Tag archieven: Leugendetector

Betrouwbaarheid leugendetector ter discussie

Geplaatst op door

Het gebruik van de leugendetector is erg omstreden. Al jaren wordt er onderzoek naar gedaan, maar wetenschappers blijven elkaar tegenspreken. “De accuraatheid staat sterk ter discussie”, zegt Bruno Verschuere, professor in de forensische psychologie.

“Er bestaat geen consensus over, maar de schattingen liggen rond de 80 tot 85 procent. Dit betekent dat er ongeveer een kans op vijf is, dat de test ernaast zit. Er is vooral gevaar voor valse positieven: een onschuldige die toch faalt in de test en daardoor vals beschuldigd wordt. Omgekeerd kunnen psychopaten de test omzeilen.”

“De polygraaf meet enkel lichamelijke reacties en maakt geen onderscheid tussen een ‘schuldige’ en ‘onschuldige’ lichamelijke reactie. Noch de versnelling in ademhaling, noch de klamme handen, noch het bonzen van het hart bewijzen dat de verdachte liegt. Het beschuldigende karakter van een vraag kan precies dezelfde reactie veroorzaken bij een onschuldige verdachte.”

“Naast de discussie over de betrouwbaarheid is er nog een punt van kritiek”, zegt de Bilzense advocaat Bert Partoens (foto). “Het is zeer moeilijk om te weigeren. Als een verdachte de test niet wil ondergaan, lijkt het meteen dat deze persoon iets te verbergen heeft.”

Maar mag iemand aangehouden worden, enkel op basis van een leugendetectortest? “Een aanhouding gebeurt op basis van ernstige aanwijzingen van schuld”, zegt meester Partoens.

“Falen voor de leugendetectortest kan in principe zo’n aanwijzing zijn. Het is aan de onderzoeksrechter om te beoordelen of dat voldoende is. Meestal wordt een leugendetector ingezet als een dossier vastgelopen is. In de hoop om nieuwe elementen naar boven te halen of om te gebruiken als drukkingsmiddel. Ik heb nog niet meegemaakt dat iemand veroordeeld is, enkel op basis van de leugendetector.”

Bron » Gazet van Antwerpen

Verdachte Bende van Nijvel wil aan leugendetector

Geplaatst op door

“Ze mogen mij alles in de schoenen schuiven, maar niet de moorden van de Bende van Nijvel. Daar heb ik niets mee te maken. Het gerecht mag mij ondervragen, zelfs met leugendetector.” Dat zegt Jean Bultot. De gewezen gevangenisdirecteur die zich ooit liet fotograferen in mooi gezelschap in een bad vol confituur is na achttien jaar terug in België.

“Ik houd me ter beschikking van het gerecht. Ze mogen mij alles vragen. Het geroddel moet nu maar eens stoppen. Wie mij nu nog een moordenaar noemt of mij aan de Bende van Nijvel linkt, zal kennis maken met mijn advocaat. Ik heb niets te verbergen! Anders zou ik toch ginder gebleven zijn”, zegt hij.

Bultot (55) wordt nu nog altijd in één adem genoemd met ex-rijkswachters Madani Bouhouche en Bob Beijer. Ze zouden samen deel hebben uitgemaakt van de Bende van Nijvel, het beruchte moordcommando dat midden jaren ’80 28 mensen doodde bij overvallen op warenhuizen. De gewezen gevangenisdirecteur kwam via zijn job in de zware criminaliteit terecht.

Als wapenfreak leerde hij Madani Bouhouche kennen, met wie hij aan practical shooting deed, een schietoefening die volgens speurders sterke gelijkenissen vertoont met het optreden van de Bende van Nijvel. De extreemrechtse Bultot houdt vol dat de Bende een complot van hooggeplaatste was en niet het werk van gewone overvallers.

“Een gedetineerde bekende mij ooit dat hij in 1982 betrokken was bij een grote wapendiefstal in de buurt van Waver. Na zijn vrijlating werd de man van dichtbij doodgeschoten in Oostende. Omdat de waarheid aan het licht dreigde te komen. Dat is een spoor dat grondig moet worden onderzocht”, zegt Bultot, een criminoloog van opleiding. Kort nadat zijn naam, opnieuw met die van Bouhouche en Beijer, was gevallen in verband met de moord op FN-kaderlid Juan Mendez in 1986, vluchtte hij het land uit. Eerst naar Paraguay, later naar Afrika.

“Ik ben de eerste Belg ooit die in Zuid-Afrika politiek asiel heeft gevraagd”, zegt de wapenfreak. Hij gaf in Afrika onder meer les aan de speciale politie-eenheid de Springbok Patrols en was in de buurt van Johannesburg actief als medicijnman. Zijn bijnaam was ‘Inyoka’, wat slang betekent. Zijn vlucht naar Afrika maakte hem nog meer verdacht. “Dat ze het maar bewijzen”, maakt Bultot zich vandaag sterk.

Bron » Gazet van Antwerpen

Richtlijn over gebruik leugendetector blijft uit

Geplaatst op door

De administratie van Justitie en het college van procureurs-generaal raken het niet eens over de invoering van de polygraaf in gerechtelijke onderzoeken. De Dienst voor Strafrechterlijk Beleid sleutelt nochtans al maanden aan de tekst voor de richtlijn. “Het college liet ons vrijdag nadat de procureurs-generaal ons ontwerp bestudeerd hadden, weten dat ze geen heil zien in een bindende richtlijn over hoe de polygraaf gebruikt moet worden in gerechtelijke onderzoeken”, zegt Freddy Gazan van de Dienst voor Strafrechterlijk Beleid. “Zij willen het houden bij vrijblijvende raadgevingen aan de bevoegde magistraten. Dat zien wij dan weer niet zitten.”

Voor het Krijgshof in Brussel staat deze week Olivier Pirson (33), sergeant bij de paracommandos in Flawinne, terecht voor de moord op zijn twee kinderen Romy (6) en Sven (5). Pirson wordt ervan verdacht op 5 september 1998 zijn kinderen met methanol verdoofd te hebben en vervolgens met hen de Maas in te zijn gereden. Het gerecht dacht eerst dat het om een ongeval ging, maar de ex-vrouw van Pirson bleef ervan overtuigd dat hij de kinderen gedood had. De onderzoekers legden Pirson aan de leugendetector. Toen bleek dat hij daarbij heel slecht had gescoord, bekende hij de feiten. Even later trok hij zijn bekentenissen echter in. Toch oordeelden de speurders dat er genoeg aanwijzingen waren om Pirson van moord te beschuldigen en voor het Krijgshof te brengen.

De Canadese speurder, die het toestel tijdens het verhoor van Pirson bediende, kwam maandag voor het Krijgshof getuigen. Na zijn getuigenis verwierp de krijgsraad de resultaten van de polygraaf. De krijgsraad argumenteerde dat er geen duidelijke procedures zijn om een polygraaf te gebruiken en er ook geen controle is over hoe de expert zijn toestel bedient.

Speurders vrezen nu dat na de affaire-Pirson rechters in andere dossiers dezelfde argumenten gaan gebruiken als de krijgsraad en de resultaten van de polygraaf in de vuilbak kieperen. Canadese en Zuid-Afrikaanse speurders kwamen immers al eerder naar ons land om hun polygraaf in te zetten in tientallen oude onopgeloste dossiers. Zo verhoorden ze een heel aantal vermoedelijke verdachten in het dossier van de Bende van Nijvel.

Twee Belgische politiemensen zijn voltijds met de polygraaf aan de slag, nadat ze in Canada op kosten van Justitie een opleiding tot polygrafist hebben gevolgd. Zij werden de voorbije maanden door verschillende parketten te hulp geroepen in moeilijke dossiers. Ook zij moeten voorlopig echter werken zonder duidelijke richtlijn over wat kan en wat niet kan.

Een werkgroep in de schoot van Justitie werkt nochtans al meer dan tien maanden aan een rondzendbrief die duidelijkheid moet verschaffen over het gebruik van de polygraaf. “Ons ontwerp is klaar”, verklaarde Freddy Gazan van de Dienst voor Strafrechterlijk Beleid gisteren. Die dienst werkte de richtlijn uit op vraag van Justitie. “We hebben het ontwerp vrijdag voorgelegd aan het college van procureurs-generaal maar die hebben er nog steeds bedenkingen bij. Ze hebben het vooral moeilijk bij het dwingend karakter van een dergelijke rondzendbrief.”

“Iedereen is het erover eens dat de polygraaf gewoon een onderzoekstechniek als een andere is zoals de ondervraging van een verdachte of een DNA-analyse dat ook zijn. Het College vindt dat voor een gewone onderzoekstechniek tussen tientallen andere geen dwingende rondzendbrief nodig is. Zij voelen meer voor losse raadgevingen voor de magistraten”, zegt Freddy Gazan.

Justitie ziet dat, tot nader order, anders. “Wij willen de procedure zo duidelijk mogelijk afbakenen zodat er geen discussie meer bestaat. Als de rechters duidelijk weten dat de procedures en de methodes die de speurders gebruiken wetenschappelijk verantwoord zijn, hoeven zij niet meer te twijfelen aan de deugdelijkheid ervan. Dat doen ze vandaag ook niet als een psycholoog de persoonlijkheid van de verdachte komt schetsen. Wij zien de polygrafist als een getuige die, net als andere politiemensen, voor de rechtbank komt getuigen hoe hij zijn onderzoek heeft gevoerd.”

Het zal uiteindelijk de minister van Justitie, Marc Verwilghen, zijn die beslist hoe en wanneer de richtlijn er komt. Kamerlid Geert Bourgeois, justitiespecialist van de ex-VU, gaat de minister volgende week over de kwestie interpelleren.

Bron » De Tijd

Onderzoek Bende van Nijvel op laag pitje

Geplaatst op door

De cel-Jumet, die het onderzoek naar de Bende van Nijvel leidt, zet haar activiteiten op een laag pitje. De speurdersploeg die begin 1998 tot 97 man werd uitgebreid, bestaat sinds begin januari uit 14 eenheden. Eind maart daalt hun aantal tot zeven speurders. Ook inzake magistraten is begin januari een herschikking doorgevoerd. Deze speurders werken nog voort op een tweetal sporen die voortvloeien uit de tips die de Cel-Jumet inwon na het verspreiden van de robottekeningen van verdachten van de Bende-aanslagen.

Onderzoeksrechter Jean-Pol Raynal die begin 1998 fulltime naar de cel-Jumet werd gestuurd, kreeg op 1 januari een onderzoekskabinet bij het gerecht van Charleroi. Door deze terugkeer kon de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg van Charleroi een onderzoeksrechter aanstellen die vanaf 1 januari exclusief voor financiële dossiers wordt ingezet.

De speurdersploeg kreeg begin 1998 alle materiële en menselijke middelen om de sporen na te trekken die volgens de parlementaire commissie over de Bende van Nijvel onvoldoende onderzocht waren. Hiervoor werden alle technische middelen zoals DNA-analyses of de verhoren via leugendetector aangewend. Geen enkel van die onderzochte sporen leverde vooralsnog enig tastbaar bewijs op dat de speurders naar de verantwoordelijken van de moordende raids leiden. De aanslagen gebeurden midden jaren 80 en maakten minstens 28 doden.

Onlangs sloot de cel-Jumet het VMO-spoor af. Het gerecht ging na of de extreem rechtse privé-militie iets te maken had met de Bende-aanslagen. Een zoveelste spoor dat niets opleverde. Zestien jaar na de eerste Bende-aanslagen en vier jaar voor de verjaring van de feiten, lijkt het er steeds meer op dat het Belgische gerecht geen antwoord vindt op de vraag wie achter de Bende van Nijvel schuilging.

Bron » De Tijd

Justitie gelooft nog steeds niet in nut leugendetector

Geplaatst op door

Vorige week gingen opnieuw een verdachte van een brutale roofmoord en een man die werd verdacht van een brandstichting door de knieën tijdens een ondervraging met de leugendetector. Maar ondanks de successen is de minister van Justitie nog niet gewonnen voor een snelle veralgemeende invoering van de polygraaf. Vele speurders begrijpen niet waarom.

De leugendetector heeft in de afgelopen maanden voor een doorbraak gezorgd in een aantal dossiers waarvan de speurders al lang niet meer geloofden dat ze ooit nog opgelost zouden geraken.

Afgelopen week nog bekende de Luikenaar Dominique Delespesse dat hij vorig jaar de 21-jarige frituuruitbater Ludovic Serroyen in zijn zaak in Braives vermoordde om er met de inhoud van de kassa vandoor te gaan. Delespesse, die in 1986 een roofmoord pleegde op een bejaarde man, was voorlopig vrij. Hij werd verdacht van de moord op Serroyen, maar hield zijn onschuld staande en zou dat met de leugendetectortest bewijzen. Maar de polygraaf deed hem de das om.

Twee dagen voordien bekende vrijwillig brandweerman Frédéric Vermeir na de test met de leugendetector dat hij in november 1999 het bedrijf Yplon nabij Doornik in brand stak. De schade liep in de tientallen miljoenen.

Eerder zorgde de Canadese leugendetector onder meer voor doorbraken in de brandstichting in een psychiatrische kliniek nabij Charleroi waar een verpleger drie patiënten de dood in joeg.

Dat gebeurde ook in de moord op Séverine Lekeuche. Het 16-jarig meisje werd vijf jaar geleden langs de E411 bij Doornik gevonden. Tien dagen nadat haar vader Daniël Lekeuche haar als vermist had opgegeven. Begin mei gaf de man, na een test met de polygraaf, toe dat hij de moordenaar van zijn dochter was. 

Twijfel

In andere dossiers, zoals dat van de Bende van Nijvel of de brand in hotel Bosrand in Kasterlee, bewees het toestel dat verdachten niets met de zaak te maken hadden. Toch blijft justitie twijfelen aan de bruikbaarheid van het toestel en zijn er geen concrete plannen om in de onmiddellijke toekomst nieuwe richtlijnen of wetswijzigingen door te voeren over het gebruik ervan.

De dienst strafrechtelijk beleid van het ministerie heeft intussen wel een studie gemaakt over de polygraaf en heeft haar definitieve conclusies overgemaakt aan minister Verwilghen. Volgens Diane Reynders van het ministerie is de leugendetector geen wondermiddel, maar kan hij wel erg nuttig zijn. Toch is het resultaat van de studie rond de polygraaf volgens Reynders maar gematigd positief.

België stuurt wel zeker twee politiemensen naar Canada die er een cursus moeten volgen om met de leugendetector te leren werken. Bedoeling is dat zij op hun beurt Belgische collega’s opleiden.

Of de resultaten van ondervragingen met de polygraaf in de nabije toekomst als bewijslast kunnen dienen, valt sterk te betwijfelen. Nu kan een test alleen als de verdachte er zelf mee akkoord gaat. En dat zal zo nog wel een tijdje blijven. Tenzij ons land toch zou bessen een voortrekkersrol in Europa te willen spelen.

Bron » Gazet van Antwerpen