op haar eilandje, terwijl ik dingen moest ondernemen om bezig te blijven.”

“Ik ben een doener, nog altijd. Ik blijf ook andere verdwijningszaken volgen. Op televisie kijk ik graag naar politieseries over verdwijningszaken. Daar haal ik nog altijd dingen uit die ik terugkoppel naar de verdwijning van Nathalie. Ik keek vroeger nooit naar ‘Thuis’, maar ik ben het beginnen te volgen toen Emma werd ontvoerd. (In tranen) Dat heeft me zo aangegrepen. Een meisje van 14 dat gekidnapt werd, dat was voor mij heel herkenbaar. Hoe de ouders reageerden, het contact met de politie… Ik vond het erg realistisch.”

Als u aan Nathalie denkt, wat ziet u dan?

Geijsbregts: “Ik zie een heel vrolijk kind. Nathalie lachte veel. Ze had een leerachterstand door de eerste moeilijke maanden in haar leven, maar ze klaagde nooit. Ze was een klein moedertje voor de kinderen uit de wijk, en ze speelde graag met poppen. Het beeld dat altijd terugkomt, is Nathalie die met haar poppenwagen door de wijk ging wandelen.”

“Eén keer heb ik haar heel angstig gezien. Ze kwam gillend de garage binnengelopen, omdat ze dacht dat er een hond achter haar aan zat. Die angst op haar gezicht, dat beeld komt nog vaak terug. Ik denk dat dat de angst is die ze ook heeft doorgemaakt in haar laatste momenten.”

Bron » Humo | Annemie Bulté

“Slachtoffers hebben recht op de waarheid”

Een voormalige rijkswachter uit Hastière (Namen) bevestigt de beweringen van Jean-Pierre Adam, de ex-BOB’er die in onze krant van 16 december twee leden van de Bende van Nijvel aanwees. De man meldde zich na het zien van de reportage die de lokale zender TV-Lux uitzond met Adams getuigenis, en treedt zijn collega volmondig bij.

Eind 1996 werd Jean-Pierre Adam, lid van de onderzoekscel Neufchâteau, belast met een luik van het Dutroux-onderzoek. Hij moest nagaan of er een verband bestond tussen de moord op Michel Piro op 5 december 1996, en het feit dat deze eigenaar van meerdere bars en restaurants aangekondigd had een boekje te zullen opendoen over het dossier Julie en Mélissa.

Zijn onderzoek voerde hem naar het Franse Charleville-Mézière. Daar stelde Adam vast dat een Belgisch opsporingsbericht, verspreid naar aanleiding van de gewelddadige overval op wapenhandel Dekaise in Waver, deel uitmaakte van het dossier dat de Franse justitie bijhield over twee broers. Beiden waren leden van een gewelddadige bende die van de jaren zeventig tot medio de jaren negentig het ene criminele feit na het andere pleegde.

Overval op Dekaise

Op 30 september 1982 werd op de wapenhandel van Daniel Dekaise in Waver een gewelddadige overval gepleegd. Een politieagent kwam hierbij om het leven en er werden tal van dure wapens gestolen. Deze overval is het derde geweldsdelict dat wordt toegeschreven aan de Bende van Nijvel.

Enkele dagen later, op 4 oktober 1982, verspreidde de Belgische justitie een opsporingsbericht, voorzien van een robotfoto en een beschrijving van de gestolen wapens. Drie dagen later, op 7 oktober 1982, meldde zich bij de rijkswacht van Hastière, een stadje in de provincie Namen op de grens met Frankrijk, een persoon die anoniem wilde blijven. Hij verklaarde dat de man op de robotfoto ene Xavier Sliman was, een notoire Franse gangster en wapenfanaat. Hij reed in een donkere Mercedes en leefde ver boven het inkomen dat hij als werkzoekende officieel genoot.

Om deze toch wel belangrijke informatie te verifiëren trokken de speurders uit Hastière op 25 oktober 1982 naar hun collega’s in Charleville-Mézière, de woonplaats van de door de anonieme getuige aangewezen verdachte. Ze kwamen er te weten dat Xavier Sliman en zijn broer Thierry bij het Franse gerecht bekendstonden als zeer gevaarlijke individuen. De foto van Xavier vertoonde opvallende gelijkenissen met de robotfoto. De Franse speurders wisten verder te melden dat de broers Sliman deel uitmaakten van een zeskoppige zeer gewelddadige bende, met onder andere Pierre M. – de man die door Adam geïdentificeerd werd op robotfoto nummer 4 in het Bendedossier.

Een dag later, op 26 oktober 1982, trokken de speurders van Hastière met de informatie en de foto’s die ze van hun collega’s in Charleville hadden gekregen, naar de BOB van Waver, die de overval op wapenhandel Dekaise onderzocht. De leden van beide korpsen stelden een bundel van vijftien foto’s samen en legden die voor aan vier ooggetuigen van de overval, onder wie de wapenhandelaar zelf. Drie van de vier getuigen herkenden Xavier Sliman, en slachtoffer Daniel Dekaise herkende ook Thierry Sliman. Hij vermeldde nog dat een van de daders die hij herkende op de foto mankte. Xavier Sliman had kort voordien een operatie aan de knie ondergaan.

Getuigenis bevestigd

De ex-rijkswachter die enkele dagen geleden contact opnam met Jean-Pierre Adam, was een van de vier speurders uit Hastière die de foto’s hadden voorgelegd aan de ooggetuigen. In een telefoongesprek bevestigt hij uitdrukkelijk dat de ooggetuigen in Waver de foto van Xavier Sliman uit de bundel hadden gehaald, en dat slachtoffer Daniel Dekaise ook de foto van broer Thierry herkende. Hij voegde eraan toe dat hij er altijd van was uitgegaan dat er in het kader van een internationale rogatoire commissie een huiszoeking zou zijn uitgevoerd bij de broers Sliman in Frankrijk, en dat daarbij wellicht een deel van de gestolen wapens zou zijn teruggevonden. In dat geval zouden er wellicht geen verdere feiten gepleegd zijn door de Bende.

Die huiszoeking is er nooit gekomen. Meer nog: met de informatie die hijzelf en zijn drie collega’s destijds hadden aangereikt, heeft niemand ooit iets gedaan. De gepensioneerde rijkswachter verklaart zich nog altijd bereid om zijn volle medewerking te verlenen. “De slachtoffers en de nabestaanden hebben recht op de waarheid”, stelt hij.

Bron » Het Belang van Limburg

Ex-BOB’er ontmaskert twee leden van de Bende van Nijvel

Ex-BOB’er Jean-Pierre Adam is ervan overtuigd dat nummer 18 van de Bende van Nijvel Michel Piro, een restauranthouder uit Charleroi, is. Al bijna twintig jaar spaart de nu gepensioneerde rijkswachter tijd noch moeite om de gegevens die hij jaren geleden verzamelde over te maken aan de diensten waarvoor ze van nut zijn: het parket en de cel Waals-Brabant. Tot op vandaag kreeg hij nooit enige reactie, laat staan een antwoord dat zijn piste om een welbepaalde reden niet de juiste zou zijn.

Had de Bende van Nijvel al eerder ontmaskerd en gevat kunnen worden? Hadden tal van mensenlevens gespaard kunnen worden? Voor Jean-Pierre Adam, ex-lid van de BOB van Marche-en-Famenne en in die functie gedetacheerd naar de onderzoekscel Neufchâteau, is dit geen vraag maar een wetenschap. Voor hem zijn het geen uiterst rechtse sympathieën, geen behoefte om de staat te destabiliseren en allerminst de voorbereiding van een staatsgreep. De resultaten van zijn onderzoek wijzen in de simpele richting van een bende psychopathische criminelen die niets ontziend enkel uit zijn op materieel gewin.

Julie en Melissa

Drie maanden na het losbarsten van de zaak-Dutroux, werd de belangstelling van de onderzoekscel Neufchâteau gewekt door een moord die in de nacht van 4 op 5 december 1996 op een parking langs de A54 Charleroi-Brussel gepleegd werd. Een zekere Michel Piro werd koelbloedig doodgeschoten. Enkele weken voor zijn dood had hij luidkeels verkondigd aan iedereen die het wilde horen dat hij een boekje zou opendoen over de zaak Julie en Melissa. Met de familie Lejeune had hij een paar dagen voor zijn overlijden nog afspraken gemaakt over een benefietavond die hij in zijn restaurant in de buurt van Charleroi zou organiseren en waarvan de opbrengst naar de vzw Julie & Melissa zou gaan. Tijdens die bewuste avond zou hij een en ander onthullen.

Broer

De twee vermeende uitvoerders van de moord belandden in Frankrijk in de cel. Ze verschenen voor het hof van assisen van Char- maar ze werden vrijgesproken. “Omdat Piro onthullingen had aangekondigd in de zaak-Dutroux, kregen wij aandacht voor de beide Franse verdachten, voornamelijk voor Thierry Sliman,” legt Jean-Pierre Adam uit. “De vraag was immers gerezen of Piro wegens zijn aangekondigde onthullingen geliquideerd was. Al snel bleek uit ons onderzoek dat deze Thierry Sliman in de jaren 80 samen met zijn broer Xavier een hele reeks uiterst gewelddadige feiten had gepleegd in Frankrijk.”

Adam trok voor meer informatie naar zijn Franse collega’s: “In mijn aanwezigheid haalden zij de dossiers van de broers Sliman uit de archieven. Wij vonden een Belgisch opsporingsbericht van 4 oktober 1982 over de overval op een wapenhandel in Waver op 30 september 1982 met daarbij gevoegd een robotfoto. Bij het opsporingsbericht bevond zich ook de foto van Xavier Sliman.” Die overval op de wapenhandel van Daniel Dekaise wordt tot op vandaag toegeschreven aan de Bende van Nijvel.

Uit het Franse dossier bleek verleville-Mézière, der dat de broers Sliman samen met hun mededaders in Frankrijk verdacht werden van ettelijke hold-ups. “De commandant in Charleville deelde ons onomwonden mee dat Thierry Sliman als meedogenloze killer te boek stond. Hij beweerde dat Sliman iemand kon doden alsof hij een appel at. Zo eenvoudig. Thierry Sliman werd destijds in Frankrijk gezocht in meerdere moordzaken, maar het was hem tot dan toe altijd gelukt, door de mazen van het net te glippen.”

Uit de Franse dossiers bleek dat de broers Sliman in de jaren tachtig opereerden in een min of meer vaste ploeg van zes criminelen, onder wie een zekere Pierre M. “Het ligt voor de hand dat we met de info die we tot dan toe hadden vergaard een vergelijking gingen maken met de robotfoto’s van de vermeende daders van de Bende van Nijvel. De overval in Waver, waarbij een politieagent om het leven kwam en waarbij tal van dure wapens gestolen waren, staat bij ons bekend als derde wapenfeit van de Bende.”

Gelijkenis

Bij het vergelijken van de tekeningen op de bekende gele affiche met de foto’s van de broers Sliman en hun entourage, waren de speurders toch wel enigszins verrast: tekening nummer 18 op de affiche lijkt sprekend op de foto die in 1982 van de vermoorde Michel Piro werd gemaakt. Tekening nummer 4 toont dan weer ontzettend veel gelijkenis met de foto van Pierre M., één van de trawanten van de gebroeders Sliman.

“Maar dat is nog niet alles”, gaat Jean-Pierre Adam verder. “Als we een chronologie maken van de 21 feiten die worden toegeschreven aan de Bende van Nijvel, stellen we vast dat de eerste reeks gepleegd werd tussen 13 maart 1982 en 1 december 1983. Daarna gebeurt er 21 maanden niets. Laat het nu toevallig zo zijn dat de broers Sliman in die periode weer eens achter de tralies belandden: Xavier op 19 maart 1984 en Thierry op 30 september van datzelfde jaar.

Brein van de Bende

De tweede reeks misdrijven begon met de diefstal van een Volkswagen Golf GTI in Erps-Kwerps op 22 september 1985 en deze reeks eindigde met de zeer gewelddadige raid op de Delhaize in Aalst op 9 november 1985, waarbij acht dodelijke slachtoffers te betreuren vielen. Deze overval zou de laatste zijn die aan de Bende van Nijvel wordt toegeschreven. De reden lijkt duidelijk: tussen begin 1986 en eind 1990 belandde Thierry Sliman zeven keer in de gevangenis. Jean-Pierre. “Thierry Sliman werd door de Franse collega’s niet enkel gezien als een meedogenloze killer, maar ook als het brein van de bende. Als hij niet beschikbaar was, gebeurde er niets.”

Ook wil Jean-Pierre Adam iets kwijt over de buit die de Bende van Nijvel maakte. In tegenstelling tot wat algemeen aangenomen wordt, was die aanzienlijk. Er werden onder meer vier auto’s, 26 dure wapens, een partij juwelen en een totaal van 5.425.341 oude Belgische frank (134.490 euro) buit gemaakt.”

Nihoul en Weinstein

“Natuurlijk staat geen enkele buit in verhouding tot de mensenlevens die verloren gingen bij deze gruwelijke aanvallen. De brutaliteit waarmee deze gangsters te werk gingen is nauwelijks voor te stellen, maar in mijn ogen pleegden ze deze feiten wel degelijk voor het materiële voordeel.” Of Michel Piro nu vermoord werd omdat hij onthullingen zou doen die te maken hadden met de Bende van Nijvel of met de zaak-Dutroux, zullen we nooit weten. Feit is dat Michel Nihoul en Bernard Weinstein (de handlangers van Dutroux) vaste klanten van hem waren en dat hij Thierry Sliman, die ook wekelijks in zijn etablissementen kwam, al kende van in 1982.

Pittig detail nog: uit stukken die onze redactie kon inkijken, blijkt dat Thierry Sliman in de lente van 1996 samen met een kompaan twee bars opende; één in Libin en een andere in Bertrix, het stadje waar Laetitia Delhez enkele maanden later door Dutroux zou worden ontvoerd.

De bars van Sliman kwamen zowat onmiddellijk in het vizier van justitie. Dat resulteerde in een onderzoek door onderzoeksrechter Connerotte naar drugs en prostitutie. Van zodra Dutroux gearresteerd werd op 13 augustus 1996, sloten de clubs en verdwenen Sliman en zijn kompaan met de noorderzon.

Bron » Het Belang van Limburg | Nancy Vandebroek

De architect van de politie

Zonder Brice De Ruyver zag het veiligheidsbeleid in ons land er compleet anders uit. Met de ene voet in de academische en de andere in de politieke wereld loodste hij de politie weg van stammentwisten. De Ruyver overleed vanochtend onverwacht.

In de tweede helft van de jaren negentig zat het vertrouwen in politie en justitie op een dieptepunt. Tijdens de affaire-Dutroux, die draaide rond een verdwijningszaak van minderjarige meisjes, was gebleken dat politiediensten naast elkaar werkten. Tussen de Gerechtelijke Politie bij de Parketten en de opsporingsdiensten van de Rijkswacht zat er bijzonder veel ruis op de lijn. Het geloof in magistraten, politie én politici was compleet zoek.

Een parlementaire onderzoekscommissie moest de pijnpunten binnen het veiligheidsapparaat blootleggen. Even belangrijk was de symbolische ‘zuiverende’ functie van de commissie, die alleen maar kon slagen als politici loskwamen van vingerwijzingen naar elkaar en elkanders politieke benoemingen in het veiligheidsapparaat. Brice De Ruyver was één van de experts die de commissie moest bijstaan in die opdracht. Mede door zijn academische onderbouwde, open aanpak – die zich volgens collega’s in elk aspect van zijn werk toonde – bracht de commissie het tot een goed einde.

Essentieel was een grondige politiehervorming, met één federale politie in de plaats van diensten naast elkaar. Een structuur die werd uitgetekend door onder anderen De Ruyver, maar daar hield het voor hem niet op. ‘Hij zag niet alleen problemen, zoals professoren soms neigen te doen, maar werkte ook actief mee aan de beleidsvorming’, zegt Willy Bruggeman, voorzitter van de Federale Politieraad. Samen met De Ruyver gaf hij vorm aan de geïntegreerde politie. ‘Brice was altijd bereid om zijn nek uit te steken en slaagde er ook in om een draagvlak te hebben voor zijn ideeën. Er werd naar hem geluisterd.’ Na de start van de hervorming begin jaren 2000 zag De Ruyver er als veiligheidsadviseur van Guy Verhofstadt op toe dat die in de praktijk werd voortgezet.

Bruggeman noemt het nieuws over het plotse overlijden van De Ruyver ‘verschrikkelijk’. De prof criminologie moest vanmorgen college geven aan de eerstejaarsstudenten rechten van de Universiteit Gent. Toen hij niet opdaagde, bleek dat hij thuis was overleden aan de gevolgen van een hartstilstand.

Rondtrekkende dadergroepen

‘We zijn allemaal geschokt’, zegt Tom Vander Beken, een naaste collega van De Ruyver. Samen stonden ze met nog enkele andere academici begin jaren negentig aan de wieg van het IRCP, het criminologisch onderzoeksinstituut van de UGent. ‘Hij hamerde erop dat de groep van onderzoekers veel belangrijker was dan de delen ervan. Dat heeft hij enorm vaak gezegd. Brice was een enorm warme collega, eerder een vriend zelf. Telkens opnieuw leerde hij ons om te durven antwoorden op de vragen die de maatschappij ons stelde. In die zin heeft hij ook heel veel betekend voor de universiteit.’

Criminologie zit op het snijpunt van onder meer strafrecht, psychologie en sociologie, waardoor critici het al eens afdoen als een wetenschappelijk afkooksel. De praktisch gerichte invulling van De Ruyver kon hen lik op stuk geven. Al in de jaren tachtig verrichte hij onderzoek naar fenomenen zoals rondtrekkende dadergroepen, waardoor ook meer politieke aandacht voor de problematiek ontstond.

‘Law & Order’

Na de commissie-Dutroux groeide De Ruyver als veiligheidsadviseur van de paarsgroene regering definitief uit tot een household name. De premier en de criminoloog kenden elkaar uit Gentse logekringen, al zou het niet correct zijn De Ruyver exclusief onder te brengen bij de liberalen. ‘Hij heeft gewerkt voor verschillende ministers en regeringen’, zegt Bruggeman. ‘Ongeacht hun kleur. Ook aan Milquet heeft hij recent nog advies geleverd voor de optimalisatie van de federale politie.’ Bruggeman werkte daar ook aan mee.

Drugsaanpak, grenscriminaliteit, motorbendes, terreurbestrijding: er is amper een crimineel fenomeen waar De Ruyver zijn licht niet over liet schijnen, en waar hij dus geen vorm gaf aan het beleid. Ook media vonden vlot de weg naar De Ruyver. Al begin jaren 2000 had hij bijvoorbeeld een maandelijkse column in De Standaard, getiteld ‘Law & Order’.

De Ruyver, die zijn privé-leven uit de schijnwerpers hield, was volgens collega Gert Vermeulen ‘altijd een vroege vogel’ op de universiteit. ‘Zijn engagement was erg aanstekelijk’, vindt Vermeulen.

Veel tijd voor zaken buiten de criminologie bleef daardoor niet over. Die momenten bracht hij liefst door met familie. ‘Om een roman of een biografie te lezen heb ik op dit ogenblik te weinig tijd’, zei De Ruyver twee jaar geleden in een interview met Het Belang van Limburg. ‘Ik troost me met de gedachte dat ik ooit wel tijd zal hebben om alles te lezen wat ik altijd heb willen lezen.’ Die tijd is hem niet gegund geweest. De Ruyver werd 62.

Bron » De Standaard

Michel Nihoul: “Mijn grootste spijt is dat ik die meisjes niet gered heb”

“Ik word nog steeds herkend en nagestaard.” Michel Nihoul woont op zijn 75ste in Zeebrugge en blijft 20 jaar na de zaak-Dutroux een van de meest gehate Belgen. “Ik heb van één ding spijt: dat ik die meisjes niet gered heb”, zegt hij in een interview met La Dernière Heure.

Twintig jaar geleden, op 15 augustus 1996, werd Michel Nihoul opgepakt door de politie voor betrokkenheid bij de ontvoeringen van kinderen door onder meer Marc Dutroux. Hij komt er op het proces goed van af – hij werd niet schuldig bevonden aan ontvoering – en mag de gevangenis al in april 2005 verlaten.

De gewezen Brusselse zakenman, die een verleden had met oplichting en drugshandel, is 75 jaar en woont in Zeebrugge. Daar ging een reporter van La Dernière Heure hem opzoeken en stelde vast dat de mensen nog steeds opkijken als Nihoul voorbij komt. “Ze herkennen me nog”, beaamt Nihoul. “En ze staren me na.”

Humor is datgene wat hem rechthoudt, zegt Nihoul. “Ik stop nooit met grapjes maken en kan ook goed met mezelf lachen: dat heeft me altijd gered”, zegt hij. Zoals die keer toen een vrouw hem net voor hij voor de raadkamer moest verschijnen toeriep dat ze hem wilde vermoorden. “Ik ben gestopt en naar haar gestopt om te zeggen dat ze pas na de zitting een handtekening kon krijgen. Plots was het heel stil. Zo leg ik ze het zwijgen op.”

Maar de hele zaak-Dutroux ligt duidelijk nog op de maag van Nihoul. Hij heeft spijt, zegt hij. “Spijt dat ik die kinderen niet heb kunnen redden… Niet omdat ik de held niet ben geweest, hoor, daar heb ik een hekel aan. Maar wel omdat ik de meisjes niet heb kunnen redden. Dat is echt mijn grootste spijt. Elke dag denk ik aan de zaak. Ik probeer te lachen, maar dat is om niet te moeten huilen.”

Bron » Het Nieuwsblad